Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Koloniale jeugdboeken vanuit hedendaags perspectief
Op 10 november 2023 organiseert de Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur in de Universiteitsbibliotheek Leiden een studiedag over Koloniale jeugdboeken vanuit hedendaags perspectief. In het programma is niet alleen aandacht voor het traditionele “witte” perspectief op de koloniën, maar wordt ook belicht hoe de oorspronkelijke inwoners hun geschiedenis beleefden. Het denken langs raciale lijnen was verankerd in de maatschappij en werd onder andere verwerkt in sfeerverhalen. Maar boeken bevestigen niet alleen de heersende cultuur. Er zijn ook verhalen van troost of bevrijding. Aan de hand van uiteenlopende kinder- en jeugdboeken leren we de verschillende invalshoeken kennen. Niet alleen Nederlands-Indië, maar ook Zuid-Afrika en Suriname/Caraïbisch gebied komen aan bod.
read on…Opsluiten wegens uitschelden – Leren van geschiedenis 32
door Hilde Neus
In de afgelopen week zijn er enkele mensen opgepakt vanwege belediging van de president. In de wet staat dat dit verboden is, waarop reacties uit de samenleving loskwamen over de vrijheid van meningsuiting. Waarna weer enkele mensen in de pen klommen om het verschil tussen die vrijheid en het respectloos bejegenen van hoogwaardigheidsbekleders aan te geven. Is het uitschelden (met grove termen) van regeringsleiders geoorloofd? Wat zegt een dergelijk taalgebruik van de criticaster, wat zegt het van een samenleving? Tegenwoordig wordt er op Facebook gescholden dat het een lieve lust is, maar degenen met een dergelijk afkeurenswaardig taalgebruik verschuilen zich vaak achter een vals profiel.
read on…On the use of Dutch “slaaf” and “totslaafgemaakte”
by Michiel van Kempen
As in all postcolonial debates scrutinizing language is perhaps the foremost issue. The N-word has sweepingly been banned from public discourse, “coolie” and “mulatto” are under attack, all kinds of words naming black people are being scrutinized, commented upon, weighted and often rejected. One of the issues in the Netherlands in 21st century postcolonial debates is how to cope with the term “slaaf” (slave/enslaved). Scholars, activists and more and more people tend to reject the old word “slaaf”. However unlike English, the Dutch language does not offer an obvious alternative. And some black scholars argue that there good reasons to stay with the old word “slaaf”.
read on…Paul François Roos – Schets van het plantaadjeleven
aan mijnen broeder Cornelis Sebille Roos.[1]
Mijn broeder, die uw tijd, in andre werelddelen,
Al schetsende, besteedt met verf en kunstpenselen!
Ontvang een dichttafreel van mij, die, ver van u,
Aan ‘t Commewijnse vocht,[2] het fortgewemel[3] schuw,
En ‘t land bebouwende, bemin het eenzaam leven,
Van welks vermaak mijn pen u tracht een schets te geven.
Mosa Lampe dicht; Cornelia antwoordt
Mosa Lampe
Den generaal P.R. Cantz’laar[1] en gemalin,
te Aruba den 16en Augustus 1824,
met dit volgend lied vereerd door juffer A.C.E. Lampe.
(Wijze: God save the King.)
Eerwaardig heer en hoofd!
Aruba’s opperhoofd
Hier in ons kring.
Ach, dat uw liefde en deugd
Steeds zij den troost en vreugd
Die ons omring.
Wij smeken het Albestuur
Voor u heil dat eeuwig duur
Dat nimmer ons liefdevuur
Voor Cantz’laar doof.
Hendrik Schouten – De gele vrouw
Een vrouw die deugden mint en past op hare plichten,
Uit gulle vrolijkheid wel eens een deuntje zingt,
Op ’t klavecimbel speelt en somtijds luchtig springt
Om ’t afgesloofde brein haars egaas[1] te verlichten,
Sinceria – Hartelijke uitboezeming
Hartelijke uitboezeming over de aanstaande gemeenschappelijke vereniging van de twee Protestantse Evangelische Gemeenten te Curaçao en onderhorige eilanden
Ode aan de verdraagzaam-eensgezinde Godsverering
Zwakke zangster met schrome lust!
Wat adem doet uw zanglust roeren?
Wat huivring wekt uw stille rust?
Hoe! zou iets trefflijks u vervoeren?
Want geen bloemenkransje lacht u aan,
Of, vleiende gunst met laurierblaan;
Geen streelster zal uw lof doen horen;
Uw proeftijd snelt aan de avondstond,
Ziet reeds op het eindpaal schier ten grond;
Natuur kwijnt haast ter rust, – wat kan uw zangdrift sporen?
De fondantlaag van de romantiek; Vier teksten over slavernij in Suriname
door Michiel van Kempen
In de loop van de 19de eeuw is de slavernij een dankbare voedingsbodem geworden voor literaire verbeelding door Nederlandstalige auteurs: hardvochtige slavenhalers, wrede planters, nobele slaven, woeste marrons (weggelopen slaven die diep in het binnenland hun eigen gemeenschappen vormden) en door de zwampen ploeterende marronjagers bevolken de vertellingen. De 19de eeuw heeft dan ook meer dan dubbel zoveel literaire teksten over Suriname voortgebracht als de 18de.
read on…Neem Astrid Roemer serieus
en onthoud haar de Prijs der Nederlandse Letteren
door Aart G. Broek
Bij de toekenning van de P.C. Hooftprijs, in 2016, werd Astrid Roemer geprezen voor de indrukwekkende verknoping van literaire experimenten en politiek engagement in haar werk. ‘Naar het oordeel van de jury leidt dat tot romans die tegelijk scherpe en relevante interventies in het publieke debat zijn én complexe literaire verbeeldingen van de geschiedenis van Suriname.’ Roemer accepteerde de karakterisering instemmend.
Koloniale literatuur herlezen: ‘Om te weten waar je naartoe gaat, moet je weten waar je vandaan komt’
door Elien Spillebeen
Dat het een andere tijd was, toen de literatuur verscheen die we vandaag koloniaal noemen. Verbannen of verketteren hoeft niet, maar veel boeken kunnen wel context en nieuwe lezersperspectieven gebruiken. Dat is precies wat twee nieuwe essaybundels, een Nederlandse en een Vlaamse, beogen. Ze geven een zwarte tegenstem aan vooral witte koloniale verhalen.
read on…Een lange mars door de brousse van de Nederlandstalige Congo-literatuur
door Michiel van Kempen
Schrijvers uit voormalige koloniën reiken ons soms het beste uit de wereldliteratuur aan, schrijvers over de koloniën doen dat zelden. Dat is de conclusie die zich met kracht opdringt na het doorworstelen van de 500 pagina’s dikke studie van Luc Renders over het Nederlandstalige Congo-proza.
read on…Het andere postkoloniale oog
De Nederlandse (post)koloniale cultuur en literatuur zit vol verrassingen. Wat onbelicht was, wordt in de net verschenen, veelzijdige bundel Het andere postkoloniale oog uitgelicht en wat misschien wel bekend leek, krijgt een totaal nieuwe belichting.
read on…