Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Derde Caraïbische Letterendag: Overspel in politiek en liefde
door Stuart Rahan
Amsterdam Zuidoost – Als wij theatermaker Sharda Ganga en de Surinaamse samenleving mogen geloven, staan een aantal zaken in Suriname bijna wetmatig vast. Politici kunnen herrijzen, zij worden gerecycled en er is altijd een weg terug. In haar voorgedragen column, zaterdagavond tijdens de Derde Caraïbische Letterdag, neemt zij de Surinaamse politiek en politici van de afgelopen dertig jaar op de hak.
Zij vindt Surinaamse politici de beste overleveraars van de aarde door hen te vergelijken met kakkerlakken, die politieke ijstijden weten te overleven. De recente turbulente regeringsformatie van oude vijanden, die vrienden worden om vervolgens uit elkaar te gaan om uiteindelijk toch weer samen te werken, is voor Sharda Ganga het levende bewijs dat er voor Surinaamse politici altijd een weg terug is. De relatie van Ronnie Brunswijk en Desi Bouterse zijn in dit verband exemplarisch. Begonnen als lijfwacht van Bouterse heeft Brunswijk zich een weg gebaand om uiteindelijk politiek partner te worden van zijn oude baas.
Het zal Sharda Ganga dan ook niet verbazen als over niet al te lange tijd de boel uit elkaar valt, verkiezingen worden gehouden en huidige vijanden weer oude vrienden worden. “De politiek in Suriname is namelijk erg milieubewust, net recyclen dus.”
De afgelopen wisselvallige politieke liefdesverklaringen worden volgens haar dan ook ingegeven door tijdelijk krasheid. “’s Morgens word je wakker, kijk je naar de vergane glorie naast je en denk je: hebben wij dit stuk niet al eerder gespeeld?” Sharda Ganga sprak op uitnodiging van de Werkgroep Caraïbische Letteren waarbij het thema overspel in politiek en liefde centraal stond. Een dankbaar thema, omdat in Suriname beide facetten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Maar eenmaal in Nederland wordt zij regelmatig geconfronteerd met vragen over hoe het mogelijk is dat Bouterse president is van Suriname. Met alle genoegen geeft zij een gepeperde reactie. “Hoe is het mogelijk, Wilders als puppetmaster van Nederland?” Met de beide politieke werkelijkheden zouden volgens haar gouden tijden moeten aanbreken voor theatermakers. Voor haar niet, want ze denkt haar ‘penseel aan de kankantrie op te hangen’ en een andere bezigheid te zoeken. “Misschien dat ik maar een eigen politieke partij begin”, eindigt zij cynisch haar column.
Theatermaker Maarten van Hinte las ook een eigen column voor. Hij ging daarbij terug naar het moment uit zijn leven toen hij als tienjarige jongen met zijn ouders in het Amerikaanse Texas woonde. Zijn familie was niet alledaags. Blanke vader en zwarte moeder met twee kinderen. Het werd al helemaal hilarisch toen hij voor aardrijkskunde zijn spreekbeurt over Suriname hield. Het land dat volgens zijn lerares niet bestond. Toen hij daartegen inging, moest hij eerst de vernederingen van het schoolhoofd aanhoren om vervolgens naar huis gestuurd te worden. Een half uur later stond hij er met zijn moeder en een stapel boeken van en over Suriname om zijn gelijk te halen. Met rood aangelopen hoofden moesten het schoolhoofd en de lerares aardrijkskunde erkennen dat zij er volledig naast zaten. Botsende ervaringen die met enige regelmaat terugkeren.
Ik leef koelie!
In de discussieronde lieten de theatermakers Thea Doelwijt, John Leerdam, Jenny Mijnhijmer en Sharda Ganga hun gedachten gaan over de vrijheid om theater te maken in Suriname en Nederland. Thea Doelwijt staat het liefst midden in de maatschappij om te voelen wat er leeft en daarover te schrijven. Haar privéleven staat er helemaal buiten. Refererend aan de gevoeligheid rond de decembermoorden in Suriname vroeg gespreksleider Noraly Beyer zich af hoe de schrijversvrijheid zich verhoudt tussen Nederlanders en Surinamers ten aanzien van hetzelfde onderwerp. Voor Sharda Ganga is het gevoel tussen beide theatermakers anders met het grote verschil dat zij er woont en dus ook beleeft hoe de gevoelens liggen, terwijl de Nederlandse evenknie er van een afstand naar kijkt. De Nederlandse groep ervaart het dus anders.
Zij illustreerde haar reactie door te stellen: “Ik leef er. Ik voel de stemming bij de mensen. Zij leven geen koelie, ik leef wel koelie.” Een antwoord dat om verduidelijking vroeg maar door tijdgebrek werd afgebroken. Jammer omdat het gevoel, afhankelijk van de betrokkenheid, door eenieder anders ervaren wordt. Een gerichte discussie over censuur, zelfcensuur of onvrijheid ervaren, kan inhoudelijk tot betere inzichten en misschien ook beter begrip onder theatermakers van beide zijden van de oceaan tot gevolg hebben. Jenny Mijnhijmer zegt theater dwars door kleuren en etnische groepen te maken. “Ik kijk niet naar kleur, maar toch word ik door witte recensenten gezien als zwarte theatermaker.”
Behalve de columns en debatten waren er ook nog een viertal readings van toneelschrijvers. Het theater in relatie tot familie en het persoonlijke werd algemeen gemaakt. Van Thea Doelwijt werd Iris opgevoerd. Een grootmoeder schrijft aan haar kleinzoon over mysterieuze doodsoorzaken ten tijde van het militaire bewind in Suriname. In Een vrouw en een man van Astrid Roemer wordt de in elkaar verweven rol van een militair als leider en echtgenoot blootgelegd. In de twee liefdesreadings werden onderlinge familiebanden op de meest pijnlijke wijze blootgelegd. Norman de Palm en Julien Ignacio zijn schrijvers van de stukken Stampij en Daniël en de duivel. Volgens Noraly Beyer wil de Werkgroep Caraïbische Letteren ook graag in Suriname dit soort avonden organiseren.
[overgenomen uit de Ware Tijd Online, 28/09/2010]
Prachtige staal van Caraïbisch theater op Derde Letterendag
Een tot de nok toe gevuld Bijlmer Parktheater zag zaterdag 25 september 2010 het neusje van de zalm van het Caraïbisch theater aan zich voorbijtrekken op de Derde Caraïbische Letterendag. Paulette Smit had een afwisselend programma met gasten uit Curaçao, Suriname, Aruba en Nederland samengesteld. Sharda Ganga en Maarten van Hinte zorgden voor zeer persoonlijke columns en een uitgelezen gezelschap aan acteurs speelde scènes van Thea Doelwijt, Astrid Roemer, Julien Ignacio en Norman de Palm.
Crème de la crème van het Caraïbisch theater bijeen
Op zaterdag 25 september is de crème de la crème van het Caraïbisch theater bijeen op de Derde Caraibische Letterendag, die om half acht ’s avonds van start gaat in het Amsterdamse Bijlmerparktheater.De internationale bijeenkomst vindt plaats onder de noemer: Scènes uit een huwelijk; Overspel in de politiek en in de liefde: de toneelschrijfkunst van Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba.
Er worden stukken opgevoerd uit het theaterwerk van Astrid Roemer, Thea Doelwijt, Julien Ignacio en Norman de Palm.
Een uitgelezen gezelschap acteurs tekent voor de readings van de theaterteksten: Felix Burleson, Gerda Havertong, Maureen Tauwnaar, Linar Ogenia, Naro Petronilia, Paulette Smit en Bo Bojoh. De regie is in handen van John Leerdam.
Voor de debatten is uit Suriname overgekomen theatermaakster Sharda Ganga (klik hier) en uit de Antillen Norman de Palm. Verder nemen deel Thea Doelwijt, Maarten van Hinte, Julien Ignacio, John Leerdam en Jenny Mijnhijmer. Debatleiding: Noraly Beyer.
Aan de wanden: theaterfoto’s van Jean van Lingen, die de Letterendag ook in beeld zal brengen. Verder zijn er de kunstwerken te zien die in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren zijn gemaakt (klik hier voor meer informatie).
Bijlmerparktheater, Anton de Komplein 240, 1102 DR Amsterdam-Zuidoost
De Laatste Dichters
MC presenteert De Laatste Dichters, reprise van de theaterbewerking van Christine Otten’s gelijknamige roman over The Last Poets, een collectief jonge zwarte dichters uit de VS begin jaren zestig.
De Laatste Dichters is een theaterbewerking van Christine Otten’s gelijknamige roman en vertelt het verhaal van de opkomst, de ondergang en voorzichtige wederopstanding van de Last Poets, een collectief jonge zwarte dichters uit de VS begin jaren zestig. Het boek werd alom geprezen om zijn gewaagde vorm en sensueel en muzikaal proza en werd daarvoor genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2005.
De Last Poets zijn voorlopers van de rap, spoken word en dragers van Afro-Amerikaanse culturele traditie van de jazz. Hun ‘live’ performances, het moment dat de woorden en ‘vibes’ letterlijk met anderen gedeeld worden, is een energie die aan de basis staat van de theaterbewerking van MC.
De thema’s en inspiratiebronnen in het werk van de Last Poets; jazz, politiek en poëzie stonden centraal in het multidisciplinaire en internationale Righaboutnow dat MC rondom de voorstelling organiseerde in het nieuwe MC-theater (3 t/m 5 juni 2010). Voor meer info, kijk op www.delaatstedichters.nl
Regie Marjorie Boston en Maarten van Hinte
Spel o.a. Linar Ogenia, Gery Mendes a.k.a. GMB Unorthadox a.k.a. DOX, Paulette Smit, Jenny Mijnhijmer, Shertise Solano, (mei- juni 2010), Aisa Winter (oktober 2010), DJ LoveSupreme
25 september: Derde Caraibische Letterendag
A.s. zaterdag 25 september 2010 vindt de Derde Caraibische Letterendag plaats, georganiseerd door de Werkgroep Caraibische Letteren. De dag is geheel gewijd aan de toneelschrijfkunst van Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba. Toneelreadings, twee panels, twee columns, een spetterend slotfeest en een keur aan gasten van over de oceaan en uit Nederland garanderen een prachtige bijeenkomst.
Gasten :