Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Rosenstand Ernesto E.
Een onevenwichtige ´balans´ van Wim Rutgers
door Henry Habibe
In het door Charuba in 2016 uitgegeven boek van Wim Rutgers, Balans: Arubaans Letterkundig Leven, wordt een hoop informatie gegeven over geschiedenis, cultuur, het toneelleven en uiteraard ook over de literatuur op Aruba. Balans is veelomvattend. Rutgers uitgangspunt is dat hij zich niet alleen bezighoudt met romans en gedichten, maar ook met minder voor de hand liggende genres als brieven, dagboeken, memoires e.d. read on…
De grap van een ‘Arubaanse’ spelling
door Henry Habibe
De Stichting SPLIKA (Den Haag) heeft op 11 september jl. haar 26ste verjaardag gevierd. Het programma was zeer gevarieerd en bestond o.a. uit de uitreiking van de Prijs ‘Danki di Bròns’, een lezing van prof. dr. Eva Martha Eckkrammer over de spelling van het Papiaments en als hoogtepunt het verlenen aan de voorzitter van SPLIKA, de heer Ruben Severina, van de bekende onderscheiding Ridder in de Orde van Oranje Nassau. read on…
Ernesto Rosenstand overleden
De Arubaanse dichter, toneelschrijver, verhalenverteller en leraar Spaans Ernesto Rosenstand is in de nacht van 9 augustus 2016 overleden op Aruba. read on…
In Memoriam Ernesto E. Rosenstand
pa Henry Habibe
Mi ta corda Ernesto Rosenstand for di tempo mi tabata much’i scol. Un paar di biaha m’a mir’e ta asisti Frère Bernadinus na scol basico (añanan cuarenta). Esey por tabata durante su periodo principiante pa bira Maestro di Scol. Despues m’a mir’e ta hunga baseball na velt di RCA (bieu) na Companashi (añanan ’50). Despues kisas un paar di biaha mas, esporadicamente. Nos no tabata loke hende sa yama ‘cera cu otro’. read on…
Ernesto Enrique Rosenstand (1931-2016) – Un monumento den literatura Arubiano
pa Quito Nicolaas
Ernesto Enrique Rosenstand a nace dia 4 di maart 1931 na Santa Martha (Colombia) y a emigra pa Aruba na 1942 durante e Segundo Guera Mundial. Hunto cu su mayornan nan a bin biba den e caya Laurens Costerstraat di e bario di Companashi, net pazuid di e veld di RCA. Como hoben di 10 aña Ernesto a sa di asimila cu e hobennan di su edad y siña e papiamento. Rosenstand su carera literario a cuminsa den decada di añanan ’50, ora cu e tabata scirbi storianan pa mucha y esakinan tabata ser transmiti den e programa ‘Ora Infantil’ di Radio Kelkboom. No a tarda mucho cu Rosenstand a debuta como escritor den e bida literario limita cu tabata existi e tempo ei na Aruba. Limita den e sentido cu ta un pipita di autor ta tin, kende tabata publica nan obranan. Asina su prome obra literario Cuentanan Rubiano (1961) a mira luz y dunando balor na e idioma Papiamento. read on…
Balans: Arubaans letterkundig leven (37 en slot)
door Wim Rutgers
Nawoord: werk in uitvoering
Hiermee ben ik aan een voorlopig eindpunt van mijn balans gekomen. Maar het is uiteraard een voorlopig eindpunt, want een dergelijk werk is dynamisch, ontwikkelt zich en is nooit af. Het is nooit volledig noch definitief. Het is werk in uitvoering. Er verschijnen nieuwe auteurs en nieuwe werken, maar ook duiken nieuwe inzichten en perspectieven op die tot aanvulling en herschrijving noodzaken. Daarom deze digitale vorm die geen beperking in omvang of einddatum kent. read on…
Pronken met andermans veren
door Henry Habibe
Het verhaal ´De eerste lyrische worstelaars in de Arubaanse literatuur; Van indianen en Arubanen´ van Fred de Haas (Amigoe, Ñapa, 23/01/2016) heb ik, door een heel lang verblijf in het buitenland, pas eind februari jl. kunnen lezen. Het is, althans voor mij, geen nieuw verhaal. Bepaalde aspecten die daarin naar voren komen, heb ik ongeveer zes jaar geleden reeds uitgebreider opgetekend in het boek Aruba in literair perspectief. Dit boek is tot stand gekomen met een subsidie van UNOCA en het Prins Bernhard Cultuurfonds Caribisch Gebied en verscheen vorig jaar (maart) op Aruba. read on…
Balans: Arubaans letterkundig leven (24)
door Wim Rutgers
04.5. Toneel: amateurs en professionals
Aruba verkeert in de paradoxale situatie dat gedurende zijn ongeveer honderdjarige toneelgeschiedenis, met periodes waarin theater heel populair was, het toneelleven toch nagenoeg steeds in handen van amateurs is gebleven en maar weinig professionele theatermakers heeft gekend en kent. Dat duurde tot in het begin van de jaren zeventig voordat Burny Every als professioneel opgeleide actrice en regisseur het lokale toneelleven kwam versterken en ook momenteel zijn er niet veel professionals. Toch is dat wel van groot belang, wil het toneel in deze tijden van mediaovervloed echt overleven. De podiumkunsten dienen niet alleen via een actief overheidsbeleid ondersteund te worden, maar eisen bovendien dat ze professionele krachten de kans bieden om zich in de toneelwereld volledig te ontplooien. read on…
Balans: Arubaans letterkundig leven (20)
door Wim Rutgers
04.3. Poëzie: drie tendensen
Poëzie is klank en beeld. Als ze wordt gedeclameerd met instrumentale begeleiding of wordt gezongen, sluit ze aan bij de muziek. Wordt ze schriftelijk gepubliceerd, dan sluit ze door lay out en illustraties aan bij de beeldende kunst. De grote Nederlandse dichter en poëzietheoreticus Simon Vestdijk verwoordde dat in zijn lezingen die hij tijdens de Tweede Wereldoorlog in het gijzelaarskamp Sint Michiels Gestel hield voor zijn medegevangenen en die later als De glanzende kiemcel (1973) werden gepubliceerd als volgt:
Door de metrische regelmaat en de klankrijkdom nadert de poëzie tot de muziek, – door het op de voorgrond treden van aanschouwelijke beelden, van concrete, plastische details zoekt de poëzie als het ware aansluiting bij de beeldende kunst. read on…
Balans: Arubaans letterkundig leven (16)
door Wim Rutgers
04.1. Aruba arubanissima
Rond het ingaan van de status aparte in 1986 ontstond er een golf van gedichten die het eiland en zijn bezongen in allerlei toonaarden, een verschijnsel dat sedertdien op hoogtijdagen een vast thema is gebleken in de lokale letteren. Henry Habibe (2014) wijdde in zijn Aruba in literair perspectief een laatste hoofdstuk aan ‘Traditionele schrijvers van de jaren zeventig’. Die karakteristiek is ook op veel als ‘literatuur’ gepresenteerd werk van rond en na de status aparte van toepassing: traditioneel zowel van inhoud als van vorm, waarbij de clichékast vaak ver geopend werd. Het was een poëzie van het gemakkelijke succes. Er was in dit soort ‘literatuur’ maar weinig bij dat kon bogen op originaliteit, wat toch een vereiste is voor alle literatuur. Op Aruba was niet alleen de navelstreng van de dichters begraven, maar het leek er in hun gedichten op dat het eiland zélf ook de navel van de wereld was. Nationalisme en chauvinisme voerden hoogtij: Aruba arubanissima! read on…
Balans: Arubaans letterkundig leven (14)
door Wim Rutgers
Deel II
04 1986 – 2015
Het veelstromenland van de moderne literatuur
04.0 Positiebepaling
Net voor het ingaan van de status aparte per 1 januari 1986 sloot de Lago raffinaderij na zestig jaar definitief haar poorten. Het betekende een abrupte crisis van ongekende omvang, waarbij de bevolking op financieel economisch terrein via het inleveren van salaris en door middel van een solidariteitsbelasting net met het ingaan van de status aparte voor reusachtige problemen stond, zoals decennia eerder de autonomie ook al vergezeld was gegaan van problemen rond de lay off in de raffinaderij, waar door automatisering talrijke arbeiders waren ontslagen. read on…
Balans: Arubaans letterkundig leven (12)
door Wim Rutgers
03.2 Ernesto E. Rosenstand, een gesprek
De aanvankelijk met Mascaruba verbonden auteur Ernesto Rosenstand richtte in 1978 het Teatro Experimental Arubano op, met het drievoudige uitgangspunt om in plaats van het gemakkelijke lachsucces serieus werk te brengen, om niet in de eerste plaats vertaald of geadapteerd werk te spelen maar eigen en origineel, dat via de voor Aruba nieuwe vorm van het workshopsysteem in de groep zelf tot stand moest komen. Impliciet valt uit dit programma van Rosenstand een stil verzet tegen het populaire Mascaruba te destilleren. read on…
RSS
Facebook
Twitter
