Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: kolonialisme
Na de komma: Hindostanen en de erfenis van het kolonialisme
door Carlo Jadnanansing
Enkele maanden geleden presenteerde Shantie Singh haar boek: Na de komma. De naam van het werk is ontleend aan een uitspraak die de toenmalige Nederlandse premier Rutte in 2022 aanbood voor het slavernijverleden. Hij zei daarbij: “We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst. Dus vandaag zetten wij een komma, geen punt.”
read on…Universiteit Utrecht en koloniale kennis
Bestuderen, bemeten en beleren sinds 1636
Henk van Rinsum geeft in zijn boek Universiteit Utrecht en koloniale erfenis een diepgaande beschrijving van het koloniale verleden van de Universiteit Utrecht vanaf haar stichting in 1636. Hij beschrijft de ontwikkeling van (wetenschappelijke) kennis en kennisoverdracht over en in de Nederlandse kolonies, met name in Nederlands-Indië.
read on…Een Westers Beschavingsoffensief – onderzoek naar Tilburgs koloniaal verleden
Op 11 juni 2024 werd in de LocHal in Tilburg het lang verwachte onderzoek naar Tilburgs’ koloniaal verleden gepresenteerd. Het onderzoek, uitgevoerd onder leiding van historica Rosemarijn Hoefte van het Leidse KITLV en de Universiteit van Amsterdam, is getiteld ‘Een westers beschavingsoffensief: Sporen van het koloniaal en postkoloniaal verleden van Tilburg’.
read on…Indiaanse opstand en vrede
door Fred de Haas
De Madrileen Gonzalo Fernández de Oviedo (1478-1557) werd in 1532 door Karel V tot Cronista de Indias (Kronikeur van de Indiën) benoemd. Tijdens zijn leven maakte hij vele reizen naar de Amerika’s en verbleef daar ruim twintig jaar. Hij schreef o.a. het monumentale werk Historia general y natural de las Indias (1535-1537) en kan worden beschouwd als een betrouwbaar geschiedschrijver. Hij was echter in sommige opzichten net zo bevooroordeeld als velen van zijn tijdgenoten en beschouwde Indianen als inferieure wezens die vanwege hun gebreken eigenlijk niet goed konden samenleven met de Spanjaarden. Evenmin konden ze worden beschouwd als overtuigde katholieken.
read on…Teruggave Roofkunst, relevant voor Suriname?
Ons koloniale verleden in 50 voorwerpen
In de Ware Tijd van 19 april 2024 was er aandacht voor koloniale collecties en roofkunst. Hilde Neus doet verslag van een paneldiscussie in het Nationaal Archief in Suriname. Ze gaat in op de samenwerking van musea en bespreekt enkele publicaties, waaronder het fraai geïllustreerde Ons koloniaal verleden in 50 voorwerpen met vijftig verhalen van alle windstreken in het Nederlands koloniale gebied.
read on…Een kort verhaal van de staat van Surnamen in anno 1662
Tijdens onze zoektocht naar documenten over de “Indiaanse Oorlog” in Suriname die begon in de jaren 1670, kwamen we ook terecht bij de collectie Bonaparte in de Nationale bibliotheek van Frankrijk in Parijs. In de voormalige liassen van de Zeeuwse familie van Citters kwamen we dit manuscript tegen. Wij danken Willem Klooster en Suze Zijlstra voor hun eerste blik op dit document om het te falsifiëren. Dit artikel is een werkversie en alle commentaar en suggesties zijn welkom.
Martijn van den Bel & Gérard Collomb
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (5 en slot)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Indianen waren ook maar gewone mensen
De bedoeling van dit artikel was om het treurige lot te belichten van Indiaanse volken die door de omvang van de Arabische en Afrikaanse slavernij en de aandacht die daarop was gericht bijna als onopvallende voetnoot in de marge van de bewuste geschiedenis terecht zijn gekomen. Ik heb geprobeerd te schetsen hoe zij ten tijde van Columbus te lijden hebben gehad van de sinistere macht van het Vaticaan en de Spaanse ontdekkings- en veroveringsdrift. Daarbij is ook enigszins begrip getoond voor de Spaanse Kroon die door het vaststellen van allerlei verordeningen, geboden en verboden serieuze pogingen heeft aangewend om het lot van de inheemse bevolking te verzachten en daarbij te maken had met de nietsontziende ambitie van de individuele kolonisator.
De inheemse bevolking liep in dit betoog een grote kans om zonder veel nuances en bijna als een abstracte categorie te worden neergezet, terwijl ze in feite lichamelijk zijn bezweken onder het geweld van de Spaanse legers.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (4)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Vroege beeldvorming over ‘de’ Indiaan
In de Spaanse beeldvorming van de 16e eeuw waren veel Indianen menseneters, een begrip dat al gangbaar was in de Oudheid. De praktijken van die menseneters werden met veel lugubere details en fantasie beschreven. Ook door serieuze kroniekschrijvers. Wat ervan waar is laat zich moeilijk gissen. Men baseerde zich o.a. op getuigenissen van mensen die bij de Cariben gevangen hadden gezeten. Columbus had van de Taíno (Indianen die het westelijk deel van het Caribisch gebied bewoonden) begrepen dat ze erg bang waren voor de mensen die ze ‘Caniba’[i] noemden Deze ‘Cariben’ zouden mensenvlees eten en zeer oorlogszuchtig zijn. Ook de eerste bisschop van Hispaniola spreekt omstreeks 1519 van de afschuwwekkende Kannibaleneilanden (las detestables islas de los caníbales).De Spanjaarden hadden veel moeite met het koloniseren van die eilanden omdat de Cariben weerstand boden en later ook samenwerkten met de Engelse, Franse en Hollandse piraten die vijandig stonden tegenover de Spanjaarden en Portugezen, de ‘legitieme’ kolonisten.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (3)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Kroniekschrijver Gonzalo Fernández de Oviedo y Valdés[i]
Oviedo was geen hoog opgeleid persoon, maar wel een scherp observator. Hij was ook een waardevol ooggetuige en schreef talloze boeken over flora, fauna, planten en Indianen. Hij had kritiek op het misbruik dat van de bevolking werd gemaakt door de Spanjaarden, op de ruzies tussen de verschillende religieuze ordes en het gebrek aan ethisch gevoel bij de Christenen. Jammer genoeg heeft hij zich negatief uitgelaten over de Indianen en zijn mening was ook leidend in later tijden.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (2)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
De brief aan Santángel
In zijn verslag stelt Columbus de Indiaan voor als de ‘edele wilde’ die niet is besmet met maatschappelijke ondeugden. Indianen zijn eenvoudig, meegaand, houden van hun medemens en zijn goedlachs. Het is daarom des te verbazingwekkender dat Columbus ook overweegt hen tot slaaf te maken.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (1)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Sinds onheuglijke tijden zijn er oorlogen waarin mensen elkaar onderdrukken en naar het leven staan, vaak vanwege het bezit van een stuk grond. De geschiedenis der mensheid zal zich herhalen zolang er mensen zijn. Al lerend van de Geschiedenis rennen we als hamsters in een loopwiel.
Er is al veel geschreven over de tijd dat Spanjaarden, Portugezen, Fransen, Hollanders en Arabieren eeuwenlang mensen uit Afrika kochten en roofden om ze onder dwang te laten werken in Azië en op de plantages in de Amerika’s. Daarbij is de aandacht zozeer gericht geweest op de Afrikaanse en Arabische slavernij dat er hele volkstammen zijn geweest die het zonder die aandacht hebben moeten stellen, maar die niet minder zijn geconfronteerd met geweld, onderdrukking en uitbuiting van de kant van, voornamelijk, Europeanen. Het gaat hier over de volken die wij, naar algemeen verbreide gewoonte, rubriceren onder de generieke naam ‘Indianen’, een naam die te vergelijken is met de benaming die men in vroeger tijden, en zelfs tot in onze tijd, gewoon was te geven aan de onderling meest verschillende volken van Afrika: ‘Zwarten’ of ‘Negers’.
read on…De na-ijleffecten van het kolonialisme
door Stephan Sanders
Vandaag worden de ketenen doorbroken, ‘Keti Koti,’ weer eens, en steeds vaker ook in Nederland. Het toeval wil dat ik net bezig ben de roman Kopzorg te lezen van Edgar Cairo (1948-2000). Als Gerard Reve in Nederland geldt als de ‘Volksschrijver’ heeft Cairo nog meer recht op die naam, ook al omdat hij de Surinaamse geschiedenis meeneemt en een vanzelfsprekend oog heeft voor het creools-volkse.
read on…
RSS
Facebook
Twitter
