blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: literatuurgeschiedenis

Edgar Cairo en Franz Kafka

door Joke Gerritsen

De Surinaamse schrijver Edgar Cairo (1948-2000) wordt vaak in één adem genoemd met Astrid Roemer of Bea Vianen. Of met de Curaçaoënaar Frank Martinus Arion. In dat rijtje illustere Caraïbische collega’s misstaat hij natuurlijk niet. Maar je zou Cairo als individu in de wereld én in de literatuur met minstens zoveel recht kunnen vergelijken met iemand als Franz Kafka.

read on…

Karin Amatmoekrim: Onverbeterlijk en genadeloos zichzelf

door Rihana Jamaludin

Karin Amatmoekrim, geboren in 1976, kwam in 1981 met haar moeder naar Nederland, waar ze in IJmuiden gingen wonen. Karin ging naar het Gymnasium Felisenum in Velsen en studeerde psychologie en moderne letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Ze promoveerde in 2022 op een biografie van Anil Ramdas.

read on…

Chesley Rach: Een gretige verteller

door Wim Rutgers

Chesley Rach werd geboren op Curaçao, maar zijn vader was afkomstig van Suriname en zijn moeder van Trinidad. Na de middelbare school studeerde hij aan de TU Delft, waar hij in 1977 als stedenbouwkundig ingenieur afstudeerde. Terug op zijn geboorte-eiland kreeg hij een functie bij de dienst Ruimtelijke Ontwikkeling en Volkshuisvesting. Vanaf 1987 werkte hij in Nederland bij de gemeenten Den Haag, Rotterdam en Amsterdam-Zuidoost aan diverse projecten in de ruimtelijke sector. Sinds zijn pensionering in 2018 woont hij weer op Curaçao.

read on…

Vrouwen en lezen in het 18e-eeuwse Suriname

door Hilde Neus

Vrouwen in Suriname in de achttiende eeuw zijn te verdelen in drie groepen: zij die (al dan niet) lazen, zij die fungeerden als personages in literair werk of reisbeschrijvingen en vrouwen die in hedendaagse literatuur over de achttiende eeuw een rol spelen (zowel auteurs als personages van zulke boeken). Dit stuk gaat over de eerste groep: vrouwen die in deze periode lazen of zich bezighielden met lezen.

read on…

Nederlandstalige literatuur van de ABC-eilanden

De grote vier van Curaçao

door Wim Rutgers

De literatuur van de drie benedenwindse eilanden van de Nederlandse-Cariben, Aruba, Bonaire en Curaçao (de ‘ABC-eilanden’), is meertalig. Ze wordt geschreven en gepubliceerd in de nationale taal Papiaments, de twee andere officiële talen Nederlands en Engels, en het Spaans. Ook individuele auteurs zijn meertalig in hun literaire werk. Zo komt het voor dat auteurs gedichten in het Papiaments publiceren en vervolgens een roman in het Nederlands. De Nederlandstalige literatuur is daarom een relatief klein onderdeel van de totale literaire productie van deze drie eilanden. De literatuur van de bovenwindse eilanden Saba, Sint-Eustatius en Sint-Maarten is Engelstalig.

read on…

Elisabeth Maria Post (1755-1812), ideologisch haar tijd vooruit

[Een sterk verkorte en geredigeerde versie van deze tekst met didactische opdrachten verscheen eerder op literatuurgeschiedenis.org, 20 augustus 2024; een fragment van die versie verscheen hier op Caraïbisch Uitzicht.]

door Bert Paasman

Elisabeth Maria Post heeft niet zo’n avontuurlijk leven achter de rug en was als schrijfster bij lange na niet zo populair als Betje Wolff en Aagje Deken, zelfs niet als Hiëronymus van Alphen of Rhijnvis Feith, maar verdient een herwaardering vanwege haar bijzondere denkbeelden die haar tijd ver vooruit waren. Zo spreekt ze zich als eerste vrouw in de Republiek keihard uit tegen slavenhandel en slavernij, ze stelt zich ruimtereizen voor door het heelal en beschouwt vrouwvriendschappen als minstens zo waardevol en meestal duurzamer dan die tussen vrouwen en mannen.

read on…

Wat is Nederlands-Caraïbische literatuur?

Eén vraag, meerdere antwoorden

door Michiel van Kempen

Het eenvoudigste antwoord op de vraag wat Nederlands-Caraïbische literatuur is, luidt: alle literatuur uit de voormalige Nederlandse koloniën in het Caraïbisch gebied, dat wil zeggen uit Suriname en de zes Nederlands-Caraïbische eilanden. Toch is de kwestie veel complexer. Suriname is onafhankelijk van Nederland sinds het in 1975 een onafhankelijke republiek werd. De eilanden behoren nog tot het Koninkrijk der Nederlanden: Aruba, Curaçao en Sint Maarten als landen, Bonaire, Saba en Sint Eustatius als bijzondere gemeenten. 

read on…

Frank Martinus Arion: Zwart bewustzijn en Nederlandse arrogantie

door Mineke de Vries

Frank Martinus Arion wordt gezien als één van de belangrijkste Caribische Nederlandstalige auteurs. Hij wordt vaak in één adem genoemd met Cola DebrotTip Marugg en Boeli van Leeuwen, maar onderscheidt zich door het feit dat hij van de vier de enige ‘zwarte’ schrijver is. En waar de anderen uit welgestelde witte families kwamen, groeide hij op in een zwarte achterstandswijk. Zijn uitgangspositie is daarom daadwerkelijk anders.

read on…

De beeldvorming van Suriname in prentenboeken

Het regenwoud, de angisa en dierlijke personages

door Anne Klomberg

De erfenis van het kolonialisme is nog altijd merkbaar in de verhouding tussen Suriname en Nederland. Daarvan getuigen bijvoorbeeld de excuses die de koning en het kabinet maakten voor het slavernijverleden. In hoeverre heeft kolonialisme ook de beeldvorming van Suriname beïnvloed? Uit het bestuderen van een aantal prentenboeken blijkt dat het regenwoud, de angisa en dierlijke personages veel voorkomen in de verbeelding van Suriname. Soms kunnen daarin ook verwijzingen naar het kolonialisme gelezen worden.

read on…

Paul François Roos; Een rooskleurige verbeelding van de slavernij

door Bert Paasman

Het is altijd een vreemde, zo niet verbijsterende constatering van ons 21ste-eeuwers dat zich onder mensen die slaven uitbuitten, mishandelden en misbruikten, soms artistieke personen bevonden die musiceerden, tekenden, of poëzie schreven. Paul François Roos was zo’n dichter die een groot aantal boeiende gedichten nagelaten heeft, zowel over de zijns inziens prachtige Surinaamse natuur als over het plantageleven en de slavernij.

read on…

Johanna Schouten-Elsenhout; Diepzinnige verzen van een autodidact

door Cynthia Abrahams

Johanna Schouten–Elsenhout (1910-1992), die liefkozend ook wel tante Jo werd genoemd, kwam ter wereld in Paramaribo. Ze wordt gezien als de Bigi misi fu Sranan puwema, met andere woorden de ‘grande dame’ van de Surinaamse poëzie. Zij kreeg van binnenuit inspiratie om te schrijven en tekende alles op in een schoolschriftje. In de jaren zestig was zij de vrouw die op natuurlijke wijze dichtte in vloeiend Sranantongo. Zij schreef met een intensiteit die slechts vergeleken kan worden met die van de Surinaamse dichter Trefossa (pseudoniem van H.F. de Ziel).

read on…

Thea Doelwijt: Met humor en spel de wereld veranderen

door Madeleine van den Berg

Thea Doelwijt, journaliste en auteur, is in 1938 in Den Helder (Nederland) geboren uit een Surinaamse vader en een Nederlandse moeder. Zij schrijft toneelstukken, verhalen en poëzie voor zowel kinderen als volwassenen. Ook heeft zij bloemlezingen samengesteld van de Surinaamse literatuur zoals Kri, Kra! Proza van Suriname (1972) en Geen geraas of getier (1974). Zij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de emancipatie van de Surinaamse literatuur en het toneel van Suriname. Voor haar inspanningen voor de Surinaamse cultuur ontving zij in 1974 de Gouverneur Currieprijs en in 1989 de Damsko Award. Voor haar inzet voor de Surinaamse podiumkunsten is Doelwijt in 2009 door de Surinaamse overheid onderscheiden als Officier in de Ereorde van de Gele Ster.

read on…
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter