blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Neruda Pablo

Rechter gelast nieuw onderzoek naar dood Chileense dichter Neruda

De dood van de Chileense dichter en Nobelprijswinnaar Pablo Neruda in 1973 moet opnieuw worden onderzocht. Dat heeft een hof van beroep in Chili bepaald in een zaak die was aangespannen door een nabestaande van Neruda.

read on…

Ziende, maar op de tast

Een verhaal dat 123 jaar wil overbruggen

door Michiel van Kempen

1.
Dit verhaal begint heel eenvoudig. Ik zit aan de ontbijttafel en kijk naar mijn zoontje. Hij eet zijn boterham niet op, hij houdt zijn hoofd stil en kijkt de tuin in, maar zijn ogen zien niets. Nu zou ik hem kunnen vragen wat er in hem omgaat en hij kan daarvan een heel beperkte weergave in woorden geven. Maar wat er precies in dat hoofd is omgegaan zal ik nooit weten. Hij droomt met open ogen en een droom kan nooit exact genoeg worden naverteld. Ik kan een hersenscan van hem laten maken, maar de print van zijn hersenstructuur zal me niet de informatie opleveren om hem te begrijpen. Hij draagt bovendien mijn genen niet. Hij is volledig soeverein – als ik er maar om denk dat hij op tijd eet.
‘Denk je aan je boterham? We moeten zo weg.’

read on…

Poëzie over 8 december 1982

De Ware Tijd Literair van 9 december 2017, met poëzie i.v.m. 8 december.

KOEL JE VERDRIET
TOT IJSKOUDE HAAT
OF DROOG HET
TOT DE BITTERE AMANDEL
VAN EEN GEDICHT

Eva Essed (Nederland, 1929) read on…

Neruda: De lippen van de aarde

door André Oyen

De Chileense Nobelprijswinnaar Pablo Neruda staat nog altijd in de belangstelling hetzij door romans van anderen zoals En het vergeten zo lang, roman van Pauline Slot uit 2010 of Malva van Hagar Peeters uit 2016, of wel door publicatie van onuitgegeven werk zoals Je voeten raak ik in de schaduw en andere nooit eerder gepubliceerde gedichten uit 2015. Die niet tanende aandacht voor alles wat Neruda te maken heeft is zeker op zijn plaats als je de pas gepubliceerde vertaling van Honderd ‘Oden’ leest. De Belgische uitgeverij P en de Nederlandse uitgeverij In de Knipscheer werkten samen om deze prachtige tweetalige versie (Spaans-Nederlands) in een vertaling van Bart Vonck op de markt te brengen. read on…

De Inktaapnominaties: Peeters & Brouwers

Van de redactie van De Ware Tijd Literair

In het kader van de week van het Nederlands besteden we op deze pagina aandacht aan twee Inktaapnominaties, die ook door scholieren in Suriname zullen worden gelezen. Zij zullen begin volgend jaar een van de boeken als winnaar kiezen. Al besproken zijn Fansi’s stilte van Tessa Leuwsha, de inzending vanuit het Caribisch gebied. Marieke Visser heeft Jij zegt het van Connie Palmen besproken. Een van de vier Inktaapnominaties voor 2017 is Het hout van Jeroen Brouwers. Hoewel Jerry Dewnarain op de Literaire pagina eerder een samenvatting heeft gegeven van dit boek, krijgt u in deze editie een uitgebreidere versie. Verder komt Malva van Hagar Peeters aan bod. Beide romans gaan over liefde voor kinderen, wel op een heel verschillende wijze uitgewerkt. read on…

Pablo Neruda niet vergiftigd

Santiago de Chile – De Chileense dichter Pablo Neruda is in 1973 een natuurlijke dood gestorven. Hij overleed aan de gevolgen van prostaatkanker en werd niet vergiftigd door het militaire regime van generaal Augusto Pinochet. Dat is in Santiago de Chile bevestigd door een internationaal forensisch team.

