300 jaar slavernijverleden werkt door in de belevingswereld van alle betrokkenen. Verhalen van voorouders, gepubliceerde... Lees verder →
Posts tagged with: Fort Zeelandia
Lodewijk Stumpf, oprichter van Buiten-Sociëteit ‘Het Park’
door Eric Kastelein
Garnizoenscommandant kapitein R.F. van Landsberge besluit rond 1872 in overleg met gouverneur C.A. van Sypensteyn tot de herinrichting van het omvangrijke militaire gebied rond Fort Zeelandia aan de Surinamerivier. Onder leiding van luitenant-adjudant Lodewijk Stumpf verandert het moerassige gebied in Het Militair Park: eene lustwarande en een allerliefst bloempark.
read on…Mijn 1e Erwin…
Vanaf maandag 28 oktober 2019 tot half januari 2020 is in het sociëteitsgedeelte van Arti et Amicitiae in Amsterdam de tentoonstelling te zien van veelal Surinaamse kunstenaars uit twee privé collecties van Arti-leden: die van Carl Haarnack en Myra Winter (gezamenlijke collectie met Henry Strijk). Curator is de kunstenaar Harald Schole. Aan de hand van kunstwerken uit de collectie en/ of archiefmateriaal zal Myra Winter in de aanloop en tijdens duur van deze tentoonstellingen haar persoonlijke herinneringen en anekdotes vastleggen. Vandaag deel 3.
read on…´Zij zwichtten niet´ – Van Randwijklezing Lilian Gonçalves – Ho Kang You
H.M. van Randwijklezing 5 mei 2019
door Lilian Gonçalves – Ho Kang You
Het is Bevrijdingsdag en ik heb de eer de H.M. van Randwijklezing te mogen houden.
Dat is ook een uitdaging. De Tweede Wereldoorlog maakte ik niet mee. Ik werd in 1946 in Suriname geboren, na de strijd en ver van het strijdtoneel. Toch maakte ik later wel een bezetting mee. Niet door een vreemde mogendheid, maar door landgenoten na een militaire coup. read on…
Het Nederlands slavernijverleden – In het spoor van de Portugezen
door Bert Reinders
De aanleiding
De moedernegotie (“moeder aller handel”) was de handel met de landen rond de Oostzee die door kooplieden uit Amsterdam vanaf de Late Middeleeuwen werd gedreven. Deze handel vormde de voornaamste bron van de welvaart in Amsterdam, waardoor de stad zich kon ontwikkelen van een weinig belangrijke plaats tot het economische centrum van Holland en de stapelplaats van Europa. De lucratieve Oostzeehandel legde de basis voor de Gouden Eeuw van de Nederlandse republiek (bron). read on…
Nationale Assemblee speelt landjepik met cultureel erfgoed
De Nationale Assemblee is gehuisvest in het gebouw van de voormalige Buitensociëteit Het Park in Paramaribo, aan het Onafhankelijkheidsplein. Blijkbaar is er niet genoeg ruimte voor de leden want er zijn op de grens met de achterliggende officierswoningen enkele lelijke containers geplaatst waarin kantoor gehouden wordt. Nu is zonder overleg besloten om een deel van de erven die achter de historische officierswoningen liggen, in te pikken en een nieuwe schutting te plaatsen. read on…
Ontruiming Fort Zeelandia ‘on hold’
door Rick Smits
De plannen om Fort Zeelandia te ontruimen en een andere bestemming te geven staan voorlopig in de ijskast. Dat vertelde Eugène van der San, directeur van het Kabinet van de President, vanmiddag in gesprek met De West: ‘Er wordt gewerkt aan een genuanceerder gewijzigd plan’. Van der San gaf dit aan nadat we hem vroegen hoe het nu eigenlijk stond met de kabinetsplannen die in mei van dit jaar bekend werden gemaakt. Paul Middellijn, destijds cultureel adviseur van het Kabinet, kwam toen met het idee om het Fort ‘een nieuwe culturele invulling te geven, die past bij de inzichten van de regering’. Er ontstond veel ophef over dit plan, omdat het zou betekenen dat het Surinaams Museum zou moeten verhuizen, en ook het in Fort Zeelandia gevestigde restaurant Baka Foto zou op zoek moeten naar een nieuwe locatie.
 |
| Fort Zeelandia, met op nr. 5 de Officierswoning, nu Directiekantoor van het Surinaams Museum. Foto Augusta Curiel. |
Een andere reden voor de ophef was dat de uitvoering van het plan zou betekenen dat President Desiré Bouterse wellicht weer zou terugkeren naar de plek waar dertig jaar geleden de Decembermoorden plaatsvonden. Ook zou de uitvoering van het plan volgens velen betekenen dat het herdenkingsmonument voor de Decembermoorden zou verdwijnen.
Paul Middellijn is inmiddels niet meer werkzaam bij het Kabinet van de President. Betekent dit dat de huidige occupanten voorlopig niets te vrezen hebben? Mevrouw Hanna van Petten, financieel directeur van het Surinaams Museum: ‘We wachten het rustig af. We hebben enige tijd geleden een brief naar het Kabinet gestuurd waarin we schreven wat onzes inziens de consequenties zouden zijn van het plan. Daar hebben we nog geen reactie op gehad. Ik weet niet hoe dit zal aflopen, alles is mogelijk in dit land’. Wat zou er gebeuren als het Surinaams Museum daadwerkelijk ontruimd zou moeten worden?
‘Van 1982 tot 1996 konden we ook niet terecht in het Fort. Toen hadden we een tijdelijk onderkomen in de buurt van Zorg en Hoop. Daar zouden we opnieuw naar kunnen verhuizen, als dat nodig blijkt’.
 |
| Albert Roessingh – Op de vlucht |
Van der San zegt niets van een brief aan het Kabinet te weten. Wel is hij een voorstander van een andere bestemming voor het Fort: ‘Ik vind dat Fort Zeelandia een andere look zou moeten krijgen. Zoals het nu is past het wat mij betreft niet in het geheel van de omgeving, het is een beetje een dode hoek’.
Museumdirecteur Laddy van Putten wil niet inhoudelijk ingaan op de zaak: ‘Er wordt te veel over gepraat, we hebben besloten hier niet over naar buiten te treden. We wachten de ontwikkelingen rustig af’. Voorlopig is er geen reden tot zorg. Volgens Van der San is het in ieder geval zeker dat er op korte termijn niets met de plannen zal worden gedaan.
[uit de West, 4 december 2012]
Gwamugindi Mwakipesile – De Dood
De dood schept mij geen angst
Het leven, zijn leegten die duren toch het langst?
Wat weten de doden, anders dan de dood?
En wat anders weten de levenden dan haat, huichelarij en minachting?
Zeg mij wat de doden ooit met u hebben gedaan?
Zijn het niet de levenden die een eind willen maken aan uw bestaan?
Alleen een klein groepje van de zogenaamd ‘levenden’ regeert, of niet?
Democratie zeggen ze
Een grote illusie! zeg ik je.
Verblindend!
Roem, macht, en geld zijn hun goden.
Was het niet ‘recht en waarheid’ dat ze toentertijd beloofden?
Ironisch, is het niet?
Een rechtstaat die de strijders voor gerechtigheid, niet eert, niet herdenkt…
Een rechtstaat die de strijders voor gerechtigheid, niet eert, niet herdenkt…
maar vergeet en criminaliseert.
Alles wordt omvergeworpen,
Alles wordt omvergeworpen,
waarvoor?
Voor ontwikkeling? Voor verwerking?
De grootste onzin!
Trias politica betekent tegenwoordig: egoïsme, eigenbelang en zelfbehoud.
Trias politica betekent tegenwoordig: egoïsme, eigenbelang en zelfbehoud.
Als we alles met een beetje geld en macht kunnen betalen,
waar is het recht dan te halen?
Moet ik betalen?
Moet ik betalen?
vriend als ik moet betalen, zeg me dan wat het kost
Wat is de prijs voor de waarheid?
Zeg mij, wat is de prijs voor gerechtigheid?
Wat is de prijs voor de waarheid?
Zeg mij, wat is de prijs voor gerechtigheid?
Is het m’n hart?
Is het bloed?
Is het bloed?
Want als het m’n hart is? Dan zal ik niet schromen alles te geven
Is het bloed? Dan zal ik zonder angst mijn leven riskeren
ik zal strijden!
Want het is recht en waarheid maken vrij, al betekent het sterven!
Sterven voor gerechtigheid.
Ik ben niet bang!
De dood schept mij geen angst,
Hypocrieten, moordenaars, huichelaars en bedriegers
die doen mij sidderen van angst
Maar bij de doden heerst er eerlijkheid! Na de dood heerst er recht!
Bij de levenden? Daar heb je de koning, hij die het minst doet en het meeste zegt!
die doen mij sidderen van angst
Maar bij de doden heerst er eerlijkheid! Na de dood heerst er recht!
Bij de levenden? Daar heb je de koning, hij die het minst doet en het meeste zegt!
Illusies, zeg ik je!
Ze voeden leugens, om de honger naar al wat goed is te stillen.
Ik kauw, ik slik, maar ik proef het niet!
Mij pakken ze niet!
Dus nee, de dood, de dood schept mij geen angst!
Het is de pijn om tussen de onrechtvaardigen te leven,
dat maakt mij het bangst.
.
[Op 8 december werd in Fort Zeelandia herdacht dat dertig jaar geleden daar de Decembermoorden plaatsvonden. Bovenstaand gedicht is geschreven door Gwamugindi Mwakipesile, dochter van een Afrikaanse vader en een Surinaamse moeder. Het werd op indrukwekkende wijze voorgedragen door Kevin Klein, begeleid op apinti door Shelby Demmererer.]
 |
| Foto @ Ellen Klinkers |
Schrijversgroep ’77 bestaat 35 jaar
De onbegrijpelijke uitspraak van voorzitter Ismene Krishnadath, dat Schrijversgroep ’77 vanwege zijn politieke onafhankelijkheid “bij uitstek geschikt is om te bemiddelen in kwesties waar schijnbaar onoverbrugbare politieke tegenstellingen zijn”, deed mij van mijn stoel vallen van verbazing. Was ik lid geweest dan zou ik onmiddellijk hebben bedankt. Krishnadath noemde als voorbeeld de plannen van het kabinet van de president om het Fort Zeelandia-complex terug te brengen “in de schoot van het beleids- centrum”. Uiteindelijk gingen deze plannen niet door, “maar, mochten er bemiddelaars nodig zijn geweest, dan hadden wij als S’77 een rol kunnen spelen.” Hoe haalt Krishnadath het in haar hoofd?
Doel & leden
Alvorens onjuiste uitspraken te doen, heb ik mij op Wikipedia geïnformeerd over ontstaan, doelstelling en geschiedenis van de groep, die op 31 oktober haar 35ste verjaardag viert. De statuten van de Vereniging Schrijversgroep ‘77 hebben als doelstelling te streven naar de bevordering van de Surinaamse letterkunde, de bevordering van de geestelijke en maatschappelijke belangen van haar leden en de bevordering van internationale literaire contacten, in het bijzonder die van de eigen regio.
Alvorens onjuiste uitspraken te doen, heb ik mij op Wikipedia geïnformeerd over ontstaan, doelstelling en geschiedenis van de groep, die op 31 oktober haar 35ste verjaardag viert. De statuten van de Vereniging Schrijversgroep ‘77 hebben als doelstelling te streven naar de bevordering van de Surinaamse letterkunde, de bevordering van de geestelijke en maatschappelijke belangen van haar leden en de bevordering van internationale literaire contacten, in het bijzonder die van de eigen regio.
Als gewone leden kunnen personen ouder dan 18 jaar worden toegelaten die literair werk hebben geschreven en gepubliceerd in een van de in Suriname gangbare talen en die in het bezit zijn van de Surinaamse nationaliteit, of geboren uit een of twee Surinaamse ouders, of die in Suriname geboren en getogen zijn. De voorwaarden impliceren dat ook Surinaamse schrijvers zonder Surinaams paspoort lid kunnen worden.
Frank Martinus Arion & Trudi Guda in 1977, het jaar van hun huwelijk en van de oprichting van S’77
Geschiedenis
De groep werd mede door de inzet van de toen in Suriname wonende en werkende Antilliaanse schrijver Frank Martinus Arion en diens Surinaamse vrouw, de dichter Trudi Guda, op 26 augustus 1977 in Paramaribo opgericht. Het eerste bestuur bestond uit: Mechtelli Tjin-A-Sie (pseudoniem Mechtelly), Harry Reeberg (pseudoniem Imro), Orsine Nicol, Stanley Slijngard (pseudoniem S. Sombra), Eddy Pinas, Gerrit Barron en René Isselt.
De belangrijkste activiteit van de Schrijversgroep ‘77 werd het organiseren van literaire avonden, zowel rond werk van de eigen leden, als rond het werk van buitenlandse schrijvers of in Nederland woonachtige Surinaamse auteurs, waaronder Henk Barnard en Corly Verlooghen. De groep nam niet deel aan maatschappelijke debatten, hetgeen begrijpelijk is gezien zijn doelstelling.
Geheel anders moet echter worden geoordeeld over het uitblijven van enige stellingname inzake de coup van 25 februari 1980 en de toenemende mensenrechtenschendingen sindsdien, zeker nadat de schrijver Jozef Slagveer op 8 december 1982 lafhartig is gemarteld en vermoord. Kennelijk vanwege de revo-sympathieën van onder andere Barron, Mechtelly en Sombra was de Schrijversgroep ’77 niet in staat en/of niet bereid onderscheid te maken tussen deelname aan maatschappelijk debat en verzet tegen dictatuur.
Geheel begrijpelijk ebde de belangstelling weg en werd de Schrijversgroep gemarginaliseerd tot een kleine club met over het algemeen zeer matig bezochte avonden rond de figuren Frits Wols, S. Sombra, Mechtelly en Albert Mungroo. Leden als Michael Slory, Shrinivási, Bhai en Orlando Emanuels lieten zich nog maar zelden zien.
Stand van S’77
Wedergeboorte
In de tweede helft van de jaren ’90 beleefde de S’77 zijn wedergeboorte. Er kwam een nieuw bestuur, bestaande uit Ismene Krishnadath, voorzitter, Robby Parabirsing (pseudoniem Rappa) secretaris, en Alphons Levens, bestuurslid. Sinds 1992 organiseert S’77 elke laatste woensdag van de maand activiteiten in Tori Oso aan de Frederick Derbystraat. In de nu 35 jaar van zijn bestaan heeft Schrijversgroep ’77 zich naar zeggen van Ismene Krishnadath ontwikkeld van een groep linkse creoolse intellectuelen tot een politiek onafhankelijke organisatie.
Dat laatste, de status van een politiek onafhankelijke organisatie,verhoudt zich volgens mij absoluut niet met een bemiddelingsrol bij politieke tegenstellingen. Ook zou daarvoor tenminste een statutenwijziging noodzakelijk zijn, indien een ledenvergadering deze wezenlijke wijziging van de doelstellingen al zou goedkeuren. Mijns inziens moet de S’77 lering trekken uit het verleden, en begrijpen dat wel degelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen deelname aan maatschappelijk debat en verzet tegen dictatuur. En daarmee bedoel ik heel direct de zelfcensuur die de schrijvende pers onder dictator Bouterse moest toepassen om te overleven, maar die onder ‘democratisch’ president Bouterse niet meer nodig zou zijn maar toch nog voortleeft. Dan heeft de groep geen andere politieke geschillen meer nodig.
Omstreden plannen Fort Zeelandia lijken van de baan
De omstreden plannen om het Fort Zeelandia en omliggende officierswoningen ‘terug te brengen in de schoot van het beleidscentrum’ lijken voorlopig niet door te gaan. Dit blijkt onder andere uit het feit dat betrokkenen de afgelopen maanden niets meer hebben vernomen van het kabinet van de president of van het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling (Minov).
Ook in zijn jaarrede heeft president Bouterse niets gezegd over de plannen voor het Fort Zeelandia-complex. Toen die in mei dit jaar aangekondigd werden, ontstond hierover veel ophef in de samenleving. Velen zagen het als een mogelijke aanzet van president Bouterse om sporen van de moderne geschiedenis – waaronder de Decembermoorden van 1982 – ‘uit te wissen’. Directeur Laddy van Putten van het Surinaams Museum, gehuisvest in Fort Zeelandia, zegt sinds de aankondiging niets meer van het kabinet van de president te hebben gehoord. Rinaldo Klas, directeur van het Nola Hatterman Instituut, evenmin. Zelfs directeur Cultuur van het Minov, Stanley Sidoel, weet sindsdien niet hoe het ervoor staat met de plannen.
Zoals aangeschreven zou het complex al op 1 september ontruimd moeten zijn. Bijvoorbeeld het kantoor van het Surinaams Museum zou plaats moeten maken voor de Sranan Tori Academia en het museum zelf voor het hoofdkwartier van Carifesta 2013. Cultureel adviseur Paul Middellijn, de architect achter deze plannen, is onlangs in ongenade gevallen en uit de voorbereidingscommissie Carifesta gezet door algemeen coördinator Ivan Graanoogst.
[uit de Ware Tijd, 11/10/2012]
Historische blunders
door Rolf van der Marck
Het Britse parlement heeft kort geleden de historische blunder begaan om de ‘Big Ben’ in Londen om te dopen tot ‘Elizabeth Tower’. De toren is hernoemd om Queen Elizabeth te eren, die dit jaar 60 jaar geleden tot koningin werd gekroond. Alhoewel de toren in feite gewoon ‘Clock Tower’ heet, staat hij wereldwijd bekend als Big Ben, naar de politicus Sir Benjamin Hall, Big Ben genoemd vanwege zijn rijzige gestalte, de originator van de in 1859 voltooide neo-Gothische Clock Tower.
 |
| De Gravenstraat aan het begin van de vorige eeuw met vooraan links de Hendrikschool en midden-boven de torens van de kathedraal |
Een even grote blunder heeft de regering Venetiaan op 25 november 2003 begaan door de Gravenstraat in Paramaribo om te dopen tot Henck Arronstraat, naar voormalig President Henck Arron, die Suriname naar de in 1975 verkregen zelfstandigheid heeft geleid. De Gravenstraat, leidend naar Fort Zeelandia, dateert uit de tijd dat Suriname nog in handen was van de Engelsen. ‘Fort Willoughby’, door de Nederlanders in 1667 ‘Fort Zeelandia’ gedoopt, werd in 1651 door Engelse kolonisten gebouwd. Het verleden met één pennestreek uitgewist.
Gewijzigde inzichten
Een nog veel grotere blunder staat de regering Bouterse op het punt te maken door Fort Zeelandia, samen met de van ouds het Fort omringende officierswoningen, niet terug te brengen ”in de boezem van de staat”, zoals dat hier altijd zo mooi heet, maar ditmaal “in de schoot van het beleidscentrum”, zijnde het kabinet van de president. Er is door de Cultureel Adviseur van de President, de Nederlandse schrijver/musicus van Surinaamse afkomst Paul Middellijn*), een nota hiertoe opgesteld die ordonneert dat alle gebouwen per 1 september moeten zijn ontruimd.
Het doel van de actie heeft Middellijn alsvolgt omschreven: “Met behoud van de historische waarde het complex een nieuwe culturele invulling geven, die past bij de inzichten van de regering. Dit houdt onder andere in dat alle gebouwen bemand zullen worden en actief zullen bijdragen aan het vormen van de culturele display van Suriname. Dit geldt evenzo voor het omliggende groen en paden. Tevens wordt er een rijverbod ingesteld met uitzondering van bestemmingsverkeer. Het instellen van een Locatie Manager die zorg draagt voor de artistieke inrichting bij speciale culturele manifestaties binnen het complex, completeert het geheel. Het gehele complex wordt een wandelroute.”
Nieuwe bestemming
Het Fort, waarin nu het Surinaams Museum is ondergebracht, wordt het Carifesta Cultural Centre en hoofdkwartier van de in 2013 in Suriname te organiseren Carifesta. Het gebouw waarin nu Cultuurstudies is gehuisvest (waarvan het nut wordt betwijfeld) wordt het kantoor van de Vice-President. Het kantoor van het Surinaams Museum wordt Middellijn’s Sranan Tori Academia/Surinaams Literatuur Centrum. Het gebouw van Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname/Stadsherstel (“die club komt maar een paar keer per jaar bij elkaar en bezet een compleet gebouw”) wordt Oso Dresi/Cultureel Centrum annex expo muziekinstrumenten uit organisch materiaal. Het gebouw van de Educatieve Dienst wordt het kantoor van de Cultureel Adviseur van de President, Paul Middellijn. Het Nola Hatterman Instituut “mag voorlopig nog even blijven” en het pand van de Staatsraad is “ter overweging”. Dat laatste pand wordt mogelijk het gebouw waar ministers zich even kunnen terugtrekken wanneer ze in het Parlement moeten optreden.
Absolute willekeur
Kijkend naar de nieuwe bestemmingen is enkel maar willekeur te constateren, er is geen spoor van een planmatige aanpak, laat staan van enige visie om de Surinaamse cultuur te dienen en in betere banen te leiden. Hier geldt duidelijk dat wie het kruis heeft zichzelf zegent. Paul Middellijn voorop, die twee panden tot zijn beschikking krijgt. Dit alles aangedreven door een militaire visie dat in tijden van zwaar weer direct een degelijke omheining om het hele complex kan worden aangebracht, met pantserwagens op strategische plaatsen. Voor de beveiliging vanaf het water zal er een speciale marine-eenheid in het leven worden geroepen met een paar lichte kanonneerboten. Zo willekeurig hoeft dit niet eens te zijn.
Cultuurbarbarisme
De Nederlandse publicist van Surinaamse afkomst, Ludwich van Mulier, heeft vandaag op StarNieuws een stuk geplaatst met de titel “Fort Zeelandia en cultuurbarbarisme”, waarin hij stelt: “Een staat met een gering cultuurhistorisch bewustzijn vervalt tegen beter weten in tot cultureel barbarisme. (…) Paramaribo met rancuneuze cultuurbarbaren in de leiding zal een broko pranassi blijven, waar dolle bandeloze feesten het winnen van het conserveren van gebouwd erfgoed voor het cumuleren van ons huizenbestand. De arrogante politici/bestuurders willen niet voortbouwen op de historie van onze voorgangers, maar liefst schandvlekken uitwissen en het wiel opnieuw uitvinden.” Daar hoeft niets meer aan te worden toegevoegd.
Majoor Bosshardtstraat
In Amsterdam is er momenteel een discussie gaande om een straat te vernoemen naar de vijf jaar geleden gestorven legendarische Majoor Bosshardt van het Leger des Heils. Wat zou u ervan denken als de Kalverstraat in Amsterdam, een van de oudste straten van de stad, in de geschiedenis al in 1393 bekend als ‘Calverstraete’, Majoor Bosshardtstraat zou worden genoemd?
Het is niet anders dan een misdaad tegen de geschiedenis om historische gegevens structureel te verminken en/of te verdonkeremanen. Wie er ook geëerd moet worden, Queen Elizabeth, Henck Arron, Bouterse of Majoor Bosshardt, er zijn genoeg mogelijkheden om mensen te eren zonder de geschiedenis geweld aan te doen.
*) Hierbij wil ik een dringend beroep doen op de Werkgroep Caraïbische Letteren om dubieuze figuren als Middellijn niet op te nemen in de portrettengalerij van Nicolas Porter.
RSS
Facebook
Twitter
