Binnenkort wordt het project Silence of the unspoken Word wereldkundig gemaakt. Het project werd in 2006 geïnitieerd door componist Dave MacDonald en wordt gerealiseerd onder auspiciën van de IKO Foundation in nauwe samenwerking met de R. Raveles Dobru Stichting, de H.F. de Ziel Trefossa Stichting en Dhr. M. Lutchman.
Met een spetterend en schetterend optreden vierde de Fra Fra Big Band op zaterdag 25 januari j.l. in het Amsterdamse Bijlmerparktheater het uitkomen van de vierde cd van het 18 musici tellende gezelschap van Vincent Henar, getiteld With The Spirit of Life. Voor de pauze speelde de big band een viertal nummers van het nieuwe album. Na de pauze kwam Steve Mariat als speciale gast en gangmaker het gezelschap versterken in nummers van Kid Dynamite (Arthur Parisius) en Lieve Hugo.
In een totaal uitverkochte bankethal van Hotel Torarica vond op 18 augustus 2013 de jazzaftrap plaats van het Carifestafestijn onder regie van Ann Hermelijn. Ik beperk mij in deze bespreking tot de Surinaamse groepen.
Pablo Nahar, onze (contra) bassist van internationale allure, was in dit gebeuren de leidende figuur. Eerst trad hij op met zijn Pablo Nahar Trio, dat naast hem bestond uit Harvey Wirht, een drummer van Surinaamse afkomst, die in de USA woont en vele internationaal beroemde artiesten heeft begeleid, en Robin van Geerke die als toetsenist vooral in Nederland zijn sporen heeft verdiend.
Het trio werd aangevuld met twee kundige blazers uit Nederland, Efraim Trujillo en Michael Simon. Pablo is één van de grondleggers van een in Nederland ontwikkelde nieuwe stroming in de jazz, “de Paramaribop”. Dit laatste is een unieke combinatie van Afro-Surinaamse en Caribische ritmes en de meer abstracte en complexe harmonieën uit de Jazz & Bebop.
Vermeldenswaard is dat Pablo in New York in de leer is geweest bij Frank Foster voor het componeren en arrangeren van muziek. De naam ervan doet reeds de vermoeden dat deze stijl veel kaseko-elementen bevat. Maar behalve Paramaribop werd het geestdriftige publiek dat voor een belangrijk deel uit echte jazzliefhebbers leek te bestaan, tijdens het optreden van meer dan één uur ook getrakteerd op internationale nummers.
Voor mij was echter de grote verrassing van de avond het Afro Bhole Jazz Project. De naam geeft aan dat het gaat om een jazz fusion met Afrikaanse en Indiase invloeden. De samenstelling van het ensemble was Pablo Nahar (bass), Sonny Khoeblal (keyboards), Shailendra Madari (tabla), Wilgo Telting (saxofoon) en Harvey Wirht (drums). Vermeldenswaard is dat Harvey recentelijk als gastdocent drie maanden jazzlessen heeft verzorgd in India en daardoor ook kennis gemaakt heeft met de Indiase muziek. Het resultaat van de samenwerking van deze musici is ronduit verbluffend. De composities/arrangementen van Sonny in samenwerking met Pablo bevinden zich nog duidelijk in een experimentele fase, maar houden een grote belofte in voor de toekomst. Het publiek genoot zichtbaar van het vraag- en antwoordspel tussen keyboards en tabla, maar ook tussen de twee percussie-instrumenten tabla en drums.
Wellicht de grootste verrassing van de avond was het niet aangekondigde optreden van de meester-fluitspeler Ronald Snijders. Hij bracht zijn gehoor in vervoering met zijn eigen compositie Tabla, waarbij hij op magistrale wijze het geluid van de tabla op de fluit liet horen. Maar toen hij zijn kort optreden eindigde met Saramacca, eveneens een eigen compositie, stond het publiek op en danste mee op de aanstekelijke kasekotonen. Gran Tangi Maestro!
De slotsurprise van de geslaagde jazzmanifestatie was het optreden van de Assemble of the Green Conservatory of Suriname. Helaas begon dit optreden pas om kwart over elf in de avond waardoor een belangrijk deel van het publiek de zaal reeds verlaten had. De overgeblevenen hebben echter kunnen genieten van een sprankelende show. Het is bijna niet te geloven dat het studenten waren die op het podium stonden. Een niet-ingewijde fluisterde mij zachtjes toe: “Ik hoor geen verschil tussen deze studenten en de professionals hiervoor”. Vooral de blaassectie bestaande uit vier blazers kwam sterk naar voren. Het nadeel was dat supertalent Jason Eduards (basgitaar) iets minder goed hoorbaar was.
De geluidsweergave was excellent. Begrijpelijk, want niemand minder dan onze befaamde toetsenist/componist Etienne Stadwijk had hierover de leiding. Overigens vond ik dat de rol van Etienne bij de openingsceremonie onvoldoende is belicht. Behalve music-director tevens toetsenist heeft hij ook vrijwel alle composities die op de indrukwekkende openingsceremonie van 16 augustus 2013 te horen waren, zelf geschreven en wel in een recordtijd! Het unieke duel tussen tabla en gamalan is bijvoorbeeld zijn creatie.
M.C. Alida Neslo overdreef niet toen ze opmerkte dat je voor goede jazz niet speciaal naar Noth Sea Jazz hoeft te gaan.
Dave MacDonald & de formatie Tiri fu Bari spelen op het Keti Koti festival op 1 juli a.s. in het Oosterpark in Amsterdam nummers uit MacDonalds theatershow Odo switi no Todo en uit het crossover poetry project De Stilte van het ongesproken Woord. Gedichten van Trefossa, Dobru en Shrinivási zijn door Dave MacDonald op muziek gezet en vormen het fundament van zijn nieuwe repertoire.
Dave MacDonald, gitarist, songwriter is al enkele jaren bezig met het verwerken van cultureel erfgoed tot songs. Eerder werd door Dave MacDonald de CD Odo switi no todo uitgebracht waarin Surinaamse odo (spreekwoorden en gezegden) werden verwerkt tot songs.
In het project Silence of the Unspoken Word heeft MacDonald in samenwerking met pianist, componist Robin van Geerke een aantal gedichten van Suriname’s grote dichters Dobru (Robin Raveles) Trefossa (Frans Henri de Ziel) en Shrinivasi (Martinus Luchtman) op muziek gezet. Het werk van deze dichters mag zeker worden gezien als Cultureel Literair Erfgoed. Het thema emancipatie en zelfbeschikking komt veelvuldig voor in het oeuvre van deze dichters. De woorden die niet gezegd worden in de gedichten worden juist door hun afwezigheid benadrukt. Analoog aan deze visie gaf componist / gitarist Dave Mac Donald zichzelf de opdracht om op zoek te gaan naar de muziek die verscholen ligt in het metrum en tussen de regels van de gedichten om dat vervolgens vast te leggen in composities. De samenwerking met IKO foundation heeft er toe bijgedragen dat werd gekozen voor het zogenaamd crossover concept. Wat wordt hiermee beoogd? In eerste instantie willen IKO en MacDonald jonge talentvolle vocalisten de kans gegeven van dit uniek materiaal te proeven en hun eigentijdse interpretatie hiervan te geven. Ze willen het crossover concept doorvoeren en performers van verschillende culturele afkomst in elkaars taal laten zingen. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende talen onder andere Engels, Nederlands, Sranan en Sarnami-Hindi. Ook worden combinaties van verschillende kunstdisciplines gemaakt zoals Poëzie, Improvisatiemuziek, Spoken word en Rap. De stijl waarin de liederen zijn gecomponeerd verschilt per lied. Enkele zijn qua stijl kaseko en Caraïbisch geïnspireerd, andere klinken weer een beetje jazzy.
Met Lucas Shepherd, Claudio Ritfeld, Raj Mohan, Robert Harman Sordam, Kelita Gallant en Leonie Meijer + Robin van Geerke, Eric Calmes, Sanne Landvreugd, Yoran Vroom.
Manoushka groeide op in een gezin van drie kinderen in een omgeving van televisie en entertainment waardoor ze op jeugdige leeftijd begon met zingen, acteren en presenteren bij de STVS. In Nederland speelde ze in de tv-serie Blauw Blauw en is thans te bewonderen op RTL4 in de politieserie Grijpstra en de Gier. In het theater speelde ze o.a. in de Cosmic produkties De Koningin van Paramaribo en Romeo ‘n Juliette, a Caribbean Xperienze. Binnenkort begint Manoushka haar theaterstuk Vrij, een theatraal concert over zoeken en vinden en recentelijk bracht ze samen met haar band “Manoush” haar CD met de titel No Spang. [Toevoeging CU: Onlangs speelde zij in Sonny Boy.]
Manoushka, wil je ons vertellen waar je geboren bent? “Ik ben geboren in Rotterdam, Alexander Polder aan het Jacob van Kampenplein om precies te zijn. Daar woonden mijn ouders en ik geloof dat daar ook een ziekenhuis is.”
Je bent in Nederland geboren. Vanwaar die affiniteit met Suriname?
“Ik ben in Suriname opgegroeid. Ik was drie jaar oud toen we met de boot van Nederland uit terug gingen naar Suriname. Op de boot vierde ik mijn derde verjaardag. Tot mijn twintigste heb ik in Suriname gewoond dus de belangrijkste jaren van mijn leven heb ik in Suriname doorgebracht.”
Met de boot? Hoezo met de boot?
De boot was goedkoper. Wij gingen met de boot meteen met de inboedel mee. Haha!”
Had je die affiniteit ook gehad als je daar niet gewoond had?
“Nou, ik weet het niet … ik denk van wel. Kijk, Suriname en Nederland zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden alleen vanwege het feit dat de helft van de Surinamers hier woont en de andere helft in Suriname dus de band die blijft altijd wel bestaan. Mijn eigen kinderen zijn hier geboren, groeien hier op en hebben toch een hele sterke band met Suriname. De affiniteit met Suriname blijft altijd, al is het alleen maar vanwege de familie.”
Hoe wil je je jeugd in Suriname het beste beschrijven?
“Prettig, hahaha … nou het was altijd zo relaxed. Alles ging zo vanzelf, het weer was mooi, de zon scheen, alles gebeurde buiten en dat heb ik heel mijn jeugd als prettig ervaren. Ook de kleine gemeenschap, het is zo vertrouwd en iedereen kent iedereen. Er zitten ook vervelende dingen aan. Waar je je ook begeeft iedereen weet alles van je.. De sociale controle is erg groot en hier is het veel minder. Ik heb in Nederland jaren ergens gewoond en wist niet eens wie mijn buren waren. Ten eerste kwam ik alleen thuis om te slapen en te eten. Je leeft hier veel binnen waardoor het contact veel minder snel gelegd is. In Suriname leef je als één hele grote familie. Al die ‘plantage tantes en ooms’ zoals ik het noem … zelfs de buurvrouw noem je tante en dat is hier absoluut niet het geval.”
Wat boeit je in het leven?
“Hoe ik het zo aangenaam mogelijk kan doorbrengen in de korte tijd die ik te leven heb. Het op zoek gaan naar datgene wat het leven aangenaam maakt.”
Ben je religieus?
“Nee”
Heb je tegenslagen gekend in je leven?
“Ik denk niet meer of minder dan de gemiddelde mens. Wat heet tegenslagen? Het is ook maar hoe je het interpreteert of hoe je ermee omgaat. Tegenslagen voor mij waren de afwijzing voor de filmacademie waar ik eigenlijk voor naar Nederland kwam tot aan het zoveelste vriendje dat het uitmaakte, maar echt meeslepende dingen die mijn leven op een ontzettende manier hebben veranderd nog niet, nee.”
De filmacademie noemde je net?
“Daar kwam ik voor naar Nederland, want dat wilde ik, omdat mijn vader [Borger Breeveld – red. CU] dat gedaan heeft. Ik moest alles doen wat mijn vader deed.”
Oh?
“Jaaaa, ik was een papa’s meisje. Maar goed, dat wilde ik graag en dat is niet gelukt. Ik werd uitgeloot, niet toegelaten or whatever. Ik kon het jaar daarop wel het toelatingsexamen doen, maar ging naar de Haagsche Hogeschool om Culturele en Maatschappelijke Vorming te doen, voor tussentijds, maar vond dit zo leuk dat ik dacht; “fuck die hele filmacademie, ik ga dit gewoon afmaken.”
Doe je daar nu nog wat mee?
“Nee, maar ik merk, nu ik mijn eigen voorstelling aan het doen ben, dat allerlei productionele dingen op mijn pad komen die ik ook allemaal zelf moet regelen waarbij mijn studie wel van pas komt. Ik heb op de opleiding leren organiseren, leren beleid maken en pas het nu toe in de praktijk. Als je nu een hele grote ‘denkkronkel’ maakt dan heb ik de dingen die ik net noemde wel op de opleiding geleerd ja.”
Hoe zou je Manoushka Breeveld qua karakter het beste kunnen omschrijven? “Wow, hahaha … het eerste wat mij te binnen schiet is ‘wer’ede’ [verwarrend, vermoeiend – red.]. Ik denk niet dat ik wer’ede ben, tenminste … ik heb zoveel lieve mensen om me heen dat, als ik wer’ede geweest zou zijn, ze niet zouden blijven hangen. Als ik één ding zou moeten opnoemen dan denk ik dat ik optimistisch ben. Ik ben een optimistisch mens.”
Mag ik stellen dat je een zelfverzekerde vrouw bent?
“Ik doe m’n best om zo over te komen. Over bepaalde dingen in het leven word ik wel zekerder ja, naarmate ik ouder word maar om algemeen te stellen dat daar een zelfverzekerde vrouw staat? Misschien dat ik wel zo overkom, dat denk ik wel maar ik ben lang niet zeker van alles wat ik doe.
Lag je ambitie altijd in de show- en entertaining biz?
“Nee, helemaal niet. Mijn ambities lagen in eerste instantie bij het maken van educatieve programma’s en dat middels televisie of radio, wat zou moeten gaan over hoe het leven eruit ziet, hoe we met elkaar omgaan en wat we er beter aan kunnen doen. Weten is leren, leren is weten en weten is kunnen omgaan met mensen. Tijdens mijn opleiding is dat gebleven. Ik heb Culturele & Maatschappelijke Vorming gedaan met als specialisatie educatie. Dat is ongeveer hetzelfde, alleen niet op televisie of radio. Ik organiseerde manifestaties en cultureel politieke podia om een groot publiek bewust te maken van de mondiale problematiek. Eigenlijk wil ik precies hetzelfde in het theater. Mensen bewust maken van dingen die er zijn, van culturele diversiteit binnen de kunsten. En dat lukt me het beste in het theater. Ik ben ook verliefd geraakt op het theater.”
Letterlijk verliefd?
“Jaaaa, het is echt een geweldig, groot, moeilijk, maar mooi huwelijk!”
Over je CD No Spang. Van waar eigenlijk die CD?
“De CD is eigenlijk ontstaan uit het programma dat we nu aan het maken zijn Vrij, een theatraal concert over zoeken en vinden. Ik was het stuk aan het schrijven, een stuk dat over mezelf gaat, mijn zoektocht naar vrijheid en hoe vrij ik werkelijk ben. Ik heb ervoor gekozen om het verhaal te vertellen aan de hand van de mannen in mijn leven die voor mij heel belangrijk zijn.”
Wat bedoel je daarmee? “De grootvader, de vader, de minnaar, de zoon, Nederland als man, het theater als man. Maar waar het om gaat is dat ik mijn zoektocht beschrijf naar vrijheid en terwijl ik aan het schrijven was kwam ik erachter dat ik dit ook wel kon zingen. Zingen doe ik vanaf mijn achtste of zo. Ik heb veel gezongen in muziektheaterproducties en vind die combinatie van acteren en zingen erg leuk. Ik had dus liedteksten en Eric Calmes (bassist en muzikaal leider van de band) heeft daar prachtige muziek op gemaakt. Uiteindelijk hebben we besloten om van de ‘songs’ uit de voorstelling een volwaardige CD te maken. No Spang is eigenlijk een conclusie van Vrij. Het stuk gaat ook over hetgeen ik beoog in het leven, hoe ik dit korte leven zo aangenaam mogelijk doorbreng en dat is vooral door je niet al te druk te maken en dus vooral niet ‘te spangen’.”
Zijn dat allemaal zelf gecomponeerde nummers?
“Ja. Ik heb de teksten geschreven, Eric Calmes het merendeel van de composities en arrangementen. Robin van Geerke heeft één compositie geschreven en de arrangementen van twee bestaande Surinaamse kinderliedjes. Er staan dus twee kinderliedjes op die nu geen kinderliedjes meer zijn, maar die iets zeggen over mij en Suriname”.
Is het theaterstuk ook jouw eigen produktie?
“Ja, de tekst heb ik geschreven met hulp, commentaar en kritiek van een aantal mensen. Het is wel mijn ding en het is ook mijn verhaal.”
Theater, film, televisie. Als je zou moeten kiezen waar zou je keuze naar uit gaan?
“Dan kies ik voor het theater. Theater is een grote uitdaging. Film en televisie vind ik ook ontzettend leuk, maar in het theater kan ik echt mezelf kwijt. Teksten van anderen maken, vormen en spelen zoals ik denk dat het moet of afgaan op de visie van de regisseur die zegt dat het zo of anders kan. Zoeken en boetseren van een verhaal en mensen direct iets mee kunnen geven vind ik in het theater het beste lukken.”
Maar met film en televisie kun je toch veel meer mensen bereiken?
“Dat is zo maar bij theater is het zo direct en dat vind ik er zo mooi aan. Als je er gaat staan is dat ‘één take’ van begin tot eind. Dat je mensen met één take kunt blijven boeien en kunt raken tot aan het einde vind ik een enorme uitdaging. Theater zou ik te allen tijde met alle liefde kiezen, als ik moest kiezen.”
Wat doe je nu nog op het gebied van televisie en film?
“Ik heb net Grijpstra & De Gier, een politieserie op RTL4, gedaan”.
Moet je daar een casting voor doen of ben je gevraagd?
“Je wordt uitgenodigd om te komen casten, naast een heleboel andere mensen en blijkbaar vonden ze deze keer dat ik de beste was voor de rol.”
Je bent hiernaast ook moeder van twee kinderen. Hoe combineer je dat?
“Het is soms een beetje een ‘ge-doetje’, omdat het een praktisch ‘geregel’ is maar hoe ik het emotioneel regel is de kinderen zoveel mogelijk uit te leggen wat mama doet en waarom mama weg is. Als ik ga toeren in het theater ben ik om twee uur ‘s middags weg en om drie uur ‘s nachts thuis en zie ik ze alleen maar ‘s morgens bij het naar school brengen. Dan moet ik dus ‘s morgens, ongeacht de tijd dat ik in mijn bed lig, eruit als ik ze nog wil zien. Het is passen en meten. Het voordeel bij theater is dat het nooit het gehele jaar door is. Het hele seizoen werken doe ik bijna nooit.”
Heb je in je carière als artiest vervelende ervaringen gehad? “Nee, nee. Weet je, er zijn weleens dingen waarvan ik denk; Waarom? Waarom doe ik dit? Er zijn veel dingen die ik gedaan heb waarvan ik dacht ‘mag ik naar huis, dit hoef ik niet te doen.’ Maar ja, je moet toch eten”.
Als je nou iets zou mogen terugdraaien in je leven wat zou dat zijn geweest?
“Mijn gunst … hahaha. Niets, omdat ik heilig geloof in dat niets voor niets gebeurt. Alles wat er met je gebeurt dat je daaruit zou moeten leren en daar ook een beter mens van wordt. Ik ben echt familie van mijn grootvader en ik ben niet eens religieus .. haha ..”
Wat is voor jou typisch Surinaams?
“Bruine bonen met rijst!”
Wat is voor jou typisch Nederlands?
“Typisch Nederlands? Open en bloot alles zeggen wat je wilt en wat je denkt. Ik ben het er niet altijd mee eens, maar dat vind ik nou iets typisch Nederlands. Er zijn manieren waarop je verschillende dingen tegen verschillende mensen zegt en kan zeggen. Ik vind dat Surinamers heel goed zijn in niet datgene zeggen wat ze eigenlijk bedoelen, maar omdat je elkaar zo goed kent, begrijp je elkaar wel. Het bespaart mensen een hoop pijn en ellende. Nederlanders gaan erg prat op ‘de dingen zeggen zoals ze zijn’. Dat is niet om iemand bewust te kwetsen, maar zeg het nou maar gewoon. Een soort van doe normaal dan doe je gek genoeg, zo iets. Dan weet je ook waar je aan toe bent. Op een bepaalde manier vind ik dat ook prettig, duidelijk.”
Ga je vaak naar Suriname terug?
“Elk jaar. Sowieso voor mijn familie, mijn ouders en jongste zus Nydia die sinds vijf jaar weer in Suriname woont.”
Heb je weleens heimwee naar Suriname?
“Ik kan hooguit heimwee hebben naar mijn moeder. Jetty Mathurin zegt altijd; ‘Je huis is waar je bed staat.’ Ik ben erg op mijn eigen huis gesteld dus ik heb niet echt heimwee zoals anderen dat vaak zeggen. Ik kan wel eens ontzettend heimwee hebben naar de zon; dat ik zoiets heb van; jeetje, kan de zon weer gaan schijnen? Van Suriname weet je zeker dat daar de zon schijnt.”
Als je in Suriname bent, waar heb je in Suriname dan het meest moeite mee?
“Meest moeite mee? Er zijn zoveel dingen. Ik weet niet waar het aan ligt, maar ik heb erg moeite dat de dingen zo langzaam gaan in Suriname. Met mijn verstand weet ik dat het aan drie miljoen factoren ligt en ik ben geneigd om de regering de grootste schuld daarvan te geven, maar ik denk ook dat het aan mensen persoonlijk ligt. Ik ben er elk jaar en ben altijd blij dat er van alles gebeurt. Surinamers zijn hele creatieve mensen als het gaat om overleven. Ik heb heel veel moeite met de regering die daar niet voldoende op inspeelt. Maar goed, dat is wat ik zie en het zal allicht aan drie miljoen dingen liggen.”
En in Nederland?
“Ik heb altijd ergens moeite mee maar daarentegen doe ik weer zelf een poging om er zelf iets aan te doen. Lang niet altijd, maar soms heb ik moeite met dat ellenlange bespreken en bepraten van alles en iedereen die zijn mening geeft. Het schijnt democratie te heten Ik heb niets tegen democratie, maar het kan soms erg ver gaan. Dat is misschien wel ergens goed voor, alleen zou het ergens moeten ophouden.”
Zou je ons wat verschillen willen opnoemen tussen het zakenleven in Nederland en dat van Suriname?
“Dat is niet zo moeilijk. In Suriname is alles heel erg op relaties gebaseerd. Jij kent die, de ander kent die en je regelt het. Hier spreek je het af.”
Hoe verschilt volgens jou de Surinaamse werkcultuur met dat van Nederland?
“Hier gaat het er in Nederland veel efficiënter aan toe. Het is niet altijd even leuk, maar zo is het wel.”
Welk advies zou je die mensen willen geven die een terugkeer naar Suriname overwegen? “In de eerste plaats om niet ‘te spangen’. Het heeft niet zozeer met Suriname te maken, maar waar ter wereld jij je ook wilt vestigen dat je je verdiept in wat er daar gebeurt en dat je er niet met de pretentie heen gaat om eventjes te vertellen hoe het moet. Dat is voor niemand leuk en in de eerste plaats niet voor jezelf omdat er misschien wel een andere manier is waarop mensen met dingen omgaan en daar moet je je aan aanpassen. Dat geldt dus ook voor Suriname.”
Vind jij dat er in Suriname ook discriminatie bestaat?
“Is het daar niet uitgevonden? Dat denk ik wel, heel erg zelfs. Daar zijn wij Surinamers vrij goed in. Ik kan wel een reden verzinnen, maar er zal misschien wel iets historisch aan ten grondslag liggen. Natuurlijk is het sinds de onafhankelijkheid veel beter gegaan, maar er wordt keihard gediscrimineerd en al helemaal op etnische gronden. Dat komt voort uit de koloniale periode en dat is altijd zo gebleven.”
Denk je ooit terug te keren naar Suriname?
“Weet ik niet, heb ik nooit over nagedacht. Ik ben hier erg gelukkig, ik doe wat ik wil en zeker in mijn vak. Het culturele leven in Suriname ligt al geruime tijd behoorlijk stil. Er gebeurt langzaamaan wel van alles, maar ik moet ervan leven. Afgezien daarvan, ik ben hier nog niet klaar.”
Wat zijn jouw drijfveren?
“Hetzelfde eigenlijk dat me in het leven stuwt. Hoe breng ik het zo aangenaam mogelijk door. Het werk dat ik doe vind ik zo ongelooflijk leuk en ben er echt verliefd op. Ik houd er zodanig van dat het dè manier is om mijn leven in ieder geval zo aangenaam mogelijk door te brengen.”
Wat zijn je persoonlijke succesfactoren? “Als in de X-factor? Hahaha. Ik probeer te doen waar ik goed in ben en ik denk dat het nooit genoeg is. Het talent dat ik heb meegekregen en het bescheiden succes dat ik beleef in mijn werk heb ik daaraan te danken.”
Zullen we ooit een autobiografie van je zien verschijnen?
“Nou, het theaterstuk Vrij is behoorlijk autobiografisch. Hahaha! Weet ik niet, wie zit te wachten op een autobiografie van een meisje uit Suriname … Hahaha”
Welk advies zou je studerende Surinaamse jongeren willen geven?
“Wow, ik kan alleen zeggen wat ik zelf gedaan heb. Zoveel mogelijk je tijd goed in te delen. En te studeren, want daar ben je uiteindelijk voor gekomen en dat is wat je blijkbaar ook wilt. Geniet volop van het leven, want daarin leer je vanzelf wel je grenzen kennen.”
Wat denk je het meest te zullen missen van Nederland als je in Suriname zou wonen?
“De efficiëntie. Ik houd van efficiëntie, sinds Suriname al.”
Wat mis je nu het meest van Suriname?
“De warmte. Niet alleen de warmte van de zon, maar de warmte van mensen.”
Hoe zie jij Suriname in het jaar 2030?
“Dat is heel ver weg hè? Dan ben ik vijfenzestig. Weet je, met Suriname is het altijd ‘zo hopen’ dat er iets gebeurt en het anders gaat. Ik weet niet of het per definitie beter is dat er iets gebeurt en verandert waardoor het met het land zelf beter gaat en natuurlijk de mensen die er wonen. Zoals het nu gaat kan ik alleen maar hopen dat die paar honderduizend mensen die er wonen het allemaal ontzettend goed zullen hebben. Maar dat is misschien wel ‘wishfull thinking’.”
Hoe geef je invulling aan je vrije tijd?
“In mijn vrije tijd speel ik toneel … hahaha!”
Heb je in het leven bereikt wat je voor ogen had?
“Bij lange na nog niet. Ik hoop dat het lang genoeg duurt zodat ik kan bereiken wat ik wil bereiken. Ik wil nog meer toneel spelen en nog meer zingen. Ik ben niet zo moeilijk hoor.”
Nog politieke ambities?
“Absolúút niet! Neeee, nee. Lid worden van de Tweede Kamer of een politieke partij zal ik nooit van mijn leven doen. Ik houd niet van de gedachte, we zijn één partij, dus denken wij allemaal zo, dus hebben wij deze standpunten. Als ik op stemwijzer.nl zit dan raakt mijn computer van slag … hahaha. Maar politiek in de zin van mensen ergens bewust van maken doe ik al altijd. Wat ik nastreef met toneelspelen is voor een deel bewustwording. Ik wil niet dat mensen aan het eind van het stuk alleen maar zeggen, oh wat was dat leuk. Ik wil wel degelijk wat zeggen, waar ik voor ‘strijd’, misschien een groot woord, maar mijn missie is wel om bij te dragen aan het geven van een plek aan culturele diversiteit binnen de kunsten.
Toch nog over politiek. Als je voor één keer president van Suriname mocht zijn, welk probleem zou je als eerste hebben aangepakt?
“Geen enkele minister aannemen … hahaha! Ik weet het niet, er is zoveel te doen. Weet je, ik zeg het wel zo, maar je kunt niet democratisch zijn in je eentje, want dan heet het denk ik dictatuur geloof ik en dat vind ik ook zoiets vreselijks. Maar goed, ik zou niet weten waar te beginnen en dat meen ik echt serieus. Er is zoveel aan te pakken. Er gebeurt al heel veel door particuliere initiatieven. Als ik iets duurzaams zou willen doen dan zou ik de kwaliteit van het onderwijs verhogen en waarborgen.”
Hoe ging jij trouwens om met de ‘militaire dictatuur’? “Qua karakter zit ik zo in elkaar dat ik het vervelend vind als mensen me zeggen wat ik moet doen, laat staan als ik weet dat ik het moet doen omdat ik anders een probleem heb. Onze familie is uit elkaar gevallen met de komst van de revolutie. Op een gegeven moment had je voor- en tegenstanders. Dat was niet alleen in mijn familie, maar bij zoveel families. Je gaat op een ander niveau met elkaar om, dingen niet meer ronduit benoemen en bespreken omwille van de ‘zoete familievrede’. Ik heb het altijd heel erg moeilijk gevonden.”
Om het even te hebben over je vader Borger Breeveld in Wan Pipel. Zullen we iets in die geest van jou terugzien?
“Een soort Wan Pipel? Nou, ik ben al een tijdje bezig aan een script dat maar niet wil vlotten. We hebben Madame Jeanette gedaan waar ik een rol had als Dominicaanse prostituee wat overigens niet veel met Wan Pipel te maken had … maar wat ik nu aan het schrijven ben is De burgemeester van Zuid-Oost. Dat moet gaan over Surinaamse familiebanden.”
Voor wie heb je een enorme bewondering?
“Ik heb bewondering voor iedereen die dingen met de volste overtuiging doen of denken te doen en daarmee ook de wereld beter willen maken. En als ik echt iemand moet noemen, Nelson Mandela, maar ook Kofi Anan en Eric Calmes, mijn bassist. Zijn gedrevenheid in de muziek. Ik weet niet of hij daar de wereld mee wilt veranderen, maar hij raakt mensen wel met zijn muziek. Dat draagt ook bij aan het aangenamer maken van dezer aard.”
Waar ga je het liefst op vakantie?
“Daar waar de zon schijnt. Vakantie is voor mij liggen aan het strand, lekker eten, relaxed met een boek en een goed glas wijn. Vakantie is voor mij echt vakantie, daar hoort zon bij en dat hoeft niet persé Suriname te zijn.”
Welke persoonlijke boodschap zou je willen uitdragen?
“Uuuhm, probeer in dit leven de mooie dingen in de kleine dingen te zien.”
Na een afwezigheid van meer dan 11 jaar komt de band Fra Fra Sound op 10 oktober eindelijk weer naar Suriname. De groep doet Suriname aan in het kader van haar 30-jarig bestaan. Fra Fra Sound is een Surinaams-Caribische band met een eigen geluid, bestaande uit Afrikaanse, Caribische en Latijns-Amerikaanse muziek, Soul, Blues en Funk. De groep trad op in meer dan vijftig landen in Europa, het Caribisch gebied, Afrika, Zuid-Amerika, Azië en de Verenigde Staten. Het optreden voor Nelson Mandela in Zuid-Afrika 1994 hoort tot één van de hoogtepunten van de groep.
Fra Fra Sound verzorgt op 13 oktober een optreden in Cayenne (Frans Guyana) en in Suriname op 15 oktober in the ballroom van Hotel Torarica. De groep bestaat uit Vincent Henar (bassist en leider van de band), Andro Biswane (gitarist), Robin van Geerke (piano), Efraïm Trujillo (saxofonist en arrangeur), Michael Simon (trompettist en arrangeur), Walther Muringen (drummer) en Carlo Hoop (percussie-drums).
Black Dutch and More Black, Dutch and More is het nieuwe album van de band waarop ook de Afro-Amerikaanse saxofonist, percussionist, dichter en Spoken Word-artiest Ghasem Batamuntu te horen is. Op deze CD combineert Fra Fra Sound muziek met poëzie en verhalen en wordt geïmproviseerd op thema’s als identiteit, klank, kleur, muziek en maatschappij en wordt poëzie verweven met de geschiedenis van de zwarte muziek. Batamuntu zal in Suriname ook van de partij zijn.
Workshops
Fra Fra Sound heeft een ruime internationale ervaring opgebouwd in het verzorgen van workshops op het gebied van o.a. samenspel, individuele coaching en improvisatie. In samenwerking met Stg. Art Laboratorium Suriname en “ GoWithTheFlow” worden diverse workshops georganiseerd. Hiermee wil de groep iets terugdoen voor het land waar de meeste bandleden hun roots hebben.
Op maandag 11 oktober vindt een workshop“BigBand” plaats voor het Eddy Snijders Orkest. Op dinsdag 12 oktober wordt,in samenwerking met het Cultureel Centrum Suriname, een masterclass verzorgd in de Eddy Wessels Gehoorzaal. Eveneens op 12 oktober is een workshop “Spoken Word’ bij Tori Oso (zie hieronder). Op 14 oktober is de groep in Moengo waar voor scholieren een workshop wordt georganiseerd in Tembe Art Studio. Op zaterdag 16 oktober is er een blazersworkshop in hotel Torarica.
Het verblijf van Fra Fra Sound in Suriname wordt afgesloten met een eindpresentatie waarbij deelnemers aan de verschillende workshops de kans krijgen de opgedane kennis aan het publiek te tonen. Met deze presentatie wordt de samenwerking, uitwisseling en overdracht van kennis en inzichten op muzikaal gebied geïllustreerd.
Workshop Ghasem Batamuntu
Op dinsdag 12 oktober om 20.00 uur geeft Ghasem Batamuntu, gastartiest van Fra Fra Sound, een workshop. Batamuntu is dichter, muzikant, spoken word-artiest en wil zijn kennis delen met Surinamers. De workshop is gratis. Gewoon binnenlopen dus. Voor meer info: Henk van der Laak: 08106989
Deze website beoogt geen enkel winstoogmerk. Door middel van de website wil de Werkgroep het publiek kennis laten maken met nieuws uit en over de Caraïbische regio. De Werkgroep neemt daartoe onder meer berichten over van andere sites, zonder dat het ons altijd mogelijk is rechthebbenden vooraf te attenderen op de overname. Mocht iemand bezwaar hebben tegen overname van tekst- of beeldmateriaal, laat ons dit weten, dan verwijderen wij het materiaal.
Reacties op berichten worden alleen geplaatst indien voorzien van voor- en achternaam. Opinies op deze website komen voor rekening van de auteur(s) en zijn niet altijd de opinies van de Werkgroep.
RSS
Facebook
Twitter