De stoffelijke resten van de laureaat van de Nobelprijs voor Literatuur werden op 8 april opgegraven om uit te maken of hij al dan niet werd vergiftigd door agenten van Pinochet. Volgens het rapport van de Chileense, Spaanse en Amerikaanse forensische experts werden tijdens het onderzoek naar de doodsoorzaak, in de weefselstalen van Neruda geen chemische substanties aangetroffen die niet aan een kankerbehandeling zijn toe te schrijven. “In de tests werden enkel sporen van medicatie voor de bestrijding van prostaatkanker gevonden”, zei directeur Patricio Bustos van het Chileens Forensisch Instituut.
Neruda overleed in een ziekenhuis in Santiago op 23 september 1973, twaalf dagen nadat de socialistische president Salvador Allende (1970-73) ten val werd gebracht en gedood tijdens de militaire staatsgreep van Pinochet.
Neruda wilde in ballingschap naar Mexico gaan, toen de prostaatkanker werd ontdekt. Hij kreeg de Nobelprijs voor Literatuur in 1971.
[van Demorgen.be, 11/11/2013]

Pablo Neruda – Boek der vragen

Boek der vragen is een feestelijke dichtbundel waarmee Pablo Neruda in 1974 zijn 70ste verjaardag had willen vieren. Neruda had er namelijk een traditie van gemaakt om, van decennium tot decennium, zijn geboortedag te gedenken met een belangrijke publicatie. Libro de las preguntas zag postuum het licht in Buenos Aires in 1974 en verschijnt anno 2004 voor het eerst compleet in een Nederlandse vertaling van Stefaan van den Bremt. Boek der vragen wordt als een van Neruda’s origineelste en vernieuwendste bundels beschouwd.

In Boek der vragen trakteert Neruda zijn lezers op een reeks van 74 gedichten die uitmunten door hun karige en bondige verwoording. De hele cyclus omvat 314 vragen die, op het eerste gezicht, van de hak op de tak springen op een soms vrij absurdistische wijze. Ten onrechte wordt Boek der vragen soms tot het subgenre van de kinderpoëzie gerekend. De jeugdige lezer die erdoor wordt aangesproken, zal in de eerste plaats het kind zijn geweest in de bijna zeventigjarige Neruda met zijn speelse zucht naar buitenissige vragen die op verrassende wijze de meest verscheiden antwoorden oproepen. Het thematische vertrekpunt van het boek, een dichter die zijn einde voelt naderen en met een tomeloze scheppingsdrift afscheid wil nemen van het leven, zit zorgvuldig verborgen in het hart van de bundel in een cyclus waarvan zowel de aanhef als het slot eindeloos lijken uit te waaieren.

Neruda werkt aan Boek der vragen vanaf 1971 tot 1973. Kort voordat hij in 1971 de Nobelprijs voor literatuur in ontvangst neemt, verergeren de symptomen van de kwaal waaraan hij lijdt. Na twee operaties begrijpt de dichter dat hij zijn ambassadeursambt in Parijs, daarin benoemd door president Salvador Allende, neer moet leggen. Na zijn terugkeer in Chili in november 1972 neemt Pablo Neruda zijn intrek in zijn huis te Isla Negra, waar hij op 23 september 1973, slechts enkele dagen na de militaire staatsgreep, overlijdt.

Joop Leibbrand schrijft in Meander 252:
Boek der vragen, bestaat uit een reeks van 74 gedichten die uitsluitend vragen bevatten, regel na regel, strofe na strofe. Ze zijn in het algemeen bondig verwoord, lijken van de hak op de tak te springen, zijn speels, buitenissig, soms bijna nonsensicaal en absurdistisch.

IV
Hoeveel kerken heeft de hemel?
Waarom waagt de haai geen aanval
op de onverschrokken sirenen?
Smoezelt de rook met de wolken?
Is het waar dat alle hoop
besproeid moet worden met dauw?

Verborgen in het hart van de bundel (35 t/m 39) zit het thematische vertrekpunt van het boek: een dichter die zijn einde voelt naderen en met een tomeloze scheppingsdrift afscheid wil nemen van het leven:

XXXV
Is ons leven niet een tunnel
tussen twee vage klaarten?
Of is het niet een klaarte
tussen twee donkere driehoeken?
Of is het leven niet een vis,
klaar voor een bestaan als vogel?
Bestaat de dood uit niet-bestaan
of uit een gevaarlijke massa?

Una pregunta trae otra. De ene vraag lokt de andere uit, 314 vragen in totaal, en op geen enkele past een antwoord. Duidelijker kon Neruda de absurditeit van het leven niet verwoorden.

Tim Donker schrijft op 8 februari 2005 op DeRecensent.nl:
Neruda stort een schier oneindige reeks vragen uit over zijn lezers, als peuters over de hoofden van hun ouders. Dat is als ze in de waarom-fase zijn, die peuters. En het moet zijn dat Neruda de waarom-fase nooit verlaten heeft: in deze bundel stelt hij 314 vragen, verdeeld over 74 gedichten. (…) Veelal is het een gejaagd vragen, een vragen om het vragen, een radicaal vragen. De vraag zelve is poëzie geworden; de vraag is tot kunstvorm verheven. Het is dan ook categorieloos, en dient niet een concreet waartoe. De lezer kan niet anders dan zich onder te dompelen in de vragen, en de diverse sferen aan zich voorbij te laten komen: kinderlijk, filosofisch, dichterlijk, absurd, of humoristisch. (…)
Het zal duidelijk zijn dat de vragen niet tot antwoorden moeten leiden; het gaat eerst en vooral om de ontvankelijkheid voor de vraag, of liever voor het vragen in het algemeen. De vragen moeten het bouwwerk van rotsvaste antwoorden in ons leven steen voor steen afbreken, en dat werkt ontregelend. Wie volwassen is, heeft immers maar al te vaak de pretentie alle antwoorden te hebben. Neruda ontmaskert die pretentie en werpt de lezer onverbiddelijk terug in verwondering en soms in verbijstering. (…) Boek der Vragen is onklasseerbaar, ontregelt en stelt een hele hoop vervelende vragen waarop geen antwoord is. (…) Al diegenen wier hersenen nog een jeugdige souplesse bezitten: lees Boek der Vragen. Weest geamuseerd, geschokt, verpletterd, verwonderd, verbijsterd. Weest weer kind. Lees, léés (in plaats van altijd maar gelezen te hebben).

Pablo Neruda
Boek der vragen
Poëzie. Chili
Vertaling Stefaan van den Bremt
Ingenaaid, 96 blz.
Uitgeverij In de Knipscheer, 2005
ISBN 9789062655670

Werd Chileense dichter Pablo Neruda vermoord?

Volgens zijn doodcertificaat stierf Pablo Neruda op 23 september 1973 – nog geen twee weken nadat zijn vriend president Allende door de coup van Pinochet was afgezet en zelfmoord pleegde – aan prostaatkanker. Nu beweert Neruda’s chauffeur dat de dichter is vermoord in opdracht van Pinochet.

Manuel Araya (65) zegt dat Neruda met zijn vrouw Matilde naar het buitenland wilde, om vandaar te helpen het bewind van Pinochet omver te werpen. Voor zijn vertrek moest Neruda naar jet ziekenhuis, waar hij een injectie met vergif zou hebben gekregen, waardoor hij de volgende dag overleed. De bewering van de chauffeur heeft ertoe geleid dat de Communistische Partij, waar Neruda lid van was, om een gerechtelijk onderzoek heeft gevraagd.

Onderzoeksrechter Mario Carroza heeft ruim 500 documenten verzameld en zal later besluiten of het lichaam van Neruda wordt opgegraven. Carroza heeft eerder onderzoek gedaan naar de dood van Allende en voormalig president Eduardo Frei en doet nu ook onderzoek naar de dood van de vader van ex-president Michelle Bachelet.

[Bron: El Pais]

Chili onderzoekt dood Pablo Neruda

In Chili gaat het gerecht een onderzoek opstarten naar de doodsoorzaak van de wereldberoemde dichter en Nobelprijswinnaar Pablo Neruda (1904-1973). Volgens de officiële versie, die ook wordt aangehouden door de Pablo Nerudastichting, is Neruda op 23 september 1973 overleden aan de gevolgen van prostaatkanker, kort na de militaire staatsgreep die Augusto Pinochet aan de macht bracht. Maar Neruda was goed bevriend met de (vermoorde) linkse ex-president Salvador Allende.

[Lees hier verder op De Papieren Man]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter