Alakondre; Verhalen uit de wereld van Soei Len van Soei Len Tjon. Geweldig dat een elfjarige jongedame een boek heeft gepubliceerd. Ook de tekeningen maakte ze zelf en ze kan fantastisch voorlezen waardoor haar verhalen nog meer tot leven komen – ik hoorde haar op Facebook. Verder ligt er Waarom zou je huilen mijn lieve lieve… van Astrid Roemer, een novelle uit 1976 over armoede in Suriname. Het is haar meest onbekende boek, maar voor mij is het haar beste. Ik beleef het nog net zo krachtig als toen ik het voor het eerst las.
Op woensdag 24 april 2019 zet Schrijversgroep ’77 enkele auteurs in de bloemetjes. Bish Ganga was op 2 april jarig, Usha Marhé op 4 april en Audrey Liauw is op 24 april jarig. read on…
Het jubileumboek 50 jaar Miranda Lyceum heeft een wrange nasmaak gekregen. De bijdragen van oud-studenten Jerrel Pawiroredjo en Usha Marhé zijn niet meer in opgenomen, omdat zij weigerden nóg meer te schrappen uit de tekst. Het ging om de passages over militaire dictatuur. Volgens Marhé is er verwezen naar een gesprek dat directeur Balram Soemeer zou hebben gehad met Onderwijsminister Robert Peneux. De bewindsman zegt aan Starnieuws niks af te weten van een gesprek over het jubileumboek met Soemeer. Hij heeft geen enkele instructie gegeven tot censuur. read on…
Het bestuur van de Stichting voor Surinaamse Genealogie nodigt u hierbij uit om de Konmakandra bij te wonen, die deze keer plaats vindt in de Muiderkerk te Amsterdam, op 21 november 2015. read on…
Hedendaagse literatuur in de Caraiben Op 1 februari presenteert Read my World in het Bijlmer Parktheater twee van de drie curatoren van het aankomende Read my World Festival 2014. Ruel Johnson, dichter en auteur (Guyana), en Sharda Ganga, theatermaakster, columnist en socioloog (Suriname) introduceren de hedendaagse Caraibische literatuur zoals zij die lezen. Beiden maakten ze een selectie van auteurs die er in hun optiek op dit moment in het bijzonder toe doen. Het zijn vaak jonge, nog onbekende auteurs, maar vol talent.
Samen zullen zij in gesprek gaan met journalist Maarten Westerveen over auteurs als Mosa Telford (toneelschrijfster, Guyana), Vladimir Lucien (dichter, St.Lucia), Shivanee Ramlochan (dichter en criticus, Trinidad), Sarah Bharat (journalist, Guyana), Joan Hillhouse (schrijfster, Antigua), Shakirah Bourne (roman- en scenarioschrijfster, Barbados), Davlin Thomas (toneelschrijver, regisseur, Trinidad & Tobago), Kendel Hippolyte (dichter, toneelschrijver, regisseur, St.Lucia), Keegan Maraj (spoken word, Trinidad & Tobago), Sheldon Shepherd (dub poet, muzikant, acteur, onderdeel van collectief NoMaddz), Adrian Green (spoken word, Barbados), Amba Chevannes (toneelschrijver, Jamaica) en Francis Urias Peters (toneelschrijver, muzikant en componist, Grenada).
Daarnaast zal rapper en spoken word-artiest Gikkels (Bijlmerstyle) present zijn. Met zijn ritmische en historisch en politiek bewuste spoken word-teksten zal hij de avond openen en afsluiten. Ook UNOM, spoken word artiest van Poetry circle nowhere, zal zijn “I-tell-you-like-it-is” stukken de wereld in komen sturen.
De Surinaamse journalist en schrijfster Usha Marhé zal een column voordragen over het grensgebied tussen journalistiek en literatuur.
De avond wordt verder aangekleed door Jazz-duo 2Souled, bestaande uit Andro Biswane en Lushell Young.
Bijlmer Parktheater, Amsterdam Zuid-Oost
Zaterdag 1 februari 2014
Aanvang: 20:00
Entree: 8,50 euro.
Over de deelnemers Ruel Johnson (1980) is verhalenschrijver en dichter in Guyana. Voor zijn meest recente verhalenbundel Collected Fictions ontving hij de Guyana National Prize. Omschreven als de beste van zijn generatie Caraibische auteurs, schuwt hij ook het politieke debat niet en weet hij zich regelmatig in het middelpunt van de Guyanese politieke discussie te plaatsen.
Sharda Ganga is theatermaakster, columniste en sociologe. Met haar organisatie Projekta onderwerpt ze de hedendaagse Surinaamse samenleving structureel aan kritisch onderzoek, dat ze vervolgens gretig toepast en uitwerkt in haar schrijfwerk.
Gideon Everduim, alias Gikkels, is rapper, spoken word artiest en politicus. Afgelopen jaar mengde hij zich actief in het debat over sociaal profileren en racisme bij de politie. Eerder richtte hij ook al een eigen lokale politieke partij op onder de naam Bijlmerstyle.
UNOM wordt geïnspireerd door zijn moeder, filosofieboeken, Zero 7, door de liefde, Jules Deelder, door wijze uitspraken van Bob Marley, Bill Clinton en Gandhi, door het existentialisme en soms simpelweg door 1 blik, 1 woord of een gebaar. Dat is genoeg om zijn pen te doen grijpen en een van zijn steeds bekender wordende “I-tell-you-like-it-is” stukken de wereld in te sturen. Stiekem ook nog begaafd met een zangstem en een flinke dosis ritme.
Usha Marhé is journalist, schrijfster en columnist. Bewustwording en empowerment lopen als een rode draad door haar werk heen. Met haar eerste (non-fictie) boek over incest in de Surinaamse samenleving (Tapu Sjén/Bedek je schande) doorbrak zij de ongeschreven Surinaamse code van stilzwijgen, van tapu sjén. In de short stories van haar tweede boek ‘Dulari – de weg van mijn naam’ (fictie) laat zij de veerkracht van vrouwen zien. Marhé organiseerde in 2000 samen met het Tropeninstituut een 5-daags programma over traditie en vernieuwing. In 2008 was ze gast van het internationale literaire programma Winternachten in Nederland, en in 2010 van een internationale schrijversconferentie in Suriname.
Maarten Westerveen (Groningen, 1981) studeerde Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Hij werkt sinds 2007 voor de VPRO, eerst bij Geert Maks ‘In Europa’, daarna voor het cultuurprogramma De Avonden en nu voor Nooit meer slapen. Westerveen heeft een aantal radiodocumentaires en een hoorspel gemaakt en verzorgde in 2012 een Marathoninterview.
Portret van de Surinaams-Nederlandse schrijfster Usha Marhé, gemaakt door de in Suriname werkzame fotograaf Nicolaas Porter. Nr. 156 in de reeks fotoportretten die Porter in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren maakt. Klik op afbeelding voor groter formaat. Voor informatie kunt U mailen naar: nicolaasporter@hotmail.com. Wie de hele reeks wil zien kan hieronder klikken op het label Werkgroepportretten.
door Annemiek Onstenk Met een witte kaars, een sigaret en een glaasje water onder zijn portret stond een volle Balie op 2 maart stil bij het leven en werk van de onlangs overleden Anil Ramdas. Vrienden en collega’s organiseerden een herdenking voor de journalist, schrijver, programmamaker, Hindoe van stand en nog veel meer. Een maatschappelijk afscheid dat ergens over ging, een bloemlezing van zijn werk, met o.a. een voordracht van Ramdas’ Brief aan mijn jongere ik uit 2006 door Roger Goudsmit, fragmenten van zijn talkshows Het Blauwe Licht en ZOZ en een bespreking van zijn laatste boek Badal. Behalve erudiet (‘Peter van Ingen had in Zomergasten waar Anil te gast was, moeite om hem bij te benen.’) was Ramdas een geëngageerde, soms zelfs woedende presentator, die de teloorgang van tolerant Nederland nauwelijks kon verdragen. Ook andere tegenstrijdigheden passeerden de revue. Zo maakte hij stijl tot motto van zijn werk en hield hij een beschavingsideaal hoog, maar zette PVV-stemmers weg als ‘white trash’.
Ramdas bleek (voor mij), naast alles wat hij al deed, ook een wegbereider te zijn geweest voor de Bollywood-film in Nederland.
Het eerbetoon was inhoudelijk voorbereid door onder andere presentator Pieter Hilhorst, met medewerking van Amar Soekhlal, Usha Marhé, Stephan Sanders, Sjoerd de Jong, Mohammed Benzakour, Chris Keulemans, Manon Uphoff, Asis Aynan, Sadik Harchaoui en zang van Denise Jannah.
Eigenlijk was de herdenking een ouderwets goed en geestelijk voedzaam avondje Balie. Bedankt!
[van de blogspot van Annemiek Onstenk, 3 maart 2012]
Voor een indringend gesprek van Stephan Sanders met Anil Ramdas bij de OBA klik hier.
Op 7 mei is bij uitgeverij Augustus verschenen Dochters van Durga, Op zoek naar de godinnen van India van Marnel Breure. Zij zal het eerste exemplaar van haar boek aanbieden aan schrijfster Usha Marhé. Marhé publiceerde onder andere over de goddess power van Hindoestaanse vrouwen. Marnel Breure trekt van de bron van de Ganges – voor hindoes de moedergodin – naar de monding van de rivier bij Calcutta. Onderweg sluit ze vriendschap met vrouwelijke heiligen, hoeren, actievoersters, schrijfsters, transseksuelen en andere hemelbestormers die geen genoegen nemen met de bestaande orde. Tijdens haar omzwervingen keert Breure telkens terug naar de vrouw in de heilige stad Varanasi die haar helpt met het ontwikkelen van haar eigen spirituele vermogens: ook in de westerse reizigster schuilt een godin die tot leven wil worden gewekt.
Marnel Breure verblijft regelmatig in West-Afrika en India om zich te verdiepen in de wisselwerking tussen cultuur en religie. In 2006 publiceerde ze Het land van Legba (Voodoo in Afrika).
Paramaribo – “Wan tru puwema na wan skreki sani!” Met deze kreet aan het begin werd vrijdagavond de feestelijke afsluiting van het gelijknamige confest (conferentie/festival) beleefd. Pangi’s hingen aan het plafond, schotten van zwarte lappen hielden de stem verborgen of vormden de achtergrond voor een voordracht. De belichting toverde de spreker uit zijn of haar donkere hoek. Regisseur Tolin Alexander toonde daarmee zijn artistieke waarde.Voor het eerst zat het publiek in Tori Oso niet als in een theater opgesteld maar creatief in een flauwe S door de lengte van de zaal. De avond die gelijk met Divali viel, startte met de Surinaamse schrijvers uit Nederland.
Brandend ging de dia van Usha Marhé naar Karin Amatmoekrim en dan naar Clark Accord die ook uit eigen werk – in zijn geval De koningin van Paramaribo – voorlas. “Een backpoen kost twee gulden vijftig en de sigaar vijf gulden,” luidde het tarief van Maxi Linder. De vierde uit Nederland, dichter en zanger, Raj Mohan, lijmde met lyrische zang in het Sarnami de optredens aan elkaar. Een vocale performance ondersteund met gevoelig snaarwerk van Jimmy Westfa en ritmisch slagwerk van Bongo Charlie. Els Beerten en Kaat Vrancken vormden een Belgisch duo voor story en poëzie in het Vlaams. “Wenken voor Schrijvers is speciaal voor alle schrijvers die wij hier zijn tegengekomen,” zegt Vrancken die erg onder de indruk was van de afgelopen vijf dagen.
Daarna volgde het ‘Antilliaans’ blok. Olga Buckley, bijgestaan door Munye Oduber, vertelde een anekdote over Jozef de dansbakru die goed in de gaten gehouden werd door zijn vrouw Ramona. In het ware verhaal over haar ouders, sprak haar vader uit Grenada alleen Engels en haar moeder uit Venezuela alleen Spaans. Toch had het echtpaar een eigen taal thuis (Spanglish) om met elkaar te communiceren. Roy Evers bracht samen met Ini Statia een ander sterk Caribisch verhaal. Was de jonge Mimi zwanger van João, de zoon van een Portugese handelaar of van Boisi, de zoon van een tuinman? Mimi’s oma hoopt dat João de vader is, maar als het toch de zwarte Boisi is, is dat ook goed, “want Boisi studeert voor arts en artsen verdienen goed!”
De vier vertellers drukten zich af en toe uit in de eigen taal, het Papiaments, wat goed paste op het thema meertaligheid, taal en leven. Van de Zuid-Afrikanen mocht de volle zaal ook hetzelfde verwachten: het volkslied, Nkosi sikelela Afrika (God bless Afrika), werd in het Xhosa gezongen. Dramatisch en krachtig gesticulerend las Tanya Chan-Sam uit haar boek Mr Mohani over de levende verbranding van een zwarte collaborerende politieman in een volkswijk. Chan-Sam: “Dit heette necklacing en gebeurde veel tijdens de apartheid. De autoband om de nek werd dan aangestoken.” Als laatste voor de avond kwamen de lokale schrijvers aan de beurt. Voor Karin Lachmising zijn klanken zuiver zonder woorden en gezicht. “Ik zal schrijven zolang ik kan zwemmen in een rivier van woorden,” zegt Jeffrey Quartier in zijn voordracht. “Wan tru puwema na wan skreki sani!” riep Carry-Ann Tjong Ayong op haar beurt. Sombra dook op met een gedicht uit het donker, Ismene Krisnadath verscheen hoog op een ladder met eigen werk. Ceremoniemeester Arlette Codfried had het laatste woord: “… einde, ik wens u verder een fijne avond.” Lang zal eenieder zich deze verrassende avond vol literaire kunst blijven herinneren.
In november vindt in Suriname het literaire festival Wan tru puwema plaats. Het programma omvat o.a. scholenbezoeken, een schrijversconferentie te Berg en Dal en twee publieksavonden.
Het programmaboekje is nu al beschikbaar. Veertien buitenlandse auteurs en vijftien Surinaamse auteurs staan er in. Uit Aruba komen Olga Buckley en Munye Oduber, uit België zijn het Kaat Vrancken en Els Beerten, uit Zuid-Afrika Diana Ferrus, Tanya Chan-Sam, Florence Filton, uit Nederland komen Clark Accord, Karin Amatmoekrim, Usha Marhé en Raj Mohan en ook de uit India afkomstige schrijfster Pushpati Awasthi, verder nog uit Curaçao Ini Statia (foto rechtsonder) en Roy Evers.
De programmaboekjes zijn gratis verkrijgbaar via de Schrijversgroep 77. Op 4 november is er een discussieavond in Tori Oso en op 5 november een feestelijke afsluitingsavond in Divalisfeer, ook in Tori Oso. In de volgende nieuwsbrieven zal meer info gegeven worden over de publieksavonden. Info: 520513/ 8912005
Discussies
In het kader van Wan Tru Puwema is er op 4 november een discussieavond. De discussies staan onder leiding van Rappa, o.a bekend van zijn satirische politieke stukken en Arlette Codfried, die in haar verhalen en columns regelmatig gewetensvragen verwerkt. De discussies gaan over Taal en Leven, en dan vooral de meertalige levenssituatie. Aan de discussies doen de volgende auteurs mee: Florence Filton (Z-A), Clark Accord (Ned), Roué Hupsel (Sur), Ini Statia (Cur), Roy Evers (Cur), Pushpita Awasthi (Ind), Kaat Vrancken (Be), Usha Marhe (Ned). Er zullen twee discussieronden gehouden worden. Vrije toegang. Start 20.00 u, Tori Oso.
Feestavond
De afsluiting van Wan Tru Puwema, op 5 november, staat in het teken van licht. Het is op die dag Divali. Er zullen landepresentaties worden verzorgd. Alle deelnemende landen verzorgen een presentatie. De regie is in handen van Tolin Alexander. Vrije toegang. Start 20.00 u, Tori Oso.
Je hebt mensen die opvallen omdat ze zich met hart en ziel inzetten voor moeilijke onderwerpen. Usha Marhé is daar een goed voorbeeld van. Marhé (1964) werd geboren in Suriname en verhuisde in 1990 naar Nederland, waar ze als journalist aan de slag ging. Mede vanwege eigen ervaringen met het onderwerp, schreef ze in 1996 het boek Tapu Sjén/Bedek je schande – Surinamers en incest. Inmiddels wordt dit boek door velen als een ‘klassieker’ beschouwd. Voor het eerst schreef een Surinaamse vrouw in alle openheid over haar incestervaringen.Op de vraag of ze hindoe is, antwoordt ze: “Ik ben alles en niets.” Ze ziet zichzelf niet alleen als hindoe, want ze houdt niet van ‘hokjesdenkerij’. Bovendien heeft ze weinig met religie en veel met spiritualiteit. Haar familie is multireligieus van samenstelling en ze is gewend aan verschillende vormen van denken. In mei van 2007 kwam haar fictiedebuut Dulari – De weg van mijn naam uit. “Het leuke aan dit nieuwe boek is dat er weer volop belangstelling is voor mijn eerste boek over seksueel misbruik.” Tapu Sjén heeft veel los gemaakt in zowel Suriname als Nederland. “Ik heb een rots in de vijver gegooid.”
Oorzaken
Gemiddeld komt er in Suriname één aangifte per dag binnen van seksueel misbruik. In alle culturen komt het voor. Eigenlijk is seksueel misbruik synoniem aan machtsmisbruik. Natuurlijk heb je aan culturen gebonden factoren die seksueel misbruik kunnen bevorderen. In de Hindoestaanse gemeenschap is dat bijvoorbeeld de bijzondere man/vrouw-verhouding. “Jongens zijn meer waard dan meisjes.” Alcoholisme is een andere belangrijke factor waarover nog te vaak wordt gezwegen. Hoe het zit met religieuze factoren, weet Marhé eigenlijk niet precies. “Ik ben geen schriftgeleerde.” In algemene zin is het wel zo dat religies vaak het ‘naar binnen gericht zijn’ van een gemeenschap versterken. “Maar als iemand me vraagt hoe het precies zit in de koran of de bijbel, stuur ik hem of haar door naar een deskundige op dat terrein.” Volgens haar is het religieuze vooral te herleiden tot orthodox of niet-orthodox zijn. “Ik concentreer mij alleen op de menselijke en culturele factoren.”
Hoe misbruik bestrijden en slachtoffers helpen?
Seksueel misbruik zal altijd blijven bestaan volgens Marhé. ”Het is een illusie te denken dat dit probleem helemaal zal overgaan. Dit inzien maar je er tegelijkertijd niet bij neerleggen is van het grootste belang.” Daarnaast is volgens haar awareness, bewustwording, van wezenlijk belang. Als voorbeeld noemt ze Oprah Winfrey en wat zij met haar persoonlijke verhalen over seksueel misbruik heeft bereikt. “Mede dankzij haar heb ik mijn eerste boek geschreven.” Onvoorwaardelijke steun is fundamenteel voor de slachtoffers. “Als je seksueel misbruikt bent, zit er een gat in je ziel. Je hebt het contact met je ziel verloren. Je hebt de rest van je leven nodig om dit te herstellen.” Het is dan belangrijk dat mensen, ook hulpverleners, je onvoorwaardelijk steunen en niet blijven hangen in twijfels of het wel of niet echt gebeurd is bijvoorbeeld. “Al zou maar de helft waar zijn van wat Jolanda uit Epe is overkomen, dan nog heeft ze de vele hopen stront die ze over zich heeft heen gekregen, absoluut niet verdiend.” Ook is er nog steeds een zekere mate van onkunde onder Nederlandse hulpverleners als het gaat om seksueel misbruik in Hindoestaanse en andere allochtone gezinnen. “Ze moeten je als mens benaderen en zien, niet als allochtoon of buitenlander. Want dan zijn ze met jouw buitenkant en hun vooroordelen bezig, niet met jouw beschadigde binnenkant, waarvoor je hun menszijn nodig hebt om de band met je ziel te herstellen.”
Toekomst
Marhé blijft positief over haar toekomst als ‘pionier’ en de aandacht voor seksueel misbruik onder Hindoestanen. De bewustwording is enorm gegroeid. “Men doet niet meer alsof het er niet meer is.” Onder jongeren wordt er veel over gepraat, zowel in Suriname als in Nederland. Ze gaat dan ook zeker door met haar werkzaamheden naast haar baan als docente. “Belangrijk voor mij is dat ik ervan overtuigd ben dat ik Gods werk doe.” Ze verduidelijkt dit met de term seva: het belangeloos dienen van de maatschappij. “Zoals ik al zei is spiritualiteit belangrijk voor mij. Alles is met alles verbonden en alle mensen zijn één. Daar past de gedachte van seva prima in.”
Van 1-5 november 2010 is Suriname het toneel van een internationaal schrijversevenement. Het heeft zowel trekken van een conferentie als van een festival, vandaar dat de organisatoren het aanduiden met de samentrekking ‘confest’. De titel van het confest is: Wan tru puwema na wan skreki sani: taal en leven.
Ingewijden zullen in het Sranandeel onmiddelijk de eerste zin van een gedicht van Trefossa (H.F. de Ziel) herkennen. Voor deze titel is gekozen om de kracht van de woorden en omdat meertaligheid het thema is van het confest. Schrijvers uit Aruba, Nederland, België, India en Zuid-Afrika zullen samen met schrijvers uit Suriname discussiëren, nadenken, praten en schrijven over dit onderwerp. Deelnemende auteurs uit Nederland zijn Clark Accord, Karin Amatmoekrim, Usha Marhé en Raj Mohan.
De eerste drie dagen confereren de schrijvers in Brokopondo en op Boxel. Op 4 en 5 november wordt het publiek uitgenodigd voor presentaties en debatten. De schrijvers zullen ook scholen bezoeken. Dit alles moet uitmonden in een publicatie over meertaligheid, die in maart 2011 wordt gepubliceerd.
‘Wan tru puwema’ wordt georganiseerd door Schrijversgroep ’77 in samenwerking met particulieren en partnerorganisaties in het buitenland (Vereniging Ons Suriname, Werkgroep Caraïbische Letteren, Aruba Heritage Foundation, Writers In Exchange en Afrikaanse Skrywersgroep) en met financiële ondersteuning van de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden, de Taalunie, het Fonds voor de Letteren, Staatsolie Maatschappij N.V. en andere instellingen. Ook het Directoraat Cultuur heeft ondersteuning toegezegd.
Deze website beoogt geen enkel winstoogmerk. Door middel van de website wil de Werkgroep het publiek kennis laten maken met nieuws uit en over de Caraïbische regio. De Werkgroep neemt daartoe onder meer berichten over van andere sites, zonder dat het ons altijd mogelijk is rechthebbenden vooraf te attenderen op de overname. Mocht iemand bezwaar hebben tegen overname van tekst- of beeldmateriaal, laat ons dit weten, dan verwijderen wij het materiaal.
Reacties op berichten worden alleen geplaatst indien voorzien van voor- en achternaam. Opinies op deze website komen voor rekening van de auteur(s) en zijn niet altijd de opinies van de Werkgroep.
RSS
Facebook
Twitter
