Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Pim de la Parra – Laat de wereld met rust
Geplaagd en verstoord door al het gruwelijke nieuws van de wereld zocht ik een oudere familievriend op, oom Johan, een gepensioneerde huisarts die zich na het overlijden van zijn vrouw op hun boiti in Saramacca had teruggetrokken. Ik beschouw hem als een soort wijze oom van wie ik veel kan leren over al die dingen van het leven waar je niet over kunt lezen in boeken. Hij is geen geleerde, maar een wijze man met heel veel levenservaring bij wie ik me altijd direct op mijn gemak voel en in wie ik een soort tweede vader zie. In een ver verleden was ik als leerling van de A.M.S. een jaar lang zwaar verliefd op zijn oudste dochter, maar zij gaf de voorkeur aan een ander, een bakra klasgenoot met wie zij later ook trouwde en naar Australië is geëmigreerd. read on…
Een culturele trip: Suriname mei/juni 2014
door Nico Eigenhuis
Vooraf:
Suriname heeft ten onrechte bij vele bezoekers de reputatie weinig cultureel vertier te bieden, Hierbij wordt veelal gewezen op het ontbreken van grote musea en theaters. Wie goed kijkt ziet tijdens een verblijf aldaar vele kleinschalige culturele uitingen. Opgeteld bieden deze een zeer rijke schakering die de nodige aandacht verdient. Onderstaand verslag is een bundeling van informatie over Suriname en Surinamers naar aanleiding van een aldaar genoten vakantie. read on…
Amazon Gold moet eye opener zijn: ‘Ons huis staat in brand met onze kinderen er nog in’
door Astrid van Oosterum
De relaties tussen Suriname en het Vaticaan
door Glenn Truideman
En onlangs mocht president Bouterse kennis maken met de paus die de vorige week in Brazilië was waar hij een deel van de Wereldjongerendagen bijwoonde. De relaties tussen Suriname en Het Vaticaan kunnen op twee niveaus worden bekeken. Het eerste niveau heeft meer te maken met de rooms-katholieke missie en de kerk in Suriname. Het andere niveau speelt zich af op het diplomatieke vlak.
read on…Space in the Caribbean: Idee of ideologie?
door Karin Lachmising
‘Als we echt Caribisch zijn, moeten we onze eigen omgeving dan niet beter leren waarderen?’, vraagt Karin Lachmising zich af.
read on…Het Suriname van Joop Vernooij
door Karel Steenbrink
In Nijmegen (klooster-verzamelhuis Catharijnehof, Rosa de Limastraat) hield Dr. Joop Vernooij zijn nieuwste boek ten doop op vrijdag 18 oktober j.l.
In 1998 publiceerde hij al een voorganger voor dit boek: De Rooms-katholieke gemeente in Suriname. Handboek van de geschiedenis van de Rooms-Katholieke Kerk in Suriname, in eigen beheer uitgegeven. Dat was een boek van 280 bladzijden. Het grootste verschil tussen dat boek en het nieuwe is de moderne tijd: die kreeg in het oude boek 50 bladzijden, in het nieuwe bijna 70, maar in een veel persoonlijker, uitgewerkter en gedetailleerder stijl. Kennelijk heeft de auteur enige afstand genomen van zijn eigen werkterrein. De stijl van het Nederlands is ook heel wat prettiger geworden.
Hoop en tegelijk besef van zwakheid van het gedane werk speelt wellicht mee in het gedicht dat de slotbeschouwing afsluit: (Cándani, ps van Asha van den Bosch):
bouwden wij kerken
uit de muren
te laat kwam hij
de slavernij heeft hij gemist
ook van de immigratie weet hij niets
en weer had hij haast
het bloedbad laat hem koud
Daar moeten we het even mee doen! Daarom toch nog even een suggestie voor een derde versie van dit verhaal, bij een volledige nieuwe editie, ooit nog eens: een paar regels van Shrinivasi, hier alvast 2 keuzes:
Maar zie ik blijf bij U
wanneer de wolken
rood aanlopen.
Vergeet dit niet.
Gedenk mij
wanneer de nacht hierna
eenzaam speelt
met de rivier.
(Uit de editie van Geert Koefoed, Een weinig van het andere..,blz. 55. Het volgende blz. 110)
Voor die dit vol
zo vaal, ze wreed frustreerden
In haar ogen
zie ik de Vader
de Zoon en de Heilige Geest.
Composities van een uitgesteld leven (21 en slot)
door Willem van Lit
De laatste aflevering is een samenvattende beschouwing van wat in dit hoofdstuk 5 is beschreven.
De titels van mijn hoofdstukken zijn in een aantal gevallen spontaan ontstaan. Zoals bij dit hoofdstuk ook. Zonder nog exact te weten hoe het verhaal zich zal ontrollen onder het voortlopen van mijn penpunt, schrijf ik dan alvast een combinatie van woorden op en verwacht intuïtief dat ik daar dan ook uitkom. Composities van een uitgesteld leven.
read on…Composities van een uitgesteld leven (1)
door Willem van Lit
Op zondag 13 mei jl. rondde ik hier met deel 19 de publicatie af van hoofdstuk 4 van het boek dat ik in ontwerp heb onder de werktitel Cariben, laten we het onmogelijke vragen. Het boek is een zoektocht naar de situatie van de schijnbaar eeuwige stagnatie en patstelling op de Caribische eilanden. Om de draad op te nemen zou in elk geval het lezen van die 19e aflevering (van 10 mei) aan te raden zijn.
Momenteel schrijf ik hoofdstuk 6, heel waarschijnlijk het laatste hoofdstuk van dit boek dat – als alles goed gaat – in maart 2013 zal verschijnen.
“Samenvattend noem ik dan onze stad in haar geheel een leerschool voor Hellas en naar mijn meening past iedere burger als mensch en als goed lid van onze volksgemeenschap zeer vlot en in bekoorlijke vormen zich aan bij de meest uiteenlopende omstandigheden en situaties, met behoud van eigen persoonlijkheid”. [1]
Karl Popper schrijft in de inleiding van het boek waarin hij zijn ideeën over de open samenleving uiteenzet dat de toekomst alleen van onszelf afhangt en “we zijn niet afhankelijk van welke historische noodzakelijkheid dan ook”. [2] In feite is deze constatering een voortzetting van het verhaal uit het vorige hoofdstuk en in hoofdstuk 1 heb ik ook beloofd dat ik terug zou komen op de overweging dat er velen zijn – en niet de geringsten onder ons – die vinden dat de ontwikkeling van het menselijk bestaan gebaseerd is op mythen in de betovering van de beslotenheid van het verleden. Ik heb daarbij gezegd dat ik de thymotiek in een sociodynamische context zou plaatsen.
Ik heb ook een analyse gemaakt van wat ik heb genoemd de pathetische omhelzing en hoe die in zijn beklemming kracht ontleend aan de steeds zeer goed onderhouden woedegolven, de werking van beschaming en het schuldcomplex. Deze patstelling werkt verlammend op de ontwikkeling van de Caribische eilanden. Het wakkert het onderling wantrouwen voortdurend aan, bevordert nihilistisch denken en het gaat gepaard met minachting en angst. Om tot andere verhoudingen te komen, moet meer openheid ontstaan; zo wordt algemeen verondersteld. Daarbij kijkt men vooral naar het bestuur.
“Good governance”. De term wordt op alle momenten gebruikt als men de bestuurswijze van de Caribische eilanden bespreekt. Deze term drukt in feite uit dat men tot een andere verbondenheid moet komen. De veronderstelling is vaak dat het alleen om een andere bestuurlijke opzet gaat, de politieke cultuur. Men verwijst veelal naar regeringen en politici die een cultuur en ook structuur van ondoorzichtigheid, cliëntalisme, beslotenheid en patronage in stand houden. Gert Oostindie vat het als volgt samen: “Good governance is een sleutelbegrip in de discussies over economische en politieke ontwikkeling. Het begrip heeft een sterk normatieve lading. Hoewel over de inhoud van het begrip geen absolute consensus bestaat, is er wel overeenstemming over de belangrijkste elementen: een overheid die open en transparant is en ter verantwoording geroepen kan worden; efficiënt, effectief en responsief bestuur; respect voor mensenrechten; en het primaat van de wet. Daarnaast is het bewustzijn gegroeid dat deze principes in een locale context dienen te worden begrepen en toegepast”. [3]
Vooral in kleinschalige verbanden, zoals op veel eilanden in de Caribische zee, kan van integer bestuur alleen sprake zijn als ook in de samenleving zelf de condities daartoe voorhanden zijn. De geslotenheid van bestuur en het in zichzelf gekeerd zijn van bestuurders komen direct voort uit de aard van de leefwijze van de gemeenschap zelf. Zonder een open samenleving is er geen sprake van good governance. Het is een sine qua non. Men wil tot ontwikkeling komen en daarom zal er een andere samenhang moeten ontstaan: de onderlinge afhankelijkheid – die er toch altijd zal zijn door de noodzakelijke sociale verwevenheid op allerlei gebied – moet een meer open karakter krijgen. De vraag is hoe komt de verandering op gang en hoe raakt men uit de beklemming van de ziekelijke omstrengeling? Hoe kan men tot een nieuwe afhankelijkheid komen, die meer kansen biedt? In dit hoofdstuk gaat dat speuren verder. Daarbij gaan we ook kijken hoe de verandering mogelijk wordt.
Het krachtenveld van bevangenheid
Aan deze kant het zinderende complex van woede en beschaming en aan de andere kant de restanten van de pioniersdrang, die is omgeslagen in onthutsing en schuldgevoel. Geprangd, verwrongen, onwrikbaar en onlosmakelijk. Het zal een hele klus worden. Ik heb uitvoerig laten zien hoe het woedecomplex is vormgegeven en wat de effecten daarvan zijn: de werking van willekeur en het ongericht vernederend geweld, de dwang, de thymotische geest en de uitwerking daarvan, de effecten van beschaming en wederbeschaming, maar ik heb ook al uitvoerig stil gestaan bij de onbeheerste veroveringsdrang van het pionierend oude Europa, dat zich overgaf aan het delirium van expansie en daadkracht. Hierdoor is de geest van overheersing tot ongerichte dadendrang gekomen en arrogantie van heerszucht. Dit complex is vanaf de tweede helft van de vorige eeuw gekanteld naar schrikachtig schuldgevoel met krampachtig politiek correct acteren dat de doemgedachte van de menselijke smet niet heeft kunnen wegnemen; nee… het lijkt erop dat het dit eerder heeft versterkt in sommige opzichten. De oplaaiende schaamte-uitbarstingen getuigen daar nog regelmatig van.
Er zijn andere verbanden nodig; dit wil zeggen dat de verbanden niet meer gebaseerd moeten zijn op of bepaald moeten worden door het huidige psychodynamische complex. Men moet loskomen van de geest en cultuur van verzet en angst, de voortdurende nostomanie en de smet van het menselijk bestaan. Voortdurende verwijzingen naar het verleden, de verblinding voor vreemde kusten, de veronderstelde grootsheid van verloren gegane beschavingen en de afstompende hel van het geweld van voorheen; dit alles houdt de bewoners vast in beelden en verhoudingen die schijnbaar vertrouwd zijn, die identiteit lijken te bieden en waarbij men met elkaar kan schuilen in bevangenheid.
Het complex van de verstrengeling bestaat echter uit nog meer factoren. Die verdienen ook nog aandacht. De cultuur op de eilanden en de geesten vertonen sporen van wat men noemt tribale verbondenheid, die vermengd is met insularisme. Dit is dikwijls de oorzaak voor een introvert nationalisme. We zien ook patronen van Europese én Afrikaanse leefwijzen. Daarnaast zien we ook op de eilanden de dynamiek van de multiculturaliteit met de vraagstukken van acculturatie, vermenging van afkomst en volkeren en assimilatie. In deze mêlee speelt ook het fenomeen van het voortdurend uitgestelde leven, een thema dat ik eerder heb beschreven [4] . Het hangt samen met het probleem van de onmogelijkheid definitieve keuzes te (willen) maken: onafhankelijk worden of niet. En dan is er nog het probleem van de voortslepende armoede, de verwaarlozing van de jeugd, de criminaliteit en illegaliteit; dit gaat over uitzichtloosheid van delen van de bevolking.
De vraag is hoe in dergelijke stroomversnellingen de kritisch vrije geest zich kan ontwikkelen en hoe de “Bildung” van een open cultuur tot stand kan komen, hetgeen een hechte basis moet vormen voor degelijkheid, rechtvaardigheid, integriteit en waarheid, de basis voor ontwikkeling, verheffing en waardigheid.
[Wordt vervolgd]
[1] Pericles, Lijkrede op de gevallen strijders, gehouden in 431 voor Christus. Vertaling door Prof. Dr. D. Loenen, 1937.
[2] Popper, Karl. De open samenleving en zijn vijanden, pag. 27.
[3] Oostindie, Gert. “Koloniaal verleden, kleinschaligheid en goed bestuur”. Pag. 62/63 uit de lezingenbundel Democratie & deugdzaamheid 2007 – 2008, uitgave van het Kabinet van de Gouverneur van de Nederlandse Antillen en de Universiteit van de Nederlandse Antillen.
[4] Lit, W.A. van, Atlantisch rendez-vous, pag 110 en 113 en Het Caribisch alternatief, pag. 30 – 39.
160 foto’s vertellen ‘een moment’ op tentoonstelling Sufov
door René Gompers
De bezoeker staat al langer dan een minuut te staren naar de kleine Timriman. Is hij bevangen door de kleuren op het doek of door het schepseltje? Beiden? De foto, uitgeprint op canvas, maakt in elk geval heel veel indruk op deze meneer. Er zijn meerdere werken met hetzelfde effect. Keep The Moment heet de expositie van de Surinaamse Fotografen Vereniging (Sufov). De 160 foto’s van 40 fotografen in de Congreshal doet zeker menigeen even stilstaan en opgaan in de vastgelegde momenten.
Na vier jaren heeft de Sufov besloten weer de werken van zijn leden te exposeren. Er is niet gekozen voor een bepaald thema. Dit zorgt ervoor dat er foto’s over allerlei onderwerpen tentoongesteld worden. Van portretten tot hemellichamen en van vogels tot architectuur. Veelal zijn er close-ups van bloemen, vogels en kleine dieren als kikkers en duizendpoten. Boten en oude huizen zijn ook objecten waar de fotografen in diepe perspectief aandacht aan schenken. De maan en de gekleurde hemel lieten zich ook graag vastleggen.
Niveau doet niet onder
Michel Eriks, voorzitter van de Sufov, is ervan overtuigd dat het niveau van de Surinaamse fotografen niet onder doet aan de rest van de wereld. Hij vindt dat er wel wat gedaan moet worden aan het samenwerken: “Wij hebben gemerkt dat als wij als vereniging aan evenementen meedoen, veel meer bereiken. Ook op internationale podia. Dus is het zaak dat we het individualisme doorbreken”.
Stanley Sidoel, directeur van Cultuur is onder de indruk van de tentoonstelling. Hij laat zich uitgebreid door de fotografen informeren over het verhaal achter bepaalde foto’s. De zwart witte foto’s spreken hem bijzonder aan. “Iedereen kan een foto schieten. Maar als kunstvorm blijft het apart, iets klassieks”, meent een zichtbaar ingenomen Sidoel. “De Sufov promoot deze kunstvorm en daarom steunen we de organisatie. We hebben afgesproken nauwer samen te werken vooral bij grote activiteiten”.
Creatief
Enkele fotografen gaan een stapje verder met het creatief inlijsten van de vastgelegde momenten. Kippengaas kan ook als omlijsting dienen. Anderen tonen hun behendigheid met fotomanipulatie door bijvoorbeeld een foto te produceren van een dinosaurus in de palmentuin. De meeste werken zijn te koop. Op de laatste expo dag wordt er een veiling gehouden. Theo Tjon heeft een van zijn werken voor dit doel gedoneerd. De opbrengst gaat naar het kindertehuis Nos Casitas. De tentoonstelling duurt tot en met 23 juni.
[van Starnieuws, 20 juni 2012]