De Werkgroep Caraïbische Letteren wenst alle lezers van Caraïbische boeken en liefhebbers van Caraïbische cultuur mooie... Lees verder →
Posts tagged with: oraliteit
Gaama Aboikoni dringt aan op herstel relatie met Ghana
Tijdens het bezoek van koning Asantehene Otumfuo Osei Tutu II en de president van Suriname, Desi Bouterse aan Brokopondo, richtte Gaama Albert Aboikoni zich in het Saamaka Tongo tot de aanwezigen. In zijn rede beschreef hij de historische band met Afrika en de diepe waarden van de Afrikaanse beschaving zoals zij door de Saamaka en andere Marronstammen zijn bewaard, maar ook de noodzaak tot het herstel van handelingen uit het verleden en het samen werken aan een nieuwe toekomst. read on…
Training familiegeschiedenis en oral history
Ben je bang dat er straks geen familieleden meer in leven zijn die iets kunnen vertellen over jouw familiegeschiedenis? Of weet je niet waar je moet beginnen met het optekenen van jouw familieverhaal? Heb je nog geen idee hoe je om moet gaan met familieleden of onderwerpen waar je zelf emotioneel bij betrokken bent? read on…
Een rederijker achter Lelydorp
door Michiel van Kempen
Een van de bekendste vormen van de orale literatuur van de Javanen is de wajangvoorstelling. Na 1970 is de wajang wong waarbij het verhaal uitgebeeld wordt door mensen, verdwenen uit Suriname. Voorstellingen van wajang kulit (met poppen) komen nog wel met zekere regelmaat voor, op feesten bij de herdenking van de Javaanse immigratie, op nationale feestdagen, op huwelijkspartijen. read on…
Sita Kishna overleden
Pas nu bereikte de redactie van Caraïbisch Uitzicht het bericht dat Sita Kishna, op woensdag 27 juni 2017 onverwacht is overleden. Zij is 62 jaar geworden. read on…
Lezing: Oral history as autobiography: Exploring Curaçaoan-Cuban intra-Caribbean migration narratives
Lezing door Dr. Rose Mary Allen, over oral history in de context
Framer Framed is pleased to welcome Dr. Rose Mary Allen, for the next event in our open lecture series in collaboration with the chair Dutch-Caribbean Literature of the UvA. The series deals with the influence of colonialism and Dutch imperialism on literature and visual arts in the former Dutch colonies (see below for a full overview). read on…
Professor Afrikanistiek Jan Vansina overleden
Merksem / Antwerpen – In het Amerikaanse Madison, hoofdstad van Wisconsin, is woensdag 8 februari de Antwerpse hoogleraar Jan Vansina op 87-jarige leeftijd overleden. Hij was al een tijdje ziek. Vansina had wereldfaam als kenner van de Centraal-Afrikaanse geschiedenis. read on…
Rose Mary Allen: Oral History and Postcolonial Feminism
Workshop Netherlands Institute for Cultural Analysis
The workshop and lecture by Dr. Rose Mary Allen will focus on the specific challenges and potentials of oral history-based research in relation to the study of the lived experiences of subjects and groups who have faced discrimination, silencing, and systemic injustices. Based on her longstanding research experience of documenting the lives of women in the Dutch Caribbean islands and their experiences, memories and testimonies of slavery and colonialism, Dr. Allen will speak about the significance of oral history from a postcolonial feminist perspective. read on…
Balans: Arubaans letterkundig leven (34)
door Wim Rutgers
04.9.1 Arte di palabra
Jong dichterstalent ontwikkelt zich op papier of via het beeldscherm, maar betreedt ook de oude paden van de oraliteit door het voordragen van de door hen geschreven teksten in de vorm van poëzie of proza. Hier vallen achtereenvolgens drie groepen te noemen die weliswaar aanzienlijk van elkaar verschillen maar die hun toewijding aan de literatuur zeker gemeen hebben. read on…
Werkgroep presenteert Tropengraf
Op de avond van 22 november verzorgt de Werkgroep Caraïbische Letteren de vertoning van de film Tropengraf in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam. De werkgroep nestelt zich die avond bij stichting IBS in een avond gewijd aan de geschiedenis van Suriname en de Antillen. Noteer de avond in je agenda!
Tropengraf; een West-Indische overlevering – Op 27 augustus 1913 wordt op een struisvogelfarm in een buitendistrict van Curaçao de blanke assistent van een Nederlandse farmhouder dood aangetroffen. Geruchten doen de ronde dat er geld, overspel en jaloezie in het spel zijn. Maar door gebrek aan bewijs wordt de zaak gesloten en inmiddels zijn alle mogelijke getuigen overleden. Aan de hand van authentiek beeld- en geluidsmateriaal onderzoekt de documentaire de onopgeloste moord, zonder daarbij alsnog een schuldige te willen aanwijzen. read on…
Herdruk van Het verhaal van Kantjil
door Jerry Dewnarain
Dongeng Kantyil, verteld door pak Saleman Siswowitono bevat een aantal verhalen over de lotgevallen van Kantjil, de held uit de Javaanse fabelwereld. Deze verhalen werden 23 juni 1981 op band opgenomen en vervolgens door de samenstellers van het boek, J.J. Sarmo en H.D. Vruggink, letterlijk opgeschreven en uitgegeven in 1983. Siswowitono was toen kaum (islamitisch religieus leider) en ketuwa (geestelijk voorganger) op Meerzorg. De letterlijke Javaanstalige tekst is ook in deze herdruk (2013) opgenomen en de taalfouten in het Nederlands zijn gecorrigeerd.
 |
| Een uitgave van Indra Kamadjojo en Wim Burger |
Kantjil is in Indonesië een dwerghertje. In Suriname komt dat diertje niet voor en denkt men bij Kantjil aan het Surinaamse konijn Konkoni. Kantjil heeft hier dus een gedaanteverwisseling ondergaan. Een duidelijk geval van aanpassing aan de Caraïbische situatie. Op de Franse Antillen speelt het konijn een belangrijke rol als slimmerik in de orale vertellingen uit de slaventijd. Het kleine slimme konijn, Lapin, naast het grote, machtige dier Zamba, dat men waarschijnlijk heeft geassocieerd met de hyena van West-Afrika.
Net als de konkoni is Kantjil een slim diertje dat veel voorkomt in dierenverhalen. De kantjilverhalen zijn min of meer te vergelijken met anansitori, omdat Anansi en Kantjil allebei slim zijn. Bovendien zijn er heel veel kantjilverhalen wat ook het geval is bij anansitori. Dat komt door de mondelinge overlevering. Ze zijn van generatie op generatie doorverteld waarbij iedere verteller er wat aan kan toevoegen of iets kan weglaten.
 |
| Een uitgave van S. Franke |
Sommigen vertellen maar één scène, bijvoorbeeld van ‘Kantjil en Slak’. Pak Saleman vertelt een aaneensluitend verhaal dat uit meerdere scènes bestaat, zoals ‘Kantjil en Tijger’, Kantjil en Slak’, enzovoort. Dit maakt het boek boeiend, vol met belevenissen van Kantjil. De illustraties van Doel Soekinta inspireren ook de jeugd om het boek te lezen. Het taalgebruik is eveneens voor deze doelgroep toegankelijk. In kantjilverhalen kunnen de dieren praten zoals in anansitori (wat maakt dat ook kinderen zich kunnen inleven in deze verhalen). Dit hangt samen met een Javaanse overlevering die zegt dat Salomo de taal van de dieren verstond. Daaruit kwam het geloof voort dat de dieren ten tijde van Salomo konden denken en spreken. Pak Saleman Siswowitono zegt het in zijn inleiding als volgt: ‘Vroeger was de aarde rein en licht, er was nog geen oorlog en ook geen leugen en bedrog. De dieren van het bos en de dieren in het water konden toen nog praten zoals de mens.’ Daarom wordt Salomo in dit boek een aantal keren beschermheer van de dieren genoemd.
Over de herkomst van de kantjilverhalen is niets met zekerheid te stellen. Bepaalde elementen zijn uit India afkomstig, maar de kantjilverhalen zoals we die nu kennen zijn Indonesisch. Deze verhalen zijn niet alleen bij Javanen populair maar ook bij andere etnische groepen in Indonesië, zoals de Maleisiërs en Atjehers. Kantjilverhalen zijn heel oud: van vóór de komst van de islam in Indonesië (15de eeuw). Op tempels uit de tijd dat Java nog hindoeïstisch en boeddhistisch was, treffen we al afbeeldingen van Kantjil aan.
Men kan kantjilverhalen lezen als een fantastisch sprookje of als symbolische verhalen met een diepe moraal en een rijke geestelijke boodschap. Als je het verhaal oppervlakkig leest, is het een leuk sprookje over dieren die kunnen praten en Kantjil die net als Anansi of Reinaert de Vos de andere dieren steeds te slim af is. Wie het zo leest kan er veel plezier aan beleven, en dat geldt vooral voor de jeugdige lezer. Maar er zit ook diepte in het verhaal, waardoor het ook voor oudere lezers een bijzondere waarde heeft.
Dongeng Kantyil/ Het verhaal van Kantjil, verteld door pak Saleman Siswowitono. Samenstelling en vertaling: J.J. Sarmo, H.D. Vruggink en Michiel van Kempen. Paramaribo: VACO Uitgeversmaatschappij, 2013. ISBN 978-99914-0-097-6
RSS
Facebook
Twitter
