Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Para
Essaywedstrijd Para Federatie over slavernijverleden
De Federatie Para Plantages schrijft een essaywedstrijd uit met als onderwerp: Vragen over het slavernijverleden. De eerste prijs bedraagt 200 euro.
read on…Werkweigering (deel 2) – Leren van geschiedenis 40
door Hilde Neus
Vorige week hebben we gezien hoe in 1778 de slaven van Plantage Hanover weigerden werk te verrichten voor de eigenaar, Penard. Hij durfde een verdere confrontatie niet aan en deponeerde een klacht bij het Hof. Hierbij gaf hij aan dat het hem niet zozeer ging om zijn eigen belangen, als wel die van de divisie van Para, en het welzijn van de kolonie. Want ondanks dat Para van weinig belang was ten opzichte van de producten (het was een houtgrond, geen koffie- of suikerplantage), was het wel heel belangrijk het Hof onder ogen te brengen wat het gevolg en de nasleep van een onverhoopte rebellie zou kunnen zijn. Hij raadde het Hof aan dat ‘de jonge en quaade geschootene wortelen bij tijds uit de grond moeten geroeid worden.’ Hij vroeg het Hof op 22 september 1778 om een delegatie naar Hanover te sturen om de zaak te onderzoeken.
read on…Werkweigering (deel 1) – Leren van geschiedenis 39
door Hilde Neus
Tegenwoordig, als werknemers het niet eens zijn met de werkomstandigheden of het loon, gaan ze in staking. Soms wordt er door de werkgever gezwaaid met ‘no work, no pay’, maar dat was tijdens de slavernij een nietszeggend dreigement, omdat er sowieso geen salaris werd betaald. Toen ging het er anders aan toe. Deze zaak over werkweigering is interessant, omdat we van beide kanten het verhaal te horen krijgen: het perspectief van eigenaar Penard, maar ook het tegenbericht van slaven Jan Baas, Jan Plaisir en Dagon. Een geschiedenis van protest in twee delen.
read on…Dag der Inheemsen 2023
President Santokhi: ‘Houtkap zal uitgefaseerd worden’
Houtkap zal uitgefaseerd worden in Suriname. Er is al een commissie in het leven geroepen die een beleidsmaatregel klaar heeft liggen. Dit zei president Chan Santokhi woensdag [9 augustus 2023] bij de herdenking van de Internationale Dag der Inheemsen op het Onafhankelijkheidsplein. Volgens het staatshoofd moet er een stop worden gebracht aan de wijze hoe houtkap momenteel plaatsvindt. Hij gaf aan dat houtkap op een duurzame wijze moet plaatsvinden. ” Als er wordt gekapt moet er weer een boom gepland worden,” zei Santokhi.
read on…Na 160 jaar, eindelijk gelijkwaardigheid op Para!
door Elviera L. Bruce-Sandie
Federatie van Para Plantages ontvangt minister Dijkgraaf te Onverwagt en De Vierkinderen
‘Fa yu e bedoel, minister Dijkgraaf e kon na mi Prenasi, wie schopt hem’. Terwijl ze haar grote ogen laat rollen, knipperen haar wimpers snel op en neer. Deze reactie en vooral die sker’ay had ik niet verwacht, want met tante Bella kan ik altijd wel urenlang praten over het slavernijverleden. Allerlei verhalen uit haar bedovergrootmoederstijd waren door overlevering goed bewaard gebleven.
read on…Grondenrechten inheemsen in driehoekskrachtenveld
door Jack Menke
Er zijn vanaf 1975 tot mei dit jaar talrijke initiatieven (met onder meer gran krutu’s, commissies en initiatiefwetten) ondernomen met als eindresultaat: geen erkenning van inheemse en tribale volken. Waarom stranden vanaf de onafhankelijkheid initiatieven voor de erkenning van grondenrechten voor inheemse en tribale volken?
read on…Cassave kookboek in Para gelanceerd
PARA – Het werd vallen en opstaan maar na twee jaar is het groot cassaveboek er. In 140 pagina’s presenteert Alida Babel vijftig recepten van verschillende continenten, maar met een eigen twist. “Ik wilde eigenlijk meer recepten, maar het kookboek zou te duur worden”, vertelt ze.
read on…President contra asiel
door Theo Para
De 16 Cubaanse asielzoekers in Paramaribo zullen worden teruggestuurd naar Cuba. Dat heeft president Bouterse in de Nationale Assemblee verklaard. De Cubanen, al vele maanden in Suriname, hadden met een demonstratie voor het Rode Kruis gebouw, publieke aandacht gevraagd voor hun schrijnende en uitzichtloze situatie. Zij voelden zich geïntimideerd door de Cubaanse Staat en vroegen politiek asiel in Suriname. Zij vroegen aan Suriname hen, als vluchtelingen, bescherming en verblijf te bieden. In De Nationale Assemblee liet de president hen geen hoop: ‘Cuba is een bevriende natie. Wij gaan geen politiek asiel verlenen aan mensen die denken hier spelletjes te komen spelen’. read on…
Urwin C. Vyent presenteert boek Gekocht & Betaald
Urwin C. Vyent presenteert zijn boek Gekocht & Betaald (Wi Bay, Wi Pay) in Suriname en Nederland. Op basis van mondelinge overleveringen én archiefstukken schreef Vyent een historische roman over de aankoop van de plantage Onverwagt in het district Para in Suriname en de ontwikkeling van een tot op heden belangrijke plantage gemeenschap. read on…
Clark Accord Foundation Para-tour 2014
door Jerry Dewnarain
Op 16 april 2014 is de Clark Accord Para-tour gehouden met ruim 30 studenten van verschillende middelbare scholen. Er werden diverse activiteiten ontplooid met de studenten. In dit artikel wordt de nadruk gelegd op de literaire activiteit van de Para-tour. Deze tour werd georganiseerd door de Clark Accord Foundation Suriname. Het doel van deze tour was onder andere literatuur op een ‘andere’ manier te beleven dan die in het traditionele onderwijs wordt ervaren. In de klas worden studenten doodgegooid met literaire begrippen zoals thema’s, motieven, verteltijd, vertelde tijd, flashbacks, leidmotief, vooruitverwijzing etcetera. Stukjes fragmenten uit boeken worden door de docent gekozen en voorgelezen in de klas. Of de studenten de fragmenten werkelijk herkennen en zich er een beeld van kunnen vormen, is vaak moeilijk te bewijzen, omdat de beleving of herkenning niet aan de student zijn expressie te merken is. Ook kunnen zij tijdens de boekbesprekingen geen goede mening vormen over een boek, want – we komen weer op hetzelfde punt neer – zij herkennen de inhoud van het boek niet of ze beleven het verhaal niet rechtstreeks.
Bij de Para-tour werd niet de nadruk gelegd op de schoolse literaire mechanismen. Centraal stond de leeservaring (de beleving van het verhaal) en met name de herkenning van de inhoud van een van de literaire werken van Clark Accord. Tijdens de tour werd zijn laatste roman Plantage d’Amour die postuum is uitgegeven door Nijgh & Van Ditmar (2011) belicht. De meeste studenten hadden deze roman gelezen en de ruimte, oftewel de plaatsen die in dit boek zijn beschreven, werden tijdens deze tour zoveel als mogelijk aangedaan. Het verhaal speelt zich af, zoals de titel dat ook aangeeft, op plantage d’Amour in de Para. Deze plantage is echter niet aangedaan vanwege de slechte staat van de weg die leidt naar d’Amour. Maar plantage Berlijn is wel bezocht. Deze oude plantage vervult immers een belangrijke rol in het verhaal over Kenneth Campbell, de hoofdfiguur. Deze Campbell is al zevenentwintig jaar niet in Suriname geweest. Nadat zijn relatie een fiasco is geworden, omdat zijn vriendin geen kinderen van hem wil, vindt hij dat de tijd rijp is om terug te gaan naar zijn geboorteplaats. Back to the roots, naar plantage Berlijn. Hier leert hij de exotische Nadira kennen, die met hem de geheimen van zijn familie ontrafelt. Niet alleen Nadira’s schoonheid blijkt onweerstaanbaar, maar ook de drang zijn bloedlijn voort te zetten en het roemrijke plantageverleden van zijn familie herleeft in deze roman. En dit gevoel wilde de Clark Accord Foundation met de jongeren delen. Hoe werd dat gedaan? Er werd een lesbrief ontwikkeld waarin het verhaal, de tekst, centraal stond. De tekst kwam tot leven door gebruik te maken van didactische werkvormen zoals muziek en drama! Vaak hebben volwassen geen flauw idee hoeveel kracht zit in deze twee expressievormen die jongeren leuk vinden. Zo was Clark Accord dol op de muziek van onder andere Papa Touwtjie. Toen de studenten de bus instapten draaide de muziek van Papa Touwtjie in de mooie grote bus. Voor sommigen was de muziekkeuze een verrassing, omdat deze zanger bekend staat om zijn opzwepend en vulgair taalgebruik in zijn liedjes. Maar Touwtjie heeft ook vele mooie ‘nette’ liederen gezongen. ‘Son ten’ is er een van en dit lied werd afgedraaid. De sfeer zat er goed in bij de jonge studenten. Iedereen werd wakker en enkelen zongen zelfs mee. Op Para werd een korte stop gemaakt bij de Coropinakreek. De kreek heeft een functie in het boek. Deze functie moesten de studenten zelf achterhalen! Het duurde niet lang en het antwoord werd gegeven, omdat zij de ruimte hadden herkend: ‘De kreek stroomt door naar plantage Berlijn waar je ook lekker kan zwemmen!’ De tweede stop werd gemaakt bij de internationale luchthaven te Zanderij. De bus stopte langs de weg pal naast de landingsbaan (richting Berlijn), omdat hoofdstuk 1 van het boek begint met de vliegreis die de hoofdfiguur maakt naar Suriname. Hij zit in het vliegtuig en Accord beschrijft de gevoelens van de Kenneth Campbell vlak voordat het vliegtuig landt. Er wordt een kort fragment gelezen over wat er allemaal in het vliegtuig gebeurt kort na de landing. De studenten zien naast zich de uitgestrekte landingsbaan en de Zanderij-savanne. Naast Campbell zit een mevrouw, een medepassagier die ietwat zenuwachtig is en aan de SLM-vliegramp denkt. Ze raken in gesprek, want opeens zwenkt het vliegtuig naar een kant. ‘De vrouw grijpt mijn hand. Waaai! Mi masra! Mi Jezus Mijn Heer, mijn Jezus’!, gilt ze. Het toestel is terug in de normale stand. “Ik vlieg niet graag”, verontschuldigt ze zich. Snel keer ik mijn gezicht naar het raam. De aarde is nu angstaanjagend dichtbij. Inheemse dorpen liggen kriskras door elkaar alsof zij door een enorme hand zijn uitgestrooid. We vliegen rakelings over de daken van gedroogde palmbladeren op houten palen. Uit het niets doemt de grens tussen de natuur en maakbaarheid op: glooiend witte zandvlakte vloeit over in strak grijs asfalt. Fel licht markeert de landingsbaan. Ondanks het tijdstip lonken de lampen langs de baan uitnodigend naar de hemel.’ De lezer van het fragment stopt met lezen van dit fragmentje en laat de tekst even tot de luisteraars doordringen, zodat zij de tekst kunnen verwerken door deze te herkennen! Niet ver van de stopplaats van de bus zien wij het inheemse dorp Hollandse Kamp… . wat is het nut geweest van het lezen van dit fragment? De studenten zaten vol aandacht te luisteren naar de tekst en keken ook naar buiten tijdens de wenkjes van de lezer. Voor een heel kort moment waren deze buspassagiers in de huid gekropen van Kenneth Campbell en beleefde heel kort een ‘fictieve’ landing! Een mooie manier om tekst dichter bij studenten te brengen waardoor zij die tot zich maken door deze te ervaren en te beleven! En zo ging het door : plaatsen waar gestopt werd, werden in contact gebracht met het verhaal.
Mening van vwo-studente Annenia Emanuels, 17 jaar
De trip naar de Para voelde aan alsof het boek tot leven kwam. Het leek alsof het verhaal van het boek op een of ander manier werd gefilmd. Ik zag plantage Berlijn en de kreken. Bij de Coropinakreek bijvoorbeeld kon ik mij een duidelijke voorstelling maken hoe de hoofdfiguur Kenneth Campbell samen met zijn chauffeur zijn gezicht waste als teken van zijn komst naar Suriname. Op Berlijn zag je dat blauwe huis waar Clark zijn verhaal schreef, de kerk in het centrum van het dorp. Kortom alles wat Accord verteld heeft in het boek kon je je verbeelden. Ik kon zo Accords liefde voor zijn geboorteland ook voelen.
Paraan boven alles
door Hilde Neus
In ‘Paranen tussen stad en bos: Een complexe Afro-Surinaamse ontwikkelingsgang vanuit de slavernij’ schetst Alex van Stipriaan de bijzondere positie van de mensen uit de Para, een positie tussen stad en bos. Vanuit de historische situatie werkten de mensen in de Para op houtplantages, waardoor ze meer dagelijkse ruimte hadden om te bewegen. Veel meer dan op suiker- of koffieplantages. Deze bewegingsvrijheid maakte hen tot mensen met trots, en de plantage-eigenaren zorgden er dan ook voor om op de gronden directeuren neer te zetten die niet tegen hun haren in zouden strijken. Weglopen was immers gemakkelijk. Toch kozen ze daar niet voor omdat het leven op de plantage voordelen bood boven het onzekere leven in het bos. Vanwege de nabijheid hadden ze veel contacten met de marrons. Aspecten als uitingen van winti waren belangrijk. Tot aan de officiële opheffing van het verbod op openbare winti-bijeenkomsten in 1970 werden deze vooral in de Para gehouden. En nog steeds. Ook de overdracht van de ebg-godsdienst beschrijft de auteur. Vele opmerkelijke personen in de samenleving komen uit de Para (Venetiaan, Belliot, Pengel en Derby). Niet verwonderlijk als je kijkt naar de onafhankelijke rol die ze zichzelf toebedeelden. De gehechtheid binnen de groep bleek door de aankoop van gezamenlijke gronden na 1863 en het trouwen binnen het gebied. Geen sakafasi-mentaliteit. Van Stipriaan beschrijft de historie vanuit de bronnen op levendige wijze. Dat maakt zijn stuk zeer prettig leesbaar. Daarnaast brengt hij een extra dimensie in het artikel door niet alleen het verleden te beschrijven, maar ook door het ‘reparations’- debat erbij te betrekken: hoe geëmancipeerd was de Paraan al voor de afschaffing van de slavernij?
Jerry Egger schetst in ‘Langzaam ontwaken: sociaaleconomische ontwikkelingen van creolen, 1873-1940’ de mogelijkheden en beperkingen van de nakomelingen der slaven. Na het staatstoezicht moesten de creolen in hun eigen onderhoud voorzien. Dat geschiedde vooral in de kleinlandbouw, en later ook in de goudindustrie en de balata bleeding-activiteiten. Als bron gebruikt Egger de Koloniale Verslagen, die vanaf 1851 werden opgetekend: niet alleen droge cijfers, maar vaak interessante observaties, die het geheel een meerwaarde geven. Zo stappen de auteurs ervan meer en meer af van de negatieve beeldvorming waar de beschrijvingen van de activiteiten der creolen bol van stonden, hoewel de productie in de kleinlandbouw niet voldeed aan de koloniale verwachtingen.
Vanaf 1884 stimuleerde gouverneur Van Sypesteyn de goudwinning, waarin het overigens javanen en hindostanen verboden was te werken. In navolging van Guyana ving ook Suriname aan met balata-export. Dit natuurrubber leverde heel wat op, zowel voor de arbeiders als voor de staat. In de guyaba-ten – tijdens de dertiger jaren – vielen beide inkomstenbronnen weg, waardoor de economische situatie erg achteruitging, mede ook vanwege de wereldcrisis. Bauxiet en tewerkstelling binnen de ambtenarij maakten de positie van creolen weer wat beter. Leuk dat Egger een egodocument van Elizabeth Singh en zijn eigen familiegeschiedenis opvoert om het verhaal kracht bij te zetten. Beide artikelen bevatten informatie, die heel wat ideeën (vooroordelen) binnen de samenleving bijstellen. Zeer de moeite waard om te lezen dus.
Jerome Egger (redactie): Ontwaakt en ontwikkelt U: Creolen na de afschaffing van de slavernij, 1863-1940. Paramaribo: IMwO, 2013. ISBN 987- 99914- 7-185- 3
Wanneer mag seks? Grenzen van jeugdliteratuur (III)
[Tekst voor het openingscollege van de Masters opleiding Nederlands aan de Anton de Kom-universiteit, Subfaculteit Humaniora, 30 januari 2012 – deel III]
door Ismene Krishnadath
Laten we kijken wat de ontwikkelingspychologie over de inhoudelijke kant van boeken aangeeft. Per ontwikkelingsfase kunnen we verschillende interessegebieden onderscheiden. Peuters en kleuters zijn vooral bezig de nabije omgeving te verkennen en de begrippen en namen te leren van dingen en personen om hen heen. Teksten daarover zijn dan interessant.
De fase van het schoolkind (7-12 jr) wordt in de psychologie als een vrij probleemloze fase gezien. Het kind wil dan de wereld buiten het gezin ontdekken, het kind heeft nog belief in ouders en andere autoriteiten en een duidelijk gevoel voor wat recht en onrecht is. Spannende, avontuurlijke, humoristische boeken met duidelijke helden/heldinnen slaan dan goed aan.
RSS
Facebook
Twitter
