Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Essed Philomena
Rebelse Trots
CBK Zuidoost opent op donderdag 23 april de tentoonstelling Rebelse Trots van Patricia Kaersenhout (Den Helder 1966). read on…
Brief van Barryl Biekman aan Philomena Essed
Zaterdag 15 februari 2014
Dierbare Philomena,
Dankzij de altijd weer alerte sister Hellen Gill ontvang ik de interessante informatie over de Book launch. Ik zou er graag bij willen zijn maar verwijzend naar de bijlage dan weet je dan precies de reden waarom.In de beschrijving van de Book launch die van Hellen is ontvangen lees ik over de verschillende vormen van discriminatie maar niet over anti black racism. Wist je dat de UN HRC akkoord is gegaan om deze vorm van Racisme te betitelen als Afrofobia. Ik ben benieuwd of, hoe en in welke mate deze vorm van Racisme in het boek wordt belicht. Ik hou me aanbevolen voor een exemplaar. Laat weten waar het te koop is.
Overigens ik ben nog steeds dankbaar voor jouw interventie tijdens mijn presentatie in de NPRD in 2006 over Zwarte Piet is Racisme toen ik op ‘schandalige’ wijze (zo kwalificeerde je het gedrag toen)werd aangevallen. Bijna alle NPRD participanten inclusief vertegenwoordigers van het CIDI, het Anne Frankhuis, Artikel 1 (LBR), Forum waren van mening dat het Sint Nicolaas concept een onschuldig kinderfeest is dat niet thuis hoort op de agenda van de NPRD. Dat het concept niets te maken zou hebben met Racisme. Ik werd aangemaand om het liever niet meer erover te hebben. Sommigen hadden zich geërgerd aan de videopresentatie, die voorafgaande aan mijn presentatie werd vertoond waaruit de visie over zwarte piet van o.a. wetenschappers zoals Henri Dors naar voren kwam. Als er een gat wat waar ik stond was ik erin gevallen zo geschrokken was ik van organisaties die naar mijn mening zouden moeten weten hoe racisme werkt. Ik schaamde me tot op het bot.
Dankzij de zeer zeer krachtige stellingname van jou, ondersteund door mevrouw Mulder van Amnestie International, werd het mogelijk gemaakt om middelen beschikbaar te krijgen om de conferentie “Focus op Zwart” te organiseren. Ik herinner me een emailbrief van de pas overleden (helaas vermoorde!!!) Els Borst (toen voorzitter NPRD) die mijn ‘overdrijven’ nogmaals bevestigde. ‘U moet niet zo overdrijven en deze kwestie op de spits drijven’ werd mij door haar verweten tijdens de bijeenkomst.Waarna jij aandacht vroeg van iedereen. Jouw betoog over hoe racisme werkt dwong iedereen tot stilte en besef waarna ik de middelen beschikbaar kreeg om de conferentie “Focus op Zwart” te organiseren. Geen enkel lid van de NPRD verscheen op de conferentie behoudens een vertegenwoordiger van Justitie en Politie. Els Borst die wel aanwezig was bij conferenties die andere organisaties organiseerde verontschuldigde zich wegens andere verplichtingen.
Ik heb veel redenen om bij het thema racismebestrijding altijd terug aan jou te denken. Onze lange gesprekken in het kader van de speciale vakgroep (INDRA) en het boek Bijvoorbeeld (Essed & Helwig) en mijn panellidmaatschap tijdens de presentatie van: Bijvoorbeeld zal altijd in mijn herinnering blijven. Eén van de redenen waarom ik in één van de hoofdstukken van mijn proefschrift uit Bijvoorbeeld heb geciteerd. Dit in het kader van de op “partijpolitieke en etnisch raciale gebaseerde motieven/overwegingen bij processen van werving en selectie.
Ik wens je heel veel succes bij de Book presentatie.
Vriendelijke groet,
Barryl Biekman
Dutch racism
Platform for Postcolonial Readings
The 15thmeeting of the Platform for Postcolonial Readings is dedicated to the new book Dutch Racism (Rodopi 2014), a timely intervention in a very polarised and often simplifying debate, edited by Philomena Essed (Professor of Critical Race, Gender and Leadership Studies, Antioch University) and Isabel Hoving (associate professor Film and Literary Studies and Diversity Officer, Leiden University).
read on…Nederlands racisme reproduceert zichzelf
door Romeo Grot
De vraag of Nederland racistisch is, wordt door de Nederlander veelal negatief beantwoord. Hoewel jaren geleden er een juweeltje verscheen van de hand van Dr. Philomena Essed onder de titel Alledaagse racisme waarin zij alle vormen van racisme in de Nederlanden op een rijtje zette.
Taal als uiting van het collectief denken van mensen.
Opvallend in de Nederlandse taal is de betekenis die aan het woord zwart wordt gegeven. In geen enkele andere taal kom ik zulke negatieve uitdrukkingen tegen voor het woordje zwart. Denk maar aan uitdrukkingen als: zwart maken, zwarte markt, zwarte schaap, zwarte dag of iemand de zwarte piet toespelen. Vooral de afgelopen maanden, vanaf de val van het kabinet Rutte-I heb ik vaker moeten horen dat mensen, anderen al of niet de zwarte piet toespeelden. Hoe kan een taal op deze manier zichzelf in stand houden, terwijl mensen beweren niet racistisch te zijn.
Enkele maanden geleden toen de discussie over de rol van Johan Cruijff bij Ajax speelde werd ineens de racismekaart getrokken. Opvallend was hoe journalisten hiermee omgingen. Sommigen waren zo openlijk om te zeggen: over racisme wil ik mij niet uitlaten. Maar het vervelende was dat het hier ging om een nationaal icoon, die beschuldigd werd van racisme. De nationale pers wist duidelijk niet welke kant opgekeken moest worden. In een onderonsje met een goede vriend, maakte ik deze een compliment en vertelde dat ik voor hem mijn hand in het vuur durfde te steken, omdat ik bij hem wist dat hij voor en achter mij op dezelfde manier over Zwarten zou praten. Dit in tegenstelling tot menige Nederlander. Deze vriend die ik heel hoog acht, vertrouwde mij toe: ‘Jongen, ik zou een beetje dimmen als ik in jouw schoenen stond.’ En hij vertelde hoe hij als jonge medische student zichzelf voor zijn kop geslagen had omdat hij Martin Luther King jr. bij zijn bezoek aan Amsterdam in 1964 als student van de UvA een prijs moest uitreiken. Hij had op alle manieren zijn hand naderhand gewassen omdat hij een ‘Neger’ een hand moest schudden. Kon deze jongeman van toen nauwelijks 20 jaren oud, het kwalijk genomen worden dat hij zo dacht over iemand met een andere huidskleur? En natuurlijk de andere vraag: waar zou dit vandaan komen?
Ik heb me als kind van Surinaamse origine altijd vier dingen afgevraagd indien we kijken naar de Nederlandse slavernij-geschiedenis:
- Hoe komt het dat het boek van de Schot John Gabriel Stedman Narrative of a Five Years’ Expedition against the Revolted Negroes in Surinam in het Nederlands vertaald werd nadat verschillende andere Europese talen waren vooraf gegaan waren w.o. het Frans, Duits en Deens.
- Hoe komt het dat stukken van de klassieke Surinaamse componist J. Helstone in verschillende Europese steden w.o. Leipzig, Wenen, Parijs en Londen zijn opgevoerd, maar nooit in een stad in Nederland?
- Waar was de Nederlandse elite en vooral de schrijvende pers toen in Kongo zulke wreedheden door een bondgenoot (koning Leopold I) begaan werden, in de naam van beschaving bijbrengen? Waar was Nederland of waren exponenten van het Nederlands volk? Of kon het hun niets schelen omdat het hier om een rijk gepigmenteerd volk ging?
- Vanwaar komt het Surinaams spreekwoord dat een Nederlander is als een dubbelloops geweer? En hoe komt de Indiaan aan het gezegde dat witte man spreekt met een gespleten tong? Als kleine jongen dacht ik altijd dat de Europeaan net als een slang een gespleten tong had.
Dagelijkse praktijk
Enkele weken geleden stond er een artikel in Het Parool over de ervaringen van migrantenjongeren met de politie. Feit is dat dergelijke artikelen een herhaling zijn van praktijken die migranten dagelijks meemaken. Dan hebben we het nog niet gehad over de ervaringen van migranten die een leidinggevende functie bekleden in de Nederlandse samenleving. Het blijkt dat Nederlanders heel veel moeite hebben met het accepteren van leiding van een migrant, vooral Surinamers. Steeds zal men zoeken naar schriftelijke taalfouten van de leidinggevende. En o wee als deze leidinggevende ooit zo een fout in een schrijven maakt, het zal die nog lange tijd achtervolgen. Terwijl eenzelfde fout door een Hollander met de mantel der liefde bedekt wordt.
Twee zaken waar migranten ook mee moeten uitkijken in Nederland zijn seksualiteit en geld. Het lijkt erop dat men jou als leidinggevende altijd in de gaten houdt of je niet een paar centen achterover drukt. En owee als je het in jouw hoofd haalt een relatie met een collega aan te gaan.
Ik kijk uit naar de memoires van de gewezen korpschef Martin Sitalsing en zijn belevenissen als politieman en later als commandant van het korps in Groningen.
Media-ervaringen
Ik merk dat in tegenstelling tot de Britse BBC en het Franse TV5 er in Nederland weinig rijk gepigmenteerde mensen op de buis komen. Had J. Raymann de kans gehad om in Nederland door te breken indien hij zo rijk gepigmenteerd was als Clarence Seedorf? En zou de acteur die voor Bing speelt in GTST die rol ook gekregen hebben indien hij zo rijk gepigmenteerd was als Jandino?
Het valt op dat zwarte mensen op tv altijd in een rol gestopt worden die parallel loopt aan de rol van Piet tijdens het Sinterklaasfeest. Meestal zijn het de narren of Apuku’s die de boel aan het lachen moeten maken.
Oorsprong racisme
De vraag blijft staan, waar komt het Nederlands racisme vandaan? Waar vindt het zijn oorsprong? Vaak wordt betoogd dat slavernij in Nederlandse koloniën racisme heeft voortgebracht. Maar feit is dat het systeem van slavernij voor een belangrijk deel zich afspeelde in de koloniën, ver van het moederland. We zien ook dat de elite in het moederland er alles aan deed om het voetvolk in het moederland onwetend te houden van wat er allemaal in de kolonie gebeurde (Hoe moeten we anders de opmerking interpreteren die elke Surinamer in Nederland ooit hoorde: wat spreek jij goed Nederlands! Dit terwijl het koloniale onderwijssysteem er sinds het begin van de vorige eeuw op gericht was het kind in de tropen volledig wit te maken). De basis van het Nederlands racisme moet dus elders gezocht worden.
Sint en zijn pieten
Ik meen dat het Sinterklaasfeest een belangrijke bron is, voor het bestaan en de reproductie van racisme in de Nederlanden. In de eerste plaats valt op dat de figuur van Zwarte Piet in de viering opduikt op het moment dat in de Staten-Generaal de eerste discussies beginnen over de afschaffing van slavernij en de consequenties daarvan voor het moederland. Want ofschoon we in verschillende andere Europese culturen een op het Sinterklaas gelijkend feest tegenkomen w.o. Frankrijk, Noord-Duitsland en Denemarken, is het nergens zo dat men een Afrikaan erbij gehaald heeft om de goedheilig man te assisteren.
Opvoeding in contexten
We weten dat de opvoeding en daarmee de vorming van het kind gebeurt in verschillende contexten, w.o. het gezin als primaire context van opvoeding, de buurt en vrienden als secundaire context en tenslotte de grotere samenleving en de tijd waarin iemand opgroeit als de tertiaire (en zo u wilt quartaire) context. Een veelgehoorde tegenwerping van ouders indien gewezen wordt op het racistisch karakter van het Sinterklaasfeest, is dat Sinterklaas een Nederlandse traditie is die niets te maken heeft met racisme. Maar wat houden we het kind voor, indien het al op zeer jonge leeftijd een keer per jaar een zwart of bruin geschminkte persoon als een clown ziet rondhuppelen daarbij allerlei fratsen uithalend die moeten werken op jouw lachspieren? Wat gebeurt er met zo’n kind indien het later leiding zal moeten accepteren van iemand die in veel opzichten associaties oproept aan de clown van weleer?
Naar de toekomst kijkend
Indien wij werkelijk racisme in de Nederlanden willen bestrijden, dan vraagt het van ons volwassenen een andere benadering van het Sinterklaasfeest. We mogen het kind niet langer volstoppen met racistische stereotyperingen. Daarbij het kind allerlei leugens voorhouden die niets met de dagelijkse realiteit te maken hebben. Waar komen we nog anno 2012 schoorsteenpijpen tegen?
Tegen het argument dat het feest gebaseerd is op een Nederlandse traditie, zou ik willen tegenwerpen, waarom bemoeien we ons vanuit Europa met vrouwenbesnijdenis? Immers het systeem van besnijdenis van vrouwen is gebaseerd op een traditie bij verschillende culturen in Afrika waar de man regelmatig voor langere tijd buiten het gezin vertoeft.
De toekomst vraagt van ons dat we het kind iets anders voorhouden als volwassenen. Op de lange termijn komt het kind erachter dat al die tijd voor hem/haar gelogen is. M.a.w. volwassenen vertellen leugens om bestwil van deze of gene. Maar het mes snijdt aan twee kanten, aan de ene kant wordt het Europees kind opgezadeld met een superioriteitscomplex waar die nog lange tijd last van zal hebben. Anderzijds krijgt het kind met o.a. een Afrikaanse origine een minderwaardigheidscomplex die zijn/haar leven lang zich zal continueren.
Neen ouders, het moet anders.
[Tekst van de lezing die E. Romeo Grot hield op de Sinterklaasviering van de Werkgroep Caraïbische Letteren, 6 december 2012.]
De vrolijkste verjaardag van Sinterklaas
‘Een originele kijk op een oud verhaal’
De vrolijkste verjaardag van Sinterklaas is een geïllustreerd boek van kinderboekenschrijfster Henna Goudzand Nahar en de illustratrice Helen Fermate over het sinterklaasfeest vanuit een ander invalshoek dan bekend. In dit boek wordt het sinterklaasfeest namelijk bekeken vanuit het perspectief van een zwarte jongen.
Het boek wordt gepresenteerd op zondag 10 november bij de Vereniging Ons Suriname in Amsterdam. Er zijn inleidingen en statements van Dr. Philomena Essed, PhD, Professor Critical Race, Gender and Leadership Studies, Antioch University, USA, van Mercedes Zandwijken, initiator Denktanks Sociale Cohesie, initiator 1 juli Keti Koti Tafel, en van Guilly Koster, journalist en publicist. Muziekformatie ‘Vrolijk Feest’ speelt.
Tijd: van 15.00 uur tot 17.30 uur
Locatie: Vereniging Ons Suriname
Zeeburgerdijk 19-a
1093 SK Amsterdam
Locatie: Vereniging Ons Suriname
Zeeburgerdijk 19-a
1093 SK Amsterdam
Het boek zal te koop zijn (€ 18,00) en Henna Goudzand Nahar en Helen Fermate signeren.
De toegang is vrij.
Noraly Beyer geridderd
Noraly Beyer, journalist, actrice en bestuurslid van de Werkgroep Caraïbische Letteren, heeft is bij de jaarlijkse lintjesregen ter gelegenheid van Koninginnedag benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De Werkgroep Caraïbische Letteren feliciteert haar van harte met haar Ridderschap en hoopt nog lang van haar actieve inzet te mogen profiteren.
Andere bekende Surinamers en Antillianen die met een lintje werden bedacht zijn: Alvy Derks-Tai A Pin (mede-oprichter van ouderenorganisatie Fos’ten), Philomena Essed (antropologe), Joan Ferrier (directeur E-Quality), Roland Ignacio (vakbondsman), Luciën Lafour (architect), Roos Leerdam-Bulo (echtgenote van John Leerdam), Merytha Leetz-Clijn (elf jaar voorzitter van de Women’s Conference of Churches) en Clarence Seedorf (voetballer). Vincent Henar, leider van Fra Fra Sound, ontving al eerder dit jaar een lintje.
RSS
Facebook
Twitter
