De verfilming van het boek van Vuijsje is een racistisch spektakel
door Quinsy Gario
Vanaf de cast-presentatie in 2011 was het al duidelijk dat de verfilming van Alleen Maar Nette Mensen een racistisch spektakel zou worden. Jeroen Krabbé gaf toen aan dat het boek van Vuijsje een ode was aan de zwarte vrouw. Gezien de verfilming is het duidelijk dat Krabbé de betekenis van het woord ‘ode’ niet begrijpt. Een film waarin een Joodse jongen (Géza Weisz) uit Amsterdam Zuid uit een links intellectueel gezin (Jeroen Krabbé en Annet Malherbe), die Marokkaan genoemd worden als een belediging ervaart, op zoek gaat naar zijn ultieme andere en dan uitkomt bij een zwarte vrouw met overgewicht uit de Bijlmer (Imanuelle Grives), dan weet dat je dat het geen eerbetoon is aan ‘de zwarte vrouw’. Als ‘de zwarte vrouw’ 15 kilo moet aankomen, zoals Imanuelle Grives aangaf om het ‘Vuijsje type’ te worden, wordt zij niet geëerd maar tentoongesteld.
Waar je bij het boek nog de mogelijkheid had voor een eigen kritische reflectie, is er bij de film geen tijd om na te denken over de mensonterende, gewelddadige en dehumaniserende taferelen die aan elkaar gerijgd zijn. Door dit onder de noemer van humor te plaatsen krijgt het publiek niets anders voorgeschoteld dan de zoveelste gewelddadige bevraging van de menselijkheid van zwarte mensen verpakt als luchtig entertainment.
Voor de duidelijkheid: Alleen Maar Nette Mensen is een 89 minuten durend aanval op de Bijlmer, de Surinaams-Nederlandse en de Caribisch-Nederlandse gemeenschappen en de cultuur uit deze gemeenschappen. De racistische en seksistische taferelen vliegen je om de ogen en oren. Terwijl Vuijsje van meet af aan zijn boek verdedigde zijnde fictie (ondanks het feit dat hij Hanneke Groenteman niet verbeterde toen ze vol verbazing tegen hem vertelde dat ze niet wist dat het er zo aan toe gaat in de Bijlmer) heeft Lodewijk Crijns ervoor gezorgd om het zo realistisch mogelijk te maken.
Voor het realisme is namelijk het AT5-incident met voormalig stadsdeelvoorzitter Elvira Sweet uit 2009 opgenomen als doodnormaal tv decor. Voor degene die het niet weten, de zomer van 2009 was een nogal tragische en bewogen periode in het stadsdeel, omdat een aantal jonge zwarte mannen op opzichtige wijze van hun leven werden beroofd. In de film wordt de herinnering aan deze verloren levens te grabbel gegooid op de meest walgelijke manier mogelijk. Onverschilligheid.
Terwijl Krabbé, Weisz en Malherbe op bezoek zijn bij Grives, Will Fraser, Yamill Jones en Urmie Plein, die de moeder van Grives maar niet op de site van de film wordt genoemd, hoor je een jongeman, de muzikant Hydro, in de achtergrond schreeuwen tegen voormalig stadsdeelvoorzitter Sweet. Dit terwijl iedereen uit Zuidoost weet dat hij, als het niet diezelfde dag was, zijn excuses aan haar heeft aangeboden omdat zijn moeder hem dat heeft opgedragen. Dat hij een vriend heeft verloren de dag voor die bewuste opnames en zo heftig tegen Sweet uitvalt wordt ontdaan van de pijn en het letterlijk verlies van levens die eraan vooraf ging.
‘Is de mainstream Nederlandse theater-, film- en televisiewereld zo onbarmhartig richting acteurs met een kleur dat slechts dit soort rollen op nationaal niveau beschikbaar zijn?’
Wat deze keus voor achtergrondbeeld ook absoluut walgelijk maakt is dat de nationale hit Hindabuilding van de Hydroboyz, waar Hydro deel van uitmaakt, ook te horen is tijdens de film en opgenomen is in de soundtrack. Dit terwijl de maker van het nummer door dezelfde film wordt neergezet als het toonbeeld van de aggressieve en schreeuwerige zwarte man. Het is een ongelofelijk empathieloze trap na gezien de verloren levens en getoonde pijn van die confrontatie.
Het ongeloof dat me overkwam toen ik het nummer hoorde, na het zien van die scène, was dezelfde toen ik de acteurs op het scherm zag in de verschillende mensonterende scènes (o.a. van een zwarte actrice die spuug op de penis van Weisz smeert omdat hij hem niet omhoog kan krijgen of de zwarte actrice die een moeder speelt die in een kelderboks seks met wildvreemde mannen heeft, met haar kind in dezelfde ruimte). Wat deden deze professionals in een film die de zwarte vrouw als een oversekst beest met overgewicht neerzette? In een film die de zwarte man weergeeft als een dier die alleen maar zijn eigen pik achterna rent? In een film waar zwarte moeders constant het mikpunt van belediging en spot zijn? Is de mainstream Nederlandse theater-, film- en televisiewereld zo onbarmhartig richting acteurs met een kleur dat slechts dit soort rollen op nationaal niveau beschikbaar zijn? Na de zoveelste moedwillige sneer naar deze groep, door de casting van Hans Kesting voor de rol van Othello in het gelijknamig stuk van Toneelgroep Amsterdam, blijkt het antwoord een volmondige ja.
Maar dit ligt niet alleen aan de gatekeepers van die wereld, de producenten, casting managers, regisseurs en script schrijvers. Wanneer er gekeken wordt naar de locaties en de financiering van de film wordt het duidelijk dat het probleem groter is dan slechts de kunstenwereld. De kelderboxseksscène bijvoorbeeld is mogelijk gemaakt door woningcorporatie Ymere. Toen de filmmakers in september 2011 by Ymere aanklopten kregen ze toestemming om een kelderbox te huren bij het kunstenaarscomplex Heesterveld Creative Community. Met een telefoontje, een handtekening en een ja-woord heeft Ymere bijgedragen aan de zoveelste aanslag op de Bijlmer. Net nu de wijk in aanzien begon te klimmen door onder andere het door Ymere zelf geïnitieerde project, waar om en nabij 86 kunstenaars, muzikanten, dansers, theatermakers, filmmakers, gastronomische artiesten en een copyrightspecialist bij elkaar zijn gebracht.De film zelf is ook mogelijk gemaakt door het Abraham Tuschinski fonds, het COBO Fonds en het Film Fonds. Waarbij de bijgedragen bedragen van de publieke fondsen COBO en het Film Fonds niet online te vinden zijn, kan men natrekken dat Het Abraham Tuschinski fonds 122 duizend euro aan het project heeft gegeven. Dat fonds is opgezet door filmdistributeurs en bioscoopexploitanten. Na het kiezen om hun fonds slechts in naam te liëren aan Abraham Tuschinski, een van de grondleggers van de filmindustrie in Nederland, en niet ook te kijken naar de specifieke omstandigheden waardoor een Joodse man aan het begin van de twingste eeuw zo rijk kon worden is een teken van het kleurenblindracisme dat Nederland in zijn grip heeft.
Daarnaast horen publieke gelden niet gebruikt te worden om eeuwenoude racistische beelden onkritisch de wereld in te slingeren zoals Willem Bosch vorig jaar nog stelde. Hoe is dit door de beoordelingscommissie gekomen? Toen ik naar een DVD-screener vroeg om aan recensenten in het buitenland te tonen kreeg ik geen antwoord van Wild Bunch, die de persvertoning had georganiseerd. Waar we dus constant te horen krijgen dat onze investeringen over grenzen heen moeten gaan hebben deze fondsen dus in een project geïnvesteerd waar de makers zelf bang zijn om het aan het buitenland te tonen. Dit is dus een slechte investering geweest.Toen ik de bioscoop instapte voor de persvertoning van Alleen Maar Nette Mensen had ik gehoopt dat de makers hadden geleerd van de kritiek op het boek. Ik had gehoopt dat men wist wat het verschil tussen een boek met racistische elementen en een film met racistische elementen zou zijn. Ik had gehoopt dat op het einde van de film de Afro-Nederlandse gemeenschap als volwaardige en gelijkwaardige mensen getoond zouden worden. Ik hoopte dat net als de Joodse familie de Surinaams-Nederlandse familie eruit zou komen als een familie met zijn eigen charmante eigenaardigheden. Voor de zoveelste keer is duidelijk dat je maar beter niet op een verbeelding van raciale gelijkwaardigheid door de dominante cultuur, en zij die daar aan mee willen doen, kan hopen hier in Nederland. Je eindigt namelijk altijd met teleurstelling over de beelden, de makers en de zogenaamde bondgenoten die eigenlijk willen dat je de problemen niet benoemt.
Het Landelijk Platform Slavernijverleden (LPS) verafschuwt de voordracht van de Nederlandse Commissie Immaterieel Erfgoed om de Sint Nicolaas Traditie door de Unesco genomineerd te krijgen op de Erfgoedlijst. Daarom zijn naar verschillende internationale VN-organen brieven gezonden waarin gelobbyd wordt om de nominatie af te wijzen. Ook zijn er brieven gezonden naar het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en immaterieel erfgoed, de fracties van de Tweede Kamer der Staten-Generaal en de verantwoordelijke minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. “Zoals verwacht bleven reacties uit”, beklaagt Barryl Biekman van het LPS zich. “Ook brieven aan premier Mark Rutte bleven onbeantwoord, want ook voor Rutte is de traditie inclusief het ‘zwarte Pietverschijnsel’ heilig.” Biekman stoort zich ook ontzettend aan het uitblijven van een reactie van de Tweede Kamer. “Nu hebben ze met de verkiezingen wel onze stemmen nodig, maar aanpakken van Black Racism, ho maar.”
Verwerpelijk
De discussie rond het fenomeen ‘Zwarte Piet’ is met de ratificatie door Nederland dit jaar van de Conventie Immaterieel Erfgoed van de Unesco, welke aangenomen is in 2003, nu verplaatst naar het internationale speelveld waar racisme, in welke vorm dan ook, verboden is. Zwarte Piet is voor de zwarte samenleving in Nederland verwerpelijk gelet op de historische context waarin de knecht van de ‘goedheiligman’ zijn intrede deed. En laat het nou net deze historische context zijn die Nederland (bewust) niet voorlegde aan de Unesco. “Om de ware aard van de traditie te omzeilen of te verdoezelen, is de karikatuur ‘Zwarte Piet’ en alle andere attributen en gebruiken in de relevante documenten weggelaten. Immers het zou de Unesco onwaardig zijn om racistische stereotypen die tot doel hebben volkeren te demoniseren via volkscultuur, volksgewoonten en volkstradities te ondersteunen. Vooral daar waar het om een volksgemeenschap gaat waarbij de meerderheid van het volk geen rekening houdt met de mensenrechten, gevoelens en het ‘lijden’ van een minderheid van het volk. De Unesco is een orgaan dat geacht mag worden er nauwlettend op toe te zien dat geen enkel mensenrecht (meer) wordt geschonden”, legt Biekman uit. In paragraaf 13 van de Durban Verklaring en Programma van Actie 2001 erkennen de VN-lidstaten, inclusief Nederland, dat ‘slavernij, slavenhandel, met inbegrip van de trans-Atlantische slavenhandel’, afschuwelijke drama’s waren in de geschiedenis van de mensheid. Niet alleen door de gruwelijke barbaarsheid ervan maar ook door de omvang. Het georganiseerde karakter en vooral door de ontkenning van de essentie van de slachtoffers.
“De VN-lidstaten erkennen voorts dat slavernij en slavenhandel misdaden tegen de menselijkheid zijn en dat het ook in die tijd ondanks de toenmalige opvattingen en wet- en regelgeving in het bijzonder de trans-Atlantische slavenhandel één van de grootste bronnen en uitingen van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid zijn geweest. Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst zijn het slachtoffer van deze daden en dragen nog steeds de gevolgen”, verwijst Biekman naar de huidige situatie.
Nederlandse misleiding
Het is precies om deze redenen dat de VN-lidstaten Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst tot een speciale doelgroep hebben verklaard op grond waarvan specifieke antiracisme actieprogramma’s dienen te worden gerealiseerd. Het LPS vindt het dan ook buitengewoon misleidend om een Sinterklaastraditie te presenteren als ‘pakjesavond’ met weglating van de elementen die wezenlijk onderdeel zijn van de traditie. “Dit met als doel om het op de Wereld Immaterieel Erfgoedlijst genomineerd te krijgen”, stoort Barryl Biekman enorm. Volgens het Nederlands Centrum voor Volkscultuur behoren tradities tot de culturele bagage die mensen van huis uit hebben meegekregen. Mensen geven de tradities van de ene generatie aan de andere generatie door, maar passen die tradities ook aan, zodat ze geschikt zijn voor hun eigen, hedendaagse leven.
Tradities hebben dus niet alleen betrekking op vroeger, het zijn gebruiken van vandaag, maar met een wortel in het verleden. Rituelen zijn ook tradities, maar hebben een plechtig karakter, zoals bidden voor het eten en bij begrafenissen. Immaterieel erfgoed is levend erfgoed. Je kunt het niet conserveren of restaureren, zoals monumenten, archiefstukken en museumvoorwerpen. Tradities en rituelen moeten een hedendaagse betekenis hebben, anders worden ze niet meer gebruikt en verdwijnen ze. Daarom is het belangrijk dat immaterieel erfgoed evolueert. “Immaterieel erfgoed is de schakel tussen heden, verleden en toekomst. Het geeft een gevoel van verbondenheid met vorige generaties, maar is ook toekomstgericht omdat mensen het willen doorgeven aan volgende generaties.”
Verkleuren helpt niet
Sinterklaas heeft al vele stormen overleefd. Het kinderfeestje stamt uit de zestiende eeuw. Halverwege de negentiende eeuw, vond men toen dat de goedheiligman een knecht nodig had. De slavernij in de koloniën was nog volop aanwezig en de enige geschikte knecht moest het karakter en uiterlijk van de Nederlandse welvaart vertegenwoordigen: de tot slaaf gemaakte Afrikaan werd ‘Zwarte Piet’. In de Nederlandse traditie en immaterieel erfgoed spreekt men zelfs over de acceptatie door islamitische kinderen.
Bewust wordt weggelaten dat de beïnvloedbaarheid van kinderen door zo’n feestje makkelijker tot stand komt terwijl aan de andere kant ad rem gereageerd wordt op mensen die anti Zwarte Piet zijn. “Er zijn nog steeds mensen die Zwarte Piet het liefst van kleur zien verschieten en hem willen bevrijden uit zijn traditionele knechtenrol.” Barryl Biekman reageert hierop als volgt: “Wij zijn niet tegen Sint Nicolaas. Laat Nederland vooral haar feestje vieren. Wij zijn tegen het concept ‘Zwarte Piet’. Wij zijn het aan onze nazaten verplicht om in actie te komen. Wij vinden dat besluitvormers bij de Unesco vooral ook bekend moeten zijn wat de visie is van de zwarte (Afrikaanse) gemeenschap in Nederland.” Lang was er geen belangstelling voor het immaterieel erfgoed totdat het Unesco Verdrag in 2003 werd aangenomen. Meer dan 140 landen hebben het inmiddels geratificeerd. Indonesië hoort ook tot deze landen. Suriname en Nederland nog niet. Een opdracht van de Unesco aan landen is dat zij het eigen immaterieel erfgoed in kaart brengen en documenteren. Naast de Werelderfgoedlijst van monumenten en landschappen (Verdrag van 1972) bestaat er een Werelderfgoedlijst voor immaterieel erfgoed, the Intangible Heritage List, dat inmiddels meer dan 200 elementen telt. “Maar wie beslist welke traditie, welk ritueel, welke dans belangrijker is dan een andere? Welke uitingen worden op nationaal niveau op de lijsten opgenomen? Welke identiteit wordt gepropageerd? Wat is het erfgoed van een land?” Allemaal interessante vragen volgens Barryl Biekman voor mensen die het proces in Nederland willen volgen, evenals de processen in het buitenland. “Maar daar Nederland nu de conventie heeft geratificeerd is alertheid geblazen.”
Solidariteit
“Vanuit het perspectief van Nederland als multiculturele samenleving is het belangrijk om in het proces van verzameling van onderwerpen ten behoeve van nominatie door de Unesco niet over één nacht ijs te gaan. Wat voor de ene burger of groepen van burgers belangrijk is om aan te merken als volksgewoonte die een plaats verdient op de Unesco Werelderfgoedlijst, kan voor de andere burger of groepen van burgers als verwerpelijk worden ervaren”, vindt Biekman. Daarom heeft het LPS mede namens het AAD (Africa and African Descendent) Netwerk Nederland in een brief van 23 november 2011 haar bezorgdheid richting de Unesco Parijs tot uitdrukking gebracht. Geen enkele vreedzame actie tot nu toe, ook de aangeboden petitie aan de Nederlandse regering via de Tweede Kamercommissie Justitie en Veiligheid, heeft geleid tot serieuze aandacht voor de zwarte roep tot heroriëntatie van het concept. “Dat is ondermeer de reden waarom wij ook aan de Unesco hebben gevraagd om een wetenschappelijk onderzoek in perspectief van Nederland als multiraciaal land. Dit vanuit een meervoudige onderzoeksmethodologie naar de (verwerpelijke/kwalijke) kant van de effecten van deze traditie. Een groene, gele of blauwe Piet zal niet helpen vooral als de attributen, fysieke kenmerken, taal en spraakgebruik, georiënteerd blijven op de uiterlijke kenmerken van de zwarte Afrikaanse mens”, vindt LPS-voorzitter Barryl Biekman. Suriname heeft in 2011 een motie van de NPS aangenomen ten aanzien van de traditie in Suriname.
Sinterklaas was na 1980 als evenement verbannen. In Nederland is vorig jaar woordkunstenaar en theatermaker Quinsy Gario hardhandig door de politie aangepakt toen hij protesteerde bij de aankomst van de boot. Een actie die niet onopgemerkt is gebleven en de discussie alleen positief heeft beïnvloed. Barryl Biekman verwacht solidariteit van de zwarte gemeenschap in Suriname en Nederlandse Caribische landen om bij hun Unesco te lobbyen deze traditie voor zuiver wat Zwarte Piet betreft af te wijzen.
Zondag 23 september a.s. is Michael Slory – door velen beschouwd als Surinames grootse levende dichter – via een live Skype-verbinding te zien en te horen bij de Vereniging Ons Suriname in Amsterdam, tijdens de Letterendag die de VOS organiseert in samenwerking met de Werkgroep Caraïbische Letteren en de Leerstoel West-Indische Letteren van de Universiteit van Amsterdam. Ook Orchida Bachnoe, T. Martinus (Quinsy Gario) en Michiel van Kempen dragen bij aan de middag, terwijl Sanne Landvreugd voor de muziek tekent (voor het volledige programma, klik hier).
Vanaf gisteren ligt in de boekhandels de nieuwste dichtbundel van Michaël Slory: Torent een man hoog met zijn poëzie. Het fraai ingebonden boek geeft poëzie in het Nederlands, plus een aantal verzen in het Sranantongo met vertalingen door John Leefmans, en een nawoord van Michiel van Kempen. De bundel verscheen in Haarlem bij In de Knipscheer, ISBN 978-90-6265-806-0.
Portret van de Antilliaans-Nederlandse dichter en performer Quinsy Gario die ook optreedt onder de naam T. Martinus, gemaakt door de in Suriname werkzame fotograaf Nicolaas Porter. Nr. 129b in de reeks fotoportretten die Porter in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren maakt. Voor informatie kunt U mailen naar: nicolaasporter@hotmail.com. Wie de hele reeks wil zien kan hieronder klikken op het label Werkgroepportretten.
Portret van de Antilliaans-Nederlandse dichter en performer Quinsy Gario die ook optreedt onder de naam T. Martinus, gemaakt door de in Suriname werkzame fotograaf Nicolaas Porter. Nr. 129a in de reeks fotoportretten die Porter in opdracht van de Werkgroep Caraïbische Letteren maakt. Voor informatie kunt U mailen naar: nicolaasporter@hotmail.com. Wie de hele reeks wil zien kan hieronder klikken op het label Werkgroepportretten.
Als onderdeel van een serie bijeenkomsten georganiseerd in het kader van de tentoonstelling Who More Sci-Fi Than Us? presenteert Framer Framed in samenwerking met curator Nancy Hoffmann, Non Employees en Kunsthal KAdE een lezing en ronde tafel gesprek over thema’s als blackness in een Europese context, dekoloniale esthetiek en de Caribische diaspora. Deze onderwerpen worden in verband gebracht met curatorele en artistieke praktijken.
De lezing Decolonial Diasporic Aesthetics door de keynote speaker Alanna Lockward, auteur, kunstcriticus en onafhankelijke curator. Zij is oprichter van de Transnational Institute en curator van het project BE.BOP 2012 Black Europe Body Politics;
Rondetafelgesprek met: Nancy Hoffmann, onafhankelijk curator van de tentoonstelling Who More Sci-Fi ThanUs?. Hedendaagse kunst uit de Cariben;Charl Landvreugd, deelnemend kunstenaar aan de tentoonstelling, tevens curator en auteur, werkzaam in Europa en de VS; Sharelly Emanuelson, filmmaker en oprichter Uniarte & Caribbean Visuals. Moderator is Quinsy Gario.
Na afloop van de discussie zal er een performance plaatsvinden van kunstenaar Teresa Maria Diaz Nerio (Santo Domingo/Amsterdam).
Café Mondiaal heeft woensdag 15 februari 2012 als hoofdgast in haar maandelijkse debatprogramma de schrijver Ewald Vanvugt. Hij is al tientallen jaren de luis in de pels van de vaderlandse geschiedschrijvers over het koloniaal verleden van Nederland. Zie ook dit eerdere bericht op Caraïbisch Uitzicht. Ook in zijn onlangs verschenen Nieuw Zwartboek van Nederland Overzee legt hij voortdurend de vinger op de zere plek, zoals op de nu in het nieuws zijnde massaslachting in Rawagede zestig jaar geleden.
Traditioneel is tien minuten poëzie onderdeel van het Café Mondiaal-programma. Dit keer is de ‘dichter van dienst’ de van Curaçao en Sint Maarten afkomstige T. Martinus alias Quinsy Gario, de man die in november bij de intocht van sinterklaas in Dordrecht het journaal haalde met zijn campagne ‘Zwarte Piet is Racisme’.
Quinsy Gario werd gearresteerd
omdat hij tegen ‘Zwarte Piet’ demonstreerde/YouTube
In de dagen voor Kerst wordt Nederland lelijk te kijk gezet op invloedrijke, Amerikaanse opiniesites. Het verwijt is dat onze ‘alternatieve Kerstman’ zich niet laat helpen door elfjes, maar slaven drijft. Kritiek op het volksfeest zouden wij niet dulden. Al helemaal niet nu Geert Wilders geldt als Witte Goedheiligman. Steen des aanstoots is de hardhandige arrestatie van de uit Curaçao afkomstige Nederlander Quinsy Gario, een 27-jarige dichter en student die met de leus ‘Zwarte Piet is racisme‘ demonstreerde bij de intocht van Sinterklaas in Dordrecht.
Nederlanders vertellen fabeltjes over Zwarte Piet
Namens het Caribische eiland reageerde Sheldry Osepa, de politiek vertegenwoordiger, destijds geschokt: “Een klap in het ongeschminkte gezicht van de zwarte kunstenaars.” In Nederland kwam het debat heftiger dan ooit los. Na 5 december gingen de media weer over tot de orde van de dag.
Jessica Olien schrijft voor The Washington Post
Zo niet Jessica Olien, een Amerikaanse journaliste die schrijft voor Slate.com, een opiniesite van The Washington Post. Ze brengt onze ‘racistische kersttraditie’ in verband met het koloniale verleden en de harde integratiepolitiek van gedoogpartner PVV. De arrestatie van Gario is geen incident, weet ze. “In 2008 organiseerden Petra Bauer en Annette Krauss een mars, als onderdeel van een tentoonstelling over de betekenis van Zwarte Piet. De kunstenaars werden met de dood bedreigd en het Van Abbemuseum in Eindhoven gelastte de mars af. Omdat ze allochtoon waren, zo werd Bauer en Krauss verteld, hadden ze geen recht om zich te storen aan Zwarte Piet. Het schokte de kunstenaars dat veel mensen zelfs niet bereid waren om over de kwestie te spreken. ‘Wilders wilde de subsidie aan het museum stoppen’, zei Bauer.”
Olien verblijft al een tijdje in Nederland en heeft dezelfde ervaring met Nederlanders. “Als je het onderwerp aansnijdt, leidt dit vaak tot woede en frustratie. Liberaal denkende volwassen vervallen zelfs in het argument dat Zwarte Piet van oorsprong helemaal niet zwart is. Hij is zwart omdat hij door de schoorsteen komt, zeggen ze dan. Maar waarom heeft hij dan geen vuile kleren aan?”
In het xenofobe Nederland is Sinterklaas populairder dan ooit
Zwarte Piet is net zo Nederlands als het woord ‘allochtoon’, meent Olien – een begrip waarmee we volgens haar mensen van buitenlandse komaf uitsluiten. “Deze buitenstaanders worden door Wilders en anderen beschuldigd van het teren op Nederlandse reserves en sociale voorzieningen.” In dit xenofobe sfeertje zouden Nederlanders het Sinterklaasfeest, waarin Zwarte Piet als dom en onhandig wordt weggezet, meer dan ooit koesteren.
Het is overigens niet de eerste keer dat Jessica Olien Nederlanders op de korrel neemt. Eerder kritiseerde ze het arbeidsethos van de Nederlandse vrouw. Terwijl haar Amerikaanse vriendinnen ambitieus en werklustig zijn, kiezen Nederlandse vrouwen volgens haar liever voor een leven achter het aanrecht. “Nederlandse vrouwen werken halve dagen, gaan om twee uur theeleuten en hebben medelijden met hun mannelijke collega’s die de hele dag op kantoor vastzitten.” Het moet wat Olien betreft daarom maar eens afgelopen zijn met het fabeltje dat Nederlandse vrouwen progressief zijn. “Lui en gemakzuchtig”, is volgens haar een betere kwalificatie.
Op TheRoot.com trok Latoya Peterson, een Afro-Amerikaanse journaliste die onder meer schrijft voor The Guardian, van leer tegen het Nederlandse Sinterklaasfeest. “Is Zwarte Piet niet slechts het symbool van de uitblijvende raciale verzoening in Nederland?”, vraagt ze zich af. “Misschien, dat proces is namelijk een kwestie van lange adem. Toch klinkt de laatste jaren de roep om hervorming van het feest steeds luider. In 2007 kreeg Piet meer kleuren in plaats van alleen zwart.”
Maar dat was beduidend minder populair dan de huidige, omstreden reïncarnatie, vervolgt ze. “In 2011 schminkten Nederlandse burgers hun gezichten weer zwart, deden een krullende pruik op, gingen ermee de straat op en behielden zo hun racistische Kersttraditie.” Een gewoonte die volgens Peterson niet te verenigen is met het culturele superioriteitsgevoel dat Nederlanders etaleren.
Quinsy Gario, Jerry Afriyie en Siri Venning krijgen brede steun voor hun actie tegen het fenomeen Zwarte Piet. Zowel de belangenorganisatie MAAPP als het Landelijk Overlegorgaan Minderheden hebben om een onderzoek gevraagd naar de hardhandige aanhouding van de drie jongeren en een journaliste in hun gezelschap tijdens de intocht van Sinterklaas in Dordrecht afgelopen weekeinde.
“Het optreden van de politie heeft een precedentwerking, waardoor bij een ander incident het volledig uit de hand zal lopen. Het optreden was niet van een enkele politieagent, maar van meerdere agenten, wat bevestigt dat er hier sprake is van beleid. Wij zullen, samen met alle organisaties en instellingen, alles in het werk stellen dat er een grondig onderzoek komt naar het optreden van de politie in Dordrecht”, schrijft MAAPP-voorzitter Raymond Labad in een verklaring.
Glenn Helberg, voorzitter van het Overlegorgaan Caribische Nederlanders (OCaN), heeft de steun gevraagd en gekregen van de Marokkaanse, Turkse en Surinaamse gemeenschap, die ook vertegenwoordigd zijn in het Landelijk Overlegorgaan Minderheden voor een verzoek aan burgemeester Arno Brok van Dordrecht om te onderzoeken wat er precies gebeurd is.
Zwarte Piet bijt Belgische agent in dij
Brussel – Een als Zwarte Piet verklede Nederlandse heeft zaterdag in het Belgische Gent een politieagent in zijn dij gebeten. De 18-jarige vrouw had geprobeerd in een krantenwinkel een collectebus te stelen. Toen dat mislukte, ging ze er vandoor, maar buiten stuitte ze op een toevallig passerende politiepatrouille.
De Nederlandse verzette zich hevig tegen aanhouding en drukte haar tanden in de agentendij. Ze moest mee naar het bureau. De agent zal enkele dagen niet kunnen werken, meldt Justitie in Gent. (ANP)
De Curaçaose regering denkt dat de arrestatie van theaterwetenschapper en dichter, Quinsy Gario (ook bekend als T. Martinus) ingegeven is door ‘een diepgeworteld motief dat herleidbaar is tot racisme’. Dit maakte de gevolmachtigde minister Sheldry Osepa zondagavond 13 november in een officiële verklaring bekend. Gario werd afgelopen zaterdag in Dordrecht gearresteerd bij de intocht van Sinterklaas, samen met nog drie andere mensen.
Volgens de politie zijn de twee mannen en twee vrouwen zaterdagochtend al gewaarschuwd. Toen agenten de vier later op de dag opnieuw tegenkwamen en zij ‘nog steeds een platform zochten voor hun mening’, is het viertal gearresteerd.
Gario droeg een t-shirt met de tekst ‘Zwarte Piet is racisme’. Volgens omstanders werden de demonstranten onevenredig hard aangepakt. (Zie het bericht hieronder van 13 november.)
De regering van Gerrit Schotte is verontrust en boos dat Quinsy Gario, door ‘meer dan vier blanke agenten hardhandig is toegetakeld’: “Een skinheadachtig kaalgeschoren agent samen met andere collega’s hebben gemeend de pacifistische Quinsy Gario te moeten aanhouden.”
“Op de beelden valt te zien dat deze agenten Quinsy Gario daarbij hebben geschopt en grovelijk vernederd, terwijl Quinsy desolaat nog riep niets verkeerds te hebben gedaan”, zo stelt Osepa. “Het fundamentele recht van burgers op vrijheid van meningsuiting en het erkend recht tot vergaderen en betoging dient te worden gerespecteerd. De overheid, waaronder de politieagent, moet hiervoor garant staan”, aldus Osepa.
De mishandeling van Quinsy Gario is volgens de regering van Curaçao een klap ‘in het ongeschminkt gezicht van zwarte kunstenaars en onacceptabel’. “Het wordt tijd dat Nederland bescherming biedt aan minderheden ongeacht godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras of geslacht”, aldus Osepa.
Tijdens de intocht van Sinterklaas aan het Scheffersplein te Dordrecht afgelopen zaterdag droegen vier mensen een T-shirt met het opschrift “Zwarte Piet is Racisme”.
Opeens kwamen er 4 politieagenten op hen aanlopen en de vier mensen werden bevolen dat zij weg moesten gaan. Deze mensen waren op de openbare weg en zij verstoorden niet de openbare orde. Een van hen vroeg op een rustige manier “waarom moet ik weg, wat heb ik gedaan. Ik heb toch het recht van vrije meningsuiting.” Een agent trok hem aan zijn arm en zei tegen hem dat hij wordt aangehouden. Een andere agent duwde hem op de grond en begon klappen uit te delen zonder dat deze man zich verzette. De beelden spreken voor zich.
Op 30 oktober a.s. zal de tweede zondagspecial plaatsvinden van het project Me & Madam Walker. In het project staat haar en de Afrikaanse diaspora in Nederland centraal. De dag zal weer volstaan met gesprekken, muziekoptredens, rondleidingen door de tentoonstellingen, videopresentaties en columnvoordrachten plaatsvinden. Oktober is de nationale Maand van de Geschiedenis en met het thema van dit jaar ‘Ik en Wij’ legt NiNsee de culturele identiteit in het perspectief van het slavernijverleden bloot. Het thema wordt vanuit één van de uitvinders uit de tentoonstelling Zwarte Uitvinders ingevuld: Madam CJ Walker. Wie was Madam Walker? In 1911 bracht Madam CJ Walker, de eerste vrouwelijke miljonair van Amerika, een product op de markt die voorgoed de haarindustrie over de hele wereld zou veranderen. Zij ontwikkelde een product waarmee Afro Amerikanen hun haar makkelijker doorkambaar konden maken. Nu, 100 jaar later, is dat product nog steeds te vinden. Er zijn in de tussentijd ook duizenden andere producten erbij gekomen en inmiddels brengt de haarindustrie gespecialiseerd op de Afrikaanse diaspora biljoenen op. ‘Ik en Wij’gevoelens Deze producten zorgen ervoor dat er verschillende Ik en Wij gevoelens ontstaan zijn. Sinds de jaren ‘60 is er ook een natural hair movement vanuit verschillende drijfveren onstaan met verschillende Wij groepen. In de tussentijd is ook de Jheri Curl erbij gekomen die zowel met natuurlijke-, als met kunstmatige stoffen wordt geproduceerd.
In de biopic over Tina Turner What’s Love Got To Do With It (1993) zien we ook het belang van de pruik voor vrouwen uit de Afrikaanse diaspora. Elk kapsel zorgt voor een andere relatie met de omgeving. Elke haardracht en elk haartype heeft ook een andere verzorging nodig waarbij andere mensen op verschillende manieren erbij betrokken zijn. Tijdens deze middag verzamelen we verhalen over dit thema. Optredens Op zondag 30 oktober is er een column voordracht, performance door Windowbird, straatinterview film door VMP TV, kunst van ROC Amsterdam studenten, twee archeologische vondsten van Gemeente Amsterdam Bureau Monumenten en Archeologie, rondleidingen door de tentoonstellingen Doorbreek de Stilte en Zwarte Uitvinders en is de presentatie in handen van Quinsy Gario.
Locatie: het NiNsee Linnaeusstraat 35 F, 1093 EE Amsterdam |Tijdstip: deur open 15.00 uur, aanvang 16 uur | Entree: gratis |Contactpersoon: Maria Karg, m.karg@ninsee.nl
Deze website beoogt geen enkel winstoogmerk. Door middel van de website wil de Werkgroep het publiek kennis laten maken met nieuws uit en over de Caraïbische regio. De Werkgroep neemt daartoe onder meer berichten over van andere sites, zonder dat het ons altijd mogelijk is rechthebbenden vooraf te attenderen op de overname. Mocht iemand bezwaar hebben tegen overname van tekst- of beeldmateriaal, laat ons dit weten, dan verwijderen wij het materiaal.
Reacties op berichten worden alleen geplaatst indien voorzien van voor- en achternaam. Opinies op deze website komen voor rekening van de auteur(s) en zijn niet altijd de opinies van de Werkgroep.
Op TheRoot.com trok Latoya Peterson, een Afro-Amerikaanse journaliste die onder meer schrijft voor The Guardian, van leer tegen het Nederlandse Sinterklaasfeest. “Is Zwarte Piet niet slechts het symbool van de uitblijvende raciale verzoening in Nederland?”, vraagt ze zich af. “Misschien, dat proces is namelijk een kwestie van lange adem. Toch klinkt de laatste jaren de roep om hervorming van het feest steeds luider. In 2007 kreeg Piet meer kleuren in plaats van alleen zwart.”
RSS
Facebook
Twitter
