blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Koenders Ruth

Papa Koenders was zijn tijd ver vooruit

door Tascha Samuel
Paramaribo – Alles geheel in het Sranan, was de opzet van de Papa Koenders Neti die het erfgoed van deze taalpionier moest eren. Het bleek een zeer geslaagde opzet. De aanwezigen amuseren zich enorm, terwijl zij tal van oude ‘onbekende’ Srananwoorden oppikken. Het interactief programma en de vele tori’s werken goed op de lachspieren. De achtertuin van Tori Oso is dan ook goed gevuld wanneer Eddy van der Hilst de spits afbijt door het levensverhaal van Koenders te vertellen. Naargelang de avond vordert, wordt het duidelijk dat Julius Gustaaf Arnout Koenders zijn tijd ver vooruit was.

Gevoelige snaar

Het eerste deel van de avond wordt gevuld met gedichten en agersitori’s die Koenders publiceerde in het ala tu wiki koranti getiteld De schakel tussen school en thuis. Alvorens dat gebeurt, klinkt de krachtige stem van Marlene Tuinfort die tweestemmig sokopsalmliederen zingt met Hugo Gallant. Met veel gevoel declameert Tuinfort vele werken die een gevoelige snaar raken en zeker tot nadenken stemmen. Nyan mofo Adrian nanga en nekti Miriam is een kort tweespel gebracht door Rosanna Etnel-Lukson en Romeo ‘Oela’ Leeds. De essentie van het verhaal is, dat je vooral jezelf moet zijn en het eigenen moet waarderen.
Gedachte van vervloeking
Eén van de door Koenders geschreven stukken gebracht door Van der Hilst stelt, dat de zwarte man vervloekt is. “En inderdaad vervloekt is degene die meent vervloekt te zijn”, stelde Koenders. Deze gedachte leef(de) toen zwaar onder de bevolking. Dit verzwakte de geest, het verstand en capaciteit van de zwarte mens. Koenders verzocht hen die gedachte van vervloeking uit te rukken te verbranden en voor alle zekerheid ook nog in de rivier te gooien. En om daarna de man aan te nemen die respect heeft voor zichzelf, opdat anderen hem zullen respecteren. Dit is slechts de simpele weergave, maar het verhaal op zich getuigt van de diepe gedachten van papa Koenders. Zijn gedichten roepen vooral op tot het kennen van het eigene en om er respect voor te hebben.
Miskenning
De kleindochter van de broer van Koenders is de bekende liedjesschrijfster Ruth Koenders. Zij geeft in haar presentatie aan, dat zij vooral miskenning ervaart voor haar muziek dat in het Sranan is geschreven. Alhoewel enkele van haar nummers topprijzen hebben gewonnen, worden zij niet door de lokale radiostations afgedraaid. Hooguit haar Suripop winners zoals ‘Wi Srefi’ en ‘Yu na mi son’ worden nog afgedraaid. Na de pauze wordt er werk van anderen gepresenteerd. Tegen de tijd dat de avond eindigt lijkt het alsof de aanwezigen niet weg willen. De sfeer zat er goed in en er wordt nu al uitgekeken naar een volgende Sranan neti.
[naar de Ware Tijd, 02/03/2013]

Brigi-Digi-Dam: CD met nieuwe Surinaamse kinderliedjes van Ruth Koenders

Eind vorig jaar is het repertoire van Surinaamse kinderliedjes na jaren weer eens aangevuld met hoognodige nieuwe oogst, en een mooie oogst: 15 oorspronkelijke liedjes, 11 in het Sranan en 4 in het Nederlands.

Ruth Koenders, liedschrijfster/componiste, is in Suriname geen onbekende. In de loop der jaren heeft zij een aantal malen deelgenomen aan het Suripop Festival, een competitie voor liedschrijvers, waar zij twee keer een eerste prijs heeft behaald: in 1983 met haar lied Boni Doro in de categorie ‘politiek’, en in 2000 met het lied Yu na mi son, waarmee zij de veelbegeerde Jules Chin A Foeng-trofee veroverde. Buiten Suriname wist zij in 2006 in de door de Amerikaanse Innovation Entertainment Group georganiseerde 1st International Lo-Budget Love Songwriting Competition de eerste prijs te behalen met haar lied Pasensi Kado (ondanks de Sranan tekst!).


Ruth met Muze Facienne

Gedurende haar recente ervaring als directrice van een crèche annex peuter-/kleuterschool werd zij geconfronteerd met het gegeven dat er zo weinig aansprekende Surinaamse kinderliedjes bestaan. Zelf zegt zij hierover: “Tijdens mijn speurtocht naar wat er onder andere op het internet voorkomt aan Surinaamse kinderliedjes heb ik gemerkt dat er grote misvattingen bestaan over kinderliedjes in het algemeen, maar in het bijzonder over Surinaamse kinderliedjes. Surinaamse kinderliedjes worden vaak in één adem genoemd met bekende Surinaamse volks- liedjes, meestal afkomstig uit de slavenperiode, die echter lang niet altijd kinderlijk van inhoud en/of kindgericht zijn.”

Ook vroeg Ruth zich af: “Wat is nu een kinderliedje? Ik heb geprobeerd”, zegt ze daarover, “een definitie te formuleren van wat een kinderliedje is en ik kom tot: ‘Een kinderliedje is een liedje dat spreekt tot de verbeeldingswereld van een kind en dat bedoeld is om op muzikale wijze het kind iets aan te leren of ergens toe te bewegen, of het nu gaat om een spel, om basis-vaardigheden, of gewoon om blij te zijn of te worden.’ Een mond vol, maar dat is nu precies wat ik vind dat een kinderlied is en moet zijn.” Vanuit deze gedachte en geïnspireerd door de spontaneïteit van de kindertjes van haar Sjommi-school en veelal ook in samenzang met die kindertjes zijn deze liedjes ontstaan.

Het zijn liedjes geworden die perfect aansluiten bij de leef- en belevingswereld van het Surinaamse kind. Dus niet langer meer Berend Botje, maar Anansi koni, Iwan e prey opobal, Meneer de Kakkerlak, Wakawakamira, etcetera, en dan in gangbare muziekstijlen als kaseko, salsa, bhaitak, ghana, wals; kortom voor elk wat wils, van heuse ‘rap’ tot slaapliedje. Of zoals Ruth bezingt hoe zij van haar grootmoeder heeft geleerd een pop te maken van een overal in Suriname groeiende stugge grassoort:

Tiki popki

Mi gran-mma ler’ mi meki
wan tikipopki tide
a har’ wan grasi kaw a rutu
dat n’ a f’ wwir’ a popki ede
a tek’ wan swarfutiki
fu meki den anu
ma ke mi tikipopki
hab’ soso wan futu

Mi gran-mma ler’ mi meki
wan tikipopki yapon
a kot’ wan olo n’ in wan krosi
now popki kan prodo kon

A popki no d’ ’a wenkri
fu seri efu bay
yu sref’ kan mek tikipopki
no wan sensi yu e pay

Ay, mi lobi
tikipopki (4x)

De CD is uitgebracht door de Stichting No Fasi Productions te Paramaribo, code 7 05105 78109 9, en bevat een boekje met alle teksten.
Voor Ruth Koenders, ga naar: [http://surisra.wordpress.com/].

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter