blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Hiemcke Theo

Theo Hiemcke – Stoelmanstraat

Van toen mijn land nog jong was wil ik spreken,
van bruine kinderen door de zon gebrand,
van groene tuinen waar van volbehangen manjabomen
rijpe vruchten vielen in het zand.
Van toen de tijd nog bijna stilstond wil ik zingen
en slechts bewoog van ‘s ochtends vroeg naar ‘s avonds laat.
Van toen – nog niet gehinderd door herinneringen –
ik zorgeloos speelde in de Stoelmanstraat.

read on…

Theo Hiemcke (1933-2021), arts, internist

door Roy A. Somaroo

Theo Hiemcke. Oprichter van het Suriname Forum. Een gedreven Surinamer die van 1965 tot 1982 als medicus en geneesheer-directeur van het Diaconessenhuis in Paramaribo heeft gewerkt.

read on…

De ravage van Astrid Roemer

door Pieter van den Blink

 

Astrid H. Roemer heeft met haar oeuvre vele predikaten verworven. Haar zinderende debuut Over de gekte van een vrouw maakte haar in 1982 tot ‘feministische auteur’. Met haar romantrilogie Onmogelijk moederland werd zij een belangrijk vertolker van de ‘zwarte stem’ in de Nederlandse letteren. Een kortstondig politiek engagement leverde haar het label ‘links’ op. Haar stijl, vol eigen woordvondsten en een vrije omgang met werkwoordstijden, geldt als literair hoogstaand maar ook als moeilijk.
Na een lange stilte is er nu: Liefde in tijden van gebrek, Memoires van een thuisloze. Hierin spreekt Roemer uitsluitend namens zichzelf en geeft zij zich volkomen bloot. Al jaren, zo lezen we, wordt zij bestolen, haar computers worden gemanipuleerd, zij deed aangifte van identiteitsfraude. Juridisch gelijk heeft zij nog niet gekregen, wel dringende adviezen om zich onder behandeling te laten stellen. Doordat ook die geluiden de ruimte krijgen worden haar memoires spannend en raadselachtig. Een gesprek met de laureaat van de P.C. Hooftprijs 2016. read on…

Theo Hiemcke – Ochtendstemming in Suriname

Wanneer de roep van vogels in de morgen mijn zinnen wakker schudt uit de vergetelheid, het vroege ochtendlicht de bamboebladeren doet glinsteren van dauw en de rivier mijn laatste dromen doopt in stromen van geluk, read on…

Theo Hiemcke – Land van Beloften/Land of Promises

Land van Beloften

Ik houd van mijn land, ondanks de bizarre tegenstrijdig heden, de ontstellend verwarrende verscheidenheid, de verontrustende mengeling van goed en kwaad, de bijna volmaakte onvolmaaktheid.

Ik houd van mijn land ondanks de onbarmhartige voor geschiedenis van wingewest, slavernij en dictatuur, ondanks de vergeefse pogingen het verleden van zich af te schudden, ondanks de onderhuids voortwoekerende, nutteloze sentimenten en het deerniswekkende zelfbeklag.

Ik houd van mijn land ondanks de soms onheilspellende politiek, de zielige ‘underdog’ diplomatie, de persisterende, pseudo-antikoloniale retoriek, de ijdele zelfgenoegzaamheid.

Ik houd van mijn land ondanks de potsierlijke poeder huizen van de ‘nouveau riche’ en de eenvoudige prasi-oso’s van de armen.

Ik houd van mijn land ondanks de verlammende traagheid der dingen, het aanhoudend gedrein over bewustwording, het gebrek aan daadkracht en doelmatigheid.

Ik houd van mijn land ondanks het verborgen onrecht en het schrijnend gebrek aan integriteit, ondanks de intrige rende werkelijkheid waar niets is wat het schijnt, waar alles zowel waar als onwaar, zowel mogelijk als onmogelijk is.

Ik houd van mijn land ondanks de weerbarstige natuur,  de verzengend hete zon, de inktzwarte schaduwen, de overdadige stortregens, de bedwelmende vochtigheid.

Ik houd van mijn land om de goedheid en de gastvrijheid van de mensen, de vergevingsgezindheid van de verdruk ten, de verdraagzaamheid en het geduld van de armen.

Ik houd van mijn land om de kwetsbare onschuld van de dieren, de geheimzinnige schoonheid van het oerwoud, de brede rivieren, de stille wateren, de desolate wilde kust.

Ik houd van mijn land om de mengeling van culturen, de eenheid in verscheidenheid, de volharding van de voor ouders, het onsterfelijke geloof in een betere wereld.

Ik houd van mijn land om het onwaarschijnlijke verleden, de onzekere toekomst, de wankele tred in een wereld die wat draalt als drijfhout achterlaat in een verlaten uithoek van het heelal.

Ik houd van mijn land van beloften dat sluimert tot de maal stroom van de tijd het zal voortstuwen naar ongekende verten waar mijn dromen haar zullen verwelkomen.

Paramaribo, 25.11.13

De kat en de muizenrechten

Een fabel

door Theo Hiemcke

Er was eens een kat die meende een verhaal te moeten vertellen over muizenrechten. Ze meende dat veel muizen daar te weinig begrip voor hadden en dat ze hen moest uitleggen hoe het daarmee zat. De muizen luisterden aandachtig naar haar verhaal in de veronderstelling dat ze er iets van konden leren. De kat vertelde dat ze het goed meende met de muizen en het beste met hen voor had. Ze hield echt van muizen en respecteerde hun ideeën en gevoelens. Ze wist alles van muizen en had veel voor hen over. Ze verbleef graag in de buurt van muizen om hen nog beter te leren kennen en begrijpen. Na deze uitleg hoefde niemand meer aan haar goede bedoelingen te twijfelen. Als ze goed naar haar verhaal luisterden zouden ze beseffen dat ze een echte muizenvriend was. Veel muizen vonden het een mooi verhaal en complimenteerden de kat. Er waren onder de muizen echter een paar scherpzinnige types die het mooie verhaal van de kat niet vertrouwden en haar verweten dat ze muizen kwelde en zelfs opvrat. Ze beweerden dat de kat hen pijnigde en onrecht aandeed en dat muizen zich in haar nabijheid onveilig voelden. Dat de wijze waarop ze meende van muizen te houden hen niet aanstond. Dat haar verhaal diende om de muizen gerust te stellen zodat ze ongehinderd met haar levenswijze kon doorgaan. Ze meenden dat ze puur uit eigenbelang ongevoelig was voor hun gerechtvaardigde bezwaren. Dat viel bij de kat absoluut niet in goede aarde. Ze begreep er niets van en verweet de muizen haar vijandig en vals te bejegenen en ten onrechte haar goede bedoelingen verdacht te maken. Dat ze muizen opat was juist het bewijs hoeveel ze van hen hield. De muizen vergistten zich volgens haar en wilden haar reputatie alleen maar beschadigen.      
De kat en de muizen konden het maar niet met elkaar eens worden en dat is sindsdien zo gebleven.

Leo Morpurgo (10.02.1924-29.10.2013)

door Theo Hiemcke
“Maar doodslaan deed hij niet want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren en ook weemoedigheid die niemand kan verklaren en die des avonds komt wanneer men slapen gaat”. (Citaat uit gedicht: ‘Het huwelijk’ van Willem Elsschot).Hij was een van ons en Suriname was zijn bruid, hij kende het verschil tussen droom en werkelijkheid, waarheid en illusie, een begenadigd journalist, wars van leugens en halve waarheden. Zorgvuldig, professioneel en gewetensvol bracht hij de bewogen tijd die ons land doormaakte van dag tot dag haarscherp in beeld.Zijn onafhankelijk dagblad de Ware Tijd , was daarmee onmiskenbaar het ware geweten van Suriname. Het werd hem niet in dank afgenomen door de machthebbers die hun illusies voor een superieure waarheid hielden en zijn dagblad onder een niets ontziende censuur voor loze propaganda misbruikten. Het heeft hem tot in de ziel verwond. De tragiek tekende sindsdien zijn goedmoedig gezicht en droefheid straalde uit zijn ogen.Er zijn mensen die uitblinken als lichtend voorbeeld. Zo iemand was Leo Morpurgo. Bezield en integer hield hij ons een spiegel voor waarin we konden zien wie we waren, wat we zeiden en wat we deden, zodat we beter in staat zouden zijn mooi en lelijk, eerlijk en vals, goed en kwaad van elkaar te onderscheiden. Zonder die hoge norm van journalistiek, die vrije mening, is een waarachtige democratie niet mogelijk. Leo Morpurgo heeft ons de juiste weg gewezen, is ons daarin voorgegaan.

Zijn lichtend voorbeeld verdient navolging.

Leo bedankt.

Theo Hiemcke – De esta Tierra/Van dit Land

De esta Tierra
 
De esta tierra, que amo tanto, soy.
Nací en su selva salvaje, un estuario
lejos y verde al pie del Río Surinam.
Mis ojos son de agua, luz y cristal.
De mi piel roja quemada, crece el
pelo negro silvestre. Huesos de
granito y carne de madera dura tengo.
Mi corazón bate con el ritmo del tam-tam.
Con la voz de la lluvia
y la pitada de los pájaros canto,
y los árboles resuenan a mis sentimientos.
Van dit Land
Van dit land ben ik, voortgekomen uit
 haar wildernis, een ver estuarium
 aan de monding van trage rivieren.
Mijn ogen zijn van stromend water,
licht en kristal. Uit mijn gebronste huid
groeien oeroude bomen.
Mijn gebeente is van graniet,
mijn spieren zijn van hard hout
en mijn gouden hart klopt op de maat van de tam–tam.
De regen is mijn stem, mijn zang het lied van de vogels.
De bomen fluisteren mijn gedachten
en de rivieren voeren mijn dromen naar zee.

Theo Hiemcke – Samen zijn we niet alleen

Van overal zijn we hierheen gekomen
of gebracht. Het heilloos doel ging met
de tijd verloren.
Uit de beproeving van die lange,
duistere nacht is ons nieuwe vaderland
geboren.
Armoede en verdeeldheid hebben we
doorstaan, niets is ons heel die tijd
bespaard gebleven.
Moedig en volhardend zijn we
voortgegaan, zodat wij nu in vrijheid
samen kunnen leven.
[22-06-2013]

 

Eerbetoon aan de Inheemsen van Suriname/Tribute to the Natives of Suriname

door Theo Hiemcke

Hun voorouders zijn de eerste bewoners van dit land en wonen hier sinds mensenheugenis. Het land bood hun alles wat zij nodig hadden. Ze zijn van dit land maar eigenden zich het land niet toe, wilden niet heersen over anderen. Zij leefden in harmonie met de natuur die in hun onderhoud voorzag. Toen van over de zee vreemdelingen op deze kusten landden trokken zij verder het land in en lieten hen begaan. Ze deelden sindsdien het land met de indringers en het land was er voor allen. Zij meenden dat de vreemdelingen de heilige wetten van de natuur zouden eerbiedigen, de gewijde schepping niet zouden bederven. Dat zij de lucht, de grond en het water niet zouden vervuilen, de bomen, dieren en grondstoffen niet zouden verhandelen. Ze zeiden niet te geloven in vooruitgang door vernietiging en dat we moeten planten en kweken om aan ons voedsel te komen. Ze zeiden dat bossen en rivieren hun natuurlijke wijze van zijn dienen te behouden en de dieren die er leven moeten worden beschermd, dat we maat moeten houden, niet mogen verspillen en moeten voorkomen dat onze beslissingen door hebzucht worden ingegeven. Ze toonden ons een natuurlijke, minder materialistische, minder egoïstische en minder egocentrische manier van denken en van zijn, een oude en toch nieuwe weg waarin niet de ingebeelde economie maar het welzijn van natuur, mensen en dieren heilig is. Laten wij luisteren wat ze te zeggen hebben en onze koers wijzigen voordat het te laat is.

Their ancestors were the first within living memory to set foot on this land which offered them everything they needed. They were the first to belong to this land but they did not want to poses it. They did not want to own any land, did not want to prevail over others. They knew how to live in harmony with nature which supported them. When from over the sea strangers came to these shores they retreated to the forests of the inland and let them have their way. They shared the land with them, so all could be of this land and the land could be for all. They expected the intruders to obey the sacred laws of nature, not to destroy the holy creation, not to pollute the ground, the air and the waters, not to bargain with trees, animals and minerals. They told us they did not believe in progress by destruction, that since we are now with too many to live of the land we should cultivate and breed our own food. They taught us to let the forest and the rivers stay as they are and protect the animals that live there, to stop wasting and prevent greed to control our decisions. They showed us a natural, less materialistic, less egoistic, less egocentric way of living, of being, an old and at the same time new way by which not the illusive economy but the wellbeing of nature and all living creatures is sacred. Let us listen to what they tell us and change course before it is too late.

09.08.13

Theo Hiemcke – Marrons/Maroons

Onze voorouders werden tegen hun wil naar dit land gebracht, ze werden verhandeld en gedwongen voor hun eigenaren te werken. zij plantten de gewassen en oogstten de opbrengst voor hun meesters, zij zwoegden op het land in de hete zon en in de stromende regen, zij ondergingen afschuwelijk onrecht en stierven in gevangenschap, zij vluchtten in het onbekende oerwoud waar het leven even hard was maar wisten op de een of andere manier te overleven, zij verdedigden hun kwetsbare vrijheid, hun trots en zelfrespect, zij bouwden hun eigen dorpen, plantten hun eigen gewassen en behielden hun eigen cultuur, zij eerden hun voorouders en aanbaden hun eigen goden, zij werden sterker en sterker, zij sloten vrede met degenen die hun hadden gevangen genomen honderd jaar voor de slavernij in het land werd afgeschaft, zij overleefden verschrikkelijke ziekten, vooroordeel, discriminatie en isolement, geleidelijk aan werden zij echte bewoners van het tropisch regenwoud dat hun in leven hield met zijn overvloedige rijkdom, zij kerfden hun korjalen uit boomstammen, bouwden hun hutten van het houd en bedekten ze met palmbladeren, de rivieren boden hen vis, het bos zorgde voor wild en hun kostgrondjes voor mais, bacoven en cassave, zij oogstten geneesmiddelen uit het bos en goud uit de rivierbeddingen. Ze bouwden aan de dam die anderen van stroom voorziet en een belangrijk deel van hun woongebied in een stuwmeer veranderde.

Wij, hun nakomelingen werken als gezondheidswerkers mee in onze eigen poliklinieken en streekziekenhuizen, bouwen scholen voor onze kinderen, ‘lodges’ voor toeristen en een museum om de offers van onze voorouders, nu onze trotse erfenis, te eren, we gaan voor hogere opleidingen naar de universiteit in Paramaribo en komen snel vooruit op de maatschappelijke ladder, we streden een ongelijke strijd tegen de dictatuur, werden opnieuw uit ons woongebied verdreven, raakten op drift maar herstelden de democratie en nemen nu deel aan de regering van het land, we zijn de ‘survivers of the fittest’, gehard door honderden jaren van loodzware geschiedenis en nu beter dan ooit voorbereid op de toekomst.
26.06.13
 
Our ancestors were brought to this country against their will, they were sold and forced to work for their owners, they planted the crops and reaped the harvest for their masters, they toiled the land in the hot sun and pouring rain, they suffered horrible injustice and died in captivity, they fled into the unknown jungle where life was just as hard but somehow they managed to survive, they defended their fragile freedom, their pride and self-respect, they build their own villages, planted their own crops and preserved their own culture, they honored their ancestors and worshipped their own gods, they grew stronger and stronger, they made peace with their former captors a hundred years before slavery was abolished in the country, they survived terrible illnesses, prejudice, discrimination and isolation, they gradually became real inhabitants of the tropical rainforest that sustained them with its abundant natural richness, they carved their canoes out of the trees, build their huts with the wood and covered the roofs with palm leaves,  the rivers provided them with fish, the jungle with meat and their plantings with corn, banana and cassava, they harvested medicines from the bush and gold from the riverbeds, they worked at the dam which drowned an important part of their territory.
 
 
 
We their descendants participate as health workers in our own medical clinics and regional hospitals, we build schools for our children, lodges for tourists and a museum in honor of the sacrifices of our ancestors,  now our proud heritage, we seek better education at the university in Paramaribo and rapidly get higher on the social ladder, we fought an uneven guerilla war against dictatorship, were again driven out of our territory, derailed but restored democracy and now participate in the government of the country, we are the survivors of the fittest, hardened by hundreds of years of harsh history and now better than ever before prepaired for the future.
  
26.06.13

Theo Hiemcke – Voorouders

Ik ben met je in verleden, heden en toekomst,
mijn verlangens, hoop en gebeden vergezellen je,
mijn daden schenken je moed en volharding.
Geloof in het jonge land dat ik je nagelaten heb,
vervolg de rechte weg die ik voor je heb uitgezet,
die ik je ben voorgegaan.
Loop in mijn voetstappen, sta op mijn schouders,
hoor mijn stem in de regen en voel mijn adem in de wind.
Oogst wat ik gezaaid heb, pluk mijn vruchten,
leef mijn droom van vrijheid en gedenk mij met
eerbied en ontzag.
05.06.13
  • RSS
  • Facebook
  • Twitter