Willemstad – Último lunanan nos boka ta yen di Un Bon Yu’i di Kòrsou. Wèl ayera nochi Kòrsou ku hopi orguyo tabata testigu di ken ta un bon yu’i di Kòrsou i kon orguyoso nos por ta di e bon yu’i di Kòrsou aki ku tin un Kuríkulo asina amplio ku hasta ta parse imposibel kon un hende por posee tur e kualidadesnan aki.
Ayera nochi durante un seremonia sumamente impreshonante, Universidat di Antia a konsedé e titulo di Doctor Honoris Kousa na nos kerido i estimado Òmpi Elis. For di ayera nochi Òmpi Elis meresidamente por karga ku tur orguyo e titulo di Dr. Elis Juliana. Tur presente a keda masha impreshoná di e forma sereno i na nivel ku henter e seremonia a tuma luga.
Despues di e parti kaminda a entrega Dr. Elis Juliana e akta di nombramentu i e toga korespondiente e lauradio mes a dirigí palabra. Den un forma humilde pero hopi impreshonante Dr. Elis Juliana a gradisí pa e honor i na mes momento a enfatisá ku grandesa di un hende ta sinta den balorá e kosnan chikitu di bida. Dr. Elis Juliana apesar di su 85 aña a keda skerpi manera semper i ketu bai ta duna rekonosimentu na tur nos grandinan ku a dun’é masha hopi informashon ku e na su turno por a usa den su obranan. Hopi di su poesianan, kuentanan tin mensahenan ku te dia di awe ketu bai ta bálido. Òmpi Elis ta esun ku a hasi Haiku popular den nos lenga Papiamentu.
Un di e kosnan masha importante den bida ta ku bo ta duna un hende su honor na momento ku e mes por disfrutá di esaki. Den e konteksto aki ta di apresiá ku Kòrsou por tabata testigu di e honor grandi ku Universidat di Antia a duna Dr. Elis Juliana awor ku e tan a bida. Al kontrali hopi ta kere ku a tarda mes pa duna Òmpi Elis e honor aki. Ohalá esaki lo ta un enpuhe pa nos sigui den e kaminda aki pa duna nos mes hendenan ku meresé esaki nan honor miéntras nan tan a bida.
Despues di e parti ofisial a sigui un parti kultural hopi bunita ku kanto, poesia i músika di piano. Sr. Fifi Radermaker a presentá un poesia ku a kousa hopi “furor” ku tabata “Mi Tera” ku un kontenido hopi fuerte i ku te dia di awe ketu bai ta bálido.
Ta duele ku nos planta di televishon ku ta yama su mes planta nashonal, Telecuracao, no a pasa henter e seremonia aki Bibu i direkto. Foei Telecuracao, mi ta sigur ku pueblo a keda desapunta.
Pabien Dr. Elis Juliana. Bo a haña un rekonosimentu sigur masha bon meresí i nos tur ta sigur ku pueblo di Kòrsou ta para kompletamente tras di e doktorado aki.
Laga nos tur ban pone kabes
Rib’e blòki di estupides
Ban sigui wèlga ketu bai
Pa ora machete kai
Nos por kanta ku legria
E kantika di ocho dia
Pa nos mes.OPI – yüni 1979
Elis Juliana no a skibi i konta pa mucha so. Ela skibi poesia i kuenta pa adulto tambe. Nan ta trata temanan serio manera nos hiprokesia, falta di tuma responsabilidat i falta di outo estima. Mi ta kere nos ta dune su balor dor di kòrda speshalmente e bèrdatnan ku el a bisa nos ku a hasi dolo tambe. Un gran Hòmber di Kòrsou.
Hier zeg ik het Papiamentu dat hoewel Elis Juliana bekend werd als dichter en verhalenverteller voor kinderen, we hem HEEL ERG TE KORT doen door hem alleen zo te herinneren. Hij schreef vooral voor volwassenen en behandelde daarin thema’s als hypocrisie, gebrek aan zelfvertrouwen en eigen liefde en koloniaal denken,. Gedichten over waarheden die ons pijn deden. Daarin herken ik zijn GROOTHEID.
Deze woorden kan ik zeggen dank zij mij zeer gewaarde Joceline Clemencia (helaas in 2011 overleden) die studie deed naar het werk van Elis Juliana.
De bekende Curaçaose dichter, auteur, kunstenaar en onderzoeker Elis Juliana is zondagochtend overleden. Dat is door zijn familie bekendgemaakt. Hij is 85 jaar geworden.
Juliana behoort met Luis Daal en Pierre Lauffer tot de ‘Grote Drie’ van de Antilliaanse dichtkunst in het Papiaments. De kunstenaar, die niet alleen dicht maar ook tekent en beeldhouwt, staat bekend om zijn haiku’s, ritmische gedichten en zijn bevlogen voordrachten.
Vorige week verscheen Juliana voor het laatst in het openbaar. Hij ontving een eredoctoraat aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen. Tijdens die gelegenheid zei Juliana: “Mijn hele leven heb ik geprobeerd om het Curaçaose volk te verheffen. Of het mij is gelukt, is niet aan mij om te zeggen.”
Het literaire werk van Elis Juliana beslaat meer dan een halve eeuw. In september 2011 verscheen een vertaling in Nederland van zijn dichtbundel Hé Patu/Waggeleend. Volgens vertaler Fred de Haas was Juliana ‘een rolmodel voor alle mensen van Curaçao’. “Elis heeft zijn werk altijd in dienst gesteld van de bewustwording van zijn volk. En uit al zijn gedichten blijkt dat hij graag wilde dat mensen zich bewust zijn van hun plek in de geschiedenis.”
Juliana is meerdere keren in de prijzen gevallen. In 1973 kreeg hij de Cola Debrotprijs voor bijzondere prestaties op het gebied van beeldende kunst. Verder is hij geridderd in de Orde van Oranje-Nassau, heeft hij een Krus di Mérito en ontving hij in Cuba de Jose Maria Heredia-onderscheiding. Nog slechts enkele weken geleden ontving hij een eredoctoraat aan de UNA.
Willemstad— Kòrsou ta lanta e djadomingu aki ku un notisia tristu ku morto di dr. Elis Juliana. E tabatin 85 aña di edat. Su famianan a konfirmá su morto awe mardugá. E siman aki Kòrsou a duna mérito na un di su yunan mas ilustre i multifasétiko ku a haña nòmber di kariño Ompi Elis. Elis Juliana a haña un doktorado honorífiko di nos Universidat djamars último. Pas na su alma i kondolensha na tur amigu, famia i konosí.
Kondolensha na Kòrsou kompleto.
Curaçao – De bekende Curaçaose dichter, auteur, kunstenaar en onderzoeker Elis Juliana is vanochtend overleden. Dat is door zijn familie bekendgemaakt. Hij is 85 jaar geworden. Juliana behoort met Luis Daal en Pierre Lauffer tot de ‘Grote Drie’ van de Antilliaanse dichtkunst in het Papiaments. Lees hier verder.
Elis Juliana met zijn beeltenis van de hand van Hortence Brouwn
Mi amigu Elis
Bo solo ta grandi manera bo kurason
ku tantu aña ta bati ku speransa
di mira kada ruman krese
logra ekselensia na su midí.
Ku prudensia, pa evitá ofensa
b’a saka man ofresé na bos altu
na tur melodia i kadensia, konseho
lorá den ironia, ku huisio i humor.
Bo ke ku ainda bo no a duna basta …
ma e korona djawe ta zonido di kachu
ku ta yama bin planta kunuku,
tera duru ku abo a rosa, koba i sefta.
Lucille Berry-Haseth
na okashon di ‘doctoratus honoris causa’ di Elis Juliana
Kòrsou, 18 di yüni 2013
Op 19 juni werd Elis Juliana, een cultuuricoon voor Curaçao, met een eredoctoraat geëerd. Juliana, die bij velen bekend staat als Òmpi Elis, had vroeger een radioprogramma waarin hij verhalen vertelde voor kinderen. Het meest staat de Curaçaoënaar echter bekend door zijn gedichten en haiku’s. Ter ere van Juliana organiseert de commissie Arte di Palabra al zes jaar een haikuwedstrijd. Juliana is degene die haiku’s in Papiaments populair heeft gemaakt.
Volgende week, dinsdag 18 juni 2013, vindt de uitreiking van het eredoctoraat plaats aan de gerenommeerde Curaçaose dichter, auteur, kunstenaar en onderzoeker Elis Juliana.
Aangezien er eerst van uitgegaan werd dat de uitnodiging hiervoor persoonlijk was en er een beperkte lijst van genodigden was, is het publiek hier niet eerder op attent gemaakt. Maar sinds gisteren is bekend dat de UNA besloten heeft hier een publiek evenement van te maken.
Daarom daarmee deze uitnodiging aan collega artiesten en auteurs, zodat we als auteurs, kunstenaars, cultuur- en literatuurliefhebbers massaal eer kunnen betuigen aan onze aller Elis Juliana.
Als je wilt gaan, moet je je wel aanmelden op onderstaande site (want het aantal zitplaatsen is beperkt). En als je verzekerd wilt zijn van een zitplaats, probeer dan minstens een half uur van tevoren aanwezig te zijn.
Curaçao – De Universiteit van Curaçao (UNA) heeft bekendgemaakt dat Elis Juliana een eredoctoraat krijgt. Juliana ontvangt de onderscheiding voor zijn bijzondere verdiensten voor de Curaçaose gemeenschap, aldus de directie van de UNA.
“Juliana heeft een cultureel-maatschappelijk zeer actief en dienstbaar bestaan geleid. Zijn uitgebreide verzamelingen van oudheidkundige objecten zijn in diverse collecties van lokale musea opgenomen. Juliana is een veelzijdig kunstenaar. Hij stond bekend om zijn meesterlijke voordrachten. Hij is een zeer productief auteur en heeft vele publicaties op zijn naam staan”, zo laat de directie van de universiteit weten.
Toespraak van Fred de Haas bij Elis Juliana’s 85ste verjaardag.
Vorig jaar nog in september 2011 stond Alida Kock op het podium van het OBA, om tijdens de viering van het tweede lustrum van Simia Literario haar gedicht ‘Ta ken mi ta’ voor te dragen. Met enkele wiebelende bewegingen en handgebaren zet ze dan de eerste ritmische klanken in. Naast haar schrijverschap drijft ze een uitgeverij, La Kock Publishing geheten, die voornamelijk boeken in de creoolse talen als het Papiamento en Sranang tongo en in de Europese talen Nederlands, Frans, Spaans en Engels uitgeeft. Met haar uitgeverij wil ze met name beginnende schrijvers de kans bieden om hun kinder- en jeugdboeken uit te geven. Haar eerste jeugdroman zal over de problematiek van bolletjesslikker verhalen en getuigt van gevoel voor het sociaal realisme.
Voor je optredens kies je duidelijk voor de ritmische poëzie die je voordraagt. Wie zijn je voorbeelden die je steeds bewondert?
Ik heb altijd veel bewondering voor Elis Juliana gehad, niet alleen voor zijn ritmische poëzie maar ook voor zijn korte verhalen waar altijd een vleugje maatschappelijke kritiek in zit. Ik ben tijdens mijn studie Spaans verliefd geworden op het werk van Nicolas Guillén en niet alleen vanwege de kleur die hij de taal geeft maar ook omdat hij de zwarte man en vrouw een gezicht heeft gegeven. Ik ben ook dol op García Lorca maar ook op zoveel andere dichters zoals Maya Angelou, dubpoets o.a Linton Kwesi Johnson en om vlak bij huis te blijven een spoken word artist als Unom.
Is er eigenlijk een onderscheid te maken tussen dichters op de eilanden en die in Nederland en waar zit dit verschil in?
Moeilijke vraag. Ik kijk meestal niet waar het werk vandaan komt maar ik kijk of het me aanspreekt zij het door het taalgebruik, vorm of inhoud. Achteraf kom ik er wel achter waar de dichter in kwestie vandaan komt. Als een dichter een bepaalde kwaliteit heeft maakt het echt niet uit waar hij of zij woont.
Opvallend is dat je als Arubaanse auteur de voorkeur geeft aan de fonologische spelling. Waarom is dat?
Je weet ongetwijfeld dat ik als tolk/vertaler mijn boterham verdien. Er is hier in Nederland altijd een voorkeur geweest van opdrachtgevers om de fonologische spelling te hanteren. Ik denk dat het daardoor komt dat ik uit gewoonte de fonologische spelling hanteer omdat ik die goed ken. Ik heb enigszins moeite met de spelling die er op Aruba gehanteerd wordt omdat men o.a. gekozen heeft om geen accenten te gebruiken. Voor een toontaal als het Papiaments is dat voor mij niet begrijpelijk.
Je bent ook met een jeugdroman bezig. Kun je wat over de thema’s vertellen die hierin voorkomen?
Ik ben een roman aan het schrijven over een onderwerp dat weinig aan de orde komt namelijk hoe het de kinderen vergaat van ouders die gedetineerd zijn. Een aantal jaren geleden was het dagelijks nieuws dat er bolletjesslikkers op Schiphol werden opgepakt. Ik weet dat ik vaak genoeg naar de gevangenis die toen ‘kamp Zeist’ werd genoemd, moest om te tolken voor gedetineerden. Daar zag ik vaak familieleden van de gedetineerden die op bezoek kwamen, onder hen heel veel kleine kinderen. Veel van deze kinderen werden door familieleden opgevangen maar andere kinderen gingen naar tehuizen of naar pleeggezinnen. Mijn boek gaat daarover, hoe de detentie van een alleenstaande moeder de ontwikkeling van met name haar dochter beïnvloed heeft.
Heb je nog andere schrijfprojecten voor de korte termijn? Natuurlijk, ik zou heel graag een boek willen schrijven over mensen zoals mijn moeder die op jonge leeftijd uit de omliggende landen en eilanden naar Aruba zijn gekomen om te werken en er nog steeds wonen. Ik ben nog aan het uitzoeken of er middelen beschikbaar zijn om dit te kunnen realiseren. Tevens zou ik enkele korte verhalen voor kinderen, die ik reeds heb geschreven, graag willen uitgeven. De markt is echter niet zo goed op dit moment voor de verkoop van boeken dus ik denk dat ik even hiermee moet wachten.
Vandaag, 8 augustus 2012, viert de Curaçaose dichter, beeldend kunstenaar en cultuurvorser Elis Juliana, zijn 85ste verjaardag. Hij wordt beschouwd als misschien wel de grootste levende dichter in het Papiamentu.
Hieronder het portret dat de eveneens Curaçaose beeldend kunstenaar Tirzo Martha maakte van Elis Juliana, in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren. Het driedimensionale werk (op deze foto gezien op de achterzijde) bevindt zich in het Nederlands Letterkundig Museum & Documentatiecentrum in Den Haag.
Mashá pabien Elis! Pabien tambe na su señora Nilda i tur su yunan.
Portret van de Curaçaose dichter Elis Juliana, gemaakt door de in Suriname werkzame fotograaf Nicolaas Porter. Nr. 20 in de reeks fotoportretten die Porter in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren maakt. De foto op groot formaat is ook te bestellen bij de fotograaf; voor informatie kunt U mailen naar: nicolaasporter@hotmail.com. Wie de hele reeks wil zien kan hieronder klikken op het label Werkgroepportretten.
Op vrijdag 20 januari 2012 overhandigde Michiel van Kempen namens de Werkgroep Caraïbische Letteren de eerste twee Caraïbische schrijversportretten gemaakt in opdracht van de Werkgroep, aan het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum in Den Haag. De werken zijn in permanente bruikleen afgestaan. Deze eerste twee werken waren het driedimensionale beeld van Tirzo Martha van de dichter Elis Juliana en het kunstwerk in groot formaat boekvorm van Dhiraj Ramsamoedj waarmee hij de dichter Michael Slory portretteerde.
Deze website beoogt geen enkel winstoogmerk. Door middel van de website wil de Werkgroep het publiek kennis laten maken met nieuws uit en over de Caraïbische regio. De Werkgroep neemt daartoe onder meer berichten over van andere sites, zonder dat het ons altijd mogelijk is rechthebbenden vooraf te attenderen op de overname. Mocht iemand bezwaar hebben tegen overname van tekst- of beeldmateriaal, laat ons dit weten, dan verwijderen wij het materiaal.
Reacties op berichten worden alleen geplaatst indien voorzien van voor- en achternaam. Opinies op deze website komen voor rekening van de auteur(s) en zijn niet altijd de opinies van de Werkgroep.
RSS
Facebook
Twitter
