blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: literatuurgeschiedenis

Wat is Nederlands-Caraïbische literatuur?

Eén vraag, meerdere antwoorden

door Michiel van Kempen

Het eenvoudigste antwoord op de vraag wat Nederlands-Caraïbische literatuur is, luidt: alle literatuur uit de voormalige Nederlandse koloniën in het Caraïbisch gebied, dat wil zeggen uit Suriname en de zes Nederlands-Caraïbische eilanden. Toch is de kwestie veel complexer. Suriname is onafhankelijk van Nederland sinds het in 1975 een onafhankelijke republiek werd. De eilanden behoren nog tot het Koninkrijk der Nederlanden: Aruba, Curaçao en Sint Maarten als landen, Bonaire, Saba en Sint Eustatius als bijzondere gemeenten. 

read on…

Frank Martinus Arion: Zwart bewustzijn en Nederlandse arrogantie

door Mineke de Vries

Frank Martinus Arion wordt gezien als één van de belangrijkste Caribische Nederlandstalige auteurs. Hij wordt vaak in één adem genoemd met Cola DebrotTip Marugg en Boeli van Leeuwen, maar onderscheidt zich door het feit dat hij van de vier de enige ‘zwarte’ schrijver is. En waar de anderen uit welgestelde witte families kwamen, groeide hij op in een zwarte achterstandswijk. Zijn uitgangspositie is daarom daadwerkelijk anders.

read on…

De beeldvorming van Suriname in prentenboeken

Het regenwoud, de angisa en dierlijke personages

door Anne Klomberg

De erfenis van het kolonialisme is nog altijd merkbaar in de verhouding tussen Suriname en Nederland. Daarvan getuigen bijvoorbeeld de excuses die de koning en het kabinet maakten voor het slavernijverleden. In hoeverre heeft kolonialisme ook de beeldvorming van Suriname beïnvloed? Uit het bestuderen van een aantal prentenboeken blijkt dat het regenwoud, de angisa en dierlijke personages veel voorkomen in de verbeelding van Suriname. Soms kunnen daarin ook verwijzingen naar het kolonialisme gelezen worden.

read on…

Paul François Roos; Een rooskleurige verbeelding van de slavernij

door Bert Paasman

Het is altijd een vreemde, zo niet verbijsterende constatering van ons 21ste-eeuwers dat zich onder mensen die slaven uitbuitten, mishandelden en misbruikten, soms artistieke personen bevonden die musiceerden, tekenden, of poëzie schreven. Paul François Roos was zo’n dichter die een groot aantal boeiende gedichten nagelaten heeft, zowel over de zijns inziens prachtige Surinaamse natuur als over het plantageleven en de slavernij.

read on…

Johanna Schouten-Elsenhout; Diepzinnige verzen van een autodidact

door Cynthia Abrahams

Johanna Schouten–Elsenhout (1910-1992), die liefkozend ook wel tante Jo werd genoemd, kwam ter wereld in Paramaribo. Ze wordt gezien als de Bigi misi fu Sranan puwema, met andere woorden de ‘grande dame’ van de Surinaamse poëzie. Zij kreeg van binnenuit inspiratie om te schrijven en tekende alles op in een schoolschriftje. In de jaren zestig was zij de vrouw die op natuurlijke wijze dichtte in vloeiend Sranantongo. Zij schreef met een intensiteit die slechts vergeleken kan worden met die van de Surinaamse dichter Trefossa (pseudoniem van H.F. de Ziel).

read on…

Thea Doelwijt: Met humor en spel de wereld veranderen

door Madeleine van den Berg

Thea Doelwijt, journaliste en auteur, is in 1938 in Den Helder (Nederland) geboren uit een Surinaamse vader en een Nederlandse moeder. Zij schrijft toneelstukken, verhalen en poëzie voor zowel kinderen als volwassenen. Ook heeft zij bloemlezingen samengesteld van de Surinaamse literatuur zoals Kri, Kra! Proza van Suriname (1972) en Geen geraas of getier (1974). Zij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de emancipatie van de Surinaamse literatuur en het toneel van Suriname. Voor haar inspanningen voor de Surinaamse cultuur ontving zij in 1974 de Gouverneur Currieprijs en in 1989 de Damsko Award. Voor haar inzet voor de Surinaamse podiumkunsten is Doelwijt in 2009 door de Surinaamse overheid onderscheiden als Officier in de Ereorde van de Gele Ster.

