Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: piraterij
Indianen in het Wilde Spaanse Westen (5 en slot)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Indianen waren ook maar gewone mensen
De bedoeling van dit artikel was om het treurige lot te belichten van Indiaanse volken die door de omvang van de Arabische en Afrikaanse slavernij en de aandacht die daarop was gericht bijna als onopvallende voetnoot in de marge van de bewuste geschiedenis terecht zijn gekomen. Ik heb geprobeerd te schetsen hoe zij ten tijde van Columbus te lijden hebben gehad van de sinistere macht van het Vaticaan en de Spaanse ontdekkings- en veroveringsdrift. Daarbij is ook enigszins begrip getoond voor de Spaanse Kroon die door het vaststellen van allerlei verordeningen, geboden en verboden serieuze pogingen heeft aangewend om het lot van de inheemse bevolking te verzachten en daarbij te maken had met de nietsontziende ambitie van de individuele kolonisator.
De inheemse bevolking liep in dit betoog een grote kans om zonder veel nuances en bijna als een abstracte categorie te worden neergezet, terwijl ze in feite lichamelijk zijn bezweken onder het geweld van de Spaanse legers.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (4)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Vroege beeldvorming over ‘de’ Indiaan
In de Spaanse beeldvorming van de 16e eeuw waren veel Indianen menseneters, een begrip dat al gangbaar was in de Oudheid. De praktijken van die menseneters werden met veel lugubere details en fantasie beschreven. Ook door serieuze kroniekschrijvers. Wat ervan waar is laat zich moeilijk gissen. Men baseerde zich o.a. op getuigenissen van mensen die bij de Cariben gevangen hadden gezeten. Columbus had van de Taíno (Indianen die het westelijk deel van het Caribisch gebied bewoonden) begrepen dat ze erg bang waren voor de mensen die ze ‘Caniba’[i] noemden Deze ‘Cariben’ zouden mensenvlees eten en zeer oorlogszuchtig zijn. Ook de eerste bisschop van Hispaniola spreekt omstreeks 1519 van de afschuwwekkende Kannibaleneilanden (las detestables islas de los caníbales).De Spanjaarden hadden veel moeite met het koloniseren van die eilanden omdat de Cariben weerstand boden en later ook samenwerkten met de Engelse, Franse en Hollandse piraten die vijandig stonden tegenover de Spanjaarden en Portugezen, de ‘legitieme’ kolonisten.
read on…Hoe John Rackham de Caraïben onveilig maakte in gouden eeuw voor piraterij
Kapitein John Rackham was in de achttiende eeuw een beruchte piraat in de Caraïben, middenin de ‘gouden eeuw voor de piraterij’. Tegelijkertijd met onder meer ‘Zwartbaard’ maakte Rackham de zee onveilig, maar erg succesvol was hij niet. Op woensdag 18 november is het driehonderd jaar geleden dat Rackhams piratenleven ten einde kwam.
read on…De piraten van Jean Hamlin eindigden aan de galg
door Bart Funnekotter
Aan het vrolijke piratenleventje van de mannen van kapitein Jean Hamlin kwam in 1684 een einde – bungelend aan een touw. Twee jaar lang hadden ze met hun schepen Trompeuse en Resolution de wateren van het Caribisch gebied onveilig gemaakt en daarbij een afschrikwekkende reputatie opgebouwd. Ingrijpen van de Engelse marine maakte een einde aan hun schrikbewind.
Caraïbische Zeekapers aan Hof te Suriname voorgeleid
door William Man A Hing
Tot in de 19e eeuw bleef het onveilig in het Caraïbische Zeebekken. Koopvaarders werden er vaak het doelwit van piraten. Onder deze omstandigheden besloot Nederland maatregelen te treffen voor het beveiligen van de internationale vaarroutes rond de eigen Antillen. Na aanhouding werd een kaper in 1829 met bemanning en buit naar Suriname meegenomen voor berechting van de schuldigen. read on…
Waarde en waardigheid (11)
door Willem van Lit
Dit is deel 11 van hoofdstuk 2 van Cariben laten we het onmogelijke vragen.
De beleving van de ruimte en het uitgestelde leven
Een andere dimensie van het leven op de Caribische eilanden is het idee van het uitgestelde leven. In de weidse ruimte van het overvloedige licht in het Caribische bekken heb ik me dikwijls afgevraagd wat nu de precieze reden of oorzaak is van het extra gevoel van vrijheid, de magnifieke grootsheid van de ruimte waarin je lijkt te bewegen en de bredere beleving van schoonheid in uitbundigheid van kleur en leven waardoor ik steeds werd bevangen door een vliesdunne huid van lichte droefenis. read on…
Zeepiraterij afgenomen
Paramaribo – De gewestelijke politiecommandant (gpc) van Nickerie, Stanley Benschop, zegt dat de zeepiraterij voor de kust aan het afnemen is. Volgens hem is dit te danken aan de instelling van de Kustwacht. De afgelopen maanden heeft de politie geen gevallen van zeepiraterij geregistreerd in Nickerie. Ook de afdeling Marine van het Korps Politie Suriname voert regelmatig controle uit tot en met Boskamp en ook tot Apoera. Benschop meent dat de politie de rivier geheel onder controle heeft. De gpc is blij dat de zeepiraterij een terugval kent.
De vissers moeten zich volgens hem veilig voelen en rustig hun werk doen. De politie heeft in het verleden ernstige vormen van zeepiraterij meegemaakt, waarbij vissers ontvoerd en beroofd werden van al hun bezittingen.
[van nospang.com, vrijdag 17 januari 2014]
Buitgemaakt en teruggevonden
Nederlandse brieven en scheepspapieren in een Engels archief
Op 19 november 2013 verschijnt een nieuw deel in de reeks Sailing Letters met de titel Buitgemaakt en teruggevonden. Nederlandse brieven en scheepspapieren in een Engels archief. In dit dubbeldikke vijfde en laatste deel komt een veelheid aan verloren gewaande brieven en scheepspapieren aan bod. Zo is er een verslag van het vertrek van de Hollanders uit Nieuw-Amsterdam, een relaas van de opstand aan boord van een Zeeuws slavenschip, uniek drukwerk van het Bataviaas Genootschap en een onbekend gedicht uit Suriname, de beschrijving van de vracht van het laatste porseleinschip uit China en de perikelen rondom een saluutincident op de Antillen, alles buitgemaakt en teruggevonden in een Engels archief.Nederland en Engeland hebben nogal wat zeeslagen met elkaar uitgevochten. Over en weer werden schepen tot zinken gebracht of veroverd. Scheepsladingen werden, samen met de aanwezige post, tot ‘prijs’ verklaard. De Engelsen maakten keurige beschrijvingen van de Nederlandse buit en de bemanningen van de gekaapte schepen werden uitvoerig verhoord. De verslagen daarvan werden – samen met honderdduizenden in beslag genomen papieren – eeuwenlang bewaard, aanvankelijk in de donkere kelders en tochtige zolders van de Tower of London en later in The National Archives. Niemand keek ooit om naar deze unieke verzameling, die meer dan 38.000 zakelijke en persoonlijke brieven bevat van en aan Nederlandse zeelieden, kooplieden en hun familie. Veel van deze brieven bereikten nooit hun bestemming. Sommige zijn tot op de dag van vandaag niet eens geopend. Pas in 1980 werden deze Prize Papers door een Nederlandse onderzoeker ontdekt. De omvang van het materiaal is indrukwekkend en uniek en de brieven zelf geven een goed beeld van het alledaagse leven in de 17de en 18de eeuw.
Het project Sailing Letters is een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek in samenwerking met het Nationaal Archief, de Universiteit Leiden en de Samenwerkende Maritieme Fondsen. Ieder Sailing Letters Journaal bevat transcripties van opmerkelijke brieven en documenten met afbeeldingen op de bijbehorende dvd. Erik van der Doe (1957), Perry Moree (1960) en Dirk J. Tang (1947) zijn allen maritiem-historici.
Erik van der Doe, Perry Moree & Dirk J. Tang (red.) m.m.v. Peter de Bode,
Buitgemaakt en teruggevonden. Nederlandse brieven en scheepspapieren in een Engels archief,
Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, ISBN 978.90.5730.918.2, prijs € 24,95 – 352 pagina’s.
Michiel de Ruyter: Zeeheld of piraat?!?
door Marcel van der Voort
Vlissingen – Raar eigenlijk dat de Vlissingse zeeheld Michiel de Ruyter steeds vaker als een piraat wordt bestempeld. Komt dat door de populaire piratenfilms die er in de bioscoop en op de televisie zijn te zien? Of wordt De Ruyter veelvuldiger in verband gebracht met toenmalige slavenhandel en raken zijn heldendaden daardoor op de achtergrond?
De Ruyter is hoe dan ook nog steeds één van de bekendste zeehelden in de Nederlandse geschiedenis. Hij wordt algemeen beschouwd als de grootste admiraal. In de eerste drie Engels-Nederlandse Oorlogen speelde de Vlissinger een belangrijke rol. Daarnaast nam de Ruyter deel aan diverse oorlogen in de Oostzee en tegen piraterij in de Middellandse Zee.
De Ruyter was in dienst van de staat en van reders. En was ook nog een periode als zelfstandig ondernemer werkzaam in de walvisvaart. Volgens een historicus komt de zelf aangenomen naam De Ruyter waarschijnlijk uit de kaapvaart en is zij ontleend aan het “ruiten” oftewel roven door zijn kaperschip. Kapers wilden nog wel eens piraterij begaan en de Engelsen verdachten De Ruyter hiervan. De Ruyters schip is daarom, terwijl hijzelf de Franse stad Calais bezocht, met bemanning in beslag genomen en naar de marinebasis Sandwich in Engeland gebracht. Michiel zou zijn schip en bemanning achterna zijn gereisd om te protesteren.
[van zeeland.blog.nl, 24 oktober 2013]
Graven 18de-eeuwse Amerikaanse zeekapiteins in Oranjetuin
Op de Nederlandse koloniale begraafplaats Nieuw Oranjetuin aan de Dr. Nassylaan in Paramaribo liggen de graven van twee achttiende-eeuwse zeekapiteins van het Amerikaanse New England.
Een grafsteen, met daarop het jaar 1758, is van kapitein Michael Burnham van Middletown, een roekeloze avonturier die fortuin maakte als een kaper en waarschijnlijk handelde in slaven. De andere grafsteen is gemaakt van bruinrode zandsteen uit Portland en markeert de laatste rustplaats van kapitein William Barbut van New London. In de buurt van deze graven zijn die van de kooplieden kapitein Nathaniel Angel en kapitein William Gardner Wanton van Rhode Island. De graven zijn op 29 oktober vorig jaar ontdekt door onderzoekers die met houwers de oude grafstenen bevrijdden van het welig tierend onkruid.
Eén van die onderzoekers, is een voormalige inwoner van Connecticut, Tom Hart. Hij deelde zijn ontdekking onmiddellijk mee aan de Middlesex County Historical Society. Paramaribo-historicus Bas Spek leidde de expeditie. Het verhaal is opgetekend door The Courant van de Amerikaanse staat Connecticut. Hart zei in een e-mail dat de locatie van de graven van de oude zeekapiteins bekend was bij een paar inwoners, maar dat ze nooit officieel zijn gedocumenteerd. Hij hoopt dat de ontdekking de belangstelling voor deze zeevarenden zal aanwakkeren en de nauwe banden die New England eens had met deze subtropische regio zal hernieuwen. “Ik denk dat de bijdrage die we leverden, de belangstelling was die we hadden voor deze Amerikanen… en het brengen van de informatie onder de aandacht van potentieel geïnteresseerde Amerikaanse instellingen,” schreef Hart.
Enthousiast
Middlesex Historical Society-directeur Debbie Shapiro was enthousiast toen ze vernam over de verbinding van Middletown met Suriname in de dagen toen de stad een belangrijke zeehaven was, met schepen die voeren naar exotische landen. “Ze zeggen dat het internet de wereld kleiner heeft gemaakt, maar hoe meer we leren, hoe meer we ontdekken dat het toen ook een kleine wereld was,” zei ze.
De Nieuw Oranjetuin begraafplaats stond vroeger bekend om zijn weelderige sinaasappelboomgaarden. Opgericht in 1755, was het de belangrijkste begraafplaats van de Nederlandse Hervormde Kerk. Sommige van de graven zijn vrij uitgebreid; er is weinig gebouwd van rode baksteen en marmer. De grafstenen van de Yankee kapiteins daarentegen, liggend in de zandgrond, zijn duidelijk. De vier mannen werden begraven tussen 1758 en 1765. De inscripties geven geen idee hoe ze zijn gestorven. Wel is bekend dat de handel – gebaseerd op de alomtegenwoordige plantages van de suikereilanden waar met slaven werd gewerkt – deze pientere inwoners van New England trok naar het gebied.
Burnham als opperbevelhebber
Kapitein Burnham, werd als opperbevelhebber in de Provinciale marine, belast met de bescherming van deze handel tijdens de Franse en Indische oorlog (1754-1763) toen Franse zeerovers de Amerikaanse en Britse scheepvaart in het Caribisch gebied onveilig maakten. Burnham werd in 1757 gedirigeerd naar West-Indië met de opdracht “om de vijanden van Zijne Majesteit te kwellen …” De 52-jarige commandant had de leiding van de 24-gun Brigantine Tartar met een bemanning van 100. Kapitein Burnham had brieven van de markies van de Britse kroon, waardoor hij in staat was Franse oorlogsbuit te bemachtigen.
