blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Costa Gomez Moises Frumencio da

Tula, een inleiding en een gedicht

door Fred de Haas

Tegen het einde van de 18e eeuw waren de hoogtijdagen van de slavenhandel aan het afnemen, maar het zou nog tot ver in de 19e eeuw duren voordat ook de trans-Atlantische slavernij in de koloniën zou worden afgeschaft. Althans, wat betreft de fysieke slavernij. Want mentaal zouden de indrukken van die afgelopen tijd maar langzaam slijten, ja zelfs voortduren tot ver in de 21ste eeuw die de eeuw zou worden van de al of niet gemeende spijtbetuigingen en excuses.

read on…

Boeli van Leeuwen in zijn tuin

door Klaas de Groot

Als een onvoorspelbare tijdbom beweegt de Apollo 13 half april 1970 door de ruimte, terwijl schrijver Boeli van Leeuwen naar de radio luistert om het laatste nieuws over de lotgevallen van het ruimtevaartuig niet te missen. Maar hij  ondergaat tegelijkertijd een eigen gedachtestroom. De voortgang ervan wordt geregeld onderbroken door de krakende radio. Het is ook bijna een jaar nadat Willemstad brandde ten gevolge van de onlusten die op 30 mei 1969 het eiland voor altijd zouden veranderen. Zijn gedachten worden vooral beheerst door de gebeurtenissen van die dag. De dag die voor een cesuur zorgde in zijn leven en waarop hij, naar eigen zeggen, zijn onschuld verloor. Het was ook het moment waarop de  treurnis toesloeg niet in de gaten te hebben gehad dat de onlusten even onafwendbaar waren als “een aardbeving of een orkaan”.  

read on…

Radboud Universiteit Nijmegen huldigt Dòktor


Vrijdag 9 juni 2023 wordt er een pad op de campus van de Radboud Universiteit in Nijmegen vernoemd naar mr. dr. Moises Frumencio da Costa Gomez, de grote voorvechter voor autonomie (zelfbestuur) en kiesrechtuitbreiding voor de Nederlandse Antillen. Moises is namelijk een voormalige student aan deze universiteit en heeft erg veel betekend voor de ontwikkeling van het staatsrecht en de politiek in het koninkrijk en in Curaçao (benaming voor de Nederlandse Antillen tot 1955). In 1925 begint Moises de studie rechtswetenschappen aan de R.K. Universiteit van Nijmegen (de voorloper van de huidige Radboud Universiteit). Hij legt in 1926, binnen één jaar, het kandidaatsexamen af.

read on…

Boeli van Leeuwen 100

door Klaas de Groot

De teloorgang van zijn menselijk lichaam vond Boeli van Leeuwen een treurig gebeuren, dat zei hij in menig interview en het is met name te lezen  in het verhaal : ‘Een dooie muis’, in de verhalenbundel  Geniale Anarchie. Dat verhaal is een verslag van het bezoek aan een bevriende huidarts die een stukje van de auteursneus bevriest en verwijdert.

read on…

Hoe worden Papiamentstalige kinderen beter in Papiaments?

door Juana Kibbelaar

Op mijn artikel over Papiamentstalige opleidingen is in diverse media gereageerd, onder meer door Plataforma Union di Papiamentu/o. Het is goed dat er een debat op gang komt over de talenkwestie in ons onderwijs en ik ben blij met hun belangstelling en betrokkenheid. Om dit debat constructief te kunnen voeren is allereerst noodzakelijk dat alle partijen het over hetzelfde vraagstuk gaan hebben. Dat is nu niet het geval.

read on…

Curaçao en de Katholieke Kerk

door Jerry Egger

In juni 2017 promoveerde Margo Groenewoud aan de Universiteit Leiden op een studie over de invloed van de katholieke kerk op de Curaçaose maatschappij. Op 21 september 2017 deed zij dat opnieuw maar nu aan de University of Curaçao, waar zij werkzaam is. Het kan dus dat iemand promoveert aan twee verschillende universiteiten op één proefschrift.

read on…

Van vernedering en bloeddorst: de dekolonisatie van Indonesië

door Michiel van Kempen

Het was vroeg in 1990, de kraton van de vorstenstad Solo op Midden-Java ging schuil onder een loden wolkendek, busjes en brommertjes knetterden voorbij en wij maakten een praatje met een in donkerblauw gestoken en goudgesjerpte wachter van het vorstenpaleis. Hij keek peinzend voor zich uit en zei in mooi, helder en enigszins plechtstatig Nederlands: “Ik spreek wel Nederlands, maar ik houd niet van de Nederlanders.”

read on…

De grootste schandvlek van ons volk [1]

door Aart G. Broek

Het is niet vanzelfsprekend dat op Curaçao jaarlijks op 17 augustus de revolte van slaven wordt herdacht, die in 1795 plaatsvond op het eiland onder leiding van Tula. Het nam ruim honderd jaar om het slavernijverleden serieus onder ogen te zien en het verzet tegen slavernij als ronduit heldhaftig te waarderen. Deze historische ontwikkeling is te tekenen aan de hand van gedichten, toneelteksten, columns, romans en verhalen. read on…

Jan de Heer over De Stoep, Chris Engels en de literatuur op Curaçao 1940-1951 (deel 1)

door Jeroen Heuvel

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het allengs moeilijker voor Nederlandse auteurs om in Nederland hun (literaire) werk te publiceren, door de nazificatie van de Nederlandse maatschappij. Met het instellen van de Nederlandse Kultuurkamer, in 1942, kon er alleen nog in het door de Duitsers bezette Nederland met goedkeuring van die bezetter werk verschijnen, hoewel er ook illegaal boeken werden gedrukt. Op Curaçao was de invloed van de bezetter niet bepalend voor wat wel en niet gepubliceerd mocht worden. Chris Engels heeft er al snel in het begin van de oorlog voor gezorgd dat een vrij platform voor Nederlandse auteurs werd opgericht.  read on…

Lezing over Mr. Dr. Moises Frumencio Da Costa Gomez

De Dutch Caribbean Book Club organiseert op zaterdag 2 april om 14.00 een lezing over Mr. Dr. Moises Frumencio Da Costa Gomez, de eerste premier van de voormalige Nederlandse Antillen. Da Costa Gomez was ook oprichter van de De Nationale Volkspartij (NVP) of Partido Nashonal di Pueblo (PNP), de op één na oudste nog bestaande politieke partij van Curaçao. Key-note spreker op deze middag is drs. R.D. Eugène Boeldak MBA. read on…

Eerbetoon voor pionier ‘Tata’ De Lannoy-Willems

Willemstad — Op donderdag 17 maart 1949 gingen vrouwen op het eiland voor het eerst naar de stembus. Dat gebeurde met de introductie van het algemeen kiesrecht op Curaçao, waardoor zowel mannen als vrouwen ouder dan 25 jaar een stem konden uitbrengen. Dit jubileum wordt vandaag gevierd met een eerbetoon aan Altagracia de Lannoy-Willems (1913-1983), de eerste vrouw die lid werd van de Staten.

Tijdens een plechtigheid bij de Katholieke Begraafplaats aan de Roodeweg werd vanochtend De Lannoy-Willems geëerd. Oud-premier Maria Liberia-Peters hield een toespraak, waarin zij inging op het belang van het algemeen kiesrecht voor Curaçao en de belangrijke rol die De Lannoy-Willems, die bekend stond onder de roepnaam ‘Tata’, vervulde in die jaren. De strijd voor het algemeen kiesrecht voor vrouwen was een rechtvaardige strijd, aldus Liberia-Peters. Zij verklaarde blij te zijn dat iedereen samen, los van elke politieke oriëntatie, een van de pioniers die de weg heeft geopend voor het algemeen kiesrecht op Curaçao, kan eren.
Liberia-Peters had een aantal lovende woorden voor De Lannoy-Willems. “Geen negatieve kritiek of beledigende karikatuur kon haar geest breken. Als politicus hebben wij de gewoonte om in de verdediging te gaan, wanneer wij het niet eens zijn met de geuite kritiek. Altagracia was iemand die altijd haar worden woog en er niet voor koos om op een twijfelachtige manier terug te slaan. Van personen die haar gekend hebben, heb ik gehoord dat zij in alle rust, zonder te beledigen, op een positieve manier iets negatiefs kon beantwoorden.” Een voorbeeld dat door Liberia-Peters werd aangehaald was toen De Lannoy-Willems in een karikatuurprent werd getekend als een naakte Lady Godiva op een ezel. De enige reactie van De Lannoy-Willems was: Als zij mij zo willen tekenen is dat goed, want zo heeft mijn moeder mij gebaard”, waarmee de kous af was.In haar toespraak stond Liberia-Peters ook stil bij de kritiek van De Lannoy-Willems op het feit dat telkens wanneer er een nieuwe regering aantrad, deze alles van haar voorganger ging afbreken, om vervolgens alles weer van voren af aan op te bouwen, ‘omdat de ideeën en acties van een politieke tegenstander afkomstig waren’. “Zij betreurde de zucht naar wraak op het eiland en was van mening dat Nederland hierdoor in staat was om ons te manipuleren. Uit haar woorden kunnen wij halen dat wijsheid en kennis de elementen zijn om te voorkomen dat de zucht naar wraak nog groter wordt en schade aan het eiland wordt berokkend.”

De verkiezingen van 1949 waren de eersten waarbij het algemeen kiesrecht van kracht was. De eerste verkiezingen op Curaçao vonden plaats op 20 december 1937. Indertijd werden de eerste leden van het parlement van de Antillen gekozen. Aan deze verkiezingen mochten alleen mannen, ouder dan 23 jaar deelnemen, die belasting betaalden en over eigendommen beschikten, of een opleiding van minimaal zesde klas lagere school. Op 17 maart 1948 werd het algemeen kiesrecht op Curaçao van kracht. De grondleggers die hiervoor hebben gestreden waren onder meer Moises ‘Doktoor’ Da Costa Gomez, Adèle Rigaud, de toenmalige voorzitter van de vrouwenvleugel van de Katholieke Volkspartij (KVP) en de beroemde Damanan di Djarason, de vrouwenvleugel van de Nationale Volkspartij (NVP) onder leiding van Clarita da Costa Gomez, Mena Davelaar en Thelma da Costa Gomez. Vrouwen op Curaçao haalden 1013 handtekeningen op en stuurden brieven naar de Nederlandse Tweede Kamer om steun te verwerven voor vrouwenkiesrecht op Curaçao.Uit een publicatie van de politieke partij Pais blijkt dat in de verkiezingscampagne voor de verkiezingen van 1949 de thema’s katholicisme en autonomie een centrale rol speelden. De KvP was van mening dat politiek en godsdienst hand in hand moesten gaan en plaatste een priester op hun kandidatenlijst. De Curaçaose Onafhankelijke Partij (COP) riep haar kiezers op juist ver te blijven van katholieken en van de Pauselijke richtlijnen die de KvP het volk wilde opleggen. Aan de andere kant werd de COP door haar politieke tegenstanders omschreven als elitair en intellectueel, die ver van het volk afstond. De NVP en DP hielden zich niet bezig met aanvallen op de Katholieke Kerk. De NVP maakte zich sterk voor meer autonomie, terwijl de DP zich tegen de NVP afzetten omdat de rode partij van mening was dat de NVP zich te soft opstelde ten opzichte van Nederland.

Aan de verkiezingen van 1949 namen 37.688 mensen deel. 18.087 mannen en 19.601 vrouwen die voor het eerst een stem konden uitbrengen. Grote winnaar van de verkiezingen was de Nationale Volkspartij (de huidige PNP, red) met vier zetels. De Democratische Partij (DP) volgde op de tweede plaats met drie zetels, terwijl de KVP één zetel behaalde op verkiezingdag. De COP bleef op nul zetels steken. De grootste stemmentrekker was Doktoor Da Costa Gomez, die 12.834 persoonlijke stemmen behaalde.
De nieuwe Staten traden aan op 18 april 1949. Het zou nog tot 4 augustus duren voordat De Lannoy-Willems tot de Staten toetrad.
[uit Amigoe, 17 maart 2014]

Nieuwe naam universiteit Curaçao onthuld

Gisteren werd de nieuwe naam van de universiteit onthuld. Dat gebeurde nadat premier Ivar Asjes in zijn hoedanigheid als waarnemend minister van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport een toespraak had gehouden in de aula van de universiteit die tot gistermiddag bekend stond als de Universiteit van de Nederlandse Antillen (UNA). De nieuwe naam van de universiteit luidt University of Curaçao Dr. Moises da Costa Gomez. De onthulling van het naambord werd gedaan door de weduwe van Moises da Costa Gomez, Lucina en Asjes waarna de Curaçaose vlag en de vlag van de universiteit werden gehesen. Ook gouverneur Lucille George-Wout was bij de plechtigheid aanwezig.

[uit Antilliaans Dagblad, 15 november 2013]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter