Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Koningverander Jules
De Breeveldjes: de bedrieger bedrogen
door Jules Koningverander
Als we Nikki Mulder mogen geloven, die het beklag van de Breeveldjes heeft verwoord in de Ware Tijd van 22 december j.l., knaagt de documentaire Wan Famiri aan de kerstsfeer van de familie. Aanvankelijk zouden de prediklocaties van vader, dominee Arnold Breeveld, het vertrekpunt zijn van de filmopnames. “Het accent moest liggen op de familie, op onze eenheid”, zegt Borger ietwat verbeten. “De band tussen de familieleden is namelijk nog steeds bijzonder goed”, zo wil Nikki Mulder ons laten geloven, “ondanks onderlinge verschillen in politiek denken. Borger is jarenlang woordvoerder van Desi Bouterse geweest, Hans heeft tien jaar de functie van adjunct-secretaris van de NPS gedragen en Carl heeft met zijn eenmansfractie DOE een onafhankelijke stem in De Nationale Assemblée.”
Ik geloof er niets van dat de familie zo’n eenheid is, zoals zij nu tegen wil en dank wel doen alsof, slechts pretenderend, pronkend met hun achtergrond van creoolse stads- en EBG-elite: alsof daar nog iets van in stand is gebleven! Daarom moesten die prediklocaties van vader Arnold in dat familieprotret, daarom die verhalen over de hechte familie die ze ooit waren, het werkethos dat ze van moeder Breeveld meekregen, de taal-kruistochten van vader Breeveld en diens oranje-trouw. Niets dan wat uiterlijkheden zijn er van overgebleven, maar die moeten dan ook uitvergroot en uitgedragen worden, in een wanhopige poging om geloofwaardig te blijven. Hun opdracht aan de cineast was een portret te maken van de familie van weleer, nu echter verworden van eenheid tot verscheidenheid, en daar is cineast Lassche mooi niet ingetrapt.
De werkelijkheid is pijnlijk anders, want Borger, Hans en Carl hebben zich gecommitteerd aan de politiek en hebben daar -de een wat meer, de ander wat minder- vuile handen mee gemaakt. Clarence staat er letterlijk en figuurlijk helemaal buiten, en Lucia heeft duidelijk een roeping en probeert zonder onderscheid des persoons fanatiek bij elkaar te houden wat niet meer bij elkaar te houden valt. Nikki Mulder heeft er in haar verhaal geen melding van gemaakt dat Hans na de telefooncoup van eind december 1990 minister van Binnenlandse Zaken en Regionale Ontwikkeling werd in een ‘zakenkabinet’, opportunistisch overgelopen nadat hij tien jaar lang adjunct-secretaris was geweest van het Congresbestuur van de Nationale Partij Suriname (NPS). Evenmin doet zij verslag van de capriolen van Carl in het parlement, en recent in de ACP/EU-assemblée, die logischerwijze hebben geleid tot de speculatie dat hij aanstuurt op aansluiting bij de Mega-Combinatie tegen de tijd van de verkiezingen van 2015.
Borger beklaagt zich dat vrienden hem zeggen: “Jongen, die man heeft je gebruikt. Jij als mediaman had daar niet in moeten lopen.” Borger neemt een korte pauze en concludeert dan: “Ze hebben gelijk. We zijn er ingeluisd, maar dat ik er in getrapt ben, dat vind ik het ergste.” Kennelijk kan of wil hij niet inzien dat hij als bedrieger uiteindelijk de bedrogene is. Toch raakt Borger als echte domineeszoon niet verbitterd van de hele affaire. De irritatie klinkt nog door in zijn stem, maar ergens heeft hij al berust in de zaak. Hij verzucht: “Je gaat uit van de goedheid van mensen, anders kan je toch niet leven, jongen.” Ik durf Borger niet te vragen of hij ook uitgaat van de goedheid van Bouterse, anders gaat hij weer huilen!
Breeveldjes & de illusie van het ego
door Jules Koningverander
Het lijkt er op dat de familie Breeveld zich heeft geleend voor de documentaire Wan Famiri van Geertjan Lassche vanuit eenzelfde vals sentiment van waaruit Borger Breeveld in 1976 de hoofdrol op zich nam van de inmiddels iconische film Wan Pipel, of zoals Roy aan het slot van die film zegt dat zijn leven in Suriname ligt en dat hij meent dat het zijn taak is om het land te helpen opbouwen. Hetzelfde vals sentiment van waaruit hij en broer Hans een paar jaar later de zijde van Bouterse zouden kiezen. De regisseur van Wan Pipel, Pim de la Parra, zou het decennia later als volgt verwoorden: “Het is de illusie van het ego dat je met sociale of politieke revolutie iets kan veranderen of verbeteren.”
Het bewijs van deze stelling ontleen ik aan Borger Breevelds verweer op StarNieuws van vandaag: “Borger Breeveld legt uit wat er mis ging met de documentaire Wan Famiri”. Hij betoogt dat voorafgaand aan het maken van de documentaire duidelijke afspraken waren gemaakt over bedoeling en inhoud, maar zegt hij: “Het eindresultaat was heel iets anders. Het ging niet meer om Wan Famiri, maar om President Bouterse en de decembermoorden.
Het is natuurlijk ontzettend naïef van Borger en van de hele familie Breeveld dat zij dit eerst achteraf concluderen en dat zij dat niet gaandeweg de productie van de documentaire hebben voelen en zien aankomen. Politieke dieren als Borger, Hans en Carl Breeveld zijn, hebben ze zich laten meesleuren door de politieke waan van de dag, zijnde de omstreden totstandkoming van de omstreden amnestiewet. Op het moment dat die amnestiewet werd gelanceerd hadden de Breeveldjes echter beter moeten weten en hun medewerking aan deze documentaire onmiddellijk moeten stopzetten in plaats van achteraf te roepen dat “die wat ons betreft niet uitgezonden zou mogen worden.” Documentairemaker Lassche zou geen knip voor zijn neus waard zijn geweest als hij niet op deze volslagen onverwachte ontwikkeling had ingespeeld, daarvoor is het nu eenmaal een documentaire.
Volgens Geertjan Lassche gaat het om een verschil in perceptie van het begrip familieportret: “Wat versta je daaronder? Ik heb een politiek actieve familie willen portretteren die een metafoor vormt voor de recente geschiedenis van Suriname. Want ondanks hun onderlinge verdeeldheid zijn ze toch heel duidelijk één.” Behalve dat ik het met die duidelijke eenheid van de familie niet eens ben, ben ik het verder eens met Lassche, anders zou hij de politieke activiteit van de familie geweld hebben aangedaan. Onbegrijpelijk dat de Breeveldjes dat niet willen zien.
Maar ik stoor me aan Lassche’s perceptie dat de familieleden ondanks hun onderlinge verdeeldheid toch heel duidelijke één zouden zijn. De familie is niet één, maar de dramatis personae houden zich krampachtig aan elkaar vast, dát is het verschil en dat wil Lassche niet zien. Het is hetzelfde allesverhullende begrip eenheid in verscheidenheid dat vandaag de dag opgeld doet in Suriname. Het bewijs van mijn stelling is de krampachtigheid waarmee ze afstand nemen van de documentaire op het moment dat de politiek ieders eigen rol opeist.
Eens te meer bewijzen de Breeveldjes het voorbeeldige mini-schaalmodel van geheel Suriname te zijn, een waarachtig spiegelbeeld van wat zich dagelijks afspeelt in de Surinaamse samenleving.
RSS
Facebook
Twitter
