Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Marhe Usha
Rehabiliteer Louis Doedel
door Usha Marhé
‘Vrijheid’ wordt in Nederland op 4 en 5 mei herdacht en gevierd, en in Suriname op 1 juli en op 25 november. Bij de herdenking van dit jaar gaan mijn gedachten vooral uit naar Louis Alfred Gerardus Doedel, die het grootste deel van zijn leven in onvrijheid leefde.
Doedel werd in 1937 onterecht door het Nederlands koloniaal gezag opgesloten in ‘Kolera’, de ’s Lands Psychiatrische Inrichting. Daar is hij, midden in de stad Paramaribo, 43 jaar lang zonder enige vorm van proces gevangen gehouden. Een paar dagen voor zijn dood werd hij vrijgelaten, in januari 1980.
Het gaat mijn verstand en gevoel te boven, dat de Surinaamse vakbonden of politieke partijen, die vanaf de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw de kolonisator kritisch beschouwden en ‘Surinamerschap in wording’ propageerden, niets hebben gedaan om deze moedige Surinamer vrij te krijgen en te rehabiliteren. Ook na 1975 is dit niet gebeurd.
Klik hier om de rest van deze column te lezen.
23 Februari: Literaire avond Suriname Festival
De Stichting Federatie Eekta organiseert van 15 februari t/m 27 februari 2010 een Suriname Festival in Den Haag. Onderdeel van dit festival is een Literaire avond op 23 februari, van 19.00 uur – 23.00 uur in Theater Concordia. De deelnemende schrijvers en dichters zijn Raj Mohan, Mala Kishoendayal, Harrie Djojowikromo, Usha Marhé en Clark Accord.
foto: v.l.n.r: Raj Mohan, Usha Marhé en Mala Kishoendajal. Foto gemaakt op 10-02-2010 tijdens de bijeenkomst ‘Surinaams-Hindostaanse schrijvers doorbreken taboes, ín Mondiaal Centrum Haarlem. Orchida Bachnoe deed ook mee aan deze avond, maar was al weg toen deze foto werd gemaakt.
“Op deze avond zullen Surinaamse schrijvers en dichters bij elkaar komen. Vanuit elk cultuur zijn er in Nederland belangrijke schrijvers en dichters die vanuit haar normen en waarden zich vanuit hun eigen visies zijn of haar sociaal, culturele en maatschappelijke ervaringen, visies en gevoel in verhalen en gedichten hebben geuit. Op deze literaire avond zullen passages, gedichten die een belangrijke essentie ofwel meerwaarde en inhoud hebben door hen persoonlijk worden voorgedragen vanuit de Surinaams Nederlandse beleving. Een hoogwaardig literaire avond met Surinaamse schrijvers en dichters zullen op deze dag centraal op het podium staan mede voor het gewone volk.” Aldus het bericht op de website van Eekta.
De toegang tot deze activiteit is gratis. Locatie: Theater Concordia, Hoge Zand 42, 2512 EM – Den Haag
Overige activiteiten Suriname Festival:
•15.02.2010 – 27.02.2010 12.00
Panorama Suriname: Tentoonstelling Surinaamse Kunstenaars
•16.02.2010 – 17.02.2010 19.30
workshops Surinaamse kunst
•18.02.2010 19.00
Officiële opening Suriname Festival
•20.02.2010 22.00
The Stars of Suripop
•22.02.2010 19.00
Debat economische positie Surinamers
•23.02.2010 19.00
Literaire avond met schrijvers & dichters
•24.02.2010 19.00
Historisch cafe met debat
•27.02.2010 19.00
Afsluiting Suriname Festival
Voor gedetailleerde informatie, zie de website van Eekta.
Foto: Romeo Hoost
Hindostaanse schrijvers doorbreken taboes
In Mondiaal Literair, de spraakmakende talkshow met schrijvers, voelt Peter de Rijk op 10 februari de Hindostaanse schrijvers Orchida Bachnoe, Mala Kishoendajal, Usha Marhé en Raj Mohan aan de tand over de taboes in de Surinaamse literatuur. In een slotgesprek geeft socioloog en schrijver Dr. Chan E.S. Choenni commentaar op de besproken thema’s als eenzaamheid, incest en zelfmoord. Halverwege het programma vertoning van een korte documentaire over de nestor van de Hindostaans-Surinaamse poëzie Shrinivasi.
Orchida Bachnoe is de achterkleindochter van Munschi Rahman Khan die als enige emigrant zijn migratie vanuit India naar Suriname heeft opgetekend. Ze studeerde in Nederland Arabische taal- en letterkunde en debuteerde in 2007 in de verhalenbundel Waarover we niet moeten praten. Ze werkt nu aan een boek met als voorlopige titel Azijn in mijn aderen dat in Nederland en in Mumbai speelt met als thema’s zelfmoord en transformatie.
Mala Kishoendajal debuteerde in 2001 opvallend met Dame Blanche over hoe Hindostaanse gebruiken en rituelen proberen stand te houden in een Nederlandse entourage, in 2002 gevolgd door Het Boegbeeld over een Hindostaanse BNer die van haar voetstuk valt en over een Hindostaanse huishoudster die in alle anonimiteit werkt voor de toekomst van haar kinderen. Onlangs verscheen haar eerste dichtbundel Pijn in parlando. Michiel van Kempen: «Het Hindostaanse luik waarin de lijn India -Suriname – Nederland wordt doorgetrokken, maakt indruk.»
Usha Marhé baarde opzien met Tapu sjén /Bedek je schande, een boek over Surinamers en incest, waarvan later dit jaar een herziene editie uitkomt. In 2007 verscheen van haar Dulari-De weg van mijn naam, zes verhalen over zes vrouwen die allen hun specifieke stem laten horen in een cultuur waar zwijgen tot voor kort gewoonte was. Samen vormen de verhalen een ode aan de veerkracht van vrouwen in het algemeen. Biblion: «Een fraai debuut, waarvan de volgroeide vertelstijl respect afdwingt.»
Raj Mohan maakte naam als componist en muzikant van traditionele Indiase muziekstijlen met zijn bands Vistar en Shai’rana, maar verwerkt deze invloeden ook met eigentijdse, westerse muziekvormen in zijn Raj Mohan’s Popband. Hij is de eerste singer-songwriter die een album uitbracht in het Sarnami, de moedertaal van de Surinaamse Hindostanen: Kantráki ofwel Contractarbeider. Deze cd stond ook aan de basis van zijn eerste dichtbundel Bapauti / Erfenis uit 2008, in de pers verwelkomd als «een aanwinst voor de Surinaams-Hindostaanse literatuur».
Van de hand van de in Haarlem woonachtige Chan Choenni verscheen in 2009 de boekuitgave Madad sahàra sahàyta- analyse en aanpak sociale problematiek onder Hindostanen in Suriname.
Korte film over Shrinivasi
Tevens vertoont Mondiaal Literair een documentaire film over Shrinivasi. Hij, inmiddels 83 jaar oud, is een van de belangrijkste Surinaamse dichters en ontegenzeggelijk een inspiratiebron voor de schrijvers van deze avond.
Talkshow met schrijvers
Mondiaal Literair is een samenwerking tussen MCH en Uitgeverij In de Knipscheer. De maandelijkse schrijversavonden van Mondiaal Literair worden thematisch samengesteld, zoveel mogelijk naar aanleiding van recent bij Nederlandse uitgeverijen verschenen of te verschijnen boeken, die inhoudelijk de vaderlandse grens overschrijden. Centraal staat het interview met de auteurs, soms in een gezamenlijk gesprek, soms na elkaar. Uiteraard lezen een of meer schrijvers kort uit eigen werk. Uitgever Franc Knipscheer is de host van de avond. De interviews worden gehouden door Peter de Rijk.
Woensdag 10 februari 20.00 uur
Zaal open: 19.30 uur
Locatie: MCH, Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
De toegang bedraagt 5 euro, koffie en thee inbegrepen
Op vertoon van bibliotheekpasje kunt u gratis één introducé meenemen
Reserveren vooraf is wenselijk: 023 – 542 3540
http://www.mondiaalcentrumhaarlem.nl/
In de sporen van India
Een India-festival – waar anders dan in Den Haag? – vindt half september plaats. Op zaterdag 19 september zijn er in twee verschillende zalen activiteiten rond Hindostaanse schrijvers.
Gedichten en muziek
In dit gecombineerde programma dragen verschillende dichters voor uit eigen werk. Na de pauze volgen drie prozavoordrachten.
O.m. treden op:
Raj Ramdas draagt voor uit zijn Sarnami-gedichtenbundel Kahan hai u / Waar is zij, Sarnami, dat letterlijk Surinaams betekent, is de taal van de Hindostanen in Suriname en Nederland. Raj Ramdas komt oorspronkelijk uit Brits Guyana en vertrok al
jong naar Suriname. In 1974 kwam hij naar Nederland om Engels en Vergelijkende Literatuurwetenschappen te studeren. Zijn gedichten schrijft hij in het Sarnami, maar proza ook in het Nederlands. Hij publiceerde in verschillende tijdschriften en bloemlezingen en trad verschillende malen op tijdens Winternachten.
Pushpita Awasthi draagt Hindi gedichten voor uit haar vorig jaar verschenen bundel In woorden bestaat ze, vertaald door Lodewijk Brunt en Dick Plukker. Awasthi behaalde haar doctoraat Hindi aan de
Benares Hindu University. In 2006 vestigde ze zich in Nederland waar zij de
Hindi Universe Foundation oprichtte. Zij heeft verschillende dichtbundels op haar naam staan.
Zanger en componist Raj Mohan debuteerde in 2008 met zijn bundel ‘Bapauti/erfenis’ bij uitgever In de Knipscheer. Hij draagt voor uit deze bundel met Sarnami gedichten met Nederlandse vertaling.
Rabin Gangadin werd geboren in Paramaribo. Hij studeerde 1986 af als arbeidssocioloog en promoveerde in 1998 tot doctor in de sociale-economie. In 1981 werd in het maandblad Avenue het hele literaire katern gewijd aan proza en poezie van de debuterende Rabin Gangadin. Hij verwierf bekendheid met zijn van cynisme en scherpe kritiek doorschoten essays en literaire kritieken.
Usha Marhé doorbrak met het boek Tapu Sjén / Bedek je schande – Over Surinamers en incest een groot taboe. Zij durfde tegen de Surinaamse code van stilzwijgen tapu sjén (bedek je schande) in te gaan. In 2007 werd haar fictiedebuut gepubliceerd, Dulari – De weg van mijn naam.
Mala Kishoendajal draagt gedichten voor uit haar debuutbundel, getiteld Pijn in Parlando, een Nederlandstalige bundel met een Hindustani hart, die op deze dag wordt gelanceerd.
Zanger Sandeep Badloe zingt met dholakspeler Varun Nanda gedichten in het Hindi en Sarnami van verschillende Indiase en Surinaamse dichters. Deze zijn speciaal voor dit programma gecomponeerd en in het Nederlands vertaald door Raj Mohan.
Za 19 september, 16.30 uur, zaal Het paradijs
Anil Ramdas draagt voor uit Zonder liefde valt best te leven. Dit boek is de neerslag van drie jaar correspondentieschap in India voor NRC Handelsblad. Natuurlijk komt ook zijn nieuwste boek Paramaribo, de vrolijkste stad in de jungle ruimschoots aan de orde.
Ramdas wordt geïnterviewd door journalist Joris Luyendijk. Luyendijk werd bekend als verslaggever vanuit diverse standplaatsen in het Midden-Oosten. Over zijn ervaringen als journalist in het Midden-Oosten schreef hij het boek Het zijn net mensen, waarin de onmogelijkheid van goede, objectieve journalistieke berichtgeving in het Midden-Oosten centraal staat. Hiervoor ontving hij de Dick Scherpenzeelprijs en de NS Publieksprijs. Sinds 2006 presenteerde Luyendijk het VPRO-interviewprogramma Zomergasten en zijn tegenhanger Wintergasten. Daarnaast presenteert hij incidenteel het radioprogramma Met het oog op morgen.
Za 19 september, 15.00 uur, Paul Steenbergenfoyer
In de Sporen van India vindt plaats in de Koninklijke Schouwburg.
Adres: Korte Voorhout 3, 2511 CW Den Haag
Op’ A Batra – Open die Fles
door Usha Marhé
Alweer een tijdje geleden, het Boekenfeest van Vereniging Ons Suriname op 21 maart 2009 in Amsterdam, in het kader van Boekenweek 2009. Een hoogtepunt was de presentatie van de nieuwe tweetalige gedichtenbundel Op’ a batra/Open die Fles van John Leefmans (1933). Wie meer wil weten over de carrière van Leefmans, leze verder hier in Wikipedia. Wie een korte foto-impressie wil zien, kijke hieronder verder.
Fotograferen en schrijven zijn voor mij twee verschillende manieren van ‘waarnemen’ en ‘registreren’. Fotograferen is mijn serieuze hobby (die ik soms ook als betaalde opdracht uitvoer) en een publieke bezigheid, mensen zien wat je doet. Ik maak graag portretten en natuurlijk is de natuur een dankbaar onderwerp om vast te leggen. Schrijven is een eenzaam beroep, waartoe wij schrijvenden onszelf veroordelen omdat we blijkbaar niet anders kunnen dan ‘de roep’ volgen. Daarom zijn de momenten van delen, van onze baby’s aan de wereld tonen, zeer dierbaar en heilig. Dat begrijp ik als geen ander, daarom leg ik het graag vast als collega’s hun ‘moment’ beleven. (Verzoeke bij gebruik van de foto’s mijn naam te vermelden, uit egards voor het geestelijk eigendom van elkaars werk.)
John Leefmans draagt voor uit zijn nieuwe gedichtenbundel Op’ A Batra/Open die Fles, in twee talen: Sranantongo en Nederlands. De bundel is gepubliceerd door Uitgeverij In de Knipscheer.
In gesprek met kenner van de Surinaamse literatuur Michiel van Kempen, die er altijd wel een humoristische draai aan weet te geven.
Moderator Ivette Forster ondervraagt vijf creatieve heren over het thema ‘Vreemde eend in de bijt’. V.l.n.r. Clark Accord, Michael Tedja, Rashid Novaire, Raj Mohan, Arnold Schalks.
Zanger en dichter Raj Mohan (1962) draagt voor, in het Sarnámi en Nederlands. Zijn tweetalige gedichtenbundel Bapauti/Erfenis verscheen in 2008 bij Uitgeverij In de Knipscheer.
Raj Mohan wordt begeleid door gitarist Lourens ten Haaften. Het publiek is onder de indruk van hun performance.
Schrijfster Giselle Marie Ecury (1953) leest voor uit haar roman Erfdeel – Zoektocht naar een vader. Gepubliceerd door Uitgeverij Conserve, waar in 2005 ook haar dichtbundel Terug die tijd – Herinneringen aan dementie verscheen.
‘Fatu specialist’ Jeffrey Spalburg zorgde met zijn stand up comedy voor een vrolijke noot op deze avond, die werd afgesloten met feestmuziek. Bij elkaar was het een interessante collectie schrijvers, dichters en performers die werd gepresenteerd, maar misschien net iets te veel bij elkaar, want het programma liep flink uit en duurde te lang. Voor de mensen die aan het eind waren geprogrammeerd, was dat niet zo prettig. Ook niet voor dat gedeelte van het publiek dat erg geinteresseerd luisterde en net als de voorlezende auteurs mede te lijden had van het rumoer van de mensen die bij de bar (in dezelfde zaal) luidruchtig tori stonden te praten, zoals gewoonlijk bij VOS. Voor toekomstige konmakandra’s bij VOS moet hiervoor zeker een oplossing worden gezocht. Gelukkig kon het zitvlees aan het eind van de avond weer even worden losgedanst.
RSS
Facebook
Twitter
