300 jaar slavernijverleden werkt door in de belevingswereld van alle betrokkenen. Verhalen van voorouders, gepubliceerde... Lees verder →
Posts tagged with: Randamie Nancy de
Links: Anton de Kom
DocuLab Suriname | LantarenVenster
Op zondag 4 augustus hosten Caribbean Creativity en Da Bounce in LantarenVenster DocuLab Suriname, een programma (verspreid over drie blokken) van zes nieuwe Surinaamse documentaires. DocuLab Suriname werd vier jaar geleden geïnitieerd (onder de naam DocuLab ‘8 voor 40’) ter gelegenheid van veertig jaar Surinaamse onafhankelijkheid (1975-2015). read on…
DocuLab Suriname presenteert zes nieuwe films
Zes Surinaamse docu’s van aanstormend talent die een mooie inkijk leveren in het Suriname van nu
Op 15 juni staan zes korte documentaires op het programma: DocuLab Suriname. Ter gelegenheid van 40 jaar Onafhankelijkheid werden aankomende filmmakers uitgedaagd en aangespoord om een projectplan in te dienen om documentairecultuur voor het vertellen van eigen verhalen in Suriname te stimuleren. Zes plannen werden uiteindelijk gerealiseerd. Zes indrukwekkende verhalen. Ze worden vertoond in het Ketelhuis, Westergasfabriek, Amsterdam. read on…
In de ban van slavernij – Zo tolerant is Suriname helemaal niet
door Nancy de Randamie
De Surinaamse regering doet haar uiterste best om aan haar volk en de rest van de wereld te tonen dat het land een culturele en etnische melting pot is. Daarom werden het afgelopen jaar op grootse wijze alle herdenkingsdagen gevierd. Gezamenlijk, gecoördineerd en landelijk. Deze termen werden bedacht door de Nationale Commissie Herdenking Jubileumjaren, NatCom. Helaas blijft de intolerantie, segregatie, discriminatie en zelfs racisme hier dwars doorheen sijpelen.
Toen ik elf jaar geleden vanuit Nederland naar Suriname terugkeerde, haalde ik opgelucht adem. Pim Fortuyn was net twee weken voor mijn vertrek vermoord. Nederland stond aan het begin van een reeks rechtse kabinetten, dat weer symbool stond voor een meer openlijk intolerantere samenleving. De CDA-er Jan Peter Balkenende werd premier en partijen als de VVD en Fortuyn’s LPV regeerden mee. Geert Wilders maakte na de dood van Pim zijn politieke opmars en Mark Rutte werd premier.
Ik ben teruggekeerd naar Suriname omdat ik mijn geboorteland beter wilde leren kennen en een steentje wilde bijdragen aan de ontwikkeling. Maar het feit dat Nederland alsmaar verhardde, heeft zeker meegespeeld in mijn beslissing te remigreren.
Interkrasie
Ik raakte flink ontgoocheld toen ik er al snel achterkwam dat Suriname lang niet zo tolerant en muliticultureel is als wordt beweerd. Ja, aan de oppervlakte is het pais en vree. En het klopt: in tegenstelling tot buurland Guyana in de jaren zestig bijvoorbeeld, zullen hier niet snel rassenonlusten uitbreken. Toch is er sprake van een behoorlijke dosis intolerantie, discriminatie en zelfs racisme. Deze zijn onderhuids aanwezig en juist dat is gevaarlijk.
Ik raakte flink ontgoocheld toen ik er al snel achterkwam dat Suriname lang niet zo tolerant en muliticultureel is als wordt beweerd. Ja, aan de oppervlakte is het pais en vree. En het klopt: in tegenstelling tot buurland Guyana in de jaren zestig bijvoorbeeld, zullen hier niet snel rassenonlusten uitbreken. Toch is er sprake van een behoorlijke dosis intolerantie, discriminatie en zelfs racisme. Deze zijn onderhuids aanwezig en juist dat is gevaarlijk.
Deze regering (en in feite alle regeringen aan hen voorafgaand) gaat er met zo’n beetje het hele Surinaams volk er prat op dat Suriname zo multi-etnisch en mulitcultureel zou zijn. De cabaretgroep 1+1=3 twijfelt hier, net als ik, aan. Op 10 november, de laatste dag van de door de NatCom uitgeroepen Jubileumdag, uitte 1+1=3 op ludieke wijze wat ik bedoel: een racistische opa van Creoolse komaf, zoals er zovele zijn in Suriname, wordt door twee buurtgenoten terechtgewezen. Het is zijn Hindostaanse buur die het op een gegeven moment heeft over interkrasie. Ras, etniciteit, het zal allemaal vervagen, als maar genoeg kinderen van gemengde komaf geboren worden. Dat is nou interkrasie. Krasi is Surinaams voor geil.
Voor Suriname is het niet moeiljk om multicultureel en multi-etnisch te zijn. De kolonisator heeft ons ooit samen gebracht. In mijn ogen is dit niet iets om trots op te zijn. We moesten noodgedwongen samenleven.
Remigrantendiscriminatie
Dat samenleven gaat tot op zekere hoogte goed, maar lang niet altijd. Zo word je als remigrant regelmatig gediscrimineerd. Op de werkvloer. In het voorbijgaan. In winkels, kantoren, discotheken. Zo hoorde ik vorige maand nog iemand in een verkeersincident tegen mij roepen “Ga terug naar je eigen land!”
Dat samenleven gaat tot op zekere hoogte goed, maar lang niet altijd. Zo word je als remigrant regelmatig gediscrimineerd. Op de werkvloer. In het voorbijgaan. In winkels, kantoren, discotheken. Zo hoorde ik vorige maand nog iemand in een verkeersincident tegen mij roepen “Ga terug naar je eigen land!”
Mijn ervaring is niet uniek. Veel remigranten ervaren vaak een onwelkome behandeling bij terugkeer. Een vingerwijzing dat er wel degelijk iets niet goed zit en dat Surineds worden gediscrimineerd, blijkt uit de cijfers van het Algemeen Bureau voor Statistiek. Van de 13.000 Nederlanders (meerendeels Surinamers met een Nederlands paspoort, Surineds) die in de periode 2000 tot 2012 naar Suriname kwamen om zich te vestigen, keerde 40 procent terug naar Nederland.
Dat kan de regering Bouterse met haar diasporabeleid mooi in haar zak steken. De reden van terugkeer van deze groep is nog niet onderzocht. Maar ik ken een flink aantal van hen die terugkeerden en bij hun beslissing speelde niet zelden mee dat ze zich in Suriname onvoldoende welkom voelden. Een nog grotere groep aarzelt om naar Suriname terug te keren precies om deze reden.
Maar ik kijk er anders tegenaan. Men kan nog zoveel tegen mij zeggen of doen, maar mij laten ‘wegpesten’ uit mijn eigen geboorteland zal niemand lukken. Als ik wegga, is dat omdat ik het tijd vind. Dat wegpesten gebeurt heel subtiel. En het ergste is: veelal hebben de plegers het zelf niet goed door. Dat is natuurlijk typisch voor discriminatie. En ook kenmerkend voor het racisme in Suriname.
Hoezo multicultureel en multireligieus?
De verschillende bevolkingsgroepen leven in vrede naast elkaar, maar nog altijd niet echt met elkaar. Men proeft letterlijk van elkaars cultuur dankzij interkrasie en door elkaars gerechten te eten, maar daar blijft het in feite bij. De leus Eenheid in Verscheidenheid, bedacht door wijlen staatsman Jnan Adhin, lijkt wel een vloek te zijn geworden.
Waarom praat men nog over ‘ik ben een Hindostaanse Surinamer’ en ‘Ik ben een Javaanse Surinamer’? Dat hokjesdenken – overgenomen van een ooit verzuild Nederland? – houdt juist integratie tegen! Tijdens de afgelopen Divali, het belangrijkste Hindoefeest, werd door Christenen een duizendmannenmars gehouden. De loop had als eindpunt het Onafhankelijkheidsplein. Daar bevond zich ook het centrum van de nationale Divaliviering. De ambtenaar die de vergunning voor de loop had afgegeven, moet vast Christen geweest zijn. En de duizend mannen Christenen. Je vraagt je af waarom ze uitgerekend op het belangrijkste Hindoefeest van het jaar deze mars moesten houden.
Sommigen zagen deze gang van zaken als het summum van multiculturalisme en multireligiositeit. Ik niet. Ik zie het als het geen respect tonen aan een andere religie. Andersom zou geen Hindoe het in zijn hoofd halen om op Eerste Kerst op het Onafhankelijkheidsplein een pudja – een traditionele hindoeceremonie – te houden. Multicultureel en multireligieus betekent voor mij dat je elkaars hoogtijdagen samen viert of tenminste respecteert dat een andere religieuze groep haar hoogtijdag heeft. Die duizend mannen mars had op een andere dag of ten minste op een andere plek gehouden kunnen worden.
Etnische politiek
De verscheidenheid is er zeker. Maar echte integratie blijft uit. Een nieuwe Surinaamse cultuur is zeker aan het opkomen, maar veel te langzaam. En als het erop aankomt, maken teveel mensen zich schuldig aan racisme. Een mooi voorbeeld is het huidige kabinet. Terwijl de regering Bouterse met man en macht zegt te streven naar integratie van culturen en natievorming, vindt de toedeling van ambtenarenposten op basis van etniciteit onverminderd plaats.
De verscheidenheid is er zeker. Maar echte integratie blijft uit. Een nieuwe Surinaamse cultuur is zeker aan het opkomen, maar veel te langzaam. En als het erop aankomt, maken teveel mensen zich schuldig aan racisme. Een mooi voorbeeld is het huidige kabinet. Terwijl de regering Bouterse met man en macht zegt te streven naar integratie van culturen en natievorming, vindt de toedeling van ambtenarenposten op basis van etniciteit onverminderd plaats.
 |
| Javaans feestje. Foto Facebook |
Etnische politiek, onderdeel van de Oude Politiek zoals Bouterse dat zelf ooit noemde, staat nog recht overeind. Etnische politiek is een systeem van samenwerking op basis van etnische segregatie. En dit systeem werkt op haar beurt racisme in de hand. Etnische politiek is weer een uitvloeisel van Verbroederingspolitiek. Voor mij is meer dan duidelijk dat verbroederingspolitiek haar langste tijd heeft gehad. Toen het door wijlen staatsmannen Jagernath Lachmon en Johan Adolf Pengel eind jaren zestig van de vorige eeuw werd ingevoerd, bewees het in eerste instantie haar nut. De twee grootste bevolkingsgroepen, de creolen en hindostanen, moesten verbroederen omdat er onderhuidse rassensentimenten sluimerden. Nu, meer dan 40 jaar later, blijkt dat Verbroederingspolitiek werkelijke integratie belemmert, omdat het zich heeft ontwikkeld tot etnische politiekvoering.
 |
| Surinaamse kip. Foto © Michiel van Kempen |
Depolitiseren
Een voorbeeld: op het ministerie van Transport zit nu een marronminister, dus zie je steeds meer ambtenaren op dit departement, van hoog tot laag, die van marron komaf zijn. Dit beeld voltrekt zich overigens op elk department. Laatst maakte Paul Somohardjo (leider van het Javaans partijblok Pertjajah Luhur in het parlement) zijn misnoegen bekend over het feit dat Ashwin Adhin (een jonge hindoestaanse minister op de post onderwijs) aan depolitisering van ‘zijn’ ministerie deed. Wat Somo bedoelde is dat ‘de mensen die op hem lijken’ niet automatisch meer aan de bak komen en zelfs ontslagen worden op dit ministerie. Wat er aan de hand is? Minstens 16 jaar zwaaide een Surinamer van Javaanse komaf de scepter bij het ministerie van Onderwijs en zo werden een aantal van de belangrijkste posten toebedeeld aan Javanen. Volgens Somohardjo moet Adhin het veld ruimen als hij zo doorgaat.
Een voorbeeld: op het ministerie van Transport zit nu een marronminister, dus zie je steeds meer ambtenaren op dit departement, van hoog tot laag, die van marron komaf zijn. Dit beeld voltrekt zich overigens op elk department. Laatst maakte Paul Somohardjo (leider van het Javaans partijblok Pertjajah Luhur in het parlement) zijn misnoegen bekend over het feit dat Ashwin Adhin (een jonge hindoestaanse minister op de post onderwijs) aan depolitisering van ‘zijn’ ministerie deed. Wat Somo bedoelde is dat ‘de mensen die op hem lijken’ niet automatisch meer aan de bak komen en zelfs ontslagen worden op dit ministerie. Wat er aan de hand is? Minstens 16 jaar zwaaide een Surinamer van Javaanse komaf de scepter bij het ministerie van Onderwijs en zo werden een aantal van de belangrijkste posten toebedeeld aan Javanen. Volgens Somohardjo moet Adhin het veld ruimen als hij zo doorgaat.
Ook buiten de politiek woekert het racisme welig. Het racisme is terug te vinden in de manier waarop men zich uitdrukt. Als men het hier in Suriname heeft over ‘Surinaams’ eten, bedoelt de gemiddelde Surinamer creools eten. Oftewel: Hindostaans, Javaans, Chinees, Marron en Indiaans etens is dus niet echt Surinaams? Dit is iets waar men niet bij stilstaat.Roy en Rubia
Toen Pim de la Parra in 1975 Wan Pipel maakte, over de liefde tussen de creoolse Roy en hindostaanse Rubia, kwam het onverholen racisme van Rubia’s familie aan het licht. Wie deze film nog niet heeft gezien, moet dat zeker doen. De thema’s uit de film waren kenmerkend voor het Suriname van toen, maar zijn helaas nog actueel.
 |
| …huidskleur telt nog altijd… Foto © P. Somohardjo |
Gelukkig gaan steeds meer jongeren en zeker ook remigranten multi-etnische relaties aan. Maar Suriname kent nog altijd haar Roy’s en Rubia’s. Racisme op basis van huidskleur is er ook. Als lichte creool wordt je door anderen anders bejegent dan een donkere creool.
In mijn periode hier, heb ik vaak genoeg meegemaakt hoe huidskleur een rol speelt bij intermenselijke relaties, zowel privé als op de werkvloer. Het zelfbeeld wordt vaak ook bepaald aan de hand van de kleur van de huid. Ik ken helaas heel wat donkergekleurde mensen die zich minder voelen en zich als zodanig gedragen ten opzichte van Surinamers met een lichtere huidskleur. Ook de autoriteiten discrimineren. In Nederland worden donkere jongens die in een groep op een hoek staan te lanterfanten eerder aangehouden door de politie. Dat geldt ook voor Suriname!
Tien Koeien
Tegelijkertijd is men overgevoelig voor discriminatie. Grappen over andere etnische groepen maken kan niet, vinden sommigen. Een mooi voorbeeld is het lied Tien Koeien, waar de succesvolle rapper Scrappy W op hilarische wijze de verboden liefde tussen hem en een hindostaanse verwoord. Scrappy W is van marron komaf. Hij zingt dat hij tien koeien en een Zundapp bromfiets zal kopen voor zijn aanstaande schoonvader om zo zijn liefje te schaken. Toen dit lied op de radio werd afgedraaid, vonden veel mensen dit niet kunnen. Enkele hindostanen, maar ook niet-hindostanen reageerden beledigd. Want: hindostanen zijn toch allang niet enkel landbouwers? Waarom dan zo denigrerend over hen praten? Het lied werd zelfs op een bekend radiostation verboden. Na protest werd dit verbod teruggedraaid. Een grote misstap van dit station. Juist als je niet kan lachen om elkaars eigenaardigheden of typische kenmerken, ben je aan het discrimineren. Wat een overgevoeligheid. Het is in mijn ogen precies hetzelfde als wanneer je iemand beoordeelt op de tint van diens huidskleur.
Tegelijkertijd is men overgevoelig voor discriminatie. Grappen over andere etnische groepen maken kan niet, vinden sommigen. Een mooi voorbeeld is het lied Tien Koeien, waar de succesvolle rapper Scrappy W op hilarische wijze de verboden liefde tussen hem en een hindostaanse verwoord. Scrappy W is van marron komaf. Hij zingt dat hij tien koeien en een Zundapp bromfiets zal kopen voor zijn aanstaande schoonvader om zo zijn liefje te schaken. Toen dit lied op de radio werd afgedraaid, vonden veel mensen dit niet kunnen. Enkele hindostanen, maar ook niet-hindostanen reageerden beledigd. Want: hindostanen zijn toch allang niet enkel landbouwers? Waarom dan zo denigrerend over hen praten? Het lied werd zelfs op een bekend radiostation verboden. Na protest werd dit verbod teruggedraaid. Een grote misstap van dit station. Juist als je niet kan lachen om elkaars eigenaardigheden of typische kenmerken, ben je aan het discrimineren. Wat een overgevoeligheid. Het is in mijn ogen precies hetzelfde als wanneer je iemand beoordeelt op de tint van diens huidskleur.
Geforceerde unificatie
Wat zou moeten gebeuren is dat je erkent dat er typische verschillen tussen de rassen zijn, maar dat deze er in the end helemaal niet toe doen, omdat wij nu eenmaal allemaal mensen én Surinamer zijn. Verschillen hoeven dan ook niet constant te worden benadrukt. Dat leidt tot segregatie en soms zelfs discriminatie. Behalve als 1+1=3 het doet of Scrappy W. Dan wordt het weer leuk.
Wat zou moeten gebeuren is dat je erkent dat er typische verschillen tussen de rassen zijn, maar dat deze er in the end helemaal niet toe doen, omdat wij nu eenmaal allemaal mensen én Surinamer zijn. Verschillen hoeven dan ook niet constant te worden benadrukt. Dat leidt tot segregatie en soms zelfs discriminatie. Behalve als 1+1=3 het doet of Scrappy W. Dan wordt het weer leuk.
President Bouterse heeft het op zich goed gezien dat de integratie van culturen in Suriname nog geen feit is. Het afgelopen jaar heeft hij via de viering van de jubileumdagen – 140 jaar Hindostaanse immigratie, 150 jaar afschaffing van de slavernij, 160 jaar vestiging Chinezen – angstvallig geprobeerd de groepen nader tot elkaar te brengen, via de instelling van de NatCom.
 |
| Carifesta. Foto © Sirano Zalman |
Je zag het terug op het podium op het Onafhankelijkheidsplein. Was het 140 jaar Hindostaanse immigratie? Dan dansten en zongen de creolen, marrons, javanen, chinezen, indianen mee. Elke jubileumdag was telkens weer een weergaloos mooi multicultureel spektakel. Maar daar bleef het helaas bij.
Onderhuids, zelfs binnen de organisatie van de NatCom en haar vertakkingen, was animositeit, zelfs discriminatie en racisme te bespeuren. Ik kan het weten. In april werd ik gevraagd zitting te nemen in de Commissie Afro Surinaamse Organisaties, dat resorteert onder de NatCom. Ik aarzelde, maar heb het toch gedaan. Mijn motivatie? Ik ben ook hier om iets terug te doen voor Suriname en helpen bijdragen aan natievorming doe ik graag.
Bondru
Racisme en discriminatie in Suriname is anders dan in Nederland. Het is heimelijk en onder de oppervlakte. Wat hetzelfde is, is dat ook hier discriminatie en racisme zo diep geworteld is, omdat het een erfenis is van de slavernij. Wij Surinamers discrimineren onze eigen mensen. Die bondru, eenheid die we zo graag zeggen te willen, helpen wijzelf om zeep. Jammer hoor!Een verandering zal er niet 1, 2, 3 komen. In ieder geval niet vanuit de politiek. Politiek Suriname gedijt op het etnisch sentiment. Ook al krijgen steeds meer mensen hier genoeg van. Ook binnen de politiek.
Racisme en discriminatie in Suriname is anders dan in Nederland. Het is heimelijk en onder de oppervlakte. Wat hetzelfde is, is dat ook hier discriminatie en racisme zo diep geworteld is, omdat het een erfenis is van de slavernij. Wij Surinamers discrimineren onze eigen mensen. Die bondru, eenheid die we zo graag zeggen te willen, helpen wijzelf om zeep. Jammer hoor!Een verandering zal er niet 1, 2, 3 komen. In ieder geval niet vanuit de politiek. Politiek Suriname gedijt op het etnisch sentiment. Ook al krijgen steeds meer mensen hier genoeg van. Ook binnen de politiek.
Natievorming en uitbanning van discriminatie en racisme is iets dat moet komen vanuit de mensen zelf. Er zijn er al genoeg die beseffen hoe het anders kan en die hiernaar leven. De verandering zal van onderop moeten komen. Het geld van al die commissies kan beter worden besteed. Ik richt mijn ogen op de organisaties, artiesten, kunstenaars en vele jongeren die het al wel hebben begrepen. De Scrappy W’s en de 1 en 1 is 3’s.
[van www.oneworld.nl, 11-11-2013]
Veel improvisatie bij lancering website ‘Slavernij Online’
door Tascha Samuel
Paramaribo – In de lobby van het Nationaal Archief Suriname woonde ruim 75 man de lancering bij van de website www.SlavernijOnline.nl. In Nederland werd gelijktijdig in Vereniging Ons huis, ook een presentatie gehouden. Daar trotseerde men de sneeuw en ijzige temperatuur van -10 graden om deze historische gebeurtenis bij te wonen. “Het gaat om het bespreekbaar maken van moeilijke onderwerpen de slavernij betreffende. En daarbij is het niet erg als men een andere mening heeft dan de redactie”, verzekert Nancy de Randamie, journalist, politicoloog en coördinator van de Surinaamse redactie.
 |
| Slavenverkoop |
Gedebatteerd
De bedoeling is dat er allerlei aanverwante informatie komt te staan op de website. Van columns tot aan ingezonden stukken. “De website gaat niet alleen om slavernij. Maar ook om identiteit, vrijheid en etniciteit. Het geeft een beeld van de erfenis van de slavernij en ons pad naar werkelijke emancipatie. Zoals Baboeram dat noemt, het dekoloniseren van de geest. We zullen via de website in staat zijn met elkaar in debat te gaan vanuit alle uithoeken van de wereld”, stelt de Randamie. Ze stimuleerde de aanwezigen vooral veel foto’s te maken en te twitteren en op hun facebook-pagina te plaatsen en zo de discussie aan te wakkeren. De website heeft ook een facebook-account waar er al flink wordt gedebatteerd. De activiteit werd geopend met twee presentaties van Jerry Egger en Lila Gobardhan over geschiedkundige feiten. Gobardhan ging kort in op de ontwikkeling van de tweede en derde generatie vrijgemaakten na de afschaffing van de slavernij.
Misdaad
Door het tijdsverschil was het even giswerk wanneer in te komen met de live verbinding met Nederland. Hierdoor was er nogal wat improvisatie nodig bij het aanpassen van het toch wel lijvige programma. Door technische mankementen viel de live videoverbinding vaak uit. Ook was deze een beetje traag, waardoor het beeld vaak bleef vastzitten en het geluid wegviel. Maar dat mocht de pret niet drukken. Tot laat in de middag ging het programma door met presentaties van diverse culturele groepen. “Wat wij willen bereiken met deze site is dat slavernij erkend wordt als een misdaad tegen de menselijkheid”, zei historicus Dew Baboeram over de lancering van www.SlavernijOnline.nl. “We moeten moeilijke onderwerpen bespreekbaar maken. We ontdekken telkens weer hoeveel emotie er nog is bij de behandeling van dit onderwerp”, zei Kenneth Donow, coördinator van de Nederlandse redactie.
[uit de Ware Tijd, 21/01/2013]
Nooit genoeg over Bouterse zolang die niet achter de tralies zit
door Rolf van der Marck
Het artikel van Nancy de Randamie Genoeg over Bouterse wil ik niet onbesproken laten, want in wezen predikt het dezelfde onverschilligheid die het Bouterse mogelijk heeft gemaakt om aan de macht te komen en die –in weerwil van zijn misdaden– weer te hernemen. Mijn stelling is dat zolang deze houding van onverschilligheid, dat typische Surinaamse “ik bemoei niet!”, niet wordt omgebogen, Suriname opgescheept zal blijven, niet alleen met Bouterse, maar ook met wat De Randamie noemt: “De praktijken (…) van aan een diepgewortelde politieke cultuur die haar oorsprong heeft in het door Nederland gevoerd koloniaal bewind. Eentje dat gebaseerd is op racisme, uitsluiting en verdeel- en heerspolitiek.”
Natuurlijk is er méér dan Bouterse alleen, daar heeft De Randamie gelijk in, maar Bouterse’s coup en de daaruit voorgekomen misdaden tegen de mensheid, samen met de niet te onderschatten bijbehorende trauma’s, blijven als donkere wolken boven aller hoofden hangen, die dreiging is nog altijd niet geweken. Naïef vind ik De Randamie waar ze Bouterse nog min of meer het voordeel van de twijfel wil geven, namelijk dat hij zijn coup pleegde “om af te rekenen met vriendjespolitiek en corruptie bij de machthebbers van toen”. Dit is nooit Bouterse’s bedoeling geweest. Zijn bedoeling was louter en alleen het eigenbelang, dat maar al te snel uitgroeide tot machtswellust. Afrekenen met het oude systeem beleed hij alleen met de mond om het volk mee te krijgen, en dat is hem tot onze eigen schande gelukt.
Links: Anton de Kom
De grondsituatie was bij de verzelfstandiging van Suriname in 1975, bij de coup van 1980, en is nu nog steeds de maar al te diep gewortelde cultuur van racisme, uitbuiting en verdeel- en heerspolitiek, ingezet door het koloniaal bewind, gretig voortgezet sindsdien en onder Bouterse alleen nog maar verhevigd. Suriname gaat inderdaad nog altijd gebukt onder het juk van het kolonialisme dat het nimmer heeft kunnen afwerpen. Helaas worden profeten in eigen land nooit geëerd, Anton de Kom schreef al in 1934 in zijn beroemde boek Wij slaven van Suriname: “Geen volk kan tot volle wasdom komen dat erfelijk met een minderwaardigheidsgevoel belast blijft.” Het heeft echter niet mogen baten, de door De Kom gestelde diagnose gaat nog steeds op.
Dat is nu wat ik in het artikel van De Randamie mis: de strijdbaarheid van een De Kom. Nog altijd berusten wij Surinamers, leggen wij het hoofd in de schoot en wíllen wij maar niet bemoeien, tégen beter weten in. De Randamie’s goede bedoelingen trek ik niet in twijfel, maar met goede bedoelingen alléén komen we er niet. Daarvoor is strijdbaarheid en strijd nodig, en niet het tellen van wat er nog aan zegeningen is overgebleven. Wij missen het lef van mensen als De Kom, want met al die ja-knikkers van nu blijven we in dezelfde mallemolen ronddraaien: ‘nieuwe heersers, dezelfde stront’. De Randamie maakt zich om de verkeerde redenen zorgen over de media, want ondanks dat Bouterse ze betitelt als rioolratten, hebben ze het lef niet om duidelijk stelling te nemen. Wellicht begrijpelijk vanwege het opgelopen trauma, maar niet langer acceptabel. Immers, “niemand hoeft bang te zijn om te worden geïntimideerd of vermoord in het Suriname van 2012”, zegt De Randamie zelf. Dat Bouterse van zijn fouten zou hebben geleerd –zoals De Randamie ook beweert– is apert onjuist, kijk maar naar de door haar genoemde kuparies: allemaal zijn terug van weggeweest.
Duo Expo 2011 Robbert Enfield & Remond Mangoensemito
(Robbert Enfield, Next Chapter of My Life, acrylverf op canvas, 63 x 46”)
We kennen allemaal de ‘struggle for life’, maar zodra je geconfronteerd wordt met het mensensoort kunstenaar, en ziet en je realiseert wat die moet doen om mee te komen in de ‘ratrace’ van het dagelijks leven, dan wekt dat op zich al bewondering. Nog bewonderingswaardiger is het wanneer blijkt dat dat persoonlijk gevecht niet enkel instandhouding maar -méér nog- vernieuwing en intensivering van hun werk tot gevolg heeft, en dan kan en mag respect niet uitblijven. Dat is wat Robbert en Remond met elkaar verbindt: het blijven vechten voor méér en beter, daaraan ontlenen zij het recht om u te tonen waartoe zij in staat zijn.
Zij hebben een verschillende achtergrond en een verschillende stijl van werken, daarin zijn ze niet vergelijkbaar, dat is in deze tentoonstelling duidelijk te constateren. Maar ze hebben wél een aantal dingen met elkaar gemeen, zoals de afkomst uit en het opgroeien in een multicultureel ontwikkelingssland, die niet hebben nagelaten sporen te trekken in beider werk. Bovendien wisten beiden al jong wát zij wilden en dat ze niets ánders wilden, waardoor ze als vanzelf terecht kwamen op Suriname’s unieke instelling, het Nola Hatterman Instituut, nu modisch Nola Hatterman Art Academy geheten, maar nog steeds dezelfde gedreven opleiding voor gedreven mensen: de naam Nola Hatterman staat daarvoor nog altijd garant.
(Robbert Enfield, Step up in Life, acrylverf op canvas, 62,5 x 52”)
Maar aan die opleiding hadden zij niet genoeg, beiden zijn, zij het op verschillende tijdstippen, hun ‘roeping’ gevolgd en zijn hun kennen en kunnen gaan verbreden aan het Edna Manley College of the Visual and Performing Arts te Jamaica, welke opleiding zij hebben afgesloten met het diploma Bachelor of Art. Geen eindpunt, een beginpunt. Sindsdien zijn hun wegen weer volledig gedivergeerd, om met deze expositie elkaar weer even te kruisen.
Enfield
Robbert is naar The British Virgin Islands vertrokken en heeft daar tien jaar gewoond en gewerkt, waar vandaan hij nu is geremigreerd naar Suriname. Sinds hij schildert heeft hij zich laten leiden door wat hij gemist heeft, of wat er niet goed was, in zijn jeugd. Zijn thema’s waren de afgelopen jaren dan ook Loniless of Childhood, The Time en Timeless Childhood. Met de geboorte van zijn derde en jongste kind, Pharrell, is Robbert een nieuwe levensfase ingegaan, waarbij zijn focus is komen te liggen op het (eigen) gezin, waarbinnen liefde, structuur en regelmaat de voorwaarden moeten vormen voor een gelukkige jeugd van het kind.
(Remond Mangoensemito, Know your History)
Robbert realiseert zich dat hij verkeert in wat wel genoemd wordt de ‘middelbare volwassenheidsfase’, en hij heeft voor zichzelf vastgelegd wat hij wil en hoe dat past in zijn gezin. “Daardoor is mijn techniek en mijn kleurgebruik beïnvloed”, zegt hij, “ik heb teksten verwerkt in mijn werkstukken en gebruik gemaakt van verschillende lettertypen, blauw, paars, soms zelf zwart, heel felle contrasten en overlappingen. Als je iets kon veranderen zou je het willen ‘oplappen’ en dat kan je ook uitbeelden. Ik heb rekening gehouden met de lettertypen om een bepaalde uitingen ook visueel te laten spreken, zonder het werk ‘grafisch’ te willen maken.”
(Remond Mangoensemito, Whaa sweet Nanny Coat a go run im Belly)
Mangoensemito
Remond is na Jamaica teruggekeerd naar Suriname en er gebleven. “Mijn werken”, zegt hij, “zijn een antwoord op de impuls van culturele desintegratie. Het lijdt geen twijfel dat de westerse beschaving een grote invloed heeft gehad op de niet-westerse beschavingen. Deze invloed is grotendeels negatief geweest, omdat de westerse beschaving door de manier waarop die is gevormd een superioriteit heeft aangenomen boven alle andere beschavingen. Veel aspecten van niet-westerse gemeenschappen zijn aan ernstige culturele erosie, kaalslag, onderhevig geweest, zoals op het gebied van familieleven, taal, kleding en een aantal specifieke culturele patronen. Deze culturele erosie heeft een soort van vervreemding en gevoel van misplaatst zijn gecreëerd binnen die geërodeerde cultuur. Dat is wat ik culturele desintegratie noem. Die manifesteert zich duidelijk wanneer mensen vergeten wie ze zijn en zodoende hun eigen culturele continuïteit ontkennen als antwoord op de ‘superieure’ cultuur die hun domineert en dikwijls onderdrukt. Op die manier is mijn werk een antwoord op de impuls van de culturele desintegratie”, besluit Remond.
__________
De tentoonstelling wordt gehouden in het Waaggebouw aan de Waterkant te Paramaribo en is te bezichtigen van zaterdag 10 tot en met donderdag 22 september a.s. van 10.00 tot 21.00 uur.
De tentoonstelling wordt geopend door Nancy de Randamie op vrijdag 9 september a.s. om 19.00 uur.
Spoken: the very first Paramaribo edition
Vandaag is het zover. Een heuse ‘poetry slam’ staat Suriname te wachten. Spoken, Dichter bij de Dichter komt na twee jaar toeren dwars door Nederland, nu eindelijk naar Suriname. Ballroom Energy, L’Hermitageweg 25 is de plek waar het
allemaal staat te gebeuren.
Het initiatief voor Spoken komt van hiphop-artiest Blaxtar. Via zijn platenlabel RAEN Music organiseerde hij een reeks succesvolle Spoken edities. De productie van Spoken Suriname ligt in handen van DeSaN Productions van Nancy de Randamie.
Wat is Spoken?
Spoken word artists oftewel woordkunstenaars van verschillende background komen bij elkaar om het publiek hun woordkunsten te tonen. Zonder muzikale begeleiding zoals we dat van de meesten van hen gewend zijn. Direct na de ‘woord’-performance krijgt de woordkunstenaar indringende vragen over zijn of haar werk. Daarna is er voor het publiek de gelegenheid tot vragen stellen. Door dit uniek concept, kom je als publiek dichter bij de dichter en leer je je favoriete zanger, mc of poëet eens van een andere kant kennen.
Line-up Spoken – The Paramaribo Edition
Enver, Ori, Rappa, Tekisha Abel, Mr.Double B., Baby-G en Sherida Asinga en natuurlijk Blaxtar zijn van de partij op 22 december. Zowel ‘oud’ als nieuw tekstwerk van eigen hand zullen ze ten gehore brengen tijdens de Paramaribo Edition van Spoken, Dichter bij de Dichter.
Energy
Toen Sammy Doerga, eigenaar van Energy, hoorde over het SPOKEN concept, besloot hij direct mee te doen. De ballroom wordt in Spoken-stijl omgetoverd en ook de muziek voor, na en tussen de performances, zal geheel in Spoken-stijl zijn.
Facebook and special guests
De Spoken events zijn ook te volgen via Facebook en Hyves. Voor de Paramaribo edition is er ook een Open Group aangemaakt. Meld je aan en blijf zo op de hoogte van alle Spoken-activiteiten. De eerste 3 gasten die naar ikben@SPOKEN.fm mailen dat ze graag naar Spoken– The Paramaribo edition willen, krijgen een fles champagne na binnenkomst in de ballroom. Zo wordt het een extra bijzondere Spoken-avond voor jou.
Next Spoken
De eerstvolgende Spoken NL zal zijn in het Bijlmerpark theater, 20 maart 2011.
DeSaN Productions en Raen Music hebben voor Suriname al een volgende Spoken-editie gepland. Medio volgend jaar moet je Spoken – The Commewijne Edition, meemaken te Mambo River resort, Peperpot, Commewijne.
Spoken, dichter bij de Dichter – The First Paramaribo Edition
Locatie: Ballroom Energy, L’Hermitageweg 25, Uitvlugt
Datum: 22 december 2010
Zaal open: 19.00u
Aanvang: 20.00u
Toegang: gratis
Presentatie literaire reisgids Paramaribo
Paramaribo brasa! [Ik omhels je, Paramaribo] is een bijzondere reisgids, die laat zien wat de Surinaamse hoofdstad betekent voor het werk van schrijvers en hoe de stad doorklinkt in de romans, verhalen en gedichten van Surinaamse en Nederlandse schrijvers. Kern van Paramaribo brasa! is een literaire stadswandeling, waarbij de belangrijkste schrijvers van vroeger en nu worden besproken en geciteerd, van Albert Helman tot Cynthia Mc Leod, van Bea Vianen tot Clark Accord, van Ischa Meijer tot Anil Ramdas. Met bijdragen van John Jansen van Galen, Nancy de Randamie, Michiel van Kempen, Patrick Meershoek en Els Moor. Zij gaan in op typische Surinaamse kwesties, zoals de Decembermoorden van 1982 en de verwerking daarvan in de Surinaamse literatuur.
Het boek wordt geïntroduceerd door Noraly Beyer, waarna zij samensteller Ko van Geemert en medewerkers aan het boek Michiel van Kempen en Patrick Meershoek zal interviewen. Na de pauze lezen Karin Amatmoekrim en Antoine de Kom voor uit eigen werk.
Datum: vrijdag 3 december 2010
Aanvang: 20.00 uur
Plaats: Vereniging Ons Suriname
Hugo Olijfveldhuis
Zeeburgerdijk 19-A
1093 SK Amsterdam
Tel: 020 – 693 50 57
Toegang gratis
Paramaribo brasa!
Uitgeverij Bas Lubberhuizen nodigt u van harte uit voor de boekpresentatie van Paramaribo brasa!, samengesteld door Ko van Geemert.
Paramaribo brasa! is een bijzondere reisgids, die la
at zien wat de Surinaamse hoofdstad betekent voor het werk van schrijvers en hoe de stad doorklinkt in de romans, verhalen en gedichten van Surinaamse en Nederlandse schrijvers. Kern van Paramaribo brasa! is een literaire stadswandeling, waarbij de belangrijkste schrijvers van vroeger en nu worden besproken en geciteerd, van Albert Helman tot Cynthia Mc Leod, van Bea Vianen tot Clark Accord, van Ischa Meijer tot Anil Ramdas.
Met bijdragen van John Jansen van Galen, Nancy de Randamie, Michiel van Kempen, Patrick Meershoek en Els Moor. Zij gaan in op typische Surinaamse kwesties, zoals de Decembermoorden van 1982 en de verwerking daarvan in de Surinaamse literatuur.
Datum: zaterdag 3 december 2010
Aanvang: 20.00 uur
Locatie: Vereniging Ons Suriname
Hugo Olijfveldhuis
Zeeburgerdijk 19 
Amsterdam
Het boek wordt geïntroduceerd door Noraly Beyer, waarna zij samensteller Ko van Geemert en medewerkers aan het boek Michiel van Kempen en Patrick Meershoek zal interviewen.
Na de pauze lezen Karin Amatmoekrim, Annette de Vries, Antoine de Kom, Clark Accord en Thea Doelwijt (foto rechtsonder) (onder voorbehoud) voor uit eigen werk.
Ko van Geemert (1950) kwam vijftien jaar geleden voor het eerst in Paramaribo. Hij keerde vele malen terug en raakte gefascineerd door de stad en haar literatuur. Van Geemert is publicist en stelde in 2008 de literaire gids Amsterdam & zijn schrijvers. Literatuur op locatie samen.
paperback │ 228 pagina’s │ circa 100 illustraties, met plattegrond │ isbn 978 90 5937 262 7 │ € 22,50
Uitgeverij Bas Lubberhuizen│ Singel 389 │ 1012 WN Amsterdam │ 020 618 41 32 │ info@lubberhuizen.nl http://www.lubberhuizen.nl/
Fotos: @ Jean van Lingen
Paramaribo brasa!: Literair Parbo geboekt
Op zaterdag 13 november om 17.30 uur op de Pier van Hotel Torarica, wordt Paramaribo brasa! gepresenteerd. Uitgever Bas Lubberhuizen zal het eerste exemplaar uitreiken aan schrijfster Cynthia Mc Leod, die iets zal vertellen over het literaire leven in Paramaribo. Samensteller Ko van Geemert overhandigt daarna het tweede exemplaar aan Pim de la Parra.
Paramaribo brasa! is een reisgids, die laat zien wat de Surinaamse hoofdstad betekent voor het werk van schrijvers en hoe de stad doorklinkt in de romans, verhalen en gedichten van Surinaamse en Nederlandse schrijvers. De kern is een literaire stadswandeling, waarbij de belangrijkste schrijvers van vroeger en nu worden besproken en geciteerd, van Albert Helman tot Cynthia Mc Leod, van Bea Vianen tot Clark Accord, van Ischa Meijer tot Anil Ramdas. Met bijdragen van John Jansen van Galen, Nancy de Randamie, Michiel van Kempen, Patrick Meershoek en Els Moor. Zij gaan in op typische Surinaamse kwesties, zoals de Decembermoorden van 1982 en de verwerking daarvan in de Surinaamse literatuur.
.
Bea Vianen en Michiel van Kempen, foto @ Ruben van Kempen
RSS
Facebook
Twitter
