blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Penard gebroeders

Twintig Caraïbische schrijvers om zelf te ontdekken

door Arjen Mulder

Al een maand of drie lees ik weinig anders dan Surinaamse literatuur. De aanleiding was de aankondiging door uitgeverij Das Mag van het boek Dat wij zongen, met bijdragen door een reeks schrijvers voor wie ik grote bewondering koester over twintig Caraïbische schrijvers van wie ik velen nog niet kende.

read on…

Dat wij zongen

Twintig Caraïbische schrijvers om nooit te vergeten

door Jeroen Heuvel

Essays over en fragmenten van, vaak literaire, geschriften van aan aantal kernfiguren uit de Nederlands-Caraïbische literatuurgeschiedenis. Deze bundel is bij de tiende Caraïbische Letterendag van de Werkgroep Caraïbische Letteren, in oktober 2022, ten doop gehouden. De essayisten kregen de vraag voorgeschoteld: ‘Wie zijn de groten die mij voorgingen en op wier schouders heb ik kunnen worden wie ik ben?’

read on…

Zangvogelcultuur in Suriname

door Jerry Egger

Buitenlanders kijken soms een beetje verbaasd naar een bekend lokaal tafereel. Het gaat om volwassen mannen die in Paramaribo en elders in het land rondlopen, kooi in de hand met daarin een vogeltje dat rondspringt. Aan de ene kant is het al een heel oud verschijnsel in verschillende culturen dat mensen vogels houden om te kunnen genieten van de zang. Maar in Suriname is er echter een zangvogelcultuur ontstaan waar het om veel meer gaat dan alleen maar het zingen. Daarin zitten erfgoedelementen die de moeite waard zijn om te bewaren voor het nageslacht. In het boek van Roekmienie Sewradj-Debipersad, Een beschrijving van de Surinaamse zangvogelcultuur 1908 – 2018, wordt heel uitvoerig ingegaan op vele aspecten van deze cultuur.

read on…

Toespraak tot Jit Narain bij de presentatie van Dat wij zongen

Tiende Caraïbische Letterendag, Rotterdam, HNI, 8 oktober 2022

door Rita Rahman

Dames en heren,

Fijn dat ik op deze viering van de 10de Letteren Dag van de Werkgroep Caribische Letteren, het eerste en ingezegende exemplaar van Dat wij zongen mag overhandigen aan Jit Narain, u allen wel bekend als een van de grote dichters van Suriname.

read on…

8 oktober: lustrumviering – 10de Caraïbische Letterendag

Alles is Anana – koop nu tickets

Op zaterdagmiddag 8 oktober vindt de 10de Caraïbische Letterendag plaats. Deze lustrumviering vindt plaats in het HNI in Rotterdam. Na ruim twee jaar uitstel vanwege corona viert de Werkgroep Caraïbische Letteren eindelijk een nieuwe editie, gewijd aan de grote voorlopers. Twintig schrijvers stellen zich de vraag: wie zijn onze helden? Bij deze gelegenheid verschijnt de bundel Dat wij zongen, met essays van 21 auteurs over 20 groten die hen voorgingen.

read on…

Suriname als roeping – het Doe-theater van Henk Tjon en Thea Doelwijt

door Maarten van Hinte

Op 4 september wordt in ITA in samenwerking met The Need For Legacy een schilderij van het Doe-theater toegevoegd aan de portrettengalerij van de Stadsschouwburg Amsterdam. Als het eerste Surinaamse professionele gezelschap heeft dit totaaltheater van Thea Doelwijt en Henk Tjong indrukwekkende geschiedenis geschreven.  

read on…

Indianen van Suriname. Bruggenbouwers en erfgoeddragers van een vergeten volk

De indianen van Suriname zijn trots op hun land en hun tradities. De vondst van het Penard manuscript uit 1908 over hun cultuur plaatst dit erfgoed in een nieuw daglicht. Het manuscript is een enorme stimulans voor de Indiaanse gemeenschap en van ongelooflijk groot belang. Zij kunnen hiermee hun cultuur aan de vergetelheid onttrekken en dit erfgoed nieuw leven inblazen. Ondanks de rijke orale traditie is veel kennis over hun cultuur in de loop van de tijd verloren gegaan. read on…

Erfgoed Penards aanzet tot Kari’na cultuurbehoud

De informatie in de eeuwenoude manuscripten van de Penard-broers over de Kari’na Inheemsen is niet nieuw! “Omdat de informatie is vastgelegd, lijkt het nieuw”, zegt Kari’na cultuurkenner Ricardo Pané. Eeuwen na Columbus, hebben wij onze cultuur nog overleefd. Wij (be)leven die elke dag. We drinken pepre watra en dansen de sambura. En toch, de manuscripten zijn onbeschrijfelijk waardevol. “Die behoren allemaal tot het immaterieel erfgoed.” read on…

Kali’na-kenners bestuderen manuscripten van 100 jaar geleden

Kali’na-kenners zijn intensief bezig unieke manuscripten die na ruim honderd jaar teruggevonden zijn te bestuderen. “Werelderfgoed”, zo noemde dorpshoofd Pané de werken die de gebroeders Penard tegen het einde van de 19e eeuw met behulp van ondermeer Kali’na pyai’s hebben samengesteld. read on…

Penard manuscript toegankelijk voor groter publiek

door Eric Mahabier

Leiden – Het manuscript van de gebroeders Penard wordt toegankelijk gemaakt voor een groter publiek. De Vereniging Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) heeft daarvoor dinsdag een memorie of understanding getekend met het Rijksmuseum Volkenkunde en de Leiden Universiteit.
Een delegatie van VIDS onder leiding van voorzitter Lesley Artist, bracht de afgelopen dagen een bezoek aan beide instituten. De delegatie, bestaande uit inheemse dorpshoofden en sjamanen, heeft het beroemde Penard manuscript bestudeerd. Het Rijksmuseum Volkenkunde en de Leiden Universiteit heeft verder toegezegd VIDS bij te staan in het opzetten van een Inheems Cultureel Erfgoed Centrum in Suriname.
Het manuscript van de gebroeders Penard werd in 2001 door het Rijksmuseum Volkenkunde ontdekt. Het bevat informatie van onschatbare waarde over de mysterieuze geesteswereld van de inheemsen. De ruim honderd jaar oude manuscripten staan vol geheime informatie over de geesteswereld van Inheemsen en is geschreven in inheemse taal.
Bij de ondertekening waren Surinaams-Nederlandse inheemsen aanwezig. Ook Mega Combinatie fractieleider Ricardo Panka en de districtscommissarissen Roline Samsoedien en Armand Jurel, woonden het officiële moment bij. De Surinaamse delegatie keert woensdag terug.
[uit de Ware Tijd, 21/05/2013]

Universiteit Leiden haalt Vids naar Nederland

Van 8 tot en met 22 mei brengt een delegatie van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids) een bezoek aan Nederland.  De delegatie vertrekt op uitnodiging van de Universiteit en Museum van Leiden. De instanties hebben documentatiemateriaal gevonden dat meer dan honderd jaar oud is de Inheemse gemeenschap rakende. De documenten hebben een culturele waarde, vandaar dat er ook sjamanen in de delegatie zijn opgenomen. Deze mededeling deed Lesley Artist, voorzitter van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids), afgelopen zondag bij de aanwijzing van de nieuwe dorpsassistent van Christiaankondre.
Artist  zei verder dat de Vids het grondenrechtenprobleem in 3 fasen wil aanpakken. Ten eerste zal de Vids streven naar de erkenning van het traditioneel gezag in de grondwet van Suriname. Er zijn al wetsvoorstellen gemaakt die ingediend zullen worden bij het parlement. Er zullen geen concessies meer uitgegeven worden binnen de woon- en leefgemeenschappen van de Inheemsen. Uitgegeven concessies zullen ingetrokken worden. De derde fase betreft een goede afspraak die gemaakt moet worden met de overheid, zodat zaken duidelijk voor beide partijen zijn. “De Vids is niet van strategie veranderd”, zei Artist zelfverzekerd.
Dit jaar zal de Inheemse organisatie binnen haar structuren de Dag der Inheemsen op een centrale plaats organiseren. In de afgelopen jaren waren er organisaties die op verschillende plaatsen in Suriname de dag vierden. ‘Dit is niet bevorderlijk voor de Inheemse gemeenschap.’ De Vids-voorman wist ook te vertellen dat een speciale dag voor de Inheemsen uitgetrokken wordt tijdens Carifesta XI in augustus in ons land. Om de communicatie binnen de gelederen van de Vids beter te bevorderen, worden een snelle boot en een auto aangeschaft voor de ondervoorzitter van de vereniging.
[uit Dagblad Suriname, 27-04-2013]

Samenwerkingsverband tussen inheemse en wetenschappelijke deskundigen

door Jimmy Mans

Onlangs waarschuwde bibliothecaris David Stuart-Fox van het Museum Volkenkunde conservator Laura van Broekhoven dat er mogelijk nog meer Penard-materiaal gevonden was. In 2002 was er namelijk al een twintigtal schriften gevonden in de bibliotheek van het museum met Kari’na tekeningen die de gebroeders Penard gebruikt zouden hebben voor het schrijven van een Encyclopedie van de Caraïben. Zoals bekend was deze encyclopedie, die het vervolgwerk had moeten worden op de Menschetende Aanbidders der Zonneslang, uiteindelijk nooit gepubliceerd en het manuscript verloren gewaand. Totdat Laura van Broekhoven en Jimmy Mans samen het nieuwe materiaal gingen bekijken. Bij het openen van de doos werd het al snel duidelijk: dit was de Penard encyclopedie!

Na onderzoek in het handgeschreven correspondentie-archief van het museum bleek dat het manuscript in 1950 vanuit de Verenigde Staten, via de erfgenamen van Thomas Penard, in het Rijksmuseum voor Volkenkunde terecht was gekomen. In die periode was er echter geen expertise in het museum om er iets mee te kunnen doen en zo is het manuscript uiteindelijk weer in een doos verdwenen. Om een beeld te krijgen van de informatie die in dit manuscript staat, zijn de museummedewerkers nu sinds enkele weken begonnen met het transcriberen van het document. Uit de eerder gevonden contextuele informatie bleek dat een groot deel van de inhoud die in de encyclopedie is opgenomen afkomstig is van Kari’na ‘pijai’ uit het eerste decennium van de 20ste eeuw. Door het feit dat voornamelijk pijai (sjamanen) als informanten zijn geraadpleegd voor dit werk, wordt al snel duidelijk dat het hier om gevoelige informatie gaat voor de Kari’na.

Sinds de afgelopen jaren heeft het Museum Volkenkunde een samenwerkingsverband met vertegenwoordigers van verschillende inheemse dorpen (Kari’na, Lokono, Wayana en Trio). Deze vertegenwoordigers zijn de afgelopen jaren als gastconservatoren bij het museum in Leiden op bezoek geweest en hebben een selectie van hun overzeese erfgoed (fotomateriaal en objecten) bekeken en bediscussieerd. Een van de zaken die daaruit naar voren kwam, was de vraag hoe er omgegaan moet worden met de kennis die de gastconservatoren met het museum deelden. Er moest een onderscheid gemaakt worden in informatie die aan iedereen meegedeeld kan worden en gevoelige informatie waarbij dat niet wenselijk is (voornamelijk sjamanistische zaken).

Geleerd uit deze ervaring ontzegt het museum nu externe partijen (onderzoekers en pers) toegang tot de kennis die in de encyclopedie besloten ligt, totdat de inhoud ervan beter met de Kari’na, in zowel Suriname als in Nederland, besproken is. Inmiddels heeft het Museum Volkenkunde ook contact gehad met de besturen van de verschillende inheemse volken, VIDS, en is het belang van dit voornemen nogmaals benadrukt. In augustus van dit jaar is er reeds een evaluatie van het project gepland in Paramaribo met de gastconservatoren die de afgelopen jaren op bezoek waren bij het museum. Het museum wil deze gelegenheid dan ook aangrijpen om de Kari’na goed te kunnen informeren over de specifieke inhoud van het manuscript van de Penard-encyclopedie.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter