Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Parra Pim de la
Dagboek van een zwakke yogie
De minimal movie Dagboek van een zwakke yogi ging 20 jaar geleden in première op het Nederlands Film Festival in Utrecht, precies één week na de suïcide van hoofdrolspeler Kamaran Abdalla.
De film is een minimal movie in documentaire stijl die twee bevriende echtparen ten tonele voert. Derek, professor in paradoxale logica is getrouwd met Audrey, een succesvol schrijfster van damesromans. Kunstschilder Robert is gehuwd met Loes, monteur van motoren en trotse eigenares van een volbloed paard. Terwijl Robert een expositie in Rotterdam voorbereidt, verdient zijn vrouw de kost. De twee echtparen lijken op het eerste gezicht in harmonie te leven. Al snel blijkt echter dat ze elkaar irriteren, wat tot verrassende verwikkelingen leidt. De wrede en vooral humoristische zwart-wit film werd opgenomen in een tijdsbestek van tien dagen op lokaties in Amsterdam en Rotterdam.
Inmiddels is ook hoofdrolspeelster Dela Maria Vaags overleden. De cast bestaat verder uit Manouk van der Meulen en Robert C. Smit in hoofdrollen en Saskia van Engeland, Marline Williams en Marcel Faber in dragende bijrollen. Director of photography van deze 35mm monocolor film was Emil Busurca. De film werd geregisseerd door het regie-collectief genaamd Ronald da Silva, hier bestaande uit Paul Ruven, Wik Becker en Pim de la Parra.
Er wordt gefluisterd dat de film mogelijk dit jaar 1 x gepresenteerd zal worden op het NFF in Utrecht, maar producer Margot Barel en Pim de la Parra willen liever op een gunstiger moment wachten, wanneer alle medewerkers voor & achter de camera bij de presentatie betrokken zullen zijn en de film alsnog een kleine theateruitbreng kan beleven, bovendien voorzien van de nog ontbrekende innerlijke monoloog van de mannelijke hoofdrol, die door het plotselinge overlijden van de hoofdrolspeler niet kon worden opgenomen.
Pim de la Parra naar Cuba voor ‘hommage’
door Iwan Brave
Paramaribo – Pim de la Parra vertrekt donderdag naar Cuba voor het bijwonen van de Nederlandse filmweek in Havana. Op het festival is er een ‘hommage’ aan De la Parra. Zowel de gerestaureerde en gedigitaliseerde versie van Wan Pipel (Un Pueblo) als de documentaire Parradox wordt vertoond.
 |
| Opname van Wan Pipel in het binnenland in november 1975. Uiterst rechts regisseur Pim de la Parra en links de hoofdrolspelers Willeke van Ammelrooy en Borger Breeveld. Foto: Olga Madsen. |
Ook geeft De la Parra een voordracht aan Cubaanse filmstudenten met als thema ‘Low budget film making in the Caribbean’.
“Ik vind het geweldig dat ik aan het einde van mijn filmcarrière naar Cuba mag”, zegt De la Parra enthousiast tegenover de Ware Tijd. Het zal bovendien de eerste keer zijn dat Wan Pipel in de Spaanstalige regio wordt vertoond.
“Als student had ik een abonnement op Cine Cubano. De Cubaanse film stond destijds in hoog aanzien. Voor mij komen begin en eind hiermee bij elkaar.”
Studenten van de Internationale Filmschool zijn ook uitgenodigd voor zijn lezing op maandag 20 mei. “Met studenten van overal, maar vooral uit Argentinië, Chili, Columbia en Peru”, zegt De la Parra. Daarbij wordt Het geheim van de Saramaccariviervertoond, maar ook zijn eerste minimal movie Lost in Amsterdam uit 1988. In beide speelt Kenneth Herdigein de hoofdrol. “Het is geen kattenpis om een film in elf dagen op te nemen. Aan de hand van vraag en antwoord zal ik in één uur de gehele trukendoos opendoen en de studenten de kneepjes van het vak bijbrengen.”
De vierde Nederlandse Filmweek (4ta Semana de Cine Holandés) duurt van 17 tot en met 25 mei. Op het programma staan succesvolle speelfilms zoals Kauwboy,Taped, Rabat en Süskind. Er is speciale aandacht voor sportdocumentaires zoals Johan Cruijff, en un momento dado. De Filmweek wordt georganiseerd door het Cubaanse Filminstituut (ICAIC) in samenwerking met Cinemateca de Cuba, de Nederlandse Ambassade en EYE International.
[uit de Ware Tijd, 13/05/2013]
Pim de la Parra – Het integrale verhaal over mijn contact met Bernardo Bertolucci
[Opgetekend op verzoek van zekere Lisa Bom van College Tour]
In 1966 waren Wim Verstappen en ik behalve de oprichters en hoofdredacteuren van filmblad Skoop ook partners in onze in 1965 opgerichte firma $corpio Films, alsook bestuursleden van de Amsterdamse Filmliga. Na realisatie van enkele korte films hadden we eindelijk een lange fictiefilm beoogd, met Wim van der Linden als cameraman/eigenaar van de eerste Eclair geluiddichte 16mm camera in Nederland.
read on…Pim de la Parra’s eerste korte film
Het originele affiche van Pim de la Parra’s eerste korte film Aah..Tamara, 28 minuten speelduur, opgenomen zowel in kleur als in monocolor op 35mm Eastman, en als Nederlandse inzending geselecteerd en vertoond op het filmfestival van Cannes 1965. De film heeft een motto van Jean-Luc Godard en is opgedragen aan Pims eerste filmleermeester Joris Ivens, die er zelf ook prominent in te zien is. De oprichting van $corpio Films van Pim de la Parra en Wim Verstappen geschiedde een maand voor de wereldpremière van Aah… Tamara in Cannes.
Breeveldjes & de illusie van het ego
door Jules Koningverander
Het lijkt er op dat de familie Breeveld zich heeft geleend voor de documentaire Wan Famiri van Geertjan Lassche vanuit eenzelfde vals sentiment van waaruit Borger Breeveld in 1976 de hoofdrol op zich nam van de inmiddels iconische film Wan Pipel, of zoals Roy aan het slot van die film zegt dat zijn leven in Suriname ligt en dat hij meent dat het zijn taak is om het land te helpen opbouwen. Hetzelfde vals sentiment van waaruit hij en broer Hans een paar jaar later de zijde van Bouterse zouden kiezen. De regisseur van Wan Pipel, Pim de la Parra, zou het decennia later als volgt verwoorden: “Het is de illusie van het ego dat je met sociale of politieke revolutie iets kan veranderen of verbeteren.”
Het bewijs van deze stelling ontleen ik aan Borger Breevelds verweer op StarNieuws van vandaag: “Borger Breeveld legt uit wat er mis ging met de documentaire Wan Famiri”. Hij betoogt dat voorafgaand aan het maken van de documentaire duidelijke afspraken waren gemaakt over bedoeling en inhoud, maar zegt hij: “Het eindresultaat was heel iets anders. Het ging niet meer om Wan Famiri, maar om President Bouterse en de decembermoorden.
Het is natuurlijk ontzettend naïef van Borger en van de hele familie Breeveld dat zij dit eerst achteraf concluderen en dat zij dat niet gaandeweg de productie van de documentaire hebben voelen en zien aankomen. Politieke dieren als Borger, Hans en Carl Breeveld zijn, hebben ze zich laten meesleuren door de politieke waan van de dag, zijnde de omstreden totstandkoming van de omstreden amnestiewet. Op het moment dat die amnestiewet werd gelanceerd hadden de Breeveldjes echter beter moeten weten en hun medewerking aan deze documentaire onmiddellijk moeten stopzetten in plaats van achteraf te roepen dat “die wat ons betreft niet uitgezonden zou mogen worden.” Documentairemaker Lassche zou geen knip voor zijn neus waard zijn geweest als hij niet op deze volslagen onverwachte ontwikkeling had ingespeeld, daarvoor is het nu eenmaal een documentaire.
Volgens Geertjan Lassche gaat het om een verschil in perceptie van het begrip familieportret: “Wat versta je daaronder? Ik heb een politiek actieve familie willen portretteren die een metafoor vormt voor de recente geschiedenis van Suriname. Want ondanks hun onderlinge verdeeldheid zijn ze toch heel duidelijk één.” Behalve dat ik het met die duidelijke eenheid van de familie niet eens ben, ben ik het verder eens met Lassche, anders zou hij de politieke activiteit van de familie geweld hebben aangedaan. Onbegrijpelijk dat de Breeveldjes dat niet willen zien.
Maar ik stoor me aan Lassche’s perceptie dat de familieleden ondanks hun onderlinge verdeeldheid toch heel duidelijke één zouden zijn. De familie is niet één, maar de dramatis personae houden zich krampachtig aan elkaar vast, dát is het verschil en dat wil Lassche niet zien. Het is hetzelfde allesverhullende begrip eenheid in verscheidenheid dat vandaag de dag opgeld doet in Suriname. Het bewijs van mijn stelling is de krampachtigheid waarmee ze afstand nemen van de documentaire op het moment dat de politiek ieders eigen rol opeist.
Eens te meer bewijzen de Breeveldjes het voorbeeldige mini-schaalmodel van geheel Suriname te zijn, een waarachtig spiegelbeeld van wat zich dagelijks afspeelt in de Surinaamse samenleving.
Brief Pim de la Parra over minimal movies
Paramaribo, 2/10/2012
Aloha beste In-Soo, San Fu, Eddy & Emjay,
Het is vermakelijk om in de laatsteNieuwsbrief van het Nederlands Filmfonds te lezen over een door de Biënnale van Venetië georganiseerde “micro-budget cinema”-reeks, waar lange fictiefilms van beginnende filmmakers voor een budget van Euro 150.000.- zullenworden ondernomen en er “nieuwe filmproductiemodellen” zullen worden onderzocht…
Uit het Nederlandse filmproductieklimaat waren er in de malaisejaren anno 1988-1993 maar liefst 15 (vijftien) zogenaamde minimal movies ontstaan, maar door kortzichtigheid en gebrek aan een toekomstvisie van de toenmalige filmoverheden, werd deze organisch gegroeide filmbeweging tenslotte de grond in geboord, zelfs zodanig dat er nu nog 6 (zes) onvoltooide “minimal movies” in de kluizen van EYE Film Instituut Nederland in gevaar verkeren, maar nog “gered” kunnen worden indien er iemand bij het Nederlands Filmfonds of bij EYE Film alsnog de moed & het inzicht zou koesteren dat deze nationale filmbeweging tot op de dag van vandaag ernstig is onderschat, ook in commercieel opzicht, en na 25 jaar eindelijk een research waard is.
Ik hoop het nog te mogen meemaken dat deze in verschillende fasen van voltooiing verkerende minimal movies alsnog het levenslicht zal worden gegund :
+ Het gelukzalige lijden van Derek Neaujon ;
+ Extravaganza;
+ Fear and Desire ;
+ Labyrint der lusten ;
+ Dagboek van een zwakke yogi
+ en de in 1995 voor Stichting de Rotterdamse Academie voor Cinematografie (RAC) geproduceerde Rotterdamse minimal movie De droom van een schaduw/The Dream of a Shadow.
Alleen al de gekozen titels kunnen aangeven dat deze minimal movie beweging “benen had om verder te kunnen gaan”, als er toen maar het inzicht was geweest dat “low budget filmmaking” geen fenomeen was dat snel zou overwaaien…
Graag zal ik ooit in de gelegenheid zijn om jullie bovengenoemde experimentele lange fictiefilms nog eens in voltooide vorm te kunnen tonen.
# {Deze brief wordt in Bcc verzonden naar enkele relevante betrokkenen.}
Dank voor je aandacht en met hartelijke groeten,
Pim de la Parra Sr. Jr.
Arubaanse filmindustrie in de lift
Veel aandacht voor Suriname in 2012
door Rosita Leeflang
De vertoning van de film Wan Pipel, de theatervoorstelling van Jörgen Raymann en het optreden van DJ Chuckie, maken dat het derde Aruba Internationaal Film Festival (AIFF) zwaar het accent legt op Suriname. De verwachting is ook dat veel Surinamers het festival zullen bezoeken, dat loopt van 21 tot en met 29 juni op Aruba. Het accent ligt op de filmindustrie, maar ook de muziek is een publiekstrekker. Want met optredens van Juanes en Marc Anthony hoopt de organisatie het record voor het aantal bezoekers naar het festival te verbreken.
Festivaldirecteur en initiatiefnemer is Jonathan Vieira. Sinds acht maanden is hij ook directeur van de schouwburg Cas di Cultura en is bezig daar nieuw leven in te blazen. Vandaar dat hij heel groot uitpakt dit jaar. “Wat wij proberen te doen, is na te gaan hoe wij jongeren hier kunnen laten zien wat er allemaal bij komt kijken bij het maken van een film. Het is veel meer dan je camera pakken en iets doen. Denk maar aan de choreografie in Bollywoodfilms of de zang in musicals. Er zijn alle soorten disciplines en veel meer dan alleen camerawerk”, zegt Vieira. Met trots vertelt de festival-directeur dan ook dat hij in het eerste jaar de Indiase choreograaf Longinus Fernandes had uitgenodigd die samen met een groep kinderen de laatste scene uit de Bollywood-film Slumdog Millionaire heeft gereproduceerd. En nog meer trots klinkt door in zijn stem wanneer hij vertelt dat dit jaar de choreograaf van Michael Jackson tijdens het festival met 130 kinderen zal werken voor een presentatie op de laatste avond van het festival. “Als je kinderen van 13 of 14 jaar iets laat zien, blijft dat ze hun hele leeftijd bij. Dus we blijven dit doen.”
IPhone festival
De initiatiefnemer heeft nog meer mooie plannen in de pijplijn, allemaal op basis van ervaringen uit de voorgaande jaren. In het eerste jaar is er veel gewerkt met personen uit de lokale filmindustrie. In het vorig jaar is er een professor van de New York University (NYU) overge-komen, waarmee de jongeren samen een film hebben gemaakt. Die films werden gemaakt met digitale foto camera’s die tegenwoordig steeds meer de mogelijkheid bieden om mee te filmen. Door de technologie kunnen er zelfs High Definition filmpjes worden gemaakt. “Maar dit jaar stappen wij over op de iPhone, want die hebben inmiddels ook dezelfde kwaliteit camera’s. Het wordt dus een iPhone festival”, verklapt Vieira. De jongeren krijgen een Mac werkstation, waar ze hun opnamen mogen editen. Door de organisaties worden er twee professoren van NYU gehaald, die samen met de jongeren zullen werken aan drama en het scenario. “Vorig jaar hebben we gemerkt dat de films van goede kwaliteit waren, maar dat het scenario nog te wensen overliet. Wij proberen in de toekomst net als jullie in Suriname met The Back Lot, de film industrie hier ook naar een hoger niveau te tillen. Dat aspireren wij.” Vieira heeft bij een bezoek aan Suriname dan ook een gesprek gehad met TBL directeur Eddy Wijngaarde en merkte dat zij veel gemeen hebben. Het is dan ook niet uitgesloten dat er samen plannen voor de toekomst worden gemaakt. “We hebben meer dan alleen de taal die we samen delen”, meent Vieira.
Goed doel
De samenwerking met Suriname en deze een plek geven op het filmfestival heeft voor de festival directeur een diepere achtergrond. Een diepgang die is ontstaan tijdens zijn lang verblijf in de Verenigde Staten. Daar merkte hij dat een massa sterk maakt, want het is de massa die alles doet, zegt en beslist. Alhoewel het Caribisch Gebied een kleine massa is, kunnen zij toch een kracht uitstralen. “Wij zijn niet alleen Surinamer of Arubaan maar ook Caribisch. En niet omdat onze paspoorten veranderd zijn, zijn we geen broers en zusters meer van elkaar. En Jörgen heb ik uitgenodigd, omdat ik een grote fan van hem ben”, geeft hij vervolgens toe. De cabaretier zal zijn theaterproductie Frede twee keer opvoeren. Beide shows zijn al uitverkocht en de organisatie is nu aan het bekijken of er een derde show moet worden ingelast. De shows hebben namelijk een goed doel. Alle opbrengsten gaan naar Cas di Cultura, waarmee er fysiek invulling zal worden gegeven aan de vernieuwing van de schouwburg.
Toeristen uit Suriname
Er wordt een druk programma afgewerkt. Naast de vele activiteiten in de avonduren, zullen in die week 3500 kinderen overdag naar films gaan kijken. Door een lokale organisatie wordt er dan onderzoek gedaan hoe kinderen reageren op Caribische films en daarbij zal ook zeker hun reacties op Wan Pipel van Pim de la Parra worden gepeild. Het resultaat zal worden overhandigd aan de Arubaanse minister van Educatie en Cultuur om aan te geven dat het festival recht van bestaan heeft. Het AIFF wordt namelijk voor een groot deel gesubsidieerd vanuit de overheid, terwijl er wel steeds meer sponsors uit de particuliere sector zich melden.
Vieira besluit met te stellen reikhalzend uit te kijken naar het bezoek van de Surinamers. “Gaan jullie boeken bij BES Reizen en wordt deel van de speciale aandacht voor Suriname. Maar maak er ook een gezellige vakantie van en kom genieten van de concerten van Juanes en Marc Anthony.” Aruba dreigt duidelijk voor de tweede keer in een maand vol te lopen met concertgangers en onder hun zal er ook zeker weer een groep Surinamers zitten.
[uit de Ware Tijd, 16/06/2012]
Brief Pim de la Parra over Krin Skin
[Onderstaande brief verzond Pim de la Parra aan Eddy Wijngaarde & Hennah Draaibaar van Stichting The Back Lot, na ontvangst van het Persbericht over hun samenwerking met de Nederlandse Film & TV Academie (zie bericht hier direct onder).]
read on…Nogmaals: Wan Pipel DeLuxe Edition
Live on stage: Sabrina Starke, Denise Jannah & Clarence Breeveld
De overweldigende reacties na de eerste editie van MovieNightLive met de Surinaamse speelfilm Wan Pipel, hebben ervoor gezorgd dat op zaterdag 17 maart a.s. in de Schiecentrale (Rotterdam) de Wan Pipel DeLuxe Edition georganiseerd wordt. Met optredens van o.a. Sabrina Starke en Denise Jannah en een door topkok Ramon Beuk verzorgd bravoe buffet belooft het een magische avond te worden. MC van de avond is cabaretier Howard Komproe.
The Movie: Wan Pipel
Op MovieNightLive beleef je jouw favoriete filmklassieker als nooit tevoren! Een zaal gevuld met happy people die evenals jij een grote fan van de vertoonde film zijn. Voorafgaand aan de film kun je genieten van een heerlijk – bij de film passend – themabuffet. Op zaterdag 17 maart a.s. draait alles om Wan Pipel (1976; regie: Pim de la Parra). De speelfilm is een must know voor drie generaties Surinamers. De vermakelijke dialogen en herkenbare cultuurbotsingen tussen creolen, Hindoestanen en ‘Hollanders’ zorgen ervoor dat de film jaren na zijn verschijning weinig aan populariteit heeft ingeboet. Velen kunnen hele scènes van de film moeiteloos oplepelen. En anders dan in de Pathé mag dat op deze unieke avond ook! Interactief meeleven met Roy Ferrol, Rubia, Karina en Roy’s vader. Laat je horen!
The Music: Denise Jannah & Sabrina Starke
OldSkool4Life is verschrikkelijk trots dat twee Surinaamse prachtzangeressen met internationale allure op deze avond zullen optreden. Geheel in de geest van de vertoonde film, zullen de hogepriesteressen van de jazz (beiden tekenden bij het beroemde Amerikaanse jazz-label Blue Note) een unieke Surinaamse set zingen. Sabrina zal zelfs voor het eerst ooit in het Sranan’ te horen zijn op het podium! Ook zanger Clarence ‘Ala Presi ’ Breeveld – de broer van Wan Pipel-hoofdrolspeler Roy – zal het podium betreden.
Voor de shows en de film, kun je smullen van een heerlijk bravoe buffet, verzorgd door topchef Ramon ‘Boriman’ Beuk. Op het menu staan Pindasoep, Okersoep & Bruine Bonen met Rijst à la Beuk.
Kaartverkoop & Info
Kaarten (incl. buffet) kosten €20,- (excl. Servicekosten van €1,-) en zijn alleen in de voorverkoop verkrijgbaar via www.MovieNightLive.nl Voor dit bedrag geniet je van een heerlijk buffet, unieke optredens en je favoriete film in een sfeer die je lang zal bijblijven.
Meer informatie: www.MovieNightLive.nl @MovieNLive
Walther Donner zoekt naar een remedie
door Walther Donner
Beste Arlette,
Naar aanleiding van de vele commentaren op je prachtige epistel even een korte notitie. [Het opstel van Codfried vindt u hier en hier; het antwoord van Pim de la Parra hier – red. CU.]
Een van de mooiste voorvallen uit de historie vind ik de ophanging van Oliver Cromwell. Oliver Cromwell (1599-1658) maakte in 1649 een eind aan de Engelse monarchie. Koning Karel I werd kopje kleiner gemaakt. Engeland werd kortstondig een republiek onder zijn bewind. Hij veroverde Ierland en Schotland, en regeerde als Lord Protector van 1653 tot zijn dood in 1658. Hij werd begraven in Westminster Abbey. Tijdens zijn bewind werden naar schatting een miljoen Schotten en Ieren als slaaf verkocht onder meer naar Barbados en Jamaica. Het aantal is misschien ietwat gechargeerd.
Zijn Commonwealth stortte na zijn dood in en de koninklijke familie werd gerestaureerd in 1660. Nadat de royalisten de macht heroverd hadden werd zijn lichaam opgegraven en met alle regelen der kunst alsnog opgehangen.
Na lezing van het commentaar van Pim de la Parra op je mening kwam ik op een briljant idee. (Als Nobelprijzen werden uitgereikt voor briljante gedachten kwamen Pim en ik als duo zonder meer beslist in aanmerking).
Een grondbrief van 1 Mei 1675 luidde als volgt: „Pieter Versterre, gouverneur van de provincie, rivieren en districten van Suriname, etc, vergunneende permittere mits dezen aen Jan N., omme op te neemen ende in vrijen eigendom te besitten een stuck lant, groot 800 ackers, waer hij hetselve bequaem sal vinden, mits niet doende tot nadeel van d’Indiaenen ofte eenige vorige concessiën, ende sal tselve ter behoorlijcker tijt ter secretarie laten prothocolleren. Actum Paramaribo, den 1 Mey 1675″.
Een andere, van 1683 (dus acht jaar later), luidde: „Laurens Verboom, commandeur van de provintie van Suriname, etc,
vergunnen en permitteeren bij deesen aen Andries Masserd
op te nemen en in vrijen eigendom te besitten de nombre van 1500 ackers lant in de riviere de Commewine,etc, mits niets doende ten nadeele van de Indianen ofte eenige vorige concessie“;
Ik kom op de volgende taalfouten bij vergelijking van de twee grondbrieven.
provincie, provintie
vergunneende, vergunnen
permittere, permitteeren
neemen, nemen
groot == nombre
tot nadeel ten nadeele
d’Indiaenen Indianen
concessiën concessie
Wat zouden Pim de la Parra en de heer Snijders van Parbode genoten hebben als ze in die tijd geleefd hadden. Ze zouden beslist overuren gemaakt hebben met het zoeken naar taalfouten. Is het geen goed idee om de ambtenaren die deze grondbrieven hebben geschreven alsnog op te graven en op te hangen? Daarmee doen wij hen een groot genoegen. Ik zorg ervoor gecremeerd te worden zodat ik niet hoef te worden opgehangen na mijn dood wegens mijn taalfouten.
Tot ziens
Don Walther Donner die nog steeds zoekende is naar een therapie tegen de krabbenziekte.
[van de site van Schrijversgroep ’77, 4 februari 2012]
Pim de la Parra antwoordt Arlette Codfried
Bestelieve Arlette,
Dank voor je mailbericht, waardoor ik de website {www.schrijversgroep77.org} kon begluren en de twee artikelen van jouw hand kon lezen.
Opvallend is dat de titel van het tweede deel verschilt van die van het eerste.
De eerste titel “Suriname gaat ten onder aan domheid” is taalkundig veel pakkender dan de tweede: “Suriname gaat aan domheid ten onder.”
Je vrees dat Suriname aan domheid ten onder zal gaan geldt voor alle landen op aarde en dus voor de totale wereldbevolking. Het is ook geen verschijnsel dat zich voor het eerst in de menselijke geschiedenis voordoet; het bestaat al lang voor de uitvinding van de boekdrukkunst. Vijfhonderd jaar geleden schreef Desiderius Erasmus er over in Lof der Zotheid. Domheid, in de zin van onwetendheid, is zelfs de meest kenmerkende eigenschap van onze soort, de human animal.
Een schrijver is iemand die een compleet beeld heeft verworven van de wereld van illusies waarin hij/zij leeft en van de mate waarin de zintuigen ons zelfbedrog veroorzaken. Dat doet hij/zij idealiter door kennis te nemen van schrijvers uit alle andere culturen. Wat tegenwoordig subliem mogelijk is, omdat vrijwel elke interessante roman of elk interessant essay – waar ook vandaan – al heel snel in het Engels is te lezen, en vaak genoeg ook in het Nederlands.
Zo’n schrijver wordt auteur wanneer er een kwantumsprong in Bewustzijn is volbracht: de overdreven aandacht voor de buitenwereld kantelt vanzelf en richt zich voor het eerst naar de binnenwereld.
De auteur wordt geboren wanneer de schrijver/schrijfster zoveel afstand van zichzelf (- zeg maar: van “zijn/haar” vermeende IK-identiteit & dus van zijn/haar Ego-structuur -) kan verwerkelijken, dat hij/zij opeens, zomaar & vanzelf. de zogenaamde subject-object-verwarring kan doorzien. En er de keuzeloze getuige van kan zijn, zonder enig willen… Dan is er pas sprake van een Kwantumsprong in Bewustzijn.
{{ Opmerkelijk is dat de Woordenlijst Nederlandse Taal, Het GROENE Boekje, dit woord “kwantumsprong” nog niet vermeldt. }}
Het meest pijnlijke vond ik tijdens het lezen dat “jij” nog steeds zo slordig omspringt met de taal waarin jij je toch het meeste uitdrukt: het Nederlands. Dat liet me denken aan een bekende uitspraak van Confucius: “If language is not correct, then what is said is not what is meant.” De tientallen taal-, schrijf- & stijlfouten in je twee artikelen doen mij als welwillende lezer – die jou notabene een warm hart toedraagt – erg veel pijn aan de ogen, zogezegd.
Daarmee ontkracht jij automatisch niet alleen je idealistische betoog, maar beschadig jij ook je eigen reputatie en betrouwbaarheid als schrijfster. Om maar niet te stellen dat ongecorrigeerde publicatie van deze twee artikelen op de website van een nationale SCHRIJVERSGROEP als “heel dom” kan worden beoordeeld…
Je geschrijf over “domheid” kaatst dus terug naar deze Surinaamse literaire vereniging; alsook naar jezelf, de Surinaamse schrijfster die niet eens de moeite neemt om haar teksten op deze letterkundige website te zuiveren van slordig taalgebruik…
Ook ontgaat het je kennelijk dat “jij” in je betoog zeer gedateerde, naieve romantische & idealistische motieven gebruikt ter staving van je vermeende inzichten in de “domheid” van alle Surinamers & van het land Suriname als natie.
Laat me de moeite nemen om een passage te citeren uit een opmerkelijk essay van Connie Palmen, getiteld Het geluk van de eenzaamheid, ondertitel: Over de roman, verschenen in 2010 bij uitgeverij Athenaeum Polak & Van Gennep, waarmee ik hoop over te dragen dat jouw ideeën over literatuur, & wat literatuur behoort te zijn, op zijn minst zeer gedateerd zijn te noemen.
Ook talloze andere tekstcitaten zou ik kunnen benutten, van Engelse, Franse, Duitse, Spaanse, Portugese, Poolse, Amerikaanse, Argentijnse en zelfs Surinaamse {!} & Antilliaanse (roman)auteurs, essayisten & taalwetenschappers, maar ik blijf liever binnen onze gemeenschappelijke Nederlandse taalomgeving, puur vanwege het gemak.
Onderstaand citaat valt te lezen op een van de laatste pagina’s (113) van bovengenoemd essay van Connie Palmen: “Onderwijzers, leraren, wetenschappers, recensenten, professionele critici en politici hebben een andere taak dan de kunstenaar. De roman is geen opvoeder van kinderen, hij is geen historicus, docent of journalist en al helemaal geen dienstmaagd van een tijdelijk landsbestuur. Kunst is autonoom. Juist omdat de literatuur, in tegenstelling tot de lectuur, zich niet bekommert om haar effect en, omdat ze origineel is, er geen idee van heeft wie ze zal bereiken en hoe een publiek zal reageren op een roman, kan zij niet dienen. Voor het originele bestaat geen markt. De schrijver dient de literatuur, de literatuur dient niemand.”
Geachte Arlette, het is niet mijn oogmerk om jou als persoon te kwetsen met behulp van neo-postmoderne literatuurconcepten uit Europa. Met deze brief reageer ik spontaan op de van jou ontvangen link naar de website van Schrijversgroep 77, ter aanbeveling van het lezen van jouw stukjes over domheid.
Als jij kunt inzien hoe “dom” het is om je te bekommeren over de “domheid” van anderen – van mensen, dingen & verschijnselen in je buitenwereld – dan leg je tenminste een basis voor het onderzoek naar je “eigen” domheid.
En dan zal je wellicht kunnen ontdekken dat het jouw eigen domheid is, die “jij” op anderen – op de buitenwereld – hebt geprojecteerd. Wat we menen te zien/denken/voelen/zeggen/schrijven/zingen… dat zijn we zelf.
The thinker is the thought. De denker & de gedachte zijn een & hetzelfde fenomeen.
# Deze brief verzend ik zoals je kunt zien in cc aan de voorzitter van Schrijversgroep 77, Ismene Krishnadath.
# Ook zal ik op een later tijdstip afschrift hiervan sturen naar enkele bevriende Surinaamse schrijvers/schrijfsters & literatuur-kenners & -liefhebbers, van wie de meesten ook tot de Schrijversgroep 77 behoren.
Het is mijn vertrouwen je hiermee uiteindelijk een ultiem genoegen te doen, lievebeste Arlette Codfried.
Dank voor je aandacht,
Parra de la Pim Sr.Jr.
[28 januari 2012]
Vrouw, je forcéért je!
Over Solo, een liefde van Tessa Leuwsha
door Kirsten Dorrestijn
De eeuwige zoektocht naar de voorouders, het is een belangrijk thema in de Surinaamse literatuur. Zo ook in Solo, een liefde, de tweede roman van de Surinaams-Nederlandse schrijfster Tessa Leuwsha (1976). Hiermee schreef zij een heel andersoortig werk dan haar debuut de Parbo-blues. In de Parbo-blues wordt op een associatieve manier de relatie van een jong meisje met haar vader uitgesponnen – een vader die altijd en eeuwig stoned in Amsterdam rondhangt. Solo, een liefde is een interessante opvolger. Het verhaal speelt dit keer niet in Nederland, maar in Suriname en gaat op sommige punten ver terug in de tijd, naar voorouders die op de plantages leefden. De toon van het boek is ernstiger dan in de Parbo-blues. Het verhaal is gearrangeerder: de verhaallijnen ontwikkelen zich niet-lineair.
Al lijkt het in eerste instantie om een historische familieroman te gaan, het verhaalt speelt niet ver terug in de tijd, in de tweede helft van de twintigste eeuw. De hoofdpersoon Solana Cummings wordt in 1950 geboren in Coronie, op de katoenplantage Paradise. De eerste dertig pagina’s worden we in een razend tempo voorgesteld aan de hele familie Cummings. Niet alleen de jeugd van Solana met haar moeder wordt beschreven, ook lezen we over haar grootouders en haar overgrootouders, tot de eerste Cummings die in de slaventijd, in 1801, op de plantage Paradise terechtkwam. Terwijl haar familie ervan overtuigd was dat de plantage met haar droge grond gedoemd was te mislukken, weigert Solana de hoop op te geven.
Solana ontmoet Orfeo Baag. Het is liefde op het eerste gezicht en de twee bouwen een krachtige relatie op. Orfeo is een getalenteerd trompettist. Zijn hele leven draait om het maken van muziek. Samen met zijn vrienden vormt hij de band Kibacopa, waarvan hij de leider is. Door middel van de muziek proberen de bandleden uit de armoede waarin zij leven te ontsnappen. Het is de enige manier om verder te komen.
‘De buurt waar ze woonden heette Frimangron, letterlijk vertaald “de grond van de vrije man”, maar daar zag Orfeo in de praktijk weinig van terug. Solana kende de benauwde stadswijk die grensde aan het centrum, een oppervlakte van nog geen honderd hectaren. Er woonden overwegend creolen, de erven waren er klein en de huizen leken van ouderdom of verval steun bij elkaar te zoeken. “Nu ik erover nadenk,” zei Orfeo, “dat is wat ons bindt: die buurt, maar dan vooral het eruit willen komen […].”’ (p. 38)
Het bandje treedt in het begin alleen op bij huwelijken en op verjaardagen, en later ook in de gerenommeerde Coconut Club in Paramaribo. Maar Orfeo’s vrienden blijken minder gedreven muzikanten dan Orfeo zelf. Het ene na het andere bandlid haakt af, een doorbraak zit er niet in.
Is voor Orfeo de band zijn levensdoel, voor Solana is dat het herstellen van de plantage. Terwijl haar voorouders Paradise als een beklemmende last zagen, ziet Solana het opknappen ervan als een positieve levensvervulling. Naast haar baan als verkoopster in warenhuis Kersten volgt ze een opleiding bij het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij. Solo, een liefde gaat vooral over de strijd met het eigen lot, de zoektocht naar vrijheid, en over vergeefse dromen.
De familieverhalen die van generatie op generatie aan elkaar zijn doorverteld, geven een aangrijpend beeld van de slavernij. Bijvoorbeeld het verhaal over een voorouder van Orfeo, genoemd ‘Eerste Baag’, die een weggelopen slaaf verraadt.
‘Orfeo was nog maar een kind, toen zijn vader dit op strenge toon voor het eerst aan hem vertelde. Hij vond dat Eerste Baag te braaf was geweest, dat hij een andere kant op had kunnen kijken. Pas veel later, hij was wild en opzwepend met de jongens aan het trommelen, schoot zonder duidelijke aanleiding een andere mogelijkheid door hem heen: angst. Eerste Baag was bang geweest. Voor de Hollanders, met hun voor hun borst gekruiste armen en hun roze gezichten.’ (p. 69)
Dit soort passages geven het boek belang. De zwarte bladzijde uit de geschiedenis mag niet verloren gaan. Ook de gevolgen van de geschiedenis op de huidskleurverhoudingen in de huidige tijd worden duidelijk. Zoals wanneer Orfeo’s moeder zich uit de naad werkt om een perfect pak te maken voor een man, een afstammeling van een Joodse plantagehouder. Zijn vader wordt boos op haar: ‘Vrouw, je forcéért je! Wat denk je, dat die man op dit pak zit te wachten? Hij heeft er honderd in zijn kast. De eerste de beste witman die hier aan de deur komt en je buigt als een knipmes.’
Dat Leuwsha kan schrijven had ze eigenlijk al bewezen met haar eerdere werk. Ook in deze roman blinkt ze weer uit met haar oprechte, heldere schrijfstijl. Terecht werd de roman bekroond met de Black Magic Woman Literatuurprijs 2009.
Tessa Leuwsha. Solo, een liefde. Amsterdam: Uitgeverij Augustus, 2009. 192 p. ISBN 9789045701745 prijs: € 17,90.
RSS
Facebook
Twitter