Of de Middletown kapitein ook slaven verhandelde – een gangbare praktijk in die tijd – is niet bekend, maar Suriname was op dat moment één van de belangrijkste bestemmingen voor Rhode Island slavenhandelaren, die paarden, hout, rum en Afrikaanse slaven uitwisselden voor suiker, koffie en cacao – de beruchte driehoekshandel.
Illustere clan
Kapitein William Gardner Wanton, die naast Burnham begraven ligt in Paramaribo, behoorde inderdaad tot een illustere clan van Newport kooplieden die berucht waren om hun slavenhandel. In die clan zat ook gouverneur Joseph Wanton van Rhode Island, voormalig kaperkapitein en slavenhandelaar, die is afgebeeld in een beroemd schilderij van dat tijdperk van John Greenwood, getiteld Sea Captains Carousing in Surinam.
Joseph Wanton was tijdens de Franse en Indische oorlog, kapitein van het kapersschip ‘King of Prussia’. De Fransen namen het schip in 1758 in beslag in de Bahama’s. In het schip bevond zich een landing stofgoud, rum en 54 slaven. In hetzelfde jaar overleed kapitein Burnham op 54-jarige leeftijd en werd hij begraven in Paramaribo te midden van de kokospalmen en sinaasappelbomen.
De inventaris van zijn landgoed, vervat in vijf 40 centimeter brede kolommen van “goed geschreven tekst,” bestond uit gepoederde pruiken, karmozijn vesten, zijden stropdassen, gouden manchetknopen en een zwaard met een zilveren handvat, inclusief wonderbaarlijke hoeveelheden Madeira en Jamaicaanse rum.
Tot zijn nalatenschap behoorden ook drie mensen, Afrikanen, een vrouw Sue, een jongen Julius en een jongeman Cape Coast. De waarde van de drie mensen was 58 Britse pounds.
[van Starnieuws, 3 januari 2012]
Schepen van Francis Drake ontdekt bij Panama
We kennen allemaal wel de stoere verhalen over piraat, avonturier en zeeheld Francis Drake die in de zestiende eeuw het Caribisch gebied onveilig maakte. Hij won soms wat van de Spanjaarden, en soms verloor hij wat. Schepen met zilver bijvoorbeeld. Zegt men. We zullen het binnenkort misschien weten. Archeologen denken namelijk dat ze twee van Drakes schepen hebben ontdekt voor de kust van Panama.
Maandag maakten ze hun vondst bekend. De onderzoekers vonden drie scheepsdelen vermoedelijk van de Elisabeth en de Delight, in de Caribische wateren waar de legendarische avonturier zijn zeemansgraf zou hebben, in een loden doodskist. Voor het localiseren van de schepen, maakten ze gebruik van technologieën de gebruikt worden door de olie-industrie.
Volgens de archeologen is ‘het bewijs overweldigend’ dat de schepen inderdaad deel uitmaakten van de expeditie van Drake. Zo zijn de wrakstukken gevonden in de buurt van Drake’s eiland, een klein eilandje waar Drake zijn zeemansgraf zou hebben. Eerste onderzoeken wijzen uit dat de scheepsbouwtechnieken overeenkomen met de technieken uit de tijd van Drake.
Drake (1540-1596) maakte in zijn tijd vooral in Engeland, met de zegen van Koningin Elisabeth, furore door talloze schepen te overvallen, waaronder een aantal Spaanse zilvertransporten. Ook in militair opzicht had hij successen. In 1588 versloeg hij als viceadmiraal van de marine de Spaanse Armada. Door zijn preventieve aanval op de vloot moesten de Spanjaarden hun geplande invasie van Engeland een jaar uitstellen. Voor Spanjaarden was Drake dan ook een gehate piraat.
Drake was de eerste Engelsman en de derde Europeaan die met zijn schepen rond de wereld zeilde. Hij vervoerde niet alleen buitgemaakt Spaans zilver, maar ook slaven. In 1596 kwam hij aan zijn einde door dysenterie, enkele weken nadat hij de slag om San Juan (Puerto Rico) had verloren van de Spanjaarden.
[Bron: Stentor/Caribe Magazine]
Vierde Pirates of the Caribbean haalt miljard op
Walt Disney Pictures en Jerry Bruckheimer Films hebben sinds afgelopen weekend al meer dan een miljard dollar verdiend met Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides. Dat maakte Disney bekend in een persbericht.
read on…
RSS
Facebook
Twitter