read on…

Giselle Ecury; Echte liefde

door Jeroen Heuvel

Giselle Marie Ecury heeft een Nederlands-Antilliaanse vader en een Nederlandse moeder. Je spreekt haar voornaam uit als de scheermesjes van Gillette. Zij is een nichtje van de dichteres Nydia Ecury en van Boy Ecury, die in de Tweede Wereldoorlog als verzetsheld in Nederland eind 1944 verraden en gefusilleerd is. In 1960 verhuisde het gezin naar Nederland. Ze heeft vanaf 1975 tien jaar gewerkt als docent handenarbeid, tekenen en gezondheidskunde. Daarnaast is ze fitnessinstructeur en buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand (babs).

read on…

Myra Römer: De intensieve weg naar vrijheid

door Wim Rutgers

Myra Römer volgde op Curaçao de HBS op het toenmalige Peter Stuyvesant College, waarna ze op achttienjarige leeftijd in Tilburg ging studeren aan de Katholieke Academie voor Beeldende Kunsten. Vervolgens studeerde ze vanaf 1970 in Groningen kunstgeschiedenis en archeologie. Na deze twee opleidingen werkte ze tot haar pensionering als docente tekenen op een middelbare school in het nabij Groningen gelegen Leek en sinds 1988 ook als conrector.

read on…

Bernardo Ashetu: Een dichter die blijft zingen

door Klaas de Groot

De dichter Bernardo Ashetu – geboren als Hendrik George (Henk) van Ommeren op 4 maart 1929 – lijkt voor de zee geboren. In zijn geboortestad Paramaribo komt de zee via de Surinamerivier vlakbij. Hij moet de brede en druk bevaren rivier in zijn jeugd ontelbare malen gezien hebben. De Hendrikschool die hij bezocht, ligt op korte afstand. Op de kade aan de stadskant van de rivier, die Waterkant heet, zijn de verre havens als het ware te ruiken. En die havens zal hij later zien. Aan boord van de schepen waarop hij vaart, moeten veel van zijn gedichten zijn ontstaan. De zee, de schepen en die gedichten geven hem de ruimte om te ademen.

read on…

Julien Ignacio: Het spiegelpaleis van identiteiten

door Michiel van Kempen

Julien Ignacio, geboren in het Brabantse Boxtel, noemt zichzelf ‘een kind van de Caraïbische diaspora’. Zijn witte moeder is van Zeeuws-Friese afkomst, zijn zwarte vader is geboren op Curaçao, maar groeide op in Aruba en vertrok op 23-jarige leeftijd met een studiebeurs naar Nederland. In zijn Cola Debrot-lezing uit 2023, vertelt Julien Ignacio hoe zijn vader, geconfronteerd met racisme, daarover zweeg en koos voor sociale assimilatie. Er werden ‘scheuren en barsten in zijn zelfbeeld geslagen die zich niet makkelijk lieten repareren’, maar hij paste zich aan, hield zich gedeisd, sprak in zijn gezin alleen Nederlands.

read on…

Sonia Garmers: Ambassadeur van de Nederlands-Caribische jeugdliteratuur

door Madeleine van den Berg

De Curaçaose schrijfster Sonia Garmers heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de Nederlands-Caribische jeugdliteratuur. Zij schreef zowel in het Papiaments als in het Nederlands. Haar eerste in Nederland uitgegeven boek, Lieve koningin, hierbij stuur ik U mijn dochter (1976), is echter niet speciaal voor kinderen geschreven. In dit autobiografische boek richt zij zich tot de toenmalige koningin, Juliana, om met veel humor de Curaçaose cultuur af te zetten tegen die van Nederland.

read on…

G.G.T. Rustwijk: ‘De jeugd sterft dagelijks af, kort na zij is geboren… Wat reden toch! Waarom gaat alles hier verloren?’

door Mathieu Wijdeven

George Gerardus Theodorus Rustwijk was een Surinaamse dichter, kunstenaar, theatermaker en activist. Rustwijks moeder had nog in slavernij geleefd, maar stierf toen hij twee jaar was (1864), een jaar na de afschaffing van de slavernij in Suriname. Zijn vader was vermoedelijk een witte plantagehouder. Rustwijk groeide op in een weeshuis van de Lutherse kerk in Paramaribo. Niet een droombegin van een leven, maar later krijgt hij het toch voor elkaar om een gevestigd theatermaker te worden en kunst te maken.

read on…
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter