Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Evers & Van Maele oogsten complimenten van Van der San, maar moeten ze daar blij mee zijn?
door Joshua Taytelbaum
Eugène van der San, directeur Bestuurs- en Administratieve Aangelegenheden van het Kabinet van de President, heeft groot gelijk dat de waarheid een keer gezegd moet worden, alleen is hij de laatste die over waarheid mag spreken sinds hij die bruut heeft verkracht in zijn historisch exposé van 2011: “Geschiedkundige aantekeningen ten dienste van de staatsgreep van 25 februari 1980”. Desalniettemin heeft hij naar aanleiding van het boek van Evers & Van Maele Bouterse aan de macht een ingezonden stuk geschreven in de Ware Tijd van 24 september met als titel “De waarheid moet maar eens gezegd worden!” Daar leest u dus níetde waarheid, maar de visie van Van der San (voor wat die dan ook waard is).
In wezen is zijn hele verhaal een oratio pro domo, want niet Kanhai zoals Evers en Van Maele beweren, maar hij, Eugène van de San, is de regisseur van de ingediende Amnestiewet. Al in 2004 heeft hij in het programma Waakhond (weet u wel, van regeringsvoorlichter Cliff Limburg) erop gewezen “waarom het onoverkomelijk zou zijn om geen amnestie te verlenen voor de tragische gebeurtenissen van december 1982. (…) De gedachte hierachter was gebaseerd op het feit dat aan de Jungle Commandoleden die in 1986 in opstand kwamen tegen het wettig gezag amnestie werd verleend, terwijl de tragische 8 december 1982 gebeurtenissen in relatie stonden met de feitelijke situatie in ons land ten tijde van het gebeurde.” Voelt u de fijne nuance: het Jungle Commando kwam in opstand tegen het wettig gezag (!).
Vervolgens legt Van der San ons uit wat die “feitelijke situatie in ons land ten tijde van het gebeurde” was: “onder andere de contra-coupplanners zoals werd bevestigd door de toenmalige minister van buitenlandse zaken van de VS (Shulz) met betrekking tot huurlingen die klaar stonden in Amerika voor vertrek naar Suriname ter ondersteuning van de coupplanners. Ook is bekend geworden dat deze huurlingen in de Verenigde Staten van Amerika later zijn berecht en veroordeeld. Dit alles staat vermeld in het boek van Bob Woodworld.” Ook hier heeft Van der San weer zijn eigen waarheid uitgevonden en dat staaft hij dan met een niet bestaande Bob Woodworld. Van der San heeft de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. Waarschijnlijk bedoelt hij Bob Woodward, maar dan zonder aan te geven in welk boek van Woodward deze feiten (?) te vinden zouden zijn.
Terug naar de Amnestiewet. Behalve Van der San’s bovengenoemde optreden in Waakhond ontstond volgens Van der San ergens in het jaar 2006 in de kringen van NDP-kaderleden, en met name binnen wat ik gemakshalve maar het sekte-bestuur noem: de Commissie Desi Bouterse (CDB), “de behoefte om ook amnestie voor hun leider op te eisen”. Want een sekte ís het natuurlijk, die kring rond moordverdachte en drugsveroordeelde Bouterse – mede-moordverdachten en anderszins verdwaasden – die koste wat het kost Bouterse’s onvermijdelijke val willen voorkomen. “Bovendien moet duidelijk zijn”, aldus Van der San, “dat de Amnestiewet geen juridische oplossing is maar een politieke met juridische consequenties, die door de jaren heen over de gehele wereld werd toegepast ook in Nederland. Daarom heeft de advocaat [bedoeld is Kanhai, JT] in deze geen bevoegdheden (het verhaal heeft te doen met middelmatig geklets).” Hier beroept Van der San zich weer op een uitspraak van hoogleraar internationaal strafrecht Geert-Jan Knoops, die luidt: “Wij denken dat we in ons maatschappelijke leven worden beschermd door het recht. Maar een blik achter de coulissen van het wereldtoneel leert ons dat er maar één regisseur is: de politiek.” Laat Bouterse cum suis hieruit leren dat het recht ook hun niet beschermt!
Van der San wijst er ook nog op dat reeds in 2008 een initiatiefvoorstel tot wijziging van de Amnestiewet is ingediend door toenmalig NDP-fractieleider Kenneth Moenne, maar dat “door de plotseling gewijzigde opstelling van toenmalig parlementsvoorzitter Somohardjo dit voorstel niet meer in de DNA in behandeling is genomen”. Hier moet duidelijk Van der San’s geheugen worden opgefrist, want in 2008 was Somohardjo nog een verklaard tegenstander van Bouterse, Somo’s “plotseling gewijzigde opstelling” dateert eerst van het duivelspact dat Bouterse vrij snel na de verkiezingen van 2010 met Brunswijk en Somohardjo heeft gesloten.
Tot slot mag Van der San’s kijk op de Binnenlandse Oorlog niet onweersproken blijven. Het staat als een paal boven water dat er nooit een Binnenlandse Oorlog (zoals Van der San zegt: “de gruwelijke oorlog in de jaren 1986 en 1987 die tenminste 500 slachtoffers heeft geëist”) zou zijn geweest als Bouterse er niet was geweest. Het was heel ordinair een drugs- en/of prestige-oorlog tussen Baas Bouterse en knecht Brunswijk, die – behalve de genoemde 500 slachtoffers – alle verhoudingen in het binnenland op zijn kop heeft gezet en verziekt.
Dat Van der San besluit met Evers & Van Maele te complimenteren met de door hen aan de dag gelegde durf, lijkt mij een veeg teken voor hun boek, ik zou tenminste niet gelukkig zijn met dit compliment!
Bouterse aan de macht
Op woensdag 19 september vindt in Spui25 in Amsterdam de presentatie plaats van Bouterse aan de macht. Wil Hansen interviewt journalisten Ivo Evers en Pieter Van Maele over hun nieuwe boek Bouterse aan de macht, waarin zij de nieuwste geschiedenis van Suriname beschrijven.
Op 25 mei 2010 wint Desi Bouterse de Surinaamse parlementsverkiezingen. Drie maanden later legt hij de presidentiële eed af – met dank aan zijn voormalige aartsrivalen Paul Somohardjo en Ronnie Brunswijk, die na een bloedstollende formatie mee in zijn regering stappen. Suriname viert feest – Den Haag is met stomheid geslagen. Hoe is het mogelijk dat het volk vertrouwt op een man die het land na de staatsgreep in de jaren tachtig aan de rand van de afgrond heeft gebracht, hoofdverdachte is in de Decembermoorden en veroordeeld is voor drugshandel?Bouterse is vastberaden om zich te ontpoppen als vader van alle Surinamers: hij wil zijn land bevrijden van de ‘oude etnische politiek’ en het corrupte cliëntelisme, dat al decennialang bestaat. Hij schiet veelbelovend uit de startblokken, maar uiteindelijk loopt het mis. Als in april 2012 in het parlement een amnestiewet wordt aangenomen die hem moet vrijwaren van een veroordeling voor de Decembermoorden, komen eigenschappen van de militaire dictatuur uit de jaren tachtig weer aan de oppervlakte. Langzaam wordt Suriname een democratische machtsstaat, à la het Venezuela van Hugo Chávez.
Journalisten Ivo Evers en Pieter Van Maele geven een beeld van de nieuwste geschiedenis van Suriname. Ze spraken met de spilfiguren, raadpleegden unieke bronnen en proefden de sfeer in het land. Ze doen niet alleen nauwgezet verslag van de verkiezingsstrijd, maar geven een algemene stand van zaken. Hoe staat het land ervoor, met welk verleden rekent het af en welke toekomst wacht er? Ivo Evers werkte anderhalf jaar in Suriname en is nu verbonden aan EenVandaag; Pieter Van Maele is correspondent in Paramaribo voor onder meer Algemeen Dagblad, Radio Nederland Wereldomroep, Het Parool, De Morgen en Trouw.
De sprekers
Ivo Evers (1983) is journalist en schrijver. Hij studeerde journalistiek in Tilburg en volgde onder meer een project aan de Marmara-universiteit in Istanbul en een stage in het Zuid-Afrikaanse Port Elizabeth.Tussen 2008 en 2009 werkte hij als verslaggever bij het Eindhovens Dagblad. In 2010 begon hij bij het Surinaamse dagblad de Ware Tijd in Paramaribo, om daarna verder te gaan als correspondent en freelancer voor onder meer Trouw en Parbode. Sinds zijn terugkeer in Nederland werkt hij bij het actualiteitenprogramma EenVandaag.
Pieter Van Maele (1986) is freelance journalist. Hij studeerde journalistiek en politicologie in Gent en liep in 2007 stage bij het Surinaamse ochtendblad de Ware Tijd. In 2010 keerde hij terug naar Paramaribo, om er tijdens de verkiezingen te werken als politiek verslaggever voor de Ware Tijd. Sinds 2011 werkt(e) hij als freelancer voor onder meer Radio Nederland Wereldomroep, Trouw, Algemeen Dagblad, Het Parool, de Morgen en het opinieblad Parbode.
Wil Hansen is vertaler en redacteur bij Uitgeverij De Bezige Bij.
Aanmelden
Toegang tot de activiteiten van SPUI25 is gratis. U dient zich wel van tevoren in te schrijven via deze link.
In samenwerking met uitgeverij De Bezige Bij.
Nieuw boek over Bouterse
Over de huidige president van Suriname, Desiré Delano Bouterse, is al veel geschreven en zal ongetwijfeld nog veel geschreven worden. Het nieuwste boek komt van twee Nederlandse journalisten, Ivo Evers en Pieter van Maele. Ivo Evers (1983) werkte anderhalf jaar in Suriname, onder meer als correspondent van Trouw; sinds zijn terugkeer werkt hij bij actualiteitenrubriek Een Vandaag. Pieter Van Maele (1986) is correspondent in Paramaribo voor onder meer Algemeen Dagblad, Radio Nederland Wereldomroep, Het Parool, De Morgen en Trouw. Zij presenteren op 19 september Bouterse aan de macht. Het is een uitgave van De Bezige Bij. Het boek bespreekt de ontwikkelingen vanaf de verkiezingen in 2010 tot en met de aanname van de amnestiewet in 2012. Ook worden er verwachtingen uitgesproken over toekomstige ontwikkelingen.
De boekpresentatie vindt plaats op woensdag 19 september in Spui25 in Amsterdam. De auteurs worden geïnterviewd door Wil Hansen, redacteur De Bezige Bij.
‘Marrongemeenschap mag zich geen doelwit voelen’
door Pieter Van Maele
Dat bij twee geweldsuitbarstingen in één week tijd telkens marrons betrokken waren, mag volgens antropoloog Salomon Emanuels niet bekeken worden door een ‘etnische bril’. Ook de marrongemeenschap zelf mag niet het idee krijgen dat zij een specifiek doelwit zijn. “Er is niet zoiets als een geheim plan, beraamd tijdens een vergadering op een achtererf, waarin is vastgelegd hoe men de marrons kan aanvallen.”
In één week tijd werd Suriname tweemaal opgeschrikt door geweld waarbij telkens iemand van de marrongemeenschap het leven liet. Op zondag 23 oktober werd een goudzoeker gedood tijdens plunderingen in Maripaston. Afgelopen zaterdag brak straatgeweld uit in de Saramaccastraat, centrum Paramaribo, waarna een toevallige omstander werd gedood door een politiekogel. Ook de rellen bij Papatam, waar op kerstnacht 2009 bloedige gevechten uitbraken, liggen in Suriname nog vers in het geheugen.
“Na gebeurtenissen als afgelopen weekend krijg je in de hele samenleving een mengeling van emotionele, soms stigmatiserende, reacties. Niet alleen over marrons, ook over Chinezen of over de politie. Het is te begrijpen dat de emoties hoog oplopen. Als je een dierbare verliest, dan ben je door het dolle heen”, analyseert Emanuels.
‘Jarenlang genegeerd’
Volgens de antropoloog dicht de marrongemeenschap de gebeurtenissen ten onrechte een etnisch karakter toe. Alsof zij specifiek worden getroffen. “De marronbevolking heeft ontzettend lang een achtergestelde positie gehad. Nu doen ze hard hun best die achterstand zelf in te lopen, ook economisch. Naast de Brazilianen zijn vooral zij het die in de goudsector werken. Als op Maripaston een incident gebeurt, dan is het dus logisch dat zij daarbij betrokken zijn. De goudsector is nog niet helemaal geordend, dus ze werken nu eenmaal waar momenteel de klappen vallen.”
“Dat neemt niet weg dat de marron inderdaad jarenlang is genegeerd”, vervolgt hij. “De aantrekkingskracht die Paramaribo heeft op de districten is welbekend. We hebben daar nooit iets mee gedaan. Er is geen systeem dat mensen opvangt. We moeten een beleid uitwerken dat vastlegt hoe we nieuwkomers opvangen. Hoe zorgen we dat ze begeleid en ondersteund worden, zodat ze op een correcte manier in die samenleving integreren? Hoe kan ik mij gedragen naar jouw normen, als ik die normen niet ken?”
Dat alles heeft volgens Emanuels gezorgd voor een negatieve beeldvorming over de marrons, waartegen ze nog steeds moeten opboksen. “Een slecht imago verdwijnt slechts geleidelijk aan. Als we er nu niet flink in investeren, zullen we daar de komende tien à vijftien jaar zeker nog mee te maken hebben. Het gaat pas weg naarmate de marrons zelf opklimmen. Dat neemt enige tijd in beslag, zoiets gaat niet snel.”
[RNW, 1 november 2011]
Kabinet Bouterse: ‘Venetiaan kletst uit zijn nek’
door Pieter Van Maele
Ronald Venetiaan (NPS) heeft zich de woede op de hals gehaald van het kabinet van president Desi Bouterse. Venetiaan, momenteel volksvertegenwoordiger, zei afgelopen maandag in het parlement dat hij vreest voor ‘een nieuwe Hans Valk’ die werkzaam zou zijn op het kabinet van de president.
Het voormalige staatshoofd deed de uitlatingen tijdens de behandeling van de begroting, die op dit moment nog steeds loopt. “Wat is de rol van die witte Nederlander die rondloopt op het kabinet van de president? Ik heb niets tegen blanken, maar Suriname heeft slechte ervaringen met Bouterse en de rol van Nederlanders. Als het er op aankomt zijn het toch Nederlanders die ‘het’ doen. Daarna gaan zijn ze weg en zitten wij met de perikelen”, sprak Venetiaan.
Hij verwees daarmee naar Hans Valk, voormalig hoofd van de Nederlandse Militaire Missie in Suriname. Valk stond voor en vlak na de coup in nauw contact met Bouterse en wordt vaak aangeduid als één van de ‘geestelijke vaders’ van de staatsgreep. Wanneer Valk in 1980 door Den Haag gedwongen wordt van standplaats te veranderen, spreekt Bouterse op diens afscheidsreceptie de gevleugelde woorden: “Zonder u, kolonel, zou de staatsgreep nooit plaatsgevonden hebben.”
‘Onverwerkt trauma’
Het betoog van Venetiaan zet kwaad bloed bij de entourage van president Bouterse. Zij zeggen niet te weten over wie hij het heeft. “De vorige president zit duidelijk nog steeds met een onverwerkt trauma uit de jaren tachtig. Die man kletst uit zijn nek, want als ik om me heen kijk, dan zie ik geen blanke Nederlanders. Misschien bedoelt hij wel mij? Ik ben voor 1975 geboren, als een Nederlander”, reageert Eugène Van der San, directeur van het kabinet, schertsend.
De directeur van het kabinet verwijst de Wereldomroep voor meer informatie door naar Venetiaan zelf. “Als hij zegt dat hij een witte Nederlander heeft gezien, laat hem dan uitleggen wie hij bedoelt. Verder is dit een echt onzinverhaal. Het hele overheidsapparaat zit vol mensen met een Nederlands paspoort. Voor het kabinet werkt ook een Nederlands mediateam (Forward Motion, red), dat een deel van onze communicatie verzorgt. Heeft hij dan ook een allergie voor al die anderen? Neen, hij wil alleen de coupleider van toen desavoueren; en daarom haalt hij er nu weer de staatsgreep bij”, besluit een kwade Van der San.
Venetiaan was verder niet bereikbaar voor commentaar.
[RNW, 30 juni 2011]
Zie over deze kwestie ook het eerdere bericht, klik hier.
Uitgeverij ontslaat voormalig AIVD-infiltrant
door Pieter Van Maele
Voormalig AIVD-infiltrant Paul Kraaijer (foto rechts), die sinds eind augustus 2010 als journalist in Suriname werkt, is zondagochtend met onmiddellijke ingang ontslagen. Dat maakt uitgever Caribbean Media Group via een persbericht bekend. De nieuwssite SuperSuriname.com, waarvan Kraaijer hoofdredacteur was, valt onder de vleugels van dat bedrijf. Kraaijer zegt aan de Wereldomroep ‘geschrokken’ te zijn over zijn ontslag.
“Het verleden van Paul Kraaijer was ons tot de publicatie in De Telegraaf volslagen onbekend. Het is erg vervelend om een ‘geheim agent’ in je team te ontdekken. Wij staan voor zuivere journalistiek en maken er ons juist sterk voor iedere schijn van belangenverstrengeling uit te bannen”, reageert Jaap Hoogendam, directeur van de Caribbean Media Group.
Volgens Hoogendam is de combinatie van journalist en infiltrant “volstrekt ontoelaatbaar.” De samenwerking met Kraaijer is om die reden dan ook per direct beëindigd. Dit houdt in dat Kraaijer niet langer verbonden is aan het opinieblad Parbode en de nieuwssite SuperSuriname.com.
Sleutels inleveren
Paul Kraaijer reageert scherp op het nieuws van zijn ontslag. “Vooral de wijze waarop dit gebeurt vind ik heel hard en afstandelijk. De directie reageert zoals enkel keiharde zakenmannen doen; ontzettend kortzichtig en bang. Wat ik in Nederland deed staat helemaal los van mijn werk als journalist in Suriname”, vindt de voormalige infiltrant.
Toch heeft hij geen spijt van de onthullingen die hij in de weekendeditie van De Telegraaf deed. “Het is even vervelend, maar er zijn ergere dingen in de wereld. Zelfs al had ik geweten dat dit het gevolg zou zijn, dan nog was ik naar buiten gekomen met mijn verhaal. Morgen lever ik mijn sleutels af op de redactie, daarna ga ik even flink uitrusten. Ik blijf sowieso in Suriname, misschien kan ik later nog aan de slag bij andere media die niet vallen over wat ik in het verleden in Nederland deed.”
[RNW, 5 juni 2011]
AIVD-infiltrant werkt als journalist in Suriname
door Pieter Van Maele
De AIVD-infiltrant die in de zaterdageditie van De Telegraaf uit de school klapt over zijn jarenlange activiteiten bij de geheime dienst, is momenteel aan de slag als journalist in Suriname. Het gaat om de 50-jarige Paul Kraaijer, die zich in augustus 2010 met zijn vrouw vestigde in het land.
read on…