Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Hartman Saidiya
Cultuurlijn 1102: Praten, kunst en theater over slavernijverleden
door Stuart Rahan
Amsterdam Zuidoost – Zij die behoefte hadden om op één dag nader kennis te maken met het Nederlandse slavernijverleden, hebben donderdag vanuit drie verschillende invalshoeken hun behoefte kunnen bevredigen. In gesprekken hebben inleiders hun licht laten schijnen op het slavernijverleden en hoe 150 jaar na de afschaffing in 1863, zij ermee omgaan. Kunstenaars geven slavernij een eigen gezicht door middel van een tentoonstelling en in het theater hebben rebelse vrouwen van toen een gezicht gekregen.
De drie grootste cultuurinstellingen van Zuidoost staken de koppen bij elkaar en startten hun eerste gezamenlijke activiteit onder de noemer Cultuurlijn 1102, hun gemeenschappelijke postcode. Imagine IC, Centrum Beeldende Kunst Zuidoost (CBK Zuidoost) en het Bijlmer Parktheater stelden een cultuurprogramma samen met slavernij als interessant thema in verband met de herdenking van 150 jaar afschaffing daarvan.
Nieuwe begrippen
Hoofdgast Saidiya Hartman van de Columbia Universiteit in de VS ging tijdens het onderdeel ‘Spoken slavery’ in op het immaterieel erfgoed van de slavernij. Daarbij maakte zij gebruik van het verhaal van een jonge Afrikaanse vrouw tijdens de overtocht van haar continent naar Amerika. Dat verhaal heeft Hartman opgetekend in het boek Lose your mother waarbij zij experimenteerde met verhalen van overlevering.
Door de eeuwen heen zijn het Engels en Nederlands verrijkt met woorden die in de slavernijperiode andere betekenissen hadden. Slaven zijn tegenwoordig ‘slaafgemaakten’, slaves werden het begrip ‘enslaved’. Volgens inleider Hester Dibbits maken nieuwe begrippen onder andere deel uit van de vernieuwde manier waarop slavernij herdacht wordt. Zangeres Denise Jannah droeg met haar optreden op geëigende wijze bij aan de herinnering van het slavernijverleden. “Fu sabi pe y’e go, yu musu sabi pe yu kemopo. Om je toekomst te bepalen dien je eerst te weten waar je vandaan komt”, vertolkte zij in twee prachtige liedjes. Zij bezong ‘Mama Aisa’ in een nummer dat zij op harmonieuze wijze liet overgaan in ‘Strange Fruit’, een lied dat herinnert aan de wreedheden van de slavernij.
Document
In het Centrum voor Beeldende Kunst kon het publiek vervolgens de opening meemaken van de tentoonstelling Gedeelde Erfenis: Slavernijverleden in de kunst. Ronald Ockhuysen, adjunct-hoofdredacteur van Het Parool opende de tentoonstelling officieel. Hij liet de aanwezigen delen in een gewaagde actie van de krant die onlangs op de voorpagina een oud document, dat gebruikt werd tijdens de slavernij plaatste. Met dat document konden handelaren een bestelling voor slaafgemaakten plaatsen of werden slaafgemaakten aangeboden. “Twee voor de prijs van één, was zo’n aanbieding”, vertelde Ockhuyzen wat volgens hem voor die tijd de normaalste zaak was. Hij kreeg niet alleen complimenten. Er waren ook lezers die zich afvroegen of het plaatsen van het oude document wel nodig was.
De tentoonstelling bestaat uit werk van twintig kunstenaars met een Nederlandse, Antilliaanse en Surinaamse achtergrond. Ken Doorson, Remy Jungerman, Patricia Kaersenhout, Iris Kensmil, Charl Landvreugd en George Struikelblok zijn enkele bekende Surinaamse kunstenaars. Van Iris Kensmil staan daarnaast nog drie fictieve portretten van marronkapiteins in de Schuttersgalerij van het Amsterdam Museum. Zij maakte de portretten ‘Out of History’, in opdracht van CBK Zuidoost en het Amsterdam Museum.
De dag werd afgesloten met de theatervoorstelling Rebelse Vrouwen in het Bijlmer Parktheater. Drie geesten van overleden slavinnen bieden troost en hulp aan een jonge Afrikaanse vrouw die tegen haar wil in de prostitutie belandt. Zij vertellen over hun eigen ellende, maar met trots delen zij verhalen van hun verzet.
[uit de Ware Tijd, 22/06/2013]
Onvertelde verhalen van slavernij
150 jaar na de afschaffing van de slavernij: Saidiya Hartman (Columbia University, NY) over tradities van herdenken
Bij Imagine IC ontmoet u op donderdag 20 juni 2013 de vooraanstaande literatuur-wetenschapper en archiefcritica Professor Saidiya Hartman. In invloedrijke boeken als Scenes of Subjection en Lose Your Mother gaat zij op zoek naar de verhalen van tot slaaf gemaakten die in archieven ontbreken. Op 20 juni bespreekt zij welke verhalen tradities van slavernij-herdenking in zich dragen. Hoe kunnen zij de geschiedenis uit archieven en musea aanvullen? En kunnen zij zomaar met iedereen worden gedeeld?
Wat zingt Denise Jannah niet?
Saidiya Hartman reageert op oude en nieuwe herdenkingstradities die aan haar worden voorgelegd: Mercedes Zandwijken presenteert haar keti koti tafels; Dr Esther Captain de wandeling die zij samenstelde naar sporen van slavernij op straat. Blue Note zangeres Denise Jannah brengt liederen ten gehore die herinneren aan de slavernij en zijn afschaffing. Maar ze zal ook vertellen welke liederen ze níet zingt. En voor wie zijn die bestemd?
Presentatie
De presentatie van het Engelstalige programma is in handen van Joseph Jordan. Hij is onafhankelijk wetenschapper met een focus op verhalen van slavernij. Zijn sidekicks zijn immaterieel-erfgoeddeskundige Dr Hester Dibbbits (Reinwardt Academie, Lector / Master Programme Museology) en antropoloog Markus Balkenhol (Meertens Instituut).
‘Spoken Slavery’
Inloop is vanaf 12:30 uur. Met een broodje in de hand kunt u, samen met rapper Zanillya, de expositie ‘Spoken Slavery’ horen en zien. Hierin rappen leerlingen van Bindelmeer College hun commentaar op slavernijdocumenten uit het Stadsarchief Amsterdam. Het programma met Professor Hartman start om 13:30 uur.
Kunst en theater met ‘Cultuurlijn 1102’
In aansluiting op het programma in Imagine IC nemen we u, op vertoon van een arrangementskaartje, graag mee naar de opening van ‘Gedeelde Erfenis’ in CBK Zuidoost en een Surinaams dinerbuffet en de voorstelling Rebelse Vrouwen in het Bijlmer Parktheater.
Immaterieel erfgoed met ‘Prik’
Saidiya Hartman bijt het spits af in de nieuwe serie Prik. Hierin programmeert Imagine IC in samenwerking met de Reinwardt Academie frisse perspectieven op immaterieel erfgoed. Dit werd in Nederland actueel met de ratificatie in 2012 van het UNESCO-verdrag ter bescherming van immaterieel erfgoed.
Bestel kaarten bij de online ticketservice van Imagine IC, á € 10, of € 5 voor studenten en zzp-ers.
Korting met ‘Cultuurlijn 1102’
De ‘Prik’ van 20 juni is deel van ‘Cultuurlijn 1102’. Dit arrangement geeft voor
€ 27,50 ook toegang tot de opening van ‘Gedeelde erfenis’ in CBK Zuidoost en ‘Rebelse Vrouwen’ in het Bijlmer Parktheater. Bestellen via Bijlmer Parktheater.
Kom naar de Bijlmer en verdiep je in de geschiedenis en actualiteit van slavernij!
RSS
Facebook
Twitter
