Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Indianen en weglopers – Leren van geschiedenis 130
door Agir Axwijk
Vandaag de dag streven Inheemse en Afro-Surinaamse organisaties naar dezelfde doelen wat betreft het vraagstuk van grondrechten, excuses vanuit Nederland en herstelbetalingen. Er wordt vaak gezegd dat Inheemsen de weggelopen slaven hebben geholpen om te overleven in het bos. Maar de relatie tussen de Inheemsen en de Marrons was complex. Wat hedendaagse Inheemse organisaties en activisten niet mogen vergeten, is dat Inheemsen geen homogene groep vormen. Elke groep had zijn eigen denkwijzen en keek naar eigen belangen. Er kan geen universele uitspraak worden gedaan over hun kijk op kolonisten of slaven, want deze zal altijd verschillen.
read on…2e Marron symposium in Haarlem
Op donderdag 10 oktober 2024 wordt in Haarlem het Tweede Marron Symposium gehouden. Thema is de Raamwet Collectieve Rechten Inheemse- en Tribale Volkeren en de doorwerking van de Trans-Atlantische slavernij specifiek voor de Marrons. Keynote-speaker is mr. Patricia Meulenhof.
read on…Indiaanse opstand en vrede
door Fred de Haas
De Madrileen Gonzalo Fernández de Oviedo (1478-1557) werd in 1532 door Karel V tot Cronista de Indias (Kronikeur van de Indiën) benoemd. Tijdens zijn leven maakte hij vele reizen naar de Amerika’s en verbleef daar ruim twintig jaar. Hij schreef o.a. het monumentale werk Historia general y natural de las Indias (1535-1537) en kan worden beschouwd als een betrouwbaar geschiedschrijver. Hij was echter in sommige opzichten net zo bevooroordeeld als velen van zijn tijdgenoten en beschouwde Indianen als inferieure wezens die vanwege hun gebreken eigenlijk niet goed konden samenleven met de Spanjaarden. Evenmin konden ze worden beschouwd als overtuigde katholieken.
read on…Een kort verhaal van de staat van Surnamen in anno 1662
Tijdens onze zoektocht naar documenten over de “Indiaanse Oorlog” in Suriname die begon in de jaren 1670, kwamen we ook terecht bij de collectie Bonaparte in de Nationale bibliotheek van Frankrijk in Parijs. In de voormalige liassen van de Zeeuwse familie van Citters kwamen we dit manuscript tegen. Wij danken Willem Klooster en Suze Zijlstra voor hun eerste blik op dit document om het te falsifiëren. Dit artikel is een werkversie en alle commentaar en suggesties zijn welkom.
Martijn van den Bel & Gérard Collomb
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (5 en slot)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Indianen waren ook maar gewone mensen
De bedoeling van dit artikel was om het treurige lot te belichten van Indiaanse volken die door de omvang van de Arabische en Afrikaanse slavernij en de aandacht die daarop was gericht bijna als onopvallende voetnoot in de marge van de bewuste geschiedenis terecht zijn gekomen. Ik heb geprobeerd te schetsen hoe zij ten tijde van Columbus te lijden hebben gehad van de sinistere macht van het Vaticaan en de Spaanse ontdekkings- en veroveringsdrift. Daarbij is ook enigszins begrip getoond voor de Spaanse Kroon die door het vaststellen van allerlei verordeningen, geboden en verboden serieuze pogingen heeft aangewend om het lot van de inheemse bevolking te verzachten en daarbij te maken had met de nietsontziende ambitie van de individuele kolonisator.
De inheemse bevolking liep in dit betoog een grote kans om zonder veel nuances en bijna als een abstracte categorie te worden neergezet, terwijl ze in feite lichamelijk zijn bezweken onder het geweld van de Spaanse legers.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (4)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Vroege beeldvorming over ‘de’ Indiaan
In de Spaanse beeldvorming van de 16e eeuw waren veel Indianen menseneters, een begrip dat al gangbaar was in de Oudheid. De praktijken van die menseneters werden met veel lugubere details en fantasie beschreven. Ook door serieuze kroniekschrijvers. Wat ervan waar is laat zich moeilijk gissen. Men baseerde zich o.a. op getuigenissen van mensen die bij de Cariben gevangen hadden gezeten. Columbus had van de Taíno (Indianen die het westelijk deel van het Caribisch gebied bewoonden) begrepen dat ze erg bang waren voor de mensen die ze ‘Caniba’[i] noemden Deze ‘Cariben’ zouden mensenvlees eten en zeer oorlogszuchtig zijn. Ook de eerste bisschop van Hispaniola spreekt omstreeks 1519 van de afschuwwekkende Kannibaleneilanden (las detestables islas de los caníbales).De Spanjaarden hadden veel moeite met het koloniseren van die eilanden omdat de Cariben weerstand boden en later ook samenwerkten met de Engelse, Franse en Hollandse piraten die vijandig stonden tegenover de Spanjaarden en Portugezen, de ‘legitieme’ kolonisten.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (3)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Kroniekschrijver Gonzalo Fernández de Oviedo y Valdés[i]
Oviedo was geen hoog opgeleid persoon, maar wel een scherp observator. Hij was ook een waardevol ooggetuige en schreef talloze boeken over flora, fauna, planten en Indianen. Hij had kritiek op het misbruik dat van de bevolking werd gemaakt door de Spanjaarden, op de ruzies tussen de verschillende religieuze ordes en het gebrek aan ethisch gevoel bij de Christenen. Jammer genoeg heeft hij zich negatief uitgelaten over de Indianen en zijn mening was ook leidend in later tijden.
read on…Indianen in het Wilde Spaanse Westen (1)
Indiaanse slavernij, weerstand, kolonisatie en missie in de Cariben
door Fred de Haas
Sinds onheuglijke tijden zijn er oorlogen waarin mensen elkaar onderdrukken en naar het leven staan, vaak vanwege het bezit van een stuk grond. De geschiedenis der mensheid zal zich herhalen zolang er mensen zijn. Al lerend van de Geschiedenis rennen we als hamsters in een loopwiel.
Er is al veel geschreven over de tijd dat Spanjaarden, Portugezen, Fransen, Hollanders en Arabieren eeuwenlang mensen uit Afrika kochten en roofden om ze onder dwang te laten werken in Azië en op de plantages in de Amerika’s. Daarbij is de aandacht zozeer gericht geweest op de Afrikaanse en Arabische slavernij dat er hele volkstammen zijn geweest die het zonder die aandacht hebben moeten stellen, maar die niet minder zijn geconfronteerd met geweld, onderdrukking en uitbuiting van de kant van, voornamelijk, Europeanen. Het gaat hier over de volken die wij, naar algemeen verbreide gewoonte, rubriceren onder de generieke naam ‘Indianen’, een naam die te vergelijken is met de benaming die men in vroeger tijden, en zelfs tot in onze tijd, gewoon was te geven aan de onderling meest verschillende volken van Afrika: ‘Zwarten’ of ‘Negers’.
read on…Archeologie van Suriname – de Werehpai Petroglyph Site
De archeologische vindplaats Werehpai in het zuidwesten van Suriname werd in 1999 ontdekt. De plaats ligt ongeveer 10 km ten oosten van het Trio-dorp Kwamalasoetoe aan een zijriviertje van de Sipaliwini. In 2007 schreef Lana Leach op CU: het verhaal gaat dat trio Kamanja negen jaar geleden door een droom naar Werehpai is geleid. Sindsdien is steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar Werehpai gedaan. Onderstaand artikel van de Ware Tijd Literair van 3 mei 2024 laat zien hoe dit uitmondde in boekpublicaties, expositie-, filmmateriaal en meer.
read on…Genocide van indianen – Leren van geschiedenis 122
door Hilde Neus
In de strijd tussen Israël en de Palestijnen wordt ook de strijd over een woord betrokken: genocide. Israël ontkent dat er in Gaza nu hetzelfde gebeurt als tijdens de Holocaust in WO 2. Toen zijn er 6 miljoen Joden vermoord met het doel het gehele volk uit te roeien. De parallellen lijken onontkoombaar: een begrensde, omheinde locatie waar mensen niet uit kunnen, waar zeer beperkt transport in kan, en waar bommen op worden gegooid en landcharges worden uitgevoerd door het Israëlische leger. Met als resultaat al meer dan 25.000 doden, 70% vrouwen en kinderen. Wat is genocide? Handelingen die bedoeld zijn om een nationale, etnische of godsdienstige groep geheel of gedeeltelijk te vernietigen. Met deze definitie kunnen we ons afvragen of er in Suriname sprake was van genocide van de Inheemsen.
read on…Renzo Duin over geschiedenis inheemsen
Het Netwerk Erfgoed Haagse Migranten van het Haags Historisch Museum organiseert ook dit jaar een aantal lezingen in het kader van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Op donderdag 18 april vertelt dr. Renzo Duin over de beeldvorming en geschiedenis van de oorspronkelijke bewoners van de Amerika’s, met een focus op de historie van de Karaïben en de Arawakken.
read on…20 april Suriname Muziekdag, door Arnold Bake Society in Universiteitstheater Amsterdam
In het Herdenkingsjaar van 150 jaar Afschaffing van de Slavernij in Suriname en het Caribisch gebied 2023-2024, organiseert de Arnold Bake Society voor Etnomusicologie op 20 april 2024 een dag waar de verschillende muziektradities van Suriname worden belicht.
read on…