Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Kom Antoine de
Perdu over De Dictator in de literatuur
OP 5 juni organiseert de Avondenredactie van literair theater Perdu het programma “De Dictator”. De verkiezingswinst van Desi Bouterse in Suriname is voor Perdu de aanleiding voor dit programma. read on…
Schrijvers over slavernij en vrijheid
Op zondag 28 juni organiseert de Rotterdamse boekhandel Donner een middag in het kader van de keti koti-week. Schrijvers praten, dragen voor en gaan in debat over de thema’s slavernij en vrijheid. read on…
Antoine de Kom – Gedicht
er staan weer vijftien foto’s
in de krant en ligt op baar geworden tafel
eigenlijk een steeds weer pas
gesloten kist waarin je een geliefde
wist met dagelijkse heel intieme
spullen.
het sluiten van zo’n deksel is een daad die tranen
traant. en je opent weer en gaat
om almaar openlijker elke loop van kogels te ontdoen
dat lood mailde je als vals ontmaskerd alibi ver weg
en je schreef met de standvastigheid van vogels
die in de schemering hun woorden laten rollen in hun melodie
van onbevattelijke waarheid
(voor theo para) read on…
Literatuur & Decembermoorden
Van de redactie van de Ware Tijd Literair
Antoine de Kom, kleinzoon van Anton de Kom, stuurde ons een gedicht met het verzoek dat op 6 december te plaatsen. Het gedicht draagt hij op aan Theo Para van wie elke zaterdag een essay in de Ware Tijd staat. Hij beschrijft daarin de huidige politieke situatie in ons land realistisch, vaak terugkijkend naar de tachtiger jaren en verband leggend met het nu. Dit verzoek was voor ons aanleiding om uw aandacht te vestigen op wat er in de loop der jaren geschreven is over de Decembermoorden. Christine F. Samsom verraste met een verhaal, ‘Vader en zoon’, over een zoon wiens vader dood is sinds 8 december 1982, al 32 jaar geleden. Een sterke familierelatie is verbroken en zoon kan geen afstand nemen van wat toen gebeurde. read on…
Verslag van het Read my World Festival september 2014
De tweede editie van Read my World, het nieuwe internationale literatuurfestival van Amsterdam, gaf opnieuw in een in depth view van een regio die voornamelijk door rampspoed in het nieuws komt. De formule: geef literatoren uit de regio zelf de kans om een selectie van veelbelovend literair talent te presenteren. Het resultaat: een drie dagen durende ontdekkingstocht in de literaire actualiteit van het Caraïbisch gebied. read on…
Read my World 2014: Literatuur uit de Caraïben
Het programma is rond, de site online en de kaartverkoop van start: Read My World is er klaar voor. Op 12, 13 en 14 september presenteert hét internationale literatuurfestival van Amsterdam de poëzie en verhalen van de Caraïben. Voorbij de waan van de dag onderzoekt het festival de grens tussen literatuur en journalistiek, tussen hier en daar – en vestigt de aandacht op alles ertussen. Drie curatoren uit de regio nemen je mee op avontuur door het vaak onbekende Caraïbische literaire landschap. Maak kennis met de talentvolle schrijvers, uitgesproken dichters en prikkelende spoken word-artiesten die zij selecteerden in Jamaica, Guyana, Suriname, Saint Lucia, Barbados, Trinidad & Tobago en Haïti. read on…
Jaarverslag 2012-2013
Jaarverslag Werkgroep Caraïbische Letteren Verenigingsjaar 2012-2013
Het bestuur van de werkgroep Caraïbische Letteren bestond aan het begin van het verenigingsjaar uit Peter Meel (voorzitter), Igma van Putte-de Windt (vice-voorzitter), Kirsten Dorrestijn (secretaris), Michiel van Kempen (penningmeester) en de leden Carl Haarnack, Paulette Smit, Noraly Beyer en Matthijs Ponte.
In de loop van het jaar vond een tweetal wisselingen plaats. Aart Broek kwam de werkgroep versterken en nam de functie van penningmeester van Michiel van Kempen over. De laatste bleef aan als lid. In de korte periode dat hij aanzit als penningmeester heeft de werkgroep al ruimhartig mogen profiteren van de deskundigheid van Aart Broek.
Kirsten Dorrestijn nam onder dankzegging afscheid van de werkgroep. Gedurende een aantal jaren verzorgde zij tot volle tevredenheid van het bestuur het secretariaat van de werkgroep. In de vacature die zij heeft achtergelaten, is nog niet voorzien. Het secretariaat werd sinds haar vertrek bij toerbeurt door leden van het bestuur waargenomen.
Het bestuur kwam in het verslagjaar vier maal bijeen om activiteiten voor te bereiden: op 14 januari 2013, 19 augustus 2013, 23 september 2013 en 21 november 2013. De meeste aandacht ging tijdens deze vergaderingen uit naar de organisatie van de vijfde letterendag (zie hieronder). In het bijzonder de financiering en logistiek van deze ambitieuze onderneming eisten veel van het bestuur. Los van de plenaire bijeenkomsten vergaderde het bestuur regelmatig en petit comité met derden.
Cola Debrot
Belangrijkste activiteiten
De derde Cola Debrotlezing werd op 21 juni 2013 in de Openbare Bibliotheek Amsterdam uitgesproken door dichter, schrijver en forensisch psychiater Antoine de Kom. In een diep ernstige maar tegelijk speelse beschouwing verkende De Kom de herinnering aan en doorwerking van de slavernij, met tal van subtiele en tot nadenken stemmende terzijdes. De Kom beëindigde zijn ‘In de straten van de hemel’ met een pleidooi voor Surfri – een onbaatzuchtige houding die een einde moet maken aan overheersing en onderwerping, vroeger en nu, en de deur dient te openen naar werkelijke vrijheid. Michiel van Kempen interviewde De Kom na het uitspreken van de lezing over zijn werk.
De Cola Debrotlezing sloot aan bij de vele activiteiten die in 2013 plaatsvonden in het kader van de herdenking van 150 jaar afschaffing van de slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden. Een licht bewerkte tekst van de lezing werd gepubliceerd in de 55-ste jaargang van Hollands Maandblad, nr. 789/790, augustus/ september 2013.
De vijfde Caraïbische Letterendag markeerde het lustrum van de werkgroep Caraïbische Letteren. In een uitverkocht Theater van ‘t Woord was het publiek op 6 december 2013 getuige van drie wereldpremières. Speciaal voor de viering van het lustrum en in opdracht van de werkgroep schreven de componisten René Samson en Randal Corsen muziek op poëzie van Surinaamse en Antilliaanse dichters. René Samson bracht onder de titel Cultuurtuin kawina een energiek stuk ten gehore met zang, slagwerk en dans op gedichten van Michaël Slory en Bernardo Ashetu. Randal Corsen – Edison-winnaar en componist van de eerste opera in het Papiamentu, Katibu di Shon – gaf met zang, percussie, gitaar en piano een jazz-interpretatie van poëzie van Lucille Berry-Haseth. Margriet Hoenderdos componeerde kort voor het overlijden van de Surinaams-Nederlandse dichter Hans Faverey een muziekstuk getiteld De lussen van Hans Faverey. Het werk kwam in nauwe samenwerking met de dichter tot stand. Ook deze compositie voor blazerskwintet werd deze avond voor het eerst voor publiek uitgevoerd.
Maar het lustrum bood meer. Naast een recital van de pianist Alwin Toppenberg – die het publiek op aanstekelijke wijze entertainde met walsen en tumba’s – trad Dave MacDonald op met zijn elfkoppige Tiri Fu Bari band. De groep speelde composities op teksten van de Surinaamse dichters Trefossa, Dobru en Shrinivási in een mix van muziekstijlen. Presentatrice Noraly Beyer omschreef het treffend: ‘Poëzie gaat zweven met muziek en muziek krijgt vleugels door de poëzie.’ Lilian Gonçalves-Ho Kan You, de eerste voorzitter van de werkgroep, stelde het in haar feestrede weer anders: ‘De werkgroep Caraïbische Letteren is waarschijnlijk de meest dynamische werkgroep van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde’. De lustrumviering kwam tot stand met steun van het Amsterdams Fonds voor de Kunsten en de Openbare Bibliotheek Amsterdam.
Een groot succes blijft de blogspot van de werkgroep. Sinds 2009 bezochten bijna 2,5 miljoen bezoekers Caraïbisch Uitzicht (http://caraibischeletteren.blogspot.nl/), dat een keur aan informatie bevat over activiteiten op het gebied van de Caraïbische letteren. Het feit dat de blog steeds meer transformeert tot een database waarin over uiteenlopende zaken en personen gegevens zijn terug te vinden, stemt tot tevredenheid, maar vraagt ook om onderhoud. Het bestuur heeft zich in het verslagjaar gebogen over kwesties als het laden van de blog, de structuur van de website waarmee de blog is geïntegreerd en de beschikbare zoekfuncties. Een ander punt van aandacht betrof de mogelijkheden die kunnen worden gecreëerd om gerichter discussies uit te lokken over actuele onderwerpen. De werkgroep verwacht in 2014 in ieder geval een aantal technische aanpassingen te kunnen doorvoeren die de gebruiksvriendelijkheid van de blog zullen verbeteren.
Peter Meel
Secretaris a.i.
Achter de ogen van Derek Walcott
door Michiel van Kempen
Derek Walcott leest een fragment uit zijn poëzie voor. Hij is close-up in beeld. Het gaat over zijn moeder en als het fragment ten einde is legt hij abrupt zijn boek neer, zijn ogen staan vol tranen en hij kijkt naar de camera en de crew die de opname maakt en hij zegt, betrapt, gedesoriënteerd, dat ze hem in de val hebben gelokt. Opeens is de grumpy old man uiterst kwetsbaar geworden. In de zaal bij de Nederlandse première afgelopen zondag van Ida Does’ filmdocumentaire over de grote Caraïbische dichter, kon je een speld horen vallen. Derek Walcott: dichterbij kon je niet komen. read on…
Zondag première Walcott-film van Ida Does
De Nederlandse première van Ida Does’ documentaire film over de Caribische dichter en Nobel prijswinnaar Derek Walcott is as zondag 30 maart om 18:30 uur in het Bijlmer Parktheater. De feestelijke avond wordt opgeluisterd door: voordracht door Antoine de Kom (winnaar VSB Poëzie prijs 2014), violist Yannick Hiwat, Steeldrum music Willy Richardson. De avond wordt gepresenteerd door Paulette Smit en er is een Q&A met regisseur Ida Does.
Er zijn nog enkele tickets beschikbaar! Het belooft een mooie avond te worden, een feest van de Caribische cultuur, poëzie en Derek Walcott’s werk. Voor kaarten, klik hier
Arubaanse première
Op 4 april is de Arubaanse première in Cas di Cultura, in aanwezigheid van Regisseur Ida Does, Co-Producent Rebecca Roos en Cameraman Ingmar Maduro. Steeldrum door Lee Connor.
Henna Goudzand Nahar interviewt Bart Römer en Antoine de Kom
Suriname 1729: Thomas is slaaf op de plantage Nieuw-Holland. Hij trekt de aandacht van Cornelis, de slavenmeester, die hem leert lezen en schrijven. De vriendschap met Jacob, de zoon van Cornelis, slaat om in vijandschap wanneer blijkt dat beide jongens hun oog laten vallen op hetzelfde meisje, Kwasiba. De gevolgen zijn verschrikkelijk… Bart Römer schreef Kwakoe: een schrijnend verhaal over slavernij en kolonialisme, over trouw en verraad, over ethische normen en opportunisme, over onderdrukking en trouw zijn aan jezelf.
read on…Interview Antoine de Kom: ‘Ik ben een outcast net zoals mijn grootvader dat was.’
door Jerry Dewnarain
Antoine de Kom, kleinzoon van Anton de Kom, is in Nederland de winnaar van de VSB-Poëzieprijs 2014 geworden. De dichter krijgt de prijs voor de beste Nederlandstalige dichtbundel van het afgelopen jaar voor zijn bundel Ritmisch zonder string (uitgeverij Querido). Tijdens een feestelijke avond in het stadhuis van Rotterdam ontving De Kom de prijs uit handen van burgemeester en juryvoorzitter Ahmed Aboutaleb.
read on…Als de dichter reist op de vleugels van de liefde
door Theo Para
Vanuit een luie houding op de dubbelzit stoelen vlakbij de ingang van het treinstel, keek ik even boven mijn openslagen boek uit naar de jonge, blonde vrouw die net was ingestapt. Terwijl ze haar blik langzaam van mij afwendde en aan de andere zijde van het gangpad ging zitten, glimlachte ze betrapt en ondeugend tegelijk. Pas enige momenten daarna besefte ik dat ze de geelgroen afgedrukte titel op de groene kaft van het voor mijn gezicht gehouden boek had gelezen. Ritmisch zonder string. Toen voelde ík mij betrapt. Wat zou ze wel niet denken? Er was maar één die schuldig was aan dit woordenloze gevoelstafereel in het openbaar vervoer: de dichter Antoine de Kom (1956) die het aan de kwajongen in zichzelf had overlaten de titel te verzinnen voor zijn dichtbundel die tot de beste van Nederland zou worden bekroond. De jury van de VSB-poëzieprijs 2014, de meest prestigieuze dichtersprijs van Nederland, was unaniem. De prijs van 25.000 euro en nog meer moois ging naar de dichter van Ritmisch zonder string. Het voelde zo ongeveer als toen mr. Gerard Spong door zijn collega’s tot beste strafpleiter van Nederland werd uitgeroepen. Voor het eerst stond nu een dichter met Surinaamse strings op de hoogste plek van het erepodium. De Kom maakte geen geheim van het emancipatoire momentum. Hij zei in het NRC Handelsblad dat de Nederlandse poëzie wit was. Hij was wars van ‘bekentenispoëzie’, hij wist het verschil tussen gedicht en pamflet. Maar hij had ook geen valse schaamte over zijn onmiskenbare engagement. Ook op de achterflap van zijn dichtbundel liet deze dichter-psychiater het nadrukkelijk weten, hij is ‘een kleinzoon van de Surinaamse nationalist en verzetsstrijder Anton de Kom’. In dezelfde alinea vertelde hij de lezer dat hij is gehuwd ‘met de mensenrechtenactiviste Lilian Gonçalves- Ho Kang You’. Ritmisch zonder strings begon voor lilian met het liefdesgedicht haar vele.
je sprak hoewel het schieten alweer opgehouden was.
de kinderen staan zwijgend aan de kant.
dan is er weer de regen
zijn er weer bladeren waar je uit tevoorschijn stapt.
je denkt waarschijnlijk weer aan alles
als je uit het brandpunt zuchtend heel dicht
naast me komt
Het bleef niet daarbij. In de duizelingwekkende poëtische waaier van reiservaringen in Fes, Kaapstad, Paramaribo, Istanbul, Menorca, Filipijnen, Sahara, Den Haag, New Orleans, Damascus, Honduras, Sint Petersburg enzovoort, ademde overal de liefde, veelal verhuld als receptieve, zinderende, esthetische vitaliteit.
De reiziger De Kom liet Fes prachtige dichtregels.
in luwte van dadelpalmen dommelen tot
citroen en cipres als munt en vijg zichzelf overslaan
in de smalle stegen waar bedelaars hun dag ontdenken
In het land van Nelson Mandela bleef hij wars van blinde adoratie.
zilverkleurige auto’s en zwarte mannen van de veiligheidsdienst.
wij hebben de grenzen verkend en wij zijn verder verdwenen
achter de mascara die zuid-afrika heet
In Suriname herinnerde hij in laos plots ronald venetiaan.
opeens
miste je de president
je ziet hem nóg
over de rode loper in zijn paleis links afslaan
en dan de trap af dalen.
er hangt een ruisdael aan de muur.
Terwijl hij stil hield bij ‘het fort van uitermate weinig woorden’.
falend geheugen vriend voel
worden van alles wat met hitte
& Gods wil ons verleden vol
drankflessen witgoed bloedbad en boeien was.
boeien in diverse maten voor enkels
of handen of handen of hals. Nog te zien
in het fort van uitermate weinig woorden
waarde allerhoogste ziel en geest om zijn troon heeft verzameld
en aangeeft dat zijn positie
onhoudbaar is
In het nationale morele conflict van Suriname blijkt de kleinzoon van Anton de Kom begiftigd met de principevastheid van opa. In zijn interview in het NRC Handelsblad naar aanleiding van zijn prijs was hij helder:
‘Mijn poëzie heeft veel met Suriname te maken, met een president die weigert zich voor de rechter te verantwoorden voor de meest verschrikkelijke misdaden.’
Mij deed de leeservaring met Ritmisch zonder stringdenken aan een formidabel Caribisch salsa-orkest waar trompetten, zangers, timbales, conga’s, gitaren, piano’s elk hun virtuoze improvisaties lanceren, zo individueel, anders, origineel en toch samengebonden door het tak-tak-tak-taktak van het meest simpele instrument: de twee stokjes, de claves. Wie het ritme van de claves kwijtraakt wordt overweldigd door het muzikale geweld. Dat overkwam een enkele Nederlandse recensent tijdens het lezen van Ritmisch zonder string. Hij schreef over ‘poëzie bedolven onder veel tropisch gekleurd taalgeweld’ en raakte zelfs de spelling van de bundeltitel kwijt, het werd bij hem Zonder string. Hij was de claves, het Ritmisch, kwijt.
En de dichter had in graszee niet aanraken nog zo een heldere leesinstructie gegeven.
. nergens is het beter dichten dan op aanrollende golven. Men neme een stevige regel en houde zich daaraan vast. De golven breken op. De regel wordt schuimend gedicht en als de golf op het punt van omslaan komt is de bladzij altijd sneller. Dichten is zulk omslaan golven zijn al brekend en ontrollen dan pas echt hun poëzie.
.
[uit de Ware Tijd, 8 februari 2014]
RSS
Facebook
Twitter
