Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Jodensavanne op de Unesco Werelderfgoedlijst
Tijdens de 45e vergadering van het World Heritage Committee is Suriname zojuist op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Het besluit hierover was unaniem. Suriname beleeft buitengewone grote trots en blijdschap met de plaatsing van de Jodensavanne Archaeological Site op de prestigieuze Werelderfgoedlijst van de Unesco, zegt Harrold Sijlbing, voorzitter van Stichting Jodensavanne. De vergadering wordt bijgewoond door de secretaris van Stichting Jodensavanne, Stephen Fokké. Hij heeft namens Suriname zijn dank uitgesproken voor het historische moment. Vanwege de uitzonderlijke universele waarde is Jodensavanne op de bijzondere Wereldgoedlijst geplaatst.
read on…Een Nationaal Instituut voor Cultuur en Erfgoed (NICE)
door Jerome Egger
Discussies over een nationaal instituut en het voeren van een bewust cultuurbeleid zijn niet nieuw. Al vele jaren heeft elke regering die aantreedt, ergens wel een (korte) paragraaf waarin iets staat over het te voeren beleid op het gebied van de Surinaamse cultuur. Helaas blijft het vaak bij die regels en tijdens de rest van de regeerperiode horen wij hierover niet veel meer. Bij het aantreden van de huidige regering hebben 3 cultuurdeskundigen een notitie geschreven waarin enkele aandachtspunten zijn aangegeven.
read on…50 jaar Stichting Jodensavanne: Geschiedenis en Erfgoed
door Harrold Sijlbing
Het komt maar zelden voor dat een Surinaamse erfgoedorganisatie Abraham ziet. In de afgelopen 5 decennia heeft Stichting Jodensavanne vele hoogte- en dieptepunten gekend, waarbij gerust kan worden aangegeven dat dankzij de noeste arbeid en inzet van gepassioneerde personen deze mijlpaal kon worden bereikt.
read on…Archeologische vondst te Damboentong
Op een landbouwgrond op een schelprits te Damboentong-Saramacca is op 26 februari een archeologische vondst gedaan. Het betreft een nieuwe pre-Columbiaanse site waar Inheemsen hebben gewoond. Na een binnengekomen melding, brachten archeologe Irene Meulenberg van de Archeologische Dienst en Stephen Fokké, directeur van de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES), beiden van het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur een oriëntatiebezoek aan het landbouwperceel te Damboentong. Zij bevestigden dat het een nieuwe archeologische vindplaats betreft, die de naam “Damboentong-1” meekreeg. In dit gebied zijn niet eerder archeologische vondsten gedaan.
read on…Funerair erfgoed in ex-koloniën Nederland in kaart
door Audry Wajwakana
PARAMARIBO – Het funerair erfgoed van Nederland en in voormalige Nederlandse koloniën wordt samengebracht op de nieuwe website ‘SharedCemeteries.net’. De website, gelanceerd door de Nederlandse Stichting Dodenakkers, richt zich hoofdzakelijk op het materiële funerair erfgoed en bevat een database van historische begraafplaatsen en kerkhoven.
read on…Caleidoscopie van de Surinaamse geschiedenis
door Stephen Fokké
Soms krijg je een boek in handen dat je niet meer weglegt. En dat gebeurt met Oog in oog met Paramaribo. Verhalen over het herinneringserfgoed. In 111 vaak vergeten geschiedenissen neemt Eric Kastelein je mee terug in de tijd, aan de hand van oude krantenberichten en zeldzaam archiefmateriaal.
read on…Oog in oog met Paramaribo. Verhalen over het herinneringserfgoed
Interview met Eric Kastelein over zijn nieuw boek
‘… door heel de wereld wordt mijn land bewoond. Uit alle streken kwam het leven hier ingestroomd.’ U opent uw boek met een citaat van Shrinivāsi. Waarom kiest u voor de versregels van juist deze geëngageerde dichter?
Het typeert de samenstelling van de bevolking van Suriname. Alleen de inheemsen zijn de oorspronkelijke bewoners, de andere etniciteiten komen van elders. De Hindostanen uit het tegenwoordige India, de Javanen uit het tegenwoordige Indonesië, de creolen uit Afrika, de Chinezen uit China en de boeroes uit Nederland. Deze bijzondere mix aan mensen, aan culturen maakt de veelzijdige geschiedenis van het land. Dat heb ik tijdens het ruim drie jaar durende onderzoek duidelijk gemerkt. Iedere groep heeft zijn eigen verhaal en samen vormen ze de kracht en pracht van het land.
read on…Bouw oorlogsmonument doorgedrukt: ‘Het is powerplay van Herrenberg’
In een brief naar directeur Stanley Sidoel van het Directoraat Cultuur en het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling wees Monumentenzorg eind vorige maand op het effect van dergelijke handelingen op de positie van Suriname op de Unesco Werelderfgoedlijst. Het ministerie van Openbare Werken (OW), die voor de bouw van het monument zorgt, staakte vorige week zaterdag dientengevolge de bouwwerkzaamheden. Per brief liet OW-directeur Mark Rommy de commissie ‘Monument van de gesneuvelde militairen 1986-1992’ toen weten dat er geen toestemming is verleend van instanties voor de bouw. Henk Herrenberg heeft de toestemming uiteindelijk bij het Kabinet van de President gekregen, waarna OW donderdag de werkzaamheden hervatte. Deze handeling komt op het moment dat Suriname op de vingers is getikt door de Unesco over het uitblijven van maatregelen om zijn plaats op de Werelderfgoedlijst te behouden.
Minister Ashwin Adhin van het ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling waaronder het Directoraat Cultuur valt, blijft op de vlakte over het onderwerp. Volgens hem is het nog onduidelijk wie toestemming moet geven. “We gaan dit na met de verschillende actoren en kijken welke afspraken gemaakt zijn”, geeft hij aan. Directeur Stephen Fokke van Stichting Gebouwd Erfgoed die de beheerder is van de Werelderfgoedsite, is met verlof en heeft via zijn secretaresse laten weten voorlopig niet in de publiciteit te treden. In een eerder interview gaf hij echter aan dat de overheid voldoende bewust is van de impact van zulke handelingen op de kwaliteit van de Werelderfgoedsite. Maar “de overheid speelt don manmet ons”. Alle veranderingen van het Onafhankelijkheidsplein en de Waterkant dienen met Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname opgenomen te worden. Hoewel minister Soewarto Moestadja leden van de Commissie Monument Gesneuvelde Militairen en Burgers tijdens de Binnenlandse Oorlog woensdag heeft geïnstalleerd, is de bouw van het monument maandag 28 oktober aangevangen.
Suriname en de reprimande van Unesco
Onafhankelijkheidsplein is geschiedenis
door Edgar Mampier
Het is niet te geloven dat de verminking van het Onafhankelijkheidsplein inmiddels al drie weken aan de gang is en dat eerst nú protesten te horen zijn. Stephen Fokké, directeur van de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname, die er elke dag mee wordt geconfronteerd als hij naar en van zijn werk gaat, laat eerst nu van zich horen in de media. Alle parlementariërs worden er sindsdien mee geconfronteerd -waarschijnlijk zelfs gehinderd– als ze naar of van de DNA gaan, en eerst nu is er één parlemetariër – slechts één – opgestaan, Gajadien, die zich ernstig zorgen maakt over wat daar aan de hand is.
Bij mijn weten heeft De West op 7 januari als eerste melding gemaakt van het schandaal dat daar in gang is gezet, de dag erna gevolgd door Suriname Stemt. Sindsdien is er een voorlichtingsfilmpje van het ministerie van Openbare Werken op televisie vertoond, waarbij door middel van een animatie een zeer oppervlakkig beeld werd gegeven van hoe het er moet gaan uitzien, waarbij voornamelijk opviel dat het vlaggenplein het ‘centrepiece’ van deze hele exercitie is, kennelijk ontsproten aan het militaire brein van Bouterse en Abrahams om grote militaire parades mogelijk te maken. Korte tijd later was op de televisie te zien dat regeringsvoorlichter Limburg een wandeling langs het project maakte met een onderdirecteur van OW om ons te tonen hoe fraai het zal worden.
Nou, ik kan u zeggen, het ziet er niet uit! Alhoewel het niet zo werd gebracht, is het uitgangspunt waarschijnlijk geweest de versterking van de wal van de Surinamerivier van Torarica tot aan de Centrale Markt, die hier en daar ontoelaatbaar ver is afgekalfd. Die wordt met stenen verzwaard en voorzien van een borstwering over de hele lengte. De stenen trap is daarbij geofferd (met de stenen zouden ze nog iets gaan doen) en de marinetrap zal worden verlengd, omdat er anders geen schepen meer zouden kunnen aanmeren vanwege de aangeplempte walkant. Het budget voor dit project gaat ten koste van het gebudgetteerde bedrag voor de versterking van de wal aan de overzijde in Commewijne, echter zonder dat het afbreuk zou doen aan dat project, maar vraag me niet hoe dat kan.
Dat er eindelijk een halt wordt toegeroepen aan de afkalving is net zo prijzenswaardig als de toevoeging van vlaggenplein met alles er omheen afkeurenswaardig is. Geheel in stijl hebben Bouterse/Abrahams een Nederlands bureau als adviseur in de arm genomen, die met dit plan duidelijk heeft aangetoond geen enkel gevoel te hebben voor de meest bijzondere zowel als kwetsbare plek in Paramaribo. De vraag is ook waarom zo nodig eerst dat vlaggenplein moet worden aanglegd, het had in de rede gelegen als begonnen was met de versterking van de wal. Moet Chávez wellicht binnenkort ontvangen worden?
Gajadien en Fokké hebben – alhoewel te laat – groot gelijk hun hart vast te houden en ze kunnen hun kruistocht niet hoog genoeg opspelen. Gajadien heeft volledig gelijk het een verminking te noemen en Fokké kan niet snel genoeg deze verminking aanmelden bij de Unesco, in de hoop dat die onmiddellijk een schot voor de boeg afgeeft om tot Bouterse/Abrahams te laten doordringen dat Paramaribo wordt afgevoerd van de World Heritage-lijst als dit plan wordt doorgevoerd. Maar ik vrees dat het inderdaad te laat is en dat we het voortaan met foto’s moeten doen, het Onafhankelijkheidsplein is geschiedenis.
Rampspoed op en rond het Onafhankelijkheidsplein
door Edgar Mampier
De West van gister had mij al gealarmeerd: “De grasmat van het Onafhankelijkheidsplein wordt uitgegraven als onderdeel van een totale renovatie (…), vanaf Torarica tot aan een Pier? Welke Pier? Wat is het plan en waar kan dat allemaal in maquette-vorm door de volksvertegenwoordiging en omwonenden worden aan-/ingezien? Wat doet men met De Marinetrap, met de Stenentrap, en wie steken achter dit monstergebeuren? Alleen de overheid, of zijn er ook particuliere ganzenavonturiers betrokken?”
Ik ben naar het plein gegaan om het met mijn eigen ogen te zien, maar het is nog vele malen erger dan door De West beschreven, het ziet er naar uit dat het gras voor goed is verdwenen, om plaats te maken voor Noord-Koreaanse défilé’s op hoogtijdagen en een racebaan voor buiten défilé-tijd, vele malen erger nog dan een “monstergebeuren”! Hoe kan dit gebeuren zonder dat iemand er weet van heeft, zonder dat iemand een deugdelijk plan heeft gemaakt en zonder dat belanghebbenden en bevolking zich hierover een mening hebben gevormd en gegeven? Antwoord: Suriname is hard op weg naar een autocratie!
De hele Waterkant, van Leonsdorp tot Beekhuizen, is een gevoelige plek in Paramaribo, waarmee van oudsher gevoelloos is omgesprongen. Maar de Waterkant, van Torarica tot en met het gezwel dat Centrale Markt heet en inclusief het Onafhankelijkheidsplein, is een extreem gevoelige plek, waar niet voorzichtig genoeg mee kan worden omgesprongen. Maar nee, nu komen er de militaire bulldozers Bouterse en Abrahams en ze dozeren die hele gevoelige plek tot gort, niets maar dan ook niets blijft er van over, alleen nog maar geschikt voor militaire parades à la Kim Jong Il, uitgevoerd door onze straks goed gedrilde dienstplichtige jeugd.
Hoe bestaat het dat een nitwit als Abrahams dit op z’n jan-militaire fluitjes en in z’n eentje afdoet, hoogstwaarschijnlijk alweer zonder aanbesteding, en wel zeker zonder er deskundigen bij te betrekken, technische zowel als esthetische, zonder Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname en de Unesco vanwege het ‘beschermde stadsgezicht’? Zoals De West schrijft: “Het is gewoon een schande. Men blijft rommelen, totdat het volk zijn stem wederom zal laten horen.”
Laten we hopen dat het volk liever vandáág nog dan morgen een protestmars houdt op wat eens ons mooie Onafhankelijkheidsplein was en dat nu alleen nog maar uitziet als een startbaan in aanleg, ready for take-off.
Vlaggenparade verminking Onafhankelijkheidsplein
De aanleg van een Vlaggenparde is een verminking van het Onafhankelijkheidsplein in Paramaribo. Dat zegt Stephen Fokké, directeur van de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES) in een interview met de Wereldomroep.
Als Suriname zich niet houdt aan de afspraken die gemaakt zijn voor het behoud van de oude binnenstad, dat zou dat zelfs kunnen betekenen dat Suriname van de Werelderfgoedlijst wordt gehaald. Ook een TRIS-monument in het gebied rond het Onafhankelijkheidsplein, ziet Fokké niet zitten.
Luister naar het interview, klik hier
OW knikkert Paramaribo van de Werelderfgoedlijst
(zoals Oranjetuin Hotel & Casino eruit zou moeten gaan zien, ware het dat de Chinees op die hoek zijn pand zou verkopen)
Opnieuw wordt een aanslag gepleegd op het historisch erfgoed van Paramaribo. Opnieuw, want nauwelijks langer dan een jaar geleden lanceerde een Nederlands consortium haar project River Harbour Village (RHV). Aan de Waterkant, naast de SMS-pier, zou een jachthaven moeten verrijzen met alle denkbare toeters en bellen, zoals apartementen, restaurants, hotel, casino, shopping mall, etcetera. Daarmee zou de Waterkant zoals wij die tot op heden kennen volledig geramponeerd worden, het zou een barrière vormen tussen de rivier en de stad, het zou het zicht op Paramaribo vanaf het water volledig teniet doen en ‘last but not least’, het zou hebben geleid tot verwijdering van Paramaribo van de Wereld Erfgoedlijst van de United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO).
Het was zelfs al zover dat de toenmalige minister van Ruimtelijke Ordening Grond en Bosbeheer (RGB), Michael Jong Tjien Fa, een Memorandum of Understanding (MOU) had getekend met genoemd consortium en gepland was om in het voorjaar 2010 met de werkzaamheden aan te vangen. Niet alleen schreeuwden alle organisaties die er toe doen moord en brand, maar ook in de media kwam een breed gedragen protestactie op gang, welke protesten er uiteindelijk in hebben geresulteerd dat toenmalig President Ronald Venetiaan een streep door de rekening heeft gehaald en het project heeft afgeblazen.
Behalve dat de stad onherstelbaar zou zijn verminkt, was er de wetenschap dat de UNESCO Paramaribo zou hebben verwijderd van de Werelderfgoedlijst, omdat realisatie van RHV volledig in strijd was met alle richtlijnen en voorschriften die zij hanteert om de instandhouding van dit unieke stuk werelderfgoed zeker te stellen. Tenslotte is ons erfgoed van Paramaribo een ‘unique selling point’ (usp) voor stad en land, dat als geen ander een magneet vormt voor toerisme, dat gezien moet worden als een van de speerpunten van beleid.
Alsof wij onze les nog steeds niet hebben geleerd, ligt er alweer een plan op tafel dat bij realisatie hetzelfde desastreuse gevolg zal hebben, namelijk dat Paramaribo wordt afgevoerd van de Werelderfgoedlijst. En ook nu weer verkeert het plan in een vergevorderd stadium, zo ver zelfs dat de Bouwcommissie van het Ministerie van Openbare Werken (OW) het ontwerp heeft goedgekeurd. Bij monde van voorzitter Stephen Fokké heeft de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES) ernstig bezwaar aagetekend, omdat het de betreffende nieuwbouw valt binnen het geselecteerde deel van de stad, de zogenaamde bufferzone, waar de strenge richtlijnen en voorschriften van de UNESCO gelden. Helaas ontbeert de stichting echter elke mogelijkheid tot het opleggen van sancties en is zij ambtelijk te laag ingeschaald om effectief te kunnen opereren.
Ook nu is het weer een Nederlandse groep, de EMB-groep, die in dit geval de bouw voorbereidt van Oranjetuin Hotel & Casino (alsof wij er daarvan al niet genoeg hebben) op de hoek van de Zwartenhovenbrugstraat en de Nassylaan, tegenover het pand van Mets en tegenover Casino Princess, het voormalig Star Theater. Hiertoe moeten echter eerst twee historische panden worden gesloopt om plaats te maken voor een gebouw dat qua schaal, hoogte, breedte en massiviteit vloekt met alles wat daar niet mag.
Toen ik bijgaande afbeelding zag, dacht ik even dat Krasnapolsky was ‘gepimpt’ met ballustrades en balkons om een beetje ‘koloniale’ sfeer op te roepen. Maar nee, het is nog erger, het is een nieuw maar quasi koloniaal gebouw, waaraan alleen de geldschieters een boodschap hebben. Het maakt de volstrekt verkeerde want valse indruk: het is geen nieuwbouw en het is geen oudbouw, het is smakeloos: vlees noch vis!
Het is tekenend voor het langs elkaar heen werken van mensen en instaties in dit land, zoals dat ook bij RHV het geval was. Nu is echter OW de grote boosdoener, waar men volledig op de hoogte is van de eisen die aan de bouw in de bufferzone worden gesteld en die desalniettemin het ontwerp heeft goedgekeurd. Ongetwijfeld met een beroep op het economisch belang en zonder twijfel ook op de werkgelegenheid wordt ons erfgoed met droge ogen verkwanseld. Wie wil er nog een bordje linzensoep?