Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
The Last Poet
Regisseur Nita Kersten laat zich voor de voorstelling The Last Poet inspireren door The Last Poets, een collectief van dichters en muzikanten uit de tijd van de Civil Rights Movement in de VS en het boek De laatste dichters van Christine Otten.
read on…Grande Dame Theater ontvangt Woiski vs Woiski
door Euritha Tjan A Way
PARAMARIBO – Het heeft even geduurd, maar op 5 juli gaat Woiski vs. Woiski in première in Theater Thalia. Ann Hermelijn van Anco Productions klinkt zelfs door de telefoon heel trots wanneer ze over het stuk vertelt. “Het is toptheater, met goede muziek en sterke spelers. Ik ben er vreselijk trots op dat ik met mijn Orkater en Bijlmer Parktheater dit stuk aan het Surinaams publiek kan laten zien”, zegt Hermelijn. read on…
Woiski vs. Woiski | Orkater & Bijlmer Parktheater
“BB met R dat is Bruine bonen met rijst…” Wie kent deze tophit uit de jaren 50 van Max Woiski niet?
Max sr. kwam in de jaren dertig, als een van de eerste Surinamers naar Amsterdam en opende daar zijn eerste nachtclub. Hij en zijn zoon Max jr. moesten zien te overleven in het witte Nederland. Waar Max sr. zich met charme en bluf weet aan te passen en daar gelukkig mee lijkt te zijn, komt Max jr. in verzet. Op een avond in nachtclub La Cubana, komt hun strijd in een beslissende battle tussen muziekstijlen en karakters tot een hoogtepunt. read on…
Gouden Film voor Tuintje in mijn hart
Tuintje in mijn hart, de romantische komedie ie zich volledig afspeelt in Suriname heeft de Gouden Film status bereikt. Meer dan 100.000 bezoekers zagen de tropische feelgoodfilm over de broers Axel en Virgil in de bioscoop. Om dit te vieren verraste hoofdrolspeler Edwin Jonker maandagmiddag acteur Leo Alkemade met de award. De Gouden Film wordt uitgereikt door het Nederlands Filmfonds en het Nederlands Film Festival. read on…
Kid Dynamite nu ook in Suriname
Op 7, 8 en 9 februari speelt in Theater Thalia in Paramaribo de swingende theatervoorstelling Kid Dynamite, door het Amsterdams theatergezelschap Urban Myth.
Kid Dynamite is de artiestennaam van Arthur Parisius, de legendarische tenorsaxofonist uit Para, die voor de Tweede Wereldoorlog furore maakte met zijn jazz, die hij virtuoos combineerde met de kaseko uit zijn geboorteland. Urban Myth belicht in Kid Dynamite de vergeten geschiedenis van Surinaamse Nederlanders die voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland waren. Via Parisius’ levensverhaal willen de makers het publiek ook laten nadenken over identiteit, principes en bewuste keuzes.
– Dio drogist naast Choi’s supermarkt Johannes Mungrastraat
– Dio drogist Ma Retraite Mall
– Zus en Zo, tegenover de Palmentuin
– Sun Ice, Wilhelminastraat (naast Sweetheart)
Kid Dynamite
Kid Dynamite in Utrecht
Zie ook dit eerdere bericht op Caraïbisch Uitzicht.
Kid Dynamite & Maduro-lezing
Als verstekeling kwam hij in de jaren twintig uit Suriname naar Nederland. Met de unieke stempel die de Surinaamse jazzpionier Kid Dynamite – pseudoniem voor Arthur Parisius – op de muziekstroming Paramaribop drukte, wordt Kid Dynamite nog altijd gezien als een van de beste jazzsolisten van ons land. Surinaamse verzetshelden en tijdgenoten van Kid Dynamite zoals de Surinaamse revolutionair Anton de Kom en Waldy Nods (bekend door het boek Sonny Boy) zaten in het verzet in Nederland. Hoe hielden zij zich gedurende de oorlogsjaren staande? Aan de hand van het werk en de geschiedenis van Kid Dynamite deelt theatergroep Urban Myth deze vergeten Surinaams-Nederlandse geschiedenis. Met krachtige theaterscenes (geschreven door Jibbe Willems), o.a. met Thirsa van Til als de jonge Amsterdamse die verliefd wordt op Kid Dynamite, en met met grote acteurs onder wie Raymi Sambo (All Stars, Spangas), Mike Libanon (Lieve Liza, Madame Jeanette) en Manoushka Zeegelaar-Breeveld (Sonny Boy). Naast theater is er ook muziek: de met een Edison bekroonde jazz zangeres Denise Jannah zingt nieuwe interpretaties van Kid Dynamite’s werk met de All Star formatie van Fra Fra Sound. De voorstelling Kid Dynamite zal na de voorpremière in het Bijlmer Parktheater op 5 mei om 14.00 uur, te zien zijn in Stadsschouwburg Amsterdam.
‘Waarom werd Alleen Maar Nette Mensen niet gemaakt door mensen met kennis van de Bijlmer?’
Ik moet toegeven dat de schrijver van het GeenStijl-stuk, René van Leeuwen, een interessante invalshoek kiest voor zijn kritiek op mijn stuk. Door de film Alleen Maar Nette Mensen tegenover de tv-serie en films New Kid‘ te zetten, plaatst hij twee producties waarin autochtone Nederlanders het verhaal hebben bedacht en verfilmd naast elkaar. Waar New Kids gemaakt is door jongens die de Brabantse setting waar het verhaal zich afspeelt door en door kennen, is Alleen Maar Nette Mensen echter gemaakt door mensen die vrij weinig van de Bijlmer afweten.
Strooptocht
Regisseur Lodewijk Crijns vertelt zelfs in Plot, vakblad voor scenaristen, dat hij samen met Robert Vuijsje op een nachtelijke ‘strooptocht’ ging in de Bijlmer om te kijken hoe het er op obscure feesten aan toe ging. Worden de mensen in Amsterdam-Zuid ook neergezet als dieren als men daar op locatie scouting gaat? Eerder in hetzelfde stuk heeft hij het over zijn fascinatie voor vrouwen uit andere milieus ‘omdat die nog wel wisten wat vrouwelijkheid inhield.’ Kan het nog fetisjistischer?
Het probleem zoals Van Leeuwen in zijn GeenStijl stuk zo goed neerzet, is hoe de makers omgaan met de personages die ze hebben gecreëerd. Waar in New Kids de personages ‘lovable losers‘ zijn die behoorlijk uit de bocht vliegen, wordt de zwarte familie uit de Bijlmer afgeschreven als een groep wilde dieren. Dit in tegenstelling tot de Joodse familie die wel de kans krijgt om te veranderen. Wanneer Crijns zegt dat hij net als David ‘uit een elitair milieu komt’ en ‘een fascinatie had voor mensen uit andere milieus’ geeft hij waar zijn empathie voor de Davids familie vandaan komt en tevens waar zijn fetisjistische behandeling van de familie van Rowanda vandaan komt.
Slachtofferrol
Deze vereenzelviging van de maker met de hoofdpersoon geeft ook aan dat hoewel Surinaams-Nederlands en Caribisch-Nederlandse acteurs hieraan meededen, het niet hun verhaal was. Zoals ik in een eerder opiniestuk schrijf, waren zij slechts decor voor het uitleven van de seksistische en racistische verbeelding van onder anderen Vuijsje, Cruijns, Topkapi Films, het Abraham Tuschinski Fonds, het COBO Fonds, het Film Fonds, woningcorporatie Ymere en publiciteitsbedrijf Wild Bunch.
Vaak wordt gezegd dat je een slachtofferrol aanneemt als je durft te zeggen dat er iets fundamenteel mis is met de beeldvorming in Nederlandse mediaproducties. Wat vaak als argument wordt gebruikt, is dat auteurs en acteurs van niet-autochtone afkomst maar hun eigen verhalen moeten gaan maken.
Netwerken
Waar blijven de verhalen bedacht en vertelt door Surinaams-Nederlandse, Caribisch-Nederlandse, Ghanees-Nederlandse of Somalisch-Nederlandse filmmakers, theatermakers, schrijvers en regisseurs? Het probleem is de toegang tot de netwerken, mogelijkheden en platforms om deze verhalen met het mainstream publiek te delen. Gatekeepers moeten je het ook gunnen.
De stad Amsterdam bestaat voor 39 procent uit niet-westerse allochtonen en huist 177 verschillende nationaliteiten, maar geeft tegelijkertijd aan dat het filmfestival Africa In The Picture en MTNL (Multiculturele Televisie Nederland) er niet meer toe doen. Het MC Theater, dat al jaren ruimte biedt aan theatermakers die de multiculturele samenleving als een gegeven ervaren, krijgt geen subsidie meer. Productiehuizen waar jonge niet-westerse allochtonen kunnen experimenteren en hun kunst kunnen leren, verfijnen en uitdiepen, worden gekort of moeten het veld ruimen.
Drempel
Het Mediafonds heeft onlangs het Nu of Nooit project een vervolg gegeven waarbij jonge makers ‘kleurrijk jeugddrama’ kunnen maken. De eisen zijn hoog: Je mag pas meedoen als je een producent hebt met drie professioneel gerealiseerde projecten, en je uit een duo bestaat van een schrijver en regisseur die elk ten minste 1 professioneel gefinancierd en gerealiseerd project op hun cv hebben. Voor wie is dat project van het Mediafonds eigenlijk wanneer de drempel voor deelname zo hoog is?
Projecten als die van het Mediafonds tonen dat het nog steeds niet duidelijk is dat de multiculturele samenleving een gegeven is. Het niet iets wat verdedigd of aangevallen moet worden. Het is een realiteit.
Mike Libanon |
Toen de Amerikaanse regisseur Spike Lee in 2010 in Nederland was, schroomde de Nederlandse acteur Mike Libanon niet om hem te vragen of hij de zwarte acteurs in Nederland kon helpen. Libanon gaf aan dat het moeilijk was om aan werk te komen met een bi-culturele achtergrond. Hij had gespeeld in het stuk Blackface in het Orkater theater en zei dat sommige passages over zijn personage ronduit stuitend en racistisch waren. De passages waren geschreven door autochtonen Vincent van Warmerdam en Michel Sluysmans.
Rowanda
Om mij heen hoor ik verhalen van mensen die pas voor een rol gevraagd worden wanneer ze expliciet op zoek zijn naar een specifieke etniciteit of huidskleur. Actrice Imanuelle Grives hebben we gezien als het hysterische Pokkie Pokkie meisje en als de vetgemeste Rowanda. Wat zal de volgende rol zijn die zij aangeboden krijgt?
De populaire Amerikaanse site Slate publiceerde een stuk over de HBO-televisieserie Girls die, hoewel het zich afspeelt in New York, geen enkele Afro-Amerikaanse acteur in dienst had. Casting-agentschappen vinden het moeilijk om acteurs met een bi-culturele achtergrond en niet-autochtone huidskleur bij ‘normale’ rollen te plaatsen. Rollen zonder etnische omschrijving worden namelijk begrepen als rollen voor autochtonen. Of zoals Toneelgroep Amsterdam met Othello liet zien; zelfs met een etnische omschrijving worden ze aan autochtonen acteurs gegeven.
Toneelgroep Amsterdam speelt Othello |
Volgens velen zorgt het aankaarten van racisme en seksisme met naam en toenaam, zoals in Alleen Maar Nette Mensen, ervoor dat het pas echt bestaat. De personages uit de Bijlmer in Alleen Maar Nette Mensen zijn slachtoffers van racisme, seksisme, armoede, seksueel misbruik, ongezonde voeding en bestuurlijke dwalingen. Het rauw realisme van de fil, waar Nausicaa Marbe het over heeft, is een creatie door keuzes. De vraag die gesteld moet worden is: wie heeft deze personages in deze posities gezet om er vervolgens voyeuristisch naar te gluren?
Marbe begaat dan ook een flinke denkfout met haar impliciete bewering dat soortgelijke mensen uit de Bijlmer blij zijn met hun situatie en het wel naar hun zin hebben zo. Een filmmaker met intieme kennis en banden met de buurt had wel empathie voor deze groep kunnen verwerken in de verfilming van het boek. Iets wat Crijns duidelijk niet heeft geprobeerd of wat hem niet is gelukt.
Quinsy Gario is theatermaker en dichter. In november 2011 won hij MC Theater’s Hollandse Nieuwe Theatermakersprijs. Op dinsdag 30 oktober speelt zijn nieuwe voorstelling in Podium Mozaïek genaamd ‘Geit in Blik’ dat over de formatie van het nieuwe kabinet gaat.
[uit de Volkskrant, 26/10/12]
Tjon Rockon met Free Mason
door Mieke Kreunen
“Met diep leedwezen geven wij te kennen dat na een kortstondig ziekbed is heengegaan onze zeer beminde vader en merkmeester 33e graad. Mason Blankendaal. In de leeftijd van 67 jaar”.
Op het duin staan twee mannen en een vrouw, de kinderen van Mason, die ons uit hebben genodigd voor de uitvaart van hun vader. De dochter huilt schokkerig en de mannen kijken ernstig. Maar dat duurt niet lang want dan schalt Max Nijman door de luidsprekers: “Iene Miene Mutte, tien pond grutten, tien pond kaas, Iene Mutte is de baas”. Het lijkt een echte Surinaamse uitvaart te worden met bijbehorende emoties.
De ceremonie vindt plaats onder Heartbreak Hotel waar de kist staat opgesteld. Het publiek neemt om de kist plaats en al gauw blijkt dat Mason, waarover we net nog hebben gescandeerd: “Mason is hoog, Mason is laag, Mason is een Mason!”, helemaal niet zo’n lieverdje was. Zijn kinderen vertellen één voor één hoe hij er niet voor hen geweest is als vader, hoe hij er vandoor ging en al zijn geld aan zijn vriendin liet, hoe hij ze misbruikte als kind en niet in hun waarde liet. Nee, om de dood van Mason zal niet lang getreurd worden, maar om de onafgemaakte zaken tussen Mason en zijn kinderen en de sporen die dat bij hen naliet, des te meer.
En hoezeer zijn kinderen hem willen aanspreken en willen confronteren, dat kan niet meer want Mason ligt in zijn kist. Of Mason’s geest – die nog even langs komt – na dit alles in vrede zal rusten is nog maar de vraag.
Tjon Rockon heeft met Free Mason aardig wat heilige huisjes rondom de dood omver geworpen. Zoals Mason’s kinderen over hun vader praten, dat doe je immers niet! Hij laat zien dat dood niet alleen een eind maakt aan iemands leven maar ook aan de mogelijkheid om hem te confronteren met wat iemand teweeg bracht in het leven van anderen. En om het goed te maken.
Tjon Rockon vindt in zijn voorstelling een goede balans tussen de waarde van rituelen enerzijds en de schrijnende realiteit anderzijds. Wonderlijk genoeg zijn het niet alleen de tekst, de muziek, de wierook en de rituelen maar ook de voetstappen op de vloer van Heartbreak Hotel die bijdragen aan de sfeer. Dat dat af en toe ook beklemmende momenten oplevert is onvermijdbaar.
De euforie even later op het strand ook, als Masons kist ritueel wordt verbrand met swingende muziek uit de luidsprekers zodat een deel van de bezoekers zelfs een polonaise start. Iene miene mutte, tien pond grutten…
Regie en concept: Tjon Rockon
Tekst: Enver Husicic
Spel: Borger Breeveld, Sandro Lima, Milone Reigman, Linar Ogenia, Mike Libanon, Dashill Smith
Coproductie: Productiehuis Rotterdam, MC, Oerol
[van Cultuurpodium online]
Kraskrasi
Kraskrasi is een humoristische muziektheatervoorstelling over een twaalfjarige jongen in Paramaribo, die zich staande probeert te houden tussen sterke vrouwen en huizen zonder vaders.
“Het was het begin van een ongelofelijke hoeveelheid dingen die ik die zomer kwijt zou raken en misschien raken alle twaalfjarige jongens wel van alles kwijt. Maar toen mijn moeder aan de beurt was, ben ik mezelf ook maar gaan kwijt maken.”
Antonie Korthout woont met zijn moeder in de Mahoniestraat. Hij wil schrijver worden en als zijn verhaal in de Ware Tijd gepubliceerd wordt, vraagt het hoofd van de school hem zijn verhaal voor de hele school voor te lezen. Maar die ochtend raakt hij zijn lievelingsknuffel kwijt, zijn wasbeerknuffel mister Bingo. Dit is het begin van een reeks gebeurtenissen rond Antonie, zijn moeder, meester Richard Wankelman en Morena Mooi, het meisje waar Antonie zo verliefd op is.
Kraskrasi vertelt het verhaal over een twaalfjarige jongen, die zich tussen sterke vrouwen en huizen zonder vaders staande probeert te houden. Een humoristische muziektheatervoorstelling voor iedereen van 9 jaar en ouder!
Dit voorjaar nodigde Literair Jeugdfestival Boekids de schrijvers Hans van den Boom en Tessa Leuwsha uit om een schrijfworkshop te geven aan een groep enthousiaste Surinaamse jongeren. Geïnspireerd door de teksten van deze jongeren schreef Hans van den Boom een nieuwe toneeltekst, Kraskrasi!
Voor iedereen van 9 jaar en ouder! Te zien van 16 okt t/m 27 nov 2010.
Op woensdag 3 november om 14.30 in het Bijlmer Parktheater, toegang 5 euro, met korting 3,50.
Tekst: Hans van den Boom