Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Khedoe Krishnapersad
Verleden, heden en toekomst van de Hindostaanse cultuur in Suriname en Nederland
Tekst van de Derde Jit Narain Lezing door Hans Ramsoedh en het co-referaat door Wierish Ramsoekh, 30 september 2022
door Dr Hans Ramsoedh
Inleiding*
Suriname, Dit land heb ik gekozen is het gedicht dat Shrinivási in 1968 schreef. Het is een nationalistisch statement waarin hij ondanks het harde bestaan een toekomst ziet voor de nakomelingen van de contractarbeiders. Shrinivási was de dichter van de verzoening, harmonie en eensgezindheid, de dichter die met zijn poëzie bruggen wilde slaan tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Suriname (Koefoed 1984).
read on…Na Nadia Raveles, nu ook Benjamin Mitrasingh overleden
De cultuurwereld is in enkele dagen twee cultuurmensen kwijt. Archeoloog en kunsthistoricus Benjamin Mitrasingh is vanochtend in het Academisch Ziekenhuis overleden. De voormalige directeur van het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling is 75 jaar geworden. Ook cultuurkenner Nadia Raveles is niet meer. Zij is op zondag, 30 juni, overleden op 68-jarige leeftijd. read on…
Het immigratiemonument: Baba en Mai of Mai en Baba
door Roy Khemradj
In de opmaat naar viering en herdenking vandaag van 145 jaar Hindostaanse immigratie kom ik in de berichtgeving overal de tekst ‘Baba en Mai’ tegen – we hebben het dan over het monument vlak naast het kabinet van de president aan de Kleine Waterstraat waar vandaag ook kransleggingen plaatsvinden. Als je echter voor het monument staat dan treedt eerst Mai je tegemoet en dan ietsjes naar achter, Baba. In de ondertekst bij een foto in een publicatie worden personen van links naar rechts geduid. Dus op de granieten plaquette aan het voetstuk van het standbeeld had eerst Mai vermeld moeten staan en dan Baba. Ook had er bij het citaat ‘Waar het mij goed gaat, daar is mijn vaderland’ moeten staan dat dit van Mahatma Gandhi is. read on…
Proficiat 145 jaar Hindostani’s
door Maltie Jagnanan
Felicitaties en stevige brasas aan elkaar zonder meer, temeer onze Hindostani’s ondanks veel ongeoorloofde externe druk hun moedertaal en cultuur en zelfs eigen religie te verloochenen, zich redelijk goed hebben weten te handhaven als etnische groep. Daar is er niks verkeerds mee, want van de Chinees e.a. en hun groepsbeveiliging heeft men alle begrip, maar van de Hindostaan werd dat als hokjespolitiek bestempeld. De film Wan Pipel moest eens gemaakt worden om aan de rest van het volk en de wereld te laten zien dat Hindostanen etnisch en hokjesgebonden zijn en hun kinderen niet geheel vrij zijn in hun keuze. Een ongegrond verwijt als de oogkleppen worden afgedaan en naar de keuze, tradities en waarden van de Chinezen en andere volkeren zoals Turken wordt gekeken. Ouders mogen zeker hun bezwaar aantekenen op basis van ervaringen en wijsheid. read on…
Borstbeeld voor beeldhouwer Khedoe
door Arti Lachman
Gistermiddag is door de Stichting Hindoestaanse Immigratie een borstbeeld onthuld van de beeldhouwer Krishnapersad Khedoe. read on…
Massamoord Mariënburg 111 jaar geleden
door Benjamin Mitrasingh
Het is vandaag, 30 juli, precies 111 jaar geleden dat de massamoord op Mariënburg plaatsvond. Over de aard en het aantal van de slachtoffers zijn er wat onduidelijkheden.
read on…Een Strijdersmonument zoals ‘Baba en Mai’
door Krishnapersad Khedoe, maker van het monument van Baba en Mai
Vroegere kolonies van rijke Europese landen, zoals Suriname ten opzichte van Nederland, hebben vaak moeite gehad met de harmonische ontwikkeling van hun pas verworven onafhankelijkheid. Dat lukte niet altijd even snel maar met de bekende ‘good spirit’, kwam tenslotte wel alles op het juiste spoor.Nu is de discussie op gang gekomen rondom een algemeen monument en de president heeft daarvoor op het Revoplein op 25 februari, het voortouw genomen. Een goed initiatief van de president, maar het zal nuttig zijn wanneer dit voornemen ook goed en duidelijk op papier wordt gezet door zijn eigen kabinet.
Uitgangspunten
Sinds de onafhankelijkheid van Suriname in 1975, is het land niet uitgeblonken in het onderhoud van zijn nationale monumenten. Monumenten die om welke redenen dan ook altijd goede belangstelling krijgen van de bevolking zijn: Kwakoe (= woensdag) van Jozef Klas, Miss Alida (slavin met een afgesneden borst) van George Barron en Baba en Mai (meneer en mevrouw) van Krishnapersad Khedoe. Het Javaanse immigratie-monument van Soeki Irodikromo op het terrein van Sana Budaya in de wijk Ma Retraite (=mijn terugtocht) in Paramaribo-Noord, is door de ligging onttrokken aan de belangstelling van het grote publiek. Bij de locatie van enkele monumenten zijn er in het verleden soms weinig stedenbouwkundige planners geraadpleegd.Tegenwoordig willen de Surinaamse kunstenaars een grote transparantie van de opdracht zien, omdat het velen bekend is hoe vooral in de Aziatische landen ‘straatkunstenaars’ voor een appel en een ei kunstwerken kunnen maken die je maar wil. De meer bereisde Surinamers kennen dit van de wereldsteden, maar de eenvoudige Surinamer kent dit niet van hun ‘roots’-land in Azië. Deze onwetendheid is groter bij de Surinamers van Afrikaanse oorsprong dan bij de Aziaten. Die hebben toch nog nooit gehoord van de prachtige bronzen kunstwerken van de koninkrijken Benin en Ife in het huidige Zuid-Nigeria in de periode 1200 tot 1500, tenzij zij natuurlijk kunstgeschiedenis hebben gestudeerd in België.
Eerste stap natievorming
Onze Afrikaanse landgenoten hebben deze ‘culture backing’ helaas nooit gehad waarvan onze Aziatische landgenoten aldoor gretig gebruik hebben gemaakt. Deze Aziaten zouden 1 juli ‘Keti Koti Dey’, moeten uitroepen tot een soort ‘thanks giving day’ naar de Creolen toe, omdat het vooral de Creolen waren die met hun Sranantongo, de Aziatische arbeidscontracten wegwijs hebben gemaakt in het westerse leefpatroon van de Europeanen en vooral ook in hun spreektaal en onderwijs in Suriname. Voor de Aziatische contractarbeiders in Suriname, kwam deze kennis echt niet uit de lucht vallen! Zij zijn daarbij liefdevol geholpen door al de anderen die hier al waren.
Historisch bezien was dit de eerste stap in ons proces tot natievorming in Suriname. In ons toekomstig Nationaal Museum (!) zal dit proces, dat later door ‘papa’ Lachmon verbroedering werd genoemd, nadrukkelijk worden beklemtoond. Deze verbroederingspolitiek moet nog altijd ideologisch goed verwoord worden en dat lijkt een prachtige taak te zijn voor de voormalige vicepresident en kroonprins, de vitale historicus Ramdien Sardjoe.
Workshops
Het is ook goed te vermelden dat het Hindostaanse monument van ‘Baba en Mai’ op de Suralco-plant door meer niet-Hindostanen is gemaakt dan door Hindostanen zelf. En alles gebeurde heel liefdevol en met heel veel enthousiasme! Waarom kan het strijdersmonument van de president ook niet zo worden gemaakt, door jonge en oude kunstenaars onder het toezicht van ervaren beeldhouwers uit al die landen van onze ‘roots’? Het strijdersmonument zal Suriname dan echt niet meer dan twintig procent kosten dan wat er nu voor wordt gevraagd, dus een vijfde deel van de huidige vraagprijs. Suriname heeft binnen korte tijd ook ervaren beeldhouwers in eigen land. Dat moet ook het nut zijn van zo een workshop.
Het mooie voorbeeld van het monument van ‘Baba en Mai’, moeten jonge kunstenaars ook niet vergeten. Het monument is in Suriname ontworpen, hier geboetseerd door een Surinamer en ook hier bij Suralco gegoten en het staat er sinds 1993, dus al twintig jaar, nog altijd in al zijn pracht en praal vlakbij het kabinet van de president…dus onder het toeziende oog van de ‘goede man’. Het strijdersmonument komt dan op het Onafhankelijkheidsplein te staan en de president kan ervan genieten als hij op de zondagmorgen met zijn ‘Gopestwatwa’ gaat wandelen op het plein. Want de gepensioneerde president-directeur ‘broer Henk’ van de Suralco is er nog altijd fit en gezond en hij zal zeker willen helpen. En als de president zijn zakelijke adviseur Dipo, ook vraagt om de ‘deals’ voor Suriname te sluiten op zijn vele zakenreizen, kost dat ons ook geen geld. Wat let ons nog?
Standbeeld Kisaan onthuld
door Sabitrie Gangapersad
Paramaribo – De herdenking van Hindoestaanse Immigratie zal zich vanaf volgend jaar niet alleen concentreren bij het standbeeld van Baba en Mai. Zondag werd in verband met de viering van de immigratiedag een standbeeld van een Kisaan (landbouwer) onthuld bij de Zondagmarkt van Kwatta aan de Derde Rijweg.
De onthulling van het monument werd bijgewoond door verschillende hoogwaardigheidsbekleders onder wie burgervader Rawin Jiawan van Wanica en minister Soewarto Moestadja van Binnenlandse Zaken. Het is verwachtbaar dat vanaf volgend jaar net als bij het beeld van Baba en Mai, een bloemenhulde zal worden gebracht aan het monument van de Kisaan. Dit beeld is net als Baba en Mai gemaakt door de beeldhouwer Krishnapersad Khedoe.
Kunstenaar Ranjan Akloe die in verband met de activiteiten bij de Zondagse Markt exposeerde, juicht het initiatief toe. “Het is een stukje erkenning. Nu gaat Suriname elk jaar op twee plaatsen kransen leggen met het nodige vertier en feest. Baba en Mai is er voor de hindoestaanse samenleving en Kisaan voor de landbouwers.” In de schilderijen die Akloe tentoonstelde was het proces van immigratie zichtbaar. “De immigranten kwamen naar Suriname met nieuwe hoop. Dat zie je in het eerste werkstuk: 1873, coming with hope, settling in balance.
De landbouw, met name de rijstteelt, is het goud van de sector. Dat is weerspiegeld in het tweede werkstuk Seeds of life, gemaakt van padiekorrels. Dat niet alle nakomelingen van de immigranten zijn getreden in de voetsporen van hun voorouders, maar zich ook hebben toegelegd op de technologische ontwikkelingen zonder hun afkomst te verloochenen, is te zien op de derde schilderij Even the technology starts from the Soil. Los van een prachtig plaatje aan de muur, kan je kunst ook gebruiken om een boodschap over te brengen”, zegt Akloe.
Over wat er tijdens de viering van immigratie moet worden gezegd, liet hij de bezoekers nadenken. “Je kunt niet zeggen gefeliciteerd, proficiat of subh immigratiedag. Een prettige bewustwordingsdag klinkt beter. We moeten samen erover filosoferen”, mijmert hij. De kunstenaars Anand Dwarka en Rahied Abdoel stelden ook een aantal werken tentoon. Ook hierin werd het immigratieproces geïllustreerd. Abdoel die nu ruim twee jaren actief is als kunstenaar, put zijn inspiratie uit het dagelijks leven. Op de expositie had hij naast schilderijen ook prachtige massief houten klokken in verschillende vormen.
[uit de Ware Tijd, 07/06/2011]
Apartheidsvieringen in Suriname
Vormen de Surinamers één natie? Om u maar onmiddellijk uit de droom te helpen: nee! Het bericht “Grootse herdenking 138 jaar Hindoestaanse Immigratie” schoot mij in het verkeerde keelgat. Ik woon inmiddels tien jaar in Suriname en die ‘apartheids-vieringen’ houden maar niet op. In Zuid-Afrika was en is ‘apartheid’ een vies woord, maar het begint er steeds meer op te lijken dat hier in Suriname de apartheid nadrukkelijk wordt nagestreefd. Men beijvert zich om keti-koti, de dag van de Hindoestaanse immigratie, de dag van de Javaanse immigratie en het Chinees Nieuwjaar te vieren om zich toch maar vooral te onderscheiden van ‘die anderen’ en de ‘apartheid’ in stand te houden. En dat wordt door opeenvolgende regeringen ook nog eens gehonoreerd met voor ieder op z’n minst één vrije dag.
Recent heeft De Nationale Assemblée (DNA) zijn 145e verjaardag gevierd. Het is kennelijk een ‘cultureel’ gegeven dat elk ‘getal’, elke ‘bigi yari’, groots moet worden gevierd, en dat is niet beperkt gebleven tot de familiale kring, nee, dat virus heeft zich verspreid over alle Surinaamse bedrijven en instellingen. Dat het bedrijfs- leven zijn geld daaraan wil besteden moet het zelf weten, maar het is te gek voor woorden dat overheidsinstellingen en parastatale bedrijven elke vijf jaar uitbundig feesten op kosten van de belastingbetaler. Naar aanleiding van de 145e jaardag van de DNA heeft oud-president Venetiaan zich publiekelijk afgevraagd of dat nu wel zo nodig moest worden gevierd, maar tijdens zijn eigen bewind heeft hij zichzelf die vraag niet gesteld.
Het zou een mooie taak voor de regering Bouterse zijn om orde op zaken te stellen inzake de nationale feestdagen (het uitbannen van etnicteit was immers één van Bouterse’s vekiezingsleuzen), ware het niet dat Bouterse dat onmiddellijk hoogstpersoonlijk heeft verprutst door à la dol aan deze en gene een nationaal vrije dag toe te kennen, met als klap op de vuurpijl zijn aankondiging dat de “Dag van de Revolutie” op 25 februari een nationale feestdag wordt. Daarom is het op z’n plaats hier te verwijzen naar mijn post “1 juli | Dag der Vrijheden” van 1 juli 2009 op dit blog, waar ik heb geciteerd wat voormalig Preident Jules Sedney mij vertelde: “In 1959 werden in het kader van de natievorming enkele nationale symbolen bij wet ingevoerd: de vlag (witte ondergrond met vijf sterren), de tekst van het volkslied (Trefossa), het wapen en de “Dag der Vrijheden” (1 juli). Met deze Dag der Vrijheden hoopten wij (Sedney was toen Minister van Financiën in het kabinet Emanuels, RvdM) een compromis gevonden te hebben voor de wens van de grote bevolkingsgroepen een eigen, voor die bevolkingsgroep gedenkwaardige dag tot nationale vrije dag te verheffen. Daar is niet veel van terecht gekomen. De Marrons waren van oordeel dat zij lang voor 1 juli 1863 hun vrijheid hadden bevochten en dat 1 juli voor hen geen gedenkwaardige dag kon zijn; de stadscreolen waren niet blij met de nieuwe benaming omdat die hen beroofde van hun eigen authentieke Ketie Kotie Dee. De Javanen en Hindoestanen zagen in de nieuwe benaming een handigheid van de creolen om hun vrijheidsdag aan de andere bevolkingsgroepen op te leggen. De situatie is dus dat de 1 juli-dag bij wet is vastgelegd als Dag der Vrijheden, dat is dus de officiële benaming, maar in de praktijk van het dagelijks leven wordt ze door geen van de grote bevolkings- groepen als zodanig erkend. Iedereen gebruikt de naam die hem of haar het beste uitkomt. Vandaar die veelheid van namen.”
Het wordt de hoogste tijd dat Suriname terugkeert naar het principe van één nationale feestdag voor de hele natie, rood, zwart, bruin, geel of wit, géén onderscheid, géén uitzondering. Het is een heilloze weg om tot in lengte van jaren apartheid te blijven cultiveren, zoals met de Herdenking van de Hindoestaanse Immigratie, die ook nog eens wordt gevierd in de periode 3 juni t/m 7 juni en van 15 t/m 18 juni 2011: uitzinnig, zeker waar het hier niet eens een ‘bigi’ yari betreft. De Surinamers zijn een vredelievend volk, waarbinnen alle rassen en gezindten volledig de ruimte krijgen zich op hun eigen manier te ontplooien. Maar wanneer er een steeds zwaarder accent wordt gelegd op ieders apartheid en wanneer de gegeven ruimte steeds meer wordt opgerekt, dan zal onze nu nog vredelievende samenleving ongetwijfeld nog verder gefragmenteerd en gepolariseerd raken. Het blijven benadrukken van etniciteit kan de genadeklap worden voor Switi Sranan, een fragmentatiebom.
———
*) in reactie op het begeleidend onderschrift bij het bericht in de pers: “Het monument Baba en Mai, alwaar jaarlijks herdenking van de Hindoestaanse immigratie door diverse organisaties op zijn plaats is.”
Grootse herdenking 138 jaar Hindostaanse Immigratie
De Culturele Unie Suriname (CUS) zal dit jaar wederom in samenwerking met de Indiase ambassade te Paramaribo, de herdenking van de Hindostaanse Immigratie tot een onvergetelijk festijn maken voor de Surinaamse bevolking.
read on…Een Sarnámi couplet in het Surinaamse volkslied?
Er was nog maar enkele dagen geleden flink wat beroering, omdat de Surinaamse president Ronald Venetiaan bij een publieke bijeenkomst verbood dat er door een hindostaan een couplet van het volkslied in het Sarnami, de taal van de hindostanen, gezongen zou worden. De discussie over zo’n “derde couplet” van het Surinaamse volkslied, steekt periodiek de kop op. Discussie? Om heel eerlijk te zijn: van de onverhuld racistische vuilspuiterij op een aantal internetsites lusten de honden geen brood.
Maar er is ook een andere manier om aan dit debat deel te nemen. Zo verspreidde Ricardo E. Meyer twee jaar geleden een tekst die maar een beperkt circuit bereikte. De titel ervan: ‘In plaats van Sarnami couplet Surinaams volkslied, volkseenheid nastreven.’ We nemen die tekst hier graag over:
read on…
RSS
Facebook
Twitter
