blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Mandela Nelson

Leg geweldsmonopolie niet in handen van autoritaire Wilders

door Henry Does

Een mens die een ander mens van zijn vrijheid berooft, is een gevangene van de haat, opgesloten achter de tralies van vooroordelen en kleingeestigheid.‘ Nelson Mandela

De gevolgen voor haar kinderen van een grootschalige intimidatiecampagne, deden vicepremier Sigrid Kaag (Democraten 66) besluiten af te zien van haar lijsttrekkerschap. Haar vrijheid werd op ernstige wijze geschonden middels psychisch geweld, vooral via social media.  Het markeerde een historisch dieptepunt voor de Nederlandse democratie. Temeer daar het een collega-lijsttrekker en fractieleider was, zelf bedreigd en bewaakt,  die het X-voortouw nam in de misogyne ophitsing tegen de ‘Heks’!

read on…

Libertat pa krea pas; Konekta; De puzzel in elkaar zetten

5 mei-lezing door Miguel Goede PhD, op de Plasa di Pas, Curaçao

door Miguel Goede

Introductie

Het is een grote eer om deze rede te mogen houden. Ik realiseer mij hoe belangrijk 5 mei is. Het is de dag dat wij reflecteren op vrijheid en vrede. Het is een moment dat een speech verdient van het niveau van Martin Luther Kings “I have dream”. Ik zal het hebben over vrede, connecten of verbinden, inclusie en cohesie, tegen de achtergrond van 160 jaar afschaffing van de slavernij, het einde van de Tweede Wereldoorlog en de nieuwe oorlog in Europa ― de oorlog in de Oekraïne ― na de pandemie en wij op Curaçao anno 2023, richting de toekomst gaan.

read on…

Van vernedering en bloeddorst: de dekolonisatie van Indonesië

door Michiel van Kempen

Het was vroeg in 1990, de kraton van de vorstenstad Solo op Midden-Java ging schuil onder een loden wolkendek, busjes en brommertjes knetterden voorbij en wij maakten een praatje met een in donkerblauw gestoken en goudgesjerpte wachter van het vorstenpaleis. Hij keek peinzend voor zich uit en zei in mooi, helder en enigszins plechtstatig Nederlands: “Ik spreek wel Nederlands, maar ik houd niet van de Nederlanders.”

read on…

Nelson Mandela Gedenkteken

Op zaterdag 11 mei vindt de presentatie plaats van de drie schetsvoorstellen van het Nelson Mandela Gedenkteken in de Openbare Bibliotheek Amsterdam op het Bijlmerplein. De stad Amsterdam wil het mentale erfgoed van Mandela eren met een gedenkteken in de vorm van een kunstwerk in de Bijlmermeer, in het daar gelegen Nelson Mandelapark.
De ambitie is een kunstwerk van hoge artistieke kwaliteit met internationale allure dat door een breed publiek wordt gewaardeerd. read on…

Influencers spreken over We Have a Dream

Jerry King Luther Afriyie (dichter en oprichter Stichting Nederland wordt Beter), Philomena Essed (professor Critical Race, Gender and Leadership Studies, Antioch University), Ismail Ilgun (vlogger Algemeen Dagblad en TopNotch), Andrew Makkinga (presentator, opiniemaker), Simone van Saarloos (filosoof, columnist) en Hanna Verboom (actrice, oprichter Cinetree) werden geïnterviewd door Kemal Rijken over wat Gandhi, King en Mandela en hun nalatenschap voor hen betekenen. De interviews zullen te zien zijn in de tentoonstelling We Have a Dream. Gandhi, King, Mandela. De trailer staat nu op nieuwekerk.nl. Ook essayist Bas Heijne spreekt zich uit in zijn essay Wereldverbeteraars Gandhi, King en Mandela – hun erfenis en Cynthia Mc Leod schreef haar kinderboek No kwik in ons bos. read on…

Amandla: the spirit of resistance – Mandela Herdenking

Talkshow: Zwart Nederland

Spraakmakende gesprekken met mensen als Gloria Wekker en Charl Landvreugd. In samenwerking met het Netwerk Slavernijverleden worden er pakketjes van kennis aangereikt in de vorm van verschillende gastsprekers. read on…

Cultuur Top Vijf 2013 Werkgroep (6)

Het eind van het volle jaar 2013 zit er bijna op. Caraïbisch Uitzicht vroeg alle leden van het Bestuur, de Adviesraad van de Werkgroep Caraïbische Letteren en de mensen die dit jaar een opdracht kregen om hun top-vijf van culturele evenementen die zij het afgelopen jaar hebben bijgewoond of de beste boeken die zij lazen. Vandaag de vijfde aflevering: actrice, regisseuse en en Werkgroepsbestuurslid Paulette Smit.

1.

De voorstelling De Eenzame geschreven door Cheryl Vliet, gespeeld door Manoushka Zeegelaar Breeveld, geregisseerd door Paulette Smit. Fenomenaal gespeeld, over een eenzame vrouw die bij een uitvaartcentrum werkt en de confrontatie met een onbekende man. Helaas is het eenmalig gespeeld. Dit soort initiatieven die door een groepje mensen gemaakt is zonder een cent subsidie omdat ze het belangrijk vinden in deze tijden van subsidiekortingen in de cultuursector.

 
2.
De jeugdvoorstelling Hotel Perdu van Het Houten Huis. Een ode aan de verbeelding, prachtig theater voor jong en oud. Met weinig woorden wordt er een prachtige voorstelling neergezet over de kracht van de fantasie.
 
3.
 
De film 12 years a slave van regisseur Steve McQueen: een nieuwe visie van een jonge filmregisseur op het thema slavernij.
 
4.
De film The counselor van regisseur Ridley Scott. In een bijna lege bioscoop een geweldige film die filosofeert over het kwaad in de mens, heel verrassend.
 
5.
De herdenkingsvoorstelling naar aanleiding van het overlijden van Nelson Mandela in de Schouwburg. De diversiteit van presentaties die over het voetlicht werd gebracht in relatie tot de bomvolle zaal die gratis toegankelijk was en de emoties die over en weer gingen was prachtig.

The ‘fake’ Mandela memorial interpreter said it all

by Slavoj Žižek

He claimed an ‘attack of schizophrenia’ rendered his signing unintelligible, but his performance translated an underlying truth.

read on…

December 2013: IM Nelson Mandela en André Loor

door Carry-Ann Tjong-Ayong
.
December 2013 zal altijd in mijn geheugen gegrift staan. In een week tijd verloor ik twee mannen die ik zeer bewonderde en van wie ik veel heb geleerd. 5 december 2013 Nelson Mandela in Zuid-Afrika. 10 december André Loor in Suriname.
Nelson Mandela kende ik uit het nieuws in de jaren ’60 toen ik in Groningen studeerde. Ik was zeer onder de indruk van de apartheid en de strijd die daartegen werd gevoerd. Ik las er over en wilde ook ertegen vechten. Jaren later woonde ik in Utrecht en werkte bij de lokale omroep. “Ga jij maar naar Amsterdam om een programma te maken zei Rocky, mijn mentor. Hij wist dat ik overal binnenkwam. En zo kwam het dat ik na afgewezen te zijn door het Amsterdamse ANC, ik via de achterdeur het balkon van de schouwburg op het Leidseplein bereikte en Nelson Mandela een hand kon geven. Hij was de dag na mijn verjaardag vrijgekomen.Later die dag interviewde ik ook Wim Kok. De razende reporter had het weer geflikt.
Veel eerder leerde ik in Suriname André Loor kennen. Ik zat op de Calorschool, toen nog in de barakken op Jacobusrust gevestigd. We kregen een nieuwe geschiedenisleraar en daar was hij. Een 22-jarige boeroe in een wit pak op de motorfiets. Zijn blonde haren wapperend in de wind. Alle meisjes keken nieuwsgierig toe, alle jongens afgunstig.
Meneer Loor was vrolijk, geestig en kon boeiend vertellen. Als de bel ging bleef iedereen zitten luisteren.
Toen ik met mijn broers en zus in 1955 naar Nederland vertrok kwam hij op ons afscheidsfeest en danste met ons. “Doe je best op school!” was zijn advies.
Jaren later zag ik hem terug in Utrecht. Hij was inmiddels getrouwd, had dochters en was historicus geworden. Wij luisterden gretig naar de radiouitzendingen over Suriname en zijn nog steeds boeiende verhalen.
En in september van dit jaar signeerde hij zijn laatste boek voor mij. Hij wist nog wie ik was.
Rust zacht, meneer Loor!
Rust zacht, Madiba!
Cat, 13 december 2013

The Leaving of Madiba

Saying goodbye to Nelson Mandela, beloved fighter, visionary, and king
by Breyten Breytenbach
A little more than a century ago, when Paul Krüger, the last president of the Transvaal died, a South African poet wrote: “Be quiet, people — a great man is passing by . . .” Krüger met his death in exile. His country, one of the two Boer Republics burnt and beaten to its knees by British imperialism after the second Anglo–Boer War, no longer existed. (Afrikaners refer to it as the Second Liberation War.)
 
Madiba is leaving us. As he enters the timelessness of exile, he leaves behind him a country that he had helped forge. But the country had deserted him a long time ago.
Madiba has gone. What remains now of our dreams of freedom, of the struggle for human dignity for all and particularly for the poor who had always been deprived of it? What is left of the new nation that was to arise through processes of a reconciliation of bloody histories to finally live together in peace and prosperity? What happened to our ethical imagination? Where did our revolution go?
But let us not forget that it is a human being taking leave. A boxer. A man who loved women. And children — certainly all children, but first of all his own, those he could neither defend nor accompany during his long years of absence in prison. Exile already! A fighter and a troublemaker. A lawyer. A strategist, for sure, but a man of principle. A charmer. A man with a sense of humour who could tell stories like no other. A humanist. A chief. A visionary. A king.
We need, first of all, to bow our heads and be silent. To be proud that we could be part of those who lived at a time when Nelson Rolihlahla (“he who shakes the branches”) Mandela still walked the earth. And to cry then, as he certainly would also have wept at what was done to the South Africa he had dreamt and for which he had sacrificed so much. To weep over the feeding frenzy of the small foxes, this sanctuary for mediocre thieves that his beloved Congress, the ANC had become. The saddest and most telling cry that was going up more and more was — luckily he was too old and weak to realize what his party had been turned into!
Of course, he had been a politician as well. He had tasted power, he allowed himself to be manipulated, he looked the other way when his comrades started indulging in an orgy of greed, he could be arrogant, he lied at times. But let time do the sorting out . . .
Let the cortège of crocodiles first have their way and their say. The professional weepers, the ‘people’, and the starlets. Let us try and maintain a privileged moment of decency and respect as we make as if we don’t notice the vultures tearing one another apart for the strips of moral authority still to be torn from the deceased one, for the money to be made from one man’s long life of struggle on behalf of all of us.
And let us spare a thought for this old warrior who made us believe, however briefly, that we are capable of living up to the good in us, and who finally now belongs to the epic and tragic trajectory of humankind. But first of all to the humblest ones, to those in their shacks and their holes and their prison camps who never knew him but who will murmur his name like a talisman against cruelty. As a word of inspiration. He honoured us.
Hamba kahle, Nkos’ . . .
[from Harper’s, December 6, 2013]

Vijf redenen om stil te staan bij de dood van Mandela

Op vijf december overleed Nelson Mandela. Hoewel zijn strijd al lang gestreden was, is zijn overlijden een goede aanleiding om zijn nalatenschap (nog eens) onder de aandacht te brengen.

door Janus Verrelst

1. Het icoon Mandela
Na 26 jaar gevangenschap koos Nelson Mandela voor dialoog en verzoening. Met zijn indrukwekkend levensverhaal werd hij een voorbeeldfiguur voor ieder die zich inzet voor democratie, solidariteit en tolerantie. Het begrip “Mandela” werd groter dan de persoon zelf. Zijn charisma en charme gaven een positief imago en hoop voor Zuid-Afrika, en voor het Afrikaanse continent in het algemeen.
2. Geen burgeroorlog
Tijdens het einde van apartheid zat Zuid-Afrika op een vat vol explosieven. Terwijl de zwarte bevolking geen andere uitweg meer zag dan de gewelddadige actie, verspreide het regime bewust verdeeldheid tussen de strijdende facties. Nelson Mandela slaagde er met zijn leiderschap in om van het ANC de leidende gesprekspartner te worden met het regime, en hen ervan te overtuigen dat een geweldloze overgang naar democratie mogelijk was.
3. De nieuwe natie Zuid-Afrika
Apartheid werd vormgegeven door de Nasionale Partij, het politiek verlengstuk van de Afrikanerbeweging.  Deze partij worstelde met een onverwerkt verleden, zat in een internationaal isolement en had angst voor het steeds groter wordende overwicht van de zwarten in de steden. Geen wonder dat deze partij apartheid niet zomaar zou laten vallen. Mandela kende de gevoeligheden van het Afrikanerdom, en paaide het regime met zijn kennis over Afrikaner geschiedenis, cultuur en taal. Hij ontwierp een nieuw Zuid-Afrika waar er plaats was voor alle culturen in Zuid-Afrika, ook het Afrikanerdom. Met zijn optreden in Springbok-shirt tijdens de rugbyfinale van 1995 veroverde hij definitief de harten van de Afrikaners.
4. De kracht van diplomatie
Mandela komt uit een familie van adviseurs voor lokale clanhoven. Zo kreeg hij al van kleins af aan al een gevoeligheid voor diplomatie mee, wat later nog verder aangescherpt werd tijdens zijn opleiding tot advocaat. Zijn retorische kwaliteiten en onderhandelingstalenten hielpen hem om samen met F.W. De Klerk en co een uitweg uit apartheid te vinden. Ook na zijn presidentschap kon deze talenten inzetten. Mandela werd herhaaldelijk gevraagd om als bemiddelaar op te treden bij nationale en internationale conflicten.
5. Zijn strijd tegen Aids
Hoewel hij tijdens zijn presidentschap de ernst van de problematiek nog niet inzag, groeide hij later uit tot één van de gezichten in de strijd tegen aids. Terwijl zijn opvolgers Thabo Mbeki en Jacob Zuma nog knullig communiceerden over de epidemie, zette Mandela zich tijdens zijn pensioen succesvol in tegen het stigma van aids. Met zijn morele autoriteit was niemand beter geschikt om de Zuid-Afrikanen ervan te overtuigen dat aids geen taboe hoeft te zijn.

Janus Verrelst studeerde geschiedenis aan Universiteit Antwerpen. Momenteel werkt hij als wetenschappelijk medewerker voor de Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking (USOS). Met de uitwisselingsorganisatie “AFS Interculturele Programma’s” leefde hij een jaar bij een gastfamilie in Orlando-West (Soweto),  een vroegere woonbuurt van Mandela en een  historisch actieterrein van de strijd tegen apartheid.

 
[van Mondiaal Nieuws, 6 december 2013]

Nelson Mandela 1918 – 2013

door Quito Nicolaas

Op het moment dat ik dit gedicht schreef, was ik niet zozeer bezig met een vraag te beantwoorden of een stelling te beargumenteren. Eerder met de beelden van een CNN-reportage die door mijn hoofd dwarrelde en steeds weer het idee dat ik dit mocht meemaken naar boven kwam. De vrijlating van Nelson Mandela  op 11 februari 1990 vormde de inspiratie om een gedicht te schrijven over martel-  en folterpraktijken. De boycot-acties in de jaren ’70 tegen Zuid-Afrika raakten op de achtergrond door de martelpraktijken in Chile en overige Latijns-Amerikaanse landen. En plotseling was Zuid-Afrika in de beginjaren ’80  weer in het nieuws, nadat Mandela weigerde een voorstel van P. Botha te accepteren om het geweld af te zweren in ruil voor zijn voorwaardelijke vrijlating. Weinig recensenten hadden bij het bespreken van de bundel Gerede Twijfels door dat het gedicht Kabsa (asbak) betrekking had op de gisteren overleden Nelson Mandela.

                         Leeg mij nog een keer
                         van al die peukjes
                         die de geheimen
                         van anderen verbrandt.
                         De as die wegwaait
                         de chemie die vast klontert
                         op een plek in de zaal
                         die in molecuul verandert.
                         Daar waar het nestelt
                         als wierook uitademt
                         tegen een wand van kristal
                         op een bodem van misverstand.
                         Eenmaal grijs en nevelig
                         brandend van binnenuit
                         het levensverhaal als teer
                         keer op keer.
                         Genadeloos tegenover anderen
                         jarenlang in cachot
                         omzichtig tegen de mensheid
                         om later vrijuit te gaan.
                         Met knipperende oogjes
                         in alle windhoeken
                         dooft het ziel uit
                         in een verborgen lichaam.
                         (Uit: Gerede Twijfels, 2002)

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter