Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Karaïben/Karaïbs
Julawai/De strijd tussen goed en kwaad
Uit het Karaïbs herverteld door Nardo Aluma(n)
Op een dag gingen Julawai, zijn vrouw en hun kinderen voor een paar dagen naar familie en vrienden verder de rivier op. Volgens zeggen woonden Julawai en zijn gezin even voorbij het dorp Bigiston aan de Marowijnerivier. Vroeger was het de gewoonte dat men van zulke tochten gebruik maakte om voedsel te vergaren voor de komende tijd. Julawai nam dus zijn pijl en boog en hengelstokken mee.
read on…Nardo Aloema als cultuuronderzoeker en auteur
door Welmoed de Boer
Bij zijn begrafenis te Galibi kwam steeds de minder bekende zijde van Nardo Aloema in mijn gedachten. Hij was het die bij het opstarten van de afdeling Cultuurstudies, in de jaren 80, erop hamerde dat deze niet alleen kon verzamelen, maar ook moest publiceren. Uiteindelijk zouden onderzoekers bij deze afdeling zich wijden aan het publiceren als een van hun hoofdtaken. In deze context heb ik mogen samenwerken met Aloema en mijn toenmalige onderzoekscollega’s, aan een gezamenlijk themanummer van OSO over ‘geestelijk specialisten’. Dit was slechts een van de publicaties waaraan Nardo een bijdrage heeft geleverd.
read on…Ter herinnering aan Nardo Aluman
door Michiel van Kempen
Van weinig inheemsen in Suriname in de afgelopen vier decennia kan gezegd worden dat ze cultureel zo dominant aanwezig waren als Nardo Aluman. Als cultuurkenner en activist was hij op veel vlakken actief, tot zijn krachten het langzamerhand begaven. Hij was moe, toen hij op woensdag 13 oktober 2021 in het Academisch Ziekenhuis van Paramaribo opsteeg naar Tamushi.
read on…In memoriam: Ronald Renardo Aloema
door Theresia Cirino
Op woensdag 13 oktober jongstleden heeft de heer Ronald Renardo Aloema, bij velen bekend als Nardo Aluman (oom Nardo), het tijdelijke met het eeuwige verwisseld. Bij het vernemen van dit bericht gingen mijn gedachten terug naar al die jaren dat hij zich zowel nationaal als internationaal had geprofileerd als zijnde één der voorvechters, c.q. strijders van inheemse rechten en cultuur. Zijn heengaan is een echte aderlating voor de inheemse gemeenschap van Suriname.
read on…Regering doet aanzet uitvoering Kali’na en Lokono vonnis
Er komt schot in de uitvoering van het Kali’na en Lokono vonnis. Het Inter-Amerikaanse Hof voor de rechten van de mens heeft Suriname in 2016 gevonnist tot het vrijmaken van US$ 1 miljoen voor het gemeenschapsontwikkelingsfonds voor acht inheemse dorpen in het district Marowijne.
read on…Ziende, maar op de tast
Een verhaal dat 123 jaar wil overbruggen
door Michiel van Kempen
1.
Dit verhaal begint heel eenvoudig. Ik zit aan de ontbijttafel en kijk naar mijn zoontje. Hij eet zijn boterham niet op, hij houdt zijn hoofd stil en kijkt de tuin in, maar zijn ogen zien niets. Nu zou ik hem kunnen vragen wat er in hem omgaat en hij kan daarvan een heel beperkte weergave in woorden geven. Maar wat er precies in dat hoofd is omgegaan zal ik nooit weten. Hij droomt met open ogen en een droom kan nooit exact genoeg worden naverteld. Ik kan een hersenscan van hem laten maken, maar de print van zijn hersenstructuur zal me niet de informatie opleveren om hem te begrijpen. Hij draagt bovendien mijn genen niet. Hij is volledig soeverein – als ik er maar om denk dat hij op tijd eet.
‘Denk je aan je boterham? We moeten zo weg.’
Literatuur in de talen van Suriname en Curaçao
de Ware Tijd Literair, van 29 februari 2020
Van de redactie
Deze editie van de literaire pagina staat voornamelijk in het teken van de Internationale Dag van de Moedertaal. In Paramaribo waren enkele lezingen over diverse Surinaamse talen. Ook scholen hebben aandacht besteed aan deze dag.
read on…Nee nee, zo hoort een vrouw dat niet te zeggen!
door Berthold van Maris
“Het Island Carib is een inheemse taal die ooit gesproken werd op de Bovenwindse Eilanden in het Caribisch Gebied. [Peter] Bakker: „Meer dan duizend jaar geleden werden die eilanden gekoloniseerd door Arawaks. Later, een paar eeuwen voordat Columbus arriveerde, hebben Carib-krijgers, waarschijnlijk vanuit Suriname of Frans-Guyana, die eilanden veroverd. read on…
Javanen & Indianen in Suriname
U wordt van harte uitgenodigd om wat extra’s te weten over twee Inheemse talen: Caraib en Arowak door Nowilia Tawjoeram. ACT (Amazon Conservation Team) en zijn activiteiten in de diverse Inheemse dorpen. Het Bob Saridin Kennisinstituut over onze Javaanse broeders, inclusief entertainment en snacks. read on…
Erfgoed Penards aanzet tot Kari’na cultuurbehoud
De informatie in de eeuwenoude manuscripten van de Penard-broers over de Kari’na Inheemsen is niet nieuw! “Omdat de informatie is vastgelegd, lijkt het nieuw”, zegt Kari’na cultuurkenner Ricardo Pané. Eeuwen na Columbus, hebben wij onze cultuur nog overleefd. Wij (be)leven die elke dag. We drinken pepre watra en dansen de sambura. En toch, de manuscripten zijn onbeschrijfelijk waardevol. “Die behoren allemaal tot het immaterieel erfgoed.” read on…
Op de bromfiets door de jungle
door Lydia Rood
Het charmante boekje Converseren in het Caraibs brengt de cultuur van de Surinaamse indianen bij andere Surinamers onder de aandacht. Samenstelsters Nowilia Tawjoeram-Sabajo en Bernadette Awatjale hebben bruikbare zinnetjes verzameld en het resultaat is een soort Wat en Hoe Caraïbisch. Er wordt een hoofdstuk gewijd aan de uitspraak, maar algemene uitleg over grammatica en structuur van de taal ontbreekt.
Daardoor moet je zelf uitvissen waarom ‘hij is rijk’ en ‘zij is rijk’ in het Caraïbisch hetzelfde luiden: gudu me man, en waarom ook ‘het is moeilijk’ en ‘het is schoon’ eindigen met me man (tupi me man enirùpyn me man): er is klaarblijkelijk maar één vorm voor de derde persoon enkelvoud. In de uitgangen van het naamwoordelijk deel van het gezegde zit geen systeem dat terug te voeren is op het geslacht. In het Nederlands en veel andere talen kun je niets over iemand zeggen zo lang je het geslacht niet weet. Zou het er voor een Caraïeb minder toe doen of iemand een man of een vrouw is?
Het grappige is dat dit een poging is een aloude cultuur te conserveren. En dan komen we woorden tegen als verjari (ero me verjari poko wa – vandaag ben ik jarig), gruntu (groente) en buruku (broek), en vakansi.
Een spin wordt aangeduid met een Afrikaans woord: anasi [anasjie]. Britten en Fransen hebben hun steentje bijgedragen: een vliegtuig is een oplan en oto betekent auto. Maar een fiets, hoe kan het ook anders, noemt de Caraïeb fiets…. en heb ik geen fiets, dan bromfiets k`upo w`ysa...
Een spin wordt aangeduid met een Afrikaans woord: anasi [anasjie]. Britten en Fransen hebben hun steentje bijgedragen: een vliegtuig is een oplan en oto betekent auto. Maar een fiets, hoe kan het ook anders, noemt de Caraïeb fiets…. en heb ik geen fiets, dan bromfiets k`upo w`ysa...
Lydia Rood
‘Duizendpoot’ Lydia Rood (1957) studeerde Spaans en journalistiek en schreef kleuter-, kinder- en jeugdboeken, toneelstukken, filmbewerkingen en leesboekjes voor de basisschool. Daarnaast schrijft ze thrillers voor volwassenen (samen met broer Niels), romans en erotische verhalen.
Ze is verzot op taal en maakt daar sinds 2008 elke week een column over bij RNW; eerst op het weblog Klare Taal en tegenwoordig in het dossier Klare Taal Extra (op de website) en in de Wereldkrant. Eens in de veertien dagen is ze ook te horen in het radioprogramma Klare Taal.
[van RNW, 9 juli 2011]
Converseren in het Caraibs
Nowilia Tawjoeram-Sabajo stond met haar stand op de beide Surinaamse kinderboekenfestivals die al achter de rug zijn en zal ook in Paramaribo aanwezig zijn. Ze is, samen met Bernadette Awatjale, de auteur van het boek: Converseren in het Caraibs dat in maart 2009 uitkwam. Een mooi initiatief vooral ook in verband met het groeiende toerisme. In dit verband is het goed dat de instructie in het boek niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Engels geschreven is. Wie de taal gaat leren uit het boek, kan voor de uitspraak gebruik maken van de twee cd’s die zijn toegevoegd.
Nowilia Tawjoeram was in haar stand bezig de kinderen van hogere klassen warm te maken voor het leren van deze Surinaams-inheemse taal. Ze gebruikte daarvoor de meest voor de hand liggende onderwerpen, zoals groeten, jezelf voorstellen, je familieleden en uiteraard de getallen. De kinderen hadden na het half uur in Nowilia’s mooi aangeklede stand het gevoel dat ze veel geleerd hadden. ‘Als we elkaars talen een beetje spreken’, bevordert dat de eenheid in onze samenleving’, zegt ze zelf.
Bestellen: info@nowilia.com
RSS
Facebook
Twitter
