blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Ombre Ellen

Surinamistiekprijs 2010 voor Gert Oostindie

Op het colloquium Surinamistiek in Amsterdam is op zaterdag 6 november 2010 de prijs voor Surinamistiek 2010 uitgereikt aan prof. dr. Gert W. Oostindie. De prijs wordt om de vijf jaar toegekend door het Instituut ter Bevordering van de Surinamistiek aan iemand die grote betekenis heeft gehad voor het wetenschappelijk bedrijven van de Surinamistiek. De prijs omvat een oorkonde, een schilderij en een bedrag van 1000 euro. De jury die de prijs toekende, bestond uit mevr. Ellen Ombre, schrijfster, de historicus dr Peter Meel en de linguïste en cultureel antropologe dr Eithne Carlin.

In haar toespraakje memoreerde Ellen Ombre dat zij op een dag met grote ogen van bewondering keek naar een man in een sportbroek op een trainingsband en dat dat Gert Oostindie bleek te zijn. “Brains and body”, aldus Ombre.

Gert Oostindie (Ridderkerk, 4 juli 1955) is een Nederlands historicus, Surinamist en Antilleanist. Hij is directeur van het KITLV. Van 1993 tot 2006, was hij als hoogleraar Caraïbische Studien verbonden aan de Antropologie-faculteit van de Universiteit van Utrecht. In september 2006 werd hij benoemd tot hoogleraar Caraïbische Geschiedenis aan de Geschiedenis-faculteit van de Universiteit Leiden.

Oostindie studeerde geschiedenis en sociale wetenschappen en specialiseerde zich in Latijns-Amerikaanse geschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij studeerde daar cum laude af in 1982 en promoveerde cum laude aan de Universiteit van Utrecht in 1989 met een proefschrift over slavernij en de plantage-economie in Suriname. Hij werd hoofd van de afdeling Caraïbische Studien van het KITLV in 1983. Dit bleef hij totdat hij in 2000 directeur van het instituut werd.

Oostindie’s voornaamste onderzoeksgebieden zijn de Caraïbische en Nederlandse koloniale geschiedenis. Hij publiceerde meer dan 20 boeken en ruim 100 artikelen over de koloniale geschiedenis en dekolonisatie van de Nederlandse koloniën in het Caraïbisch gebied, over geschiedenis, etniciteit en migratie in het Caraïbisch gebied en in Latijns-Amerika in zijn algemeenheid, en over de betekenis van de koloniale geschiedenis voor de Nederlandse nationale identiteit.

Radio Nederland Wereldomroep stelde Oostindie enkele vragen:

Westerse bril
Op de vraag of hij de Surinamistiekprijs verwacht had, zei Oostindie dat hij mensen kon bedenken die zich meer met Suriname bezighouden dan hij, dus, zo zei hij het zelf, ‘met gepaste bescheidenheid’ heeft hij de prijs aangenomen.

Maar er was dus ook kritiek. Kijkt hij inderdaad met een westerse bril? Dat is waar, erkent Gert Oostindie. Hij is in Nederland opgegroeid en is ongetwijfeld getekend door zijn achtergrond. Toch vindt hij de verwijten ook jammer, omdat hij als wetenschapper juist gaat voor het voortbrengen van kennis die die lokale beïnvloeding ontstijgt.

Bakra
Oostindie ziet zichzelf ook als lid van de school die heel tolerant en heel liberaal is. Stelt zichzelf juist de vraag: wat levert anders kijken op? Hij heeft de indruk dat mensen soms te snel etiketten gaan plakken en denken ‘Een bakra? Dat kan niks zijn.’

Aan de andere kant merkt hij dat mensen veel gewicht aan zijn woorden hangen. Dat is iets waar hij nu meer rekening mee houdt. Eerder kon hij sneller iets roepen, nu denkt hij even na over de impact voor hij iets zegt. Als voorbeeld noemt hij de onthulling van het monument voor de slavernij. Toen riep hij in NRC dat dat monument niet voor één groep, maar voor iedereen was. Hoewel hij daar nog steeds achterstaat, zou het nu anders aanpakken. Nu Suriname binnenkort 35 jaar onafhankelijkheid viert, krijgt hij misschien vragen over Bouterse. “Dan weeg ik mijn woorden wel.”

Radioboeken met Surinaamse teksten

Radioboeken is een initiatief van Vlaams-Nederlands culturueel huis deBuren in samenwerking met Klara, Radio Nederland Wereldomroep (RNW) en VPRO Radio. Radioboeken zijn verhalen door Nederlandse, Surinaamse en Vlaamse auteurs geschreven in opdracht van deBuren. De verhalen worden door de schrijvers live voor publiek voorgelezen en de opnamen worden vervolgens verspreid via diverse media. Radioboeken verschijnen niet in druk, maar worden uitgezonden via de radio en zijn als podcast – een digitale radiouitzending – te beluisteren via www.radioboeken.eu. Op die site vindt u niet alleen de Radioboeken, maar ook o.a. informatie over de schrijvers, interviews en alle gegevens over de overige publieke opnamen dit najaar. De radioboeken zijn nu ook verkrijgbaar op CD.

Van Surinaamse auteurs zijn beschikvaar:
Clark Accord – De schepping
Karin Amatmoekrim – Wij zijn niet groots
Ellen Ombre – Onderweg

Voor meer informatie klik hier

Bouterse gezegend door Wauwelaar

In een matig geuuld Bijlmer Parktheater hield Ellen Ombre op zondag 31 oktober de zesde en laatste Multatulilezing; een fragment.

Bisschop Meye wordt in de stad bewierookt door groepen die in sloppenwijken bivakkeren, verstoken van licht, stromend water of sanitair. Hij is de geestelijk leidsman van Desi Bouterse. Brunswijk, voorzitter van het coalitieblok van marrons, de Algemene Bevrijdings- en
Ontwikkelingspartij, de ABOP, was eregast. Beide politieke leiders, ooit vijanden die  elkaar ten koste van tientallen doden naar het leven stonden tijdens de Binnenlandse Oorlog, gingen net als het publiek in het wit gekleed. ‘Geacht volk van de Republiek Suriname,’ preekte de bisschop, ‘deze natie, om toch nog iets te zeggen met betrekking tot de uitslag van de laatst gehouden verkiezingen en de duidelijke wil van het volk …’ Bouterse en Brunswijk stonden op en omhelsden elkaar. De massa gilde het uit, handen in de lucht, begeesterd. In een armgebaar
probeerde de dominee de schare te omvatten. De geestelijke vertoonde een opvallende overeenkomst met uw dominee Wauwelaar, hij leek als een winti in de huid van bisschop Meye te zijn gekropen. (De term winti gebruikt om een bovennatuurlijk wezen aan te duiden). ‘Dit wat zich hier aan het voltrekken is, is niet normaal…’

Lees hier de volledige tekst van de lezing

Multatulilezing door Ellen Ombre

Herinnering, vanavond in het Bijlmer Parktheater

In het kader van het Multatuli-jaar 2010 houdt Ellen Ombre de zesde en laatste Multatulilezing. In deze lezing-in-briefvorm vraagt zij advies aan Multatuli over hedendaagse problematiek rondom interculturalisme en (post-)kolonialisme. Daarna gaat zij in gesprek met Tjeerd Bijman (VPRO, Buitenhof).

Ellen Ombre werd geboren in Paramaribo. Op 13-jarige leeftijd kwam zij met haar familie naar Nederland. Ze debuteerde in 1992 met de veelgeprezen verhalenbundel Maalstroom. Daarna verschenen o.a.:

Vrouwvreemd : verhalen. De Arbeiderspers, 1994. De overgang van Suriname naar Nederland staat centraal. Door de ogen van telkens een andere hoofdpersoon wordt een gevoel van ontheemding beschreven. Een terugkeer naar Suriname eindigt ook wel eens in een teleurstelling, bijvoorbeeld wanneer de ik-figuur nostalgisch het dorp bezoekt waar ze is opgegroeid en haar oude buurmeisje bijna niet meer herkent.

Valse verlangens. De Arbeiderspers, 2000. De bundel speelt zich af in de ‘Atlantische driehoek’ Nederland -West-Afrika – het Caribisch gebied: ooit een handelsroute voor goud, slaven en wapens. Tegenwoordig is die driehoek een ‘dwaalspoor’, een weg naar misverstanden en onvervulbare verlangens: Ombre vertelt verhalen over Surinamers, Nederlanders en Afrikanen die ronddolen op zoek naar geld, liefde en geluk.

Negerjood in moederland: roman. Ellen Ombre. De Arbeiderspers, 2004. Hoofdpersoon is Hanna Dankerlui. Haar vader is een zwarte Surinamer, haar moeder stamt af van negerjoden met een vooroudergeschiedenis op Joden Savanne, een nederzetting van Sefarden, gevlucht voor de Spaanse inquisitie. Hannah is “met familiegeschiedenis opgezadeld”. Ze zou een punt achter het verleden willen zetten en “licht door het leven reizen”, maar ze is bang dat ze zonder herinneringen uit elkaar zal vallen. De roman begint in 2000, als Hannah, een nieuwe toekomst tegemoet, haar huis in de Amsterdamse binnenstad verlaat. We blikken terug op de persoonlijke geschiedenis van Hannah en die van haar ouders. Persoonlijke geschiedenis die verweven is met de grote geschiedenis: Negerjood in moederland is het verhaal van een individu vervlochten met de geschiedenis van Suriname.

Enige tijd geleden verscheen de tweede, uitgebreide druk van Wie goed bedoelt, zin + onzin van ontwikkelingshulp. Toen de eerste druk in 1996 verscheen maakte dit boek veel indruk. Ellen Ombre verstoorde het beeld dat Nederlanders van zichzelf hadden: een volk van gulle gevers dat voorop liep om de Derde Wereld uit haar lijden te verlossen. Zij kwam echter tot de conclusie dat ontwikkelingshulp zelden helpt en vaak schaadt. Met het geven van hulp lijkt het alsof we proberen ons schuldgevoel af te kopen. In deze tweede druk zijn stukken toegevoegd die Ellen Ombre de afgelopen tijd over Suriname (voor de Volkskrant) schreef.

Datum: zondag 31 oktober 2010, aanvang 20:00
Bijlmer Parktheater, Anton de Komplein 240, 1102 DR Amsterdam
Gratis, reserveren aanbevolen.

Ellen Ombre spreekt met Anil Ramdas in Z.O.Z.

Deze zaterdag, 30 oktober, wordt de achtste aflevering van Z.O.Z. (VPRO) uitgezonden: het multiculturele praatprogramma met als gastheer Anil Ramdas. Ditmaal is het thema zelfcensuur: ‘Wanneer, op welk moment, beginnen kunstenaars en cultuurmakers te spreken op fluistertoon?’ Te gast is Ellen Ombre, die op zondag 31 oktober in het Bijlmer Parktheater de Zesde Multatuli-lezing uitspreekt.

 

Over Z.O.Z.

Ze zijn hier geboren en getogen en weten niet beter dan dat Nederland een grote diversiteit aan culturen en etniciteiten kent: de tweede generatie allochtonen. In de media bestaat een blinde vlek voor deze groep, want als het over diversiteitvraagstukken gaat, gaat het over hun ouders. Het zogenaamde typische tweede generatiedilemma – enerzijds de knellende banden van de ouderlijke cultuur, waar men zich uit wil bevrijden, anderzijds de heersende cultuur, waar men niet in wordt opgenomen – komt op radio en televisie zelden ter sprake.

In de acht afleveringen van Z.O.Z. bespreekt Anil Ramdas met even kleurrijke als verrassende gasten de kwesties die de tweede generatie allochtonen het meeste raken. Diversiteit is geen keuze, geen optie, maar een feit. De vraag is hoe die vorm wordt gegeven, op weg naar een beschaafde samenleving.

Ellen Ombre schrijft aan Multatuli

Zeer geachte heer Douwes Dekker, of, beste Multatuli, zoals u ook heet,

De brief is een buitenkind van de letteren geworden. Het internet en de mobiele telefoon verbinden de wereld tot in uithoeken, men mailt en sms’t zonder terughoudendheid. Of het briefgeheim nog wordt nageleefd is de vraag. Ik wil mijn hart luchten en een beroep doen op uw discretie om rondzingen te mijden.
Ik raak in Suriname niet vertrouwd. In Nederland, waar ik het grootste deel van mijn leven heb gewoond lukte het ternauwernood. Daar was je niet vanzelfsprekend. Je moest je onverhoeds legitimeren en werd te hooi en te gras gereduceerd tot allochtoon, ver voor de Wilders-pandemie.

Hier is behoedzaamheid om andere redenen geboden. Men is politiek gelieerd, heeft een vete met je halfbroer of koestert een wrokje tegen Surinaamse Nederlanders, zogenaamde SuriNeds, omdat deze bounties in moeilijke tijden hoog en droog in Holland zaten en nu het goed gaat met Switi Sranan komen meeprofiteren. Met de moeilijke tijden bedoelt men de jaren tachtig en negentig, decennia van militaire terreur, inflatie, lege winkelschappen, corrupt ambtenarenapparaat.

Het gaat in het gewezen wingewest de laatste jaren ‘met Gods wil’, de euro-elite die het vliegtuig naar Nederland neemt alsof zij zich met een pontje laat overzetten, maakt het stukken beter. De keur telt zijn zegeningen in elektronisch beveiligde huizen achter muren met prikkeldraadguirlandes in dit arm-rijk land.
Niemand sterft hier van honger, maar er wordt gehosseld. De voorzieningen zijn matig, de medische zorg laat te wensen over. Je vraagt je af waar de honderden miljoenen ontwikkelingsgelden toe hebben geleid. Organisaties die zichzelf onbaatzuchtig noemen, bidden om nog meer hulp. Er zijn gebedshuizen genoeg, maar er is woningtekort. De infrastructuur loopt mank en verhindert goede communicatie tussen de verschillende delen van het land. In vaderloze gezinnen aan de zelfkant van de stad waar het christelijk huwelijksideaal niet tot norm wordt verheven, is het bestaan hard, zoals in Sunny Point of Texas; daar zijn op drift geraakte Bosnegerfamilies hunkerend naar iPods en BlackBerries neergestreken. Wat maakte de stad voor hen zo aantrekkelijk? Ze wilden weg uit hun door de binnenlandse oorlog ontwrichte dorp met zijn armoede, weg van het primitieve dorpsleven, weg van die kansarme kleine wereld waar hun geen toekomst wachtte, weg van de toeristen voor wie ze om een grijpstuiver moesten dansen. Het is niet vrolijk wat ik heb te vertellen, maar een poging de stand van zaken te beschrijven.

[Dit is de opening van de laatste Multatuli-lezing die Ellen Ombre a.s. zondag geeft in Amsterdam. Klik hier voor meer inlichtingen.]

Laatste Multatuli-lezing door Ellen Ombre

In het kader van het Multatuli-jaar 2010 houdt de Surinaamse schrijfster Ellen Ombre de zesde en laatste Multatulilezing. In deze lezing-in-briefvorm vraagt zij advies aan Multatuli over hedendaagse problematiek rondom interculturalisme en (post-)kolonialisme. Daarna gaat zij in gesprek met Tjeerd Bijman (VPRO, Buitenhof).
.

Citaten uit de brief aan Multatuli van Ellen Ombre:

Ik vrees het volk dat ik met de massa associeer, wantrouw de emoties die hun politieke keuzes bepalen, koester achterdocht voor volksleiders als de Nederlandse Geert Wilders, en de Surinaamse Desi Bouterse. De eerste is uit angst, de andere uit wanhoop gekozen.
[…]
We leven in een bezeten wereld. En we weten het. Het zou voor niemand onverwacht komen als de waanzin eensklaps uitbrak in een razernij waaruit deze arme mensheid achterbleef in verstomping en verdwazing, schreef Huizinga in de vorige eeuw. Wat hij toen opmerkte doet zich om mij heen in allerlei gedaantes voor.
[…]
Wat staat Suriname, microkosmos in een notendop, te wachten? En Nederland?

Datum: zondag 31 oktober 2010, aanvang 20:00
Bijlmer Parktheater, Anton de Komplein 240, 1102 DR Amsterdam
Gratis, reserveren aanbevolen: info@deburen.eu, +32 (0)2 212 19 30

Schrijvers waren in Frans-Guyana

door Claudine Saaki

Een groep schrijvers, onder wie Ismene Krishnadath, Ellen Ombre, Kit-Ling Tjon Pian Gi en Kadi Kartokromo, zijn naar Cayenne vertrokken om het Cayenne Book Festival bij te wonen. Het boekenfestival wordt elk jaar door de organisatie Promolivres van La Guyane georganiseerd. dit jaar vond het festival plaats van 18 tot 22 mei.

De schrijvers vertrokken dinsdagochtend heel vroeg vanuit Paramaribo. De opening van het festival was om zes uur ‘s middags in Cayenne, in het complex van EnCre (Ensemble Culturel Regional). “De opening op dinsdag 18 mei, is heel goed verlopen. Het was interessant. We hebben naar een historische film over immigranten kunnen kijken,” laat schrijfster Ismene Krishnadath weten. Aan dit festival zijn er rondetafelconferenties verbonden, waaraan diverse schrijvers deelnemen.

Ismene Krishnadath doet mee aan twee rondetafelgesprekken, namelijk Ecrire le conte (Verhalen schrijven) en Migrations and heritages Indiens (Migratie en het Indiase erfgoed). Maar ook over het thema van het festival, de Caribische multiculturaliteit met speciale aandacht voor de roots uit Azië en het Midden-Oosten wordt er gediscussieerd.

Ellen Ombre en Kit-Ling Tjon Pian Gi zaten aan bij Dialogues interculturels dans la Caraibe (over interculturele dialoog in het Caribisch gebied). Op de laatste dag namen Kadi Kartokromo en Ellen Ombre deel aan een rondetafeldiscussie over Literatuur en Politiek. Promolivres heeft ook voor het unieke van dit festival gezorgd. De organisatie nodigde niet alleen schrijvers uit vanuit Suriname en Frans-Guyana, maar ook uit Iran, Brazilië en Haïti. Ook deze schrijvers kwamen met hun eigen boeken naar het festival. De talen van de verschillende boeken variëren van het Nederlands, Engels, Frans tot het Perzisch. “Al de Surinaamse boeken zijn ondergebracht bij een boekenhandel. En die worden door ons gesigneerd”, aldus Krishnadath.

[Bericht van De Ware Tijd]

 
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter