Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Nagel P.J.
Het Open Boek van Oliver Smith – Architect, constructeur
door Chandra van Binnendijk
Wat ligt er momenteel naast uw bed?
Het kwartaalblad De Architect. En De TED methode, een klein boekje met tips and tricks voor het houden van TED-talks. Behalve de do’s and don’ts bij het presenteren, staan er ook veel referenties in, dus tijdens het lezen, pak ik regelmatig mijn telefoon om een bepaalde lezing te zien.
read on…‘Het draait er om eten’
door Nellie Bakboord
Als ik in Paramaribo de Centrale Markt bezoek doe ik dat bij voorkeur lekker vroeg. Wanneer bijna heel Paramaribo nog op haar linkerzij ligt. Half vier uur in de ochtend. Een prachtig tijdstip voor een warm ontbijt. De lucht is koel, en de meeste mensen op straat zijn ook vroege vogels. Althans dat vermoed ik. Op een dag besluiten Jill, Lilian en ik ruim voor het krieken van de dag ons maag warm te verwennen bij één van de talrijke kleine restaurantjes. Een beetje verscholen aan de rivierzijde. De ernstige waarschuwingen ‘niet zomaar op de markt te eten’ verwijzen wij naar het rijk der fabelen. read on…
Paramaribo de modernistische architectuur van ir. Peter J. Nagel
Architect Peter Nagel introduceerde het modernisme in Suriname. Hij ontwerpt in de jaren ‘50 de eerste modernistische gebouwen voor het stadscentrum van Paramaribo, dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. read on…
Stadsherstel: Surinaamse maanden voor behoud van Surinaams erfgoed
In de Amstelkerk zijn de Surinaamse maanden gestart. Twee maanden lang is er een gratis multimediale art show en zijn er lezingen over de Surinaamse geschiedenis en erfgoed. Dit alles organiseert Stadsherstel om meer draagvlak en fondsen te werven voor behoud van vervallen erfgoed in Suriname. read on…
‘TOR. A People’s Business’: ‘We zijn veel meer dan een hotel’
door Jerry Dewnarain
Torarica werd op 10 juli 2012 vijftig jaar. Het is een hotelbedrijf waar we niet omheen kunnen: het heeft een gevestigde reputatie. Het hotel heeft een 24 uurs-business en speelt een belangrijke rol in de Surinaamse samenleving. Bij het plannen van het jubileumjaar begin 2011 werd daarom besloten een gedenkboek uit te geven, een present voor de gemeenschap. Waarom een boek voor de samenleving? Hoe betrokken is Torarica bij de samenleving of andersom? TOR. A People’s Business. Een halve eeuw Hotel Torarica kwam uit in december 2012. Chandra van Binnendijk en Marieke Visser hebben een memorandum geschreven waarin de vijftig jaar geschiedenis van dit 100% Surinaams bedrijf is vastgelegd.
Cynthia Mc Leod gaf het boek een toegevoegde waarde met haar historische verhalen over de omgeving van Torarica, de Combé. Deze historische beschrijving van Torarica’s locatie maakt onder meer duidelijk dat de Combé vroeger een chique buitenplaats was voor rijken.
Het boek telt acht hoofdstukken en bevat interessante feiten, levendige interviews, prachtige pentekeningen, sfeervolle foto’s op glanzend papier en boeiende historische vertellingen en anekdotes. Zo’n anekdote staat op pagina 63: Aan de achterzijde van het Pool Terrace staat al tachtig jaar een bekende boom: een amandelboom. Deze amandelboom stond vroeger langs de oever van de Surinamerivier. De omgeving stond toen al bij velen bekend als de Kleine Combé. ‘In de periode 1920 – 1940 stond onder deze zelfde amandelboom een keet met een houten vloer. In het weekend speelde er een orkest en de jeugd van Paramaribo verzamelde zich hier bij deze uitspanning, Halikibe genaamd, om te genieten van de muziek en van elkaar. De naam Halikibe (…) roept bij vele senioren herinneringen op uit hun tienerjaren, bijvoorbeeld van jeugdliefde of van… Bububitsjori, een bekende fanatieke danser van toen. Hij was zo lelijk dat niemand met hem wilde dansen. “Je gedraagt je als een Halikibe-prinses!” was een verwijt aan al te uitbundige tieners. (…) Voor tien cent per persoon kon je één keer dansen in de keet Halikibe. (…) Het meisje dat “Halikibe-prinses” genoemd werd, was de favoriet.’
Het boek is voor zowel de huidige generatie als voor ons nageslacht een (sociaal) naslagwerk dat het ontstaan, de groei en de rol van een halve eeuw Torarica beschrijft en herinneringen oproept. TOR. A People’s Business vertelt niet alleen over de geschiedenis van Torarica als bedrijf, maar veel meer onderwerpen komen aan bod, zoals de kunstcollectie die het hotel heeft opgebouwd in de loop der jaren. Uiteraard komt ook de bouwgeschiedenis van het hotel ter sprake. Dat de samenleving betrokken is bij het wel en wee van Torarica blijkt uit het volgende. Als wordt besloten om bijvoorbeeld de lobby te renoveren, moet rekening gehouden worden met zijn originele kleur of de kleur van de stoelen, enzovoort. Deze ruimte met zijn meubels roept heel wat nostalgie op. Velen zijn getrouwd in dit hotel, feesten en shows zijn er georganiseerd. Veranderingen aan het gebouw kunnen dus niet zomaar plaatsvinden. Er wordt rekening gehouden met de gemeenschap. Er bestaat immers heel veel emotie van Surinamers en buitenlanders rond het begrip Torarica. Daarom ‘A People’s Business’!
Elk hoofdstuk maakt steeds een andere boeiende kamerdeur open. TOR. A People’s Business is geen standaard gedenkboek, het geeft geen opsommingen van allerlei bezettingsgraden van de hotelkamers door bezoekers. Een aantal facetten is in kaart gebracht. In het eerste hoofdstuk krijg je de 24 uurs-service te zien, alles wat er gebeurt achter en voor de schermen. Naarmate je verder leest, krijg je steeds meer pareltjes of gouden weetjes aangereikt, het wordt duidelijk dat vijftig jaar Torarica geworteld is in de Surinaamse samenleving en professioneel inspeelt op de behoeftes van toeristen en de economische ontwikkeling in het land zelf. Dit is een waardevol aspect dat door de schrijvers is vastgelegd. Bovendien leggen de foto’s van veel bekende artiesten, missverkiezingen en andere foto’s een stukje sociale geschiedenis van het land vast.
Zoals die van de jaren tachtig. In die periode beleefde het hotel een zeer slechte tijd en toch sloot het zijn deuren niet. Dit gedenkboek geeft veel meer informatie dan vijftig jaar geschiedenis. De samenstellers hebben zich namelijk ook beziggehouden met de vraag hoe het leven in Paramaribo was voordat Torarica bestond, vóór 1962 dus. Waar logeerden de toeristen voorheen? Middels interviews blijkt dat vele pensionnetjes, die hun eigen huisregels hadden, de toeristen opvingen. Hoge gasten zoals koninklijk bezoek, potentiële handelaren en investeerders werden opgevangen dankzij de Surinaamse gastvrijheid. Maar doordat er adequate en professionele opvang ontbrak, werd de roep om een goed hotel op te zetten groter. De bouw van de stuwdam (eind jaren vijftig) en andere sociaaleconomische ontwikkelingen zorgden voor een serieus plan om Hotel Torarica te bouwen. Die bouw duurde bijna twee jaar. Prinses Irene verrichtte op 10 juli 1962 de opening. Dat Torarica veel meer is dan een hotel komt goed uit de verf in dit gedenkboek. TOR. A People’s Business is een hebbeding voor elke boekenkast!
Chandra van Binnendijk & Marieke Visser: TOR. A People’s Busines. Een halve eeuw Hotel Torarica met historische verhalen van Cynthia Mc Leod. Paramaribo, 2012. ISBN 978-99914-7-183-9
De teloorgang van de Witte Stad in het algemeen en van het Kerkplein in het bijzonder
Hoofdpostkantoor Paramaribo aan het Kerkplein
In het meinummer van Parbodestaat een artikel van mij met als titel “Noodklok luidt boven de witte stad”, waarin ik concludeer dat ondanks plaatsing van de binnenstad van Paramaribo op de Werelderfgoed-lijst van de Unesco de stad in aanzien hollend achteruit is gegaan in de tien jaar die sindsdien verstreken zijn. Mijn conclusie was: “Als we ons historisch erfgoed niet behouden, kunnen we het straks alleen nog maar op foto’s bewonderen.” Helaas krijg ik met de dag meer gelijk.
Deze week stond er een advertentie in alle Surinaamse kranten dat het hoofdpostkantoor aan het Kerkplein zal worden geveild. De teloorgang van ons erfgoed loopt kennelijk parallel met de teloorgang van Surpost, dat in 1959 dit trotse bezit, het nieuwe, door de Nederlandse architect Peter Jacobus Nagel ontworpen, hoofdkantoor aan het Kerkplein liet openen door toenmalig minister van Financiën en opdrachtgever, Dr. Jules Sedney. Surpost denkt (terecht) dat anderen beter in staat zijn om nieuwe huurders te vinden voor grote, leegstaande delen van het pand, maar verhult daarmee dat het zelf nog geen veer voor de mond kan wegblazen.
Nu heb ik in mijn artikel in Parbodeal uitgehaald naar de verloedering van het Kerkplein, maar ik ben bang dat we het ergste nog niet hebben gehad. Het eens zo fraai besloten plein heeft overal grote gaten opgelopen door roekeloze sloop en geen of afschuwelijke nieuwbouw zoals BurgerKing. Afgewacht moet worden hoe het –naar ik aanneem door Chinezen overgenomen– pand van Glans zal uitpakken eenmaal het is afgebouwd, maar alleen al door de te grote schaal is het nu al duidelijk dat het daar een volkomen misplaatst monstrum is.
Het Kerkplein wordt onmiskenbaar gedomineerd door de Nederlands Hervormde Kerk, niet door zijn grootte, maar door zijn eenvoud en schoonheid. In de jaren ’50 van de vorige eeuw zijn daar omheen een drietal nieuwe gebouwen verrezen, het al genoemde Hoofdpostkantoor, het kantoor van de Overzeese Gas- en Electriciteitsmaatschappij N.V. (Ogem), het huidige EBS-kantoor, en het kantoor van de Hollandsche Bank Unie (HBU), het huidige kantoor van de Royal Bank of Canada (RBC). Alle drie zijn ontworpen door Peter Jacobus Nagel (1921-1997), met als eerste het HBU-kantoor, gebouwd in 1955 in samenwerking met het Nederlandse Architectenbureau J.H. André de la Porte, de twee andere gebouwen in 1959 door Nagel alleen.
 |
| HBU-kantoor |
Alhoewel van het HBU-gebouw wordt gezegd dat het is gebouwd “met een knipoog naar de Surinaamse architectuur”, zie ik nergens die knipoog terug en valt het met zijn hoogte en met zijn onmiskenbaar verticale accenten volledig uit de toon bij de directe omgeving. Gelukkig heeft Nagel zich daarna kunnen ontdoen van zijn partner en heeft hij met het hoofdpostkantoor en het OGEM-kantoor
 |
| OGEM/EBS-kantoor |
het plein verrijkt met twee mooie panden, die door een duidelijk meer horizontale belijning beter aansluiten bij de omgeving. Dat de panden door hun stijl nu gedateerd aandoen is duidelijk, het doet echter niets af aan de kwaliteit van de architectuur. Het Presidentieel Paleis is ook gedateerd, maar toch mooi. Wat wel afdoet aan de architectuur van Nagel is voor wat het Hoofdpostkantoor betreft het schandalig slechte onderhoud, en voor wat het EBS-pand betreft de onverantwoordelijke manier waarmee het helemaal witte pand is ‘gerenoveerd’ en volledig in de smerige EBS-kleuren is gezet, een toppunt van wansmaak en een vloek op het Kerkplein.
Gezien de slechte staat van onderhoud waarin het Hoofdpostkantoor verkeert, is niet anders verwachtbaar dan dat de nieuwe eigenaar het pand sloopt en er nieuwbouw terugplaatst. Alhoewel begrijpelijk, het blijft jammer dat dit in wezen mooie gebouw moet verdwijnen. Maar voor die nieuwbouw houd ik mijn hart vast, want gezien wat er bij Glans gebeurt is ‘the sky the limit’ en is het verwachtbaar dat de dure vierkante meters in de hoogte moeten worden terugverdiend. Helaas is er geen enkele instantie die daar toezicht op houdt. En zelfs indien de goedgekeurde bouwtekening te boven en te buiten wordt gedaan, wordt er niet opgetreden. En gaat er inderdaad op Glans-manier en dus ook zonder architect gebouwd worden, dan kunnen we er maar beter over denken om de Hervormde Kerk naar een andere plaats over te brengen.
Nog meer teloorgang
Een aantal jaren geleden is een van Paramaribo’s mooiste en belangrijkste verbindingsaders, de Dr. Sophie Redmondstraat, ernstig verminkt om de daar schuin tegenover het Regeringsgebouw gelegen Amerikaanse ambassade schijnveiligheid te verschaffen door de Redmondstraat op die hoogte een aantal meters te verleggen, die het ambassadepersoneel anders het leven zouden kosten.
Protesten hebben niets uitgehaald: Amerika’s wil was wet! Nu er echter op Noord een nieuwe ambassadegebouw wordt opgetrokken, is het de hoogste tijd om van Amerika te eisen dat de Dr. Sophie Redmondstraat weer in de oude toestand wordt teruggebracht, uiteraard op hun kosten.
RSS
Facebook
Twitter
