blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Karaïben/Karaïbs

Indianen in het Wilde Spaanse Westen (5 en slot)

Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben

door Fred de Haas

Indianen waren ook maar gewone mensen

De bedoeling van dit artikel was om het treurige lot te belichten van Indiaanse volken die door de omvang van de Arabische en Afrikaanse slavernij en de aandacht die daarop was gericht bijna als onopvallende voetnoot in de marge van de bewuste geschiedenis terecht zijn gekomen. Ik heb geprobeerd te schetsen hoe zij ten tijde van Columbus te lijden hebben gehad van de sinistere macht van het Vaticaan en de Spaanse ontdekkings- en veroveringsdrift. Daarbij is ook enigszins begrip getoond voor de Spaanse Kroon die door het vaststellen van allerlei verordeningen, geboden en verboden serieuze pogingen heeft aangewend om het lot van de inheemse bevolking te verzachten en daarbij te maken had met de nietsontziende ambitie van de individuele kolonisator.

De inheemse bevolking liep in dit betoog  een grote kans om zonder veel nuances en bijna als een abstracte categorie te worden neergezet, terwijl ze in feite lichamelijk zijn bezweken onder het geweld van de Spaanse legers.

read on…

Indianen in het Wilde Spaanse Westen (4)

Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben

door Fred de Haas

Vroege beeldvorming over ‘de’ Indiaan

In de Spaanse beeldvorming van de 16e eeuw waren veel Indianen menseneters, een begrip dat al gangbaar was in de Oudheid. De praktijken van die menseneters werden met veel lugubere details en fantasie beschreven. Ook door serieuze kroniekschrijvers. Wat ervan waar is laat zich moeilijk gissen. Men baseerde zich o.a. op getuigenissen van mensen die bij de Cariben gevangen hadden gezeten. Columbus had van de Taíno (Indianen die het westelijk deel van het Caribisch gebied bewoonden) begrepen dat ze erg bang waren voor de mensen die ze ‘Caniba’[i] noemden Deze ‘Cariben’ zouden mensenvlees eten en  zeer oorlogszuchtig zijn. Ook de eerste bisschop van Hispaniola spreekt omstreeks 1519 van de afschuwwekkende Kannibaleneilanden (las detestables islas de los caníbales).De Spanjaarden hadden veel moeite met het koloniseren van die eilanden omdat de Cariben weerstand boden en later ook samenwerkten met de Engelse, Franse en Hollandse piraten die vijandig stonden tegenover de Spanjaarden en Portugezen, de ‘legitieme’ kolonisten.

read on…

Indianen in het Wilde Spaanse Westen (3)

Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben

door Fred de Haas

Kroniekschrijver Gonzalo Fernández de Oviedo y Valdés[i]

Oviedo was geen hoog opgeleid persoon, maar wel een scherp observator. Hij was ook een waardevol ooggetuige en schreef talloze boeken over flora, fauna, planten en Indianen. Hij had kritiek op het misbruik dat van de bevolking werd gemaakt door de Spanjaarden, op de ruzies tussen de verschillende religieuze ordes en het gebrek aan ethisch gevoel bij de Christenen. Jammer genoeg heeft hij zich negatief uitgelaten over de Indianen en zijn mening was ook leidend in later tijden.

read on…

Archeologie van Suriname – de Werehpai Petroglyph Site

De archeologische vindplaats Werehpai in het zuidwesten van Suriname werd in 1999 ontdekt. De plaats ligt ongeveer 10 km ten oosten van het Trio-dorp Kwamalasoetoe aan een zijriviertje van de Sipaliwini. In 2007 schreef Lana Leach op CU: het verhaal gaat dat trio Kamanja negen jaar geleden door een droom naar Werehpai is geleid. Sindsdien is steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar Werehpai gedaan. Onderstaand artikel van de Ware Tijd Literair van 3 mei 2024 laat zien hoe dit uitmondde in boekpublicaties, expositie-, filmmateriaal en meer.

read on…

Renzo Duin over geschiedenis inheemsen

Het Netwerk Erfgoed Haagse Migranten van het Haags Historisch Museum organiseert ook dit jaar een aantal lezingen in het kader van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Op donderdag 18 april vertelt dr. Renzo Duin over de beeldvorming en geschiedenis van de oorspronkelijke bewoners van de Amerika’s, met een focus op de historie van de Karaïben en de Arawakken.

read on…

Julawai/De strijd tussen goed en kwaad

Uit het Karaïbs herverteld door Nardo Aluma(n)

Op een dag gingen Julawai, zijn vrouw en hun kinderen voor een paar dagen naar familie en vrienden verder de rivier op. Volgens zeggen woonden Julawai en zijn gezin even voorbij het dorp Bigiston aan de Marowijnerivier. Vroeger was het de gewoonte dat men van zulke tochten gebruik maakte om voedsel te vergaren voor de komende tijd. Julawai nam dus zijn pijl en boog en hengelstokken mee.

read on…

Nardo Aloema als cultuuronderzoeker en auteur

door Welmoed de Boer

Bij zijn begrafenis te Galibi kwam steeds de minder bekende zijde van Nardo Aloema in mijn gedachten. Hij was het die bij het opstarten van de afdeling Cultuurstudies, in de jaren 80, erop hamerde dat deze niet alleen kon verzamelen, maar ook moest publiceren. Uiteindelijk zouden onderzoekers bij deze afdeling zich wijden aan het publiceren als een van hun hoofdtaken. In deze context heb ik mogen samenwerken met Aloema en mijn toenmalige onderzoekscollega’s, aan een gezamenlijk themanummer van OSO over ‘geestelijk specialisten’. Dit was slechts een van de publicaties waaraan Nardo een bijdrage heeft geleverd.

read on…

Ter herinnering aan Nardo Aluman

door Michiel van Kempen

Van weinig inheemsen in Suriname in de afgelopen vier decennia kan gezegd worden dat ze cultureel zo dominant aanwezig waren als Nardo Aluman. Als cultuurkenner en activist was hij op veel vlakken actief, tot zijn krachten het langzamerhand begaven. Hij was moe, toen hij op woensdag 13 oktober 2021 in het Academisch Ziekenhuis van Paramaribo opsteeg naar Tamushi.

read on…

In memoriam: Ronald Renardo Aloema

door Theresia Cirino

Op woensdag 13 oktober jongstleden heeft de heer Ronald Renardo Aloema, bij velen bekend als Nardo Aluman (oom Nardo), het tijdelijke met het eeuwige verwisseld. Bij het vernemen van dit bericht gingen mijn gedachten terug naar al die jaren dat hij zich zowel nationaal als internationaal had geprofileerd als zijnde één der voorvechters, c.q. strijders van inheemse rechten en cultuur. Zijn heengaan is een echte aderlating voor de inheemse gemeenschap van Suriname.

read on…

Regering doet aanzet uitvoering Kali’na en Lokono vonnis

Er komt schot in de uitvoering van het Kali’na en Lokono vonnis. Het Inter-Amerikaanse Hof voor de rechten van de mens heeft Suriname in 2016 gevonnist tot het vrijmaken van US$ 1 miljoen voor het gemeenschapsontwikkelingsfonds voor acht inheemse dorpen in het district Marowijne.

read on…

Ziende, maar op de tast

Een verhaal dat 123 jaar wil overbruggen

door Michiel van Kempen

1.
Dit verhaal begint heel eenvoudig. Ik zit aan de ontbijttafel en kijk naar mijn zoontje. Hij eet zijn boterham niet op, hij houdt zijn hoofd stil en kijkt de tuin in, maar zijn ogen zien niets. Nu zou ik hem kunnen vragen wat er in hem omgaat en hij kan daarvan een heel beperkte weergave in woorden geven. Maar wat er precies in dat hoofd is omgegaan zal ik nooit weten. Hij droomt met open ogen en een droom kan nooit exact genoeg worden naverteld. Ik kan een hersenscan van hem laten maken, maar de print van zijn hersenstructuur zal me niet de informatie opleveren om hem te begrijpen. Hij draagt bovendien mijn genen niet. Hij is volledig soeverein – als ik er maar om denk dat hij op tijd eet.
‘Denk je aan je boterham? We moeten zo weg.’

read on…

Literatuur in de talen van Suriname en Curaçao

de Ware Tijd Literair, van 29 februari 2020

Van de redactie

Deze editie van de literaire pagina staat voornamelijk in het teken van de Internationale Dag van de Moedertaal. In Paramaribo waren enkele lezingen over diverse Surinaamse talen. Ook scholen hebben aandacht besteed aan deze dag.

read on…
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter