blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Damaru

Auteursrechten en intellectueel eigendom

Van de redactie van De Ware Tijd Literair

De redactie van DWTL is benaderd over een kwestie met betrekking tot plagiaat. De heer Gangaram Panday heeft ontdekt dat de Indiase Ambassade namen heeft veranderd in een leerboek waar zij het copyright op bezitten. De auteurs zijn in de eerste vier drukken vermeld, maar in de vijfde druk uit 2019 zijn er maar twee mensen van het eerste uur genoemd. De brief van de heer Gangaram Panday is volledig opgenomen op deze pagina zodat elke lezer precies weet waar het over gaat.

read on…

Damaru wil de ‘purple bird’ zijn van NDP

door René Gompers

Het besluit van Dino ‘Damaru’ Canterburg (28), om de politiek in te gaan heeft heel wat stof doen opwaaien. “Ik wilde altijd al president worden”, vertelt de artiest. “Maar toen kwam de muziek. Ik heb toen daarvoor gekozen ben me erin gaan verdiepen.” De zanger die het zowel in Suriname als Nederland prima doet, gaat de politieke draad weer oppakken. Hij wordt de ‘purple bird’ van de NDP. Hij gaat ondertussen werken aan zijn scholing. read on…

Sranan Gowtu brengt eerbetoon aan Surinaamse muziekcultuur

Fernandes en Top Notch brengen jonge en oude Surinaamse topartiesten bij elkaar

Amsterdam, Donderdag 15 mei 2014 – Wasmasjien, Adjossi en Je bent nog niet gelukkig met een mooie vrouw zijn allen bekende nummers van Surinaamse bodem. Artiesten als Max Nijman, Trafassi en Max Woiski Jr. zijn met hun muziek uitgegroeid tot iconen van de Surinaamse muziekcultuur en een grote inspiratiebron voor artiesten van nu.

read on…

Podiumartiesten spreken zich uit over huiselijk geweld

door Audry Wajwakana

Paramaribo – Veel zang, dans, toneel, gedichten en komedie tijdens het toneelspektakel in de Anthony Nesty Sporthal. Verschillende artiesten brachten vrijdagavond op hun eigen manier de boodschap over huiselijk geweld aan de bezoekers over. De vijf uur durende show werd door de stichting Kulturu Dyari in verband met Dag van de Vrouw georganiseerd.

read on…

Surinaamse artiesten willen eigen vereniging

De Surinaamse artiesten willen een eigen vereniging, die kan opkomen voor hun belangen. Zij vinden dat hun belangen door Stichting Auteursrechten Suriname (SASUR) niet worden behartigd. Morgen komen de artiesten bij elkaar in theater Unique om een discussie te voeren voor het oprichten van een organisatie, die ervoor moet zorgen dat de Surinaamse artiesten zowel nationaal als internationaal bekendheid krijgen.

De organisatie moet erop toezien, dat de belangen van de artiest behartigd worden op zowel nationaal als internationaal gebied. Ook moet de organisatie een commissie hebben, die ervoor zorgt dat er geen sprake is van piraterij op de muziekmarkt. Met piraterij bedoelen de artiesten, dat er in het maken van een CD duizenden US dollars geïnvesteerd worden en dat deze door een lekkage aan het materiaal voor een zacht prijsje wordt verkocht op de markt. Henry Ceder, één van de Surinaamse artiesten, zegt dat de huidige organisatie, met name de Stichting Auteursrechten Suriname (SASUR), hier niets aan doet.

Hij zegt ook nog dat de commissie van toezicht van SASUR niet deugt, omdat er geen artiesten in zitten, terwijl dat zo had moeten zijn. Volgens hem kijkt de organisatie tot bijna niet naar de Surinaamse artiesten. Ceder zegt dat SASUR een onduidelijke organisatie is en dat artiesten geen vertrouwen hebben in een onduidelijke organisatie. Hij zegt niet tegen auteursrechten te zijn maar wel tegen SASUR. Ook Michael Deira van de muziekgroep Aptijt zegt dat de belangen van de Surinaamse artiest niet behartigd worden. Hij zegt al jaren bij BUMA STEMRA ingeschreven te zijn en daar wel zijn royalty’s te hebben ontvangen. In een gesprek met De West zei hij dat SASUR ook voor BUMA STEMRA gelden heeft geïnd maar dat hij nog geen ene koperen cent aan royalty’s heeft ontvangen. Deira zegt helemaal geen vertrouwen te hebben in SASUR. “Hoe wil een organisatie mediahuizen monitoren als zij niet met een meetinstrument verbonden zijn aan al die mediahuizen,” zegt Deira. Hij en Ceder hebben beiden vanaf dag één aan de voorzitter Prem Ramlal van SASUR gezegd dat hij moet beginnen met het indammen van illegale CD-verkoop maar volgens hen is Ramlal te koppig en heeft niet naar hun geluisterd. Wat zij heel erg vinden is dat er ook geen vaste tarieven worden gehanteerd door SASUR . De beide artiesten geven toe dat ze de organisatie niet afkeuren maar wel de werkwijze. Op de vraag wat er zondag verwacht wordt hebben beide muziekmakers gezegd dat hun mede-collega’s met hun wensen en grieven moeten komen. De artiesten worden tevens ondersteund door de Vereniging van Show Organisatoren (VSO) en de Vereniging van Radio- en Televisiestations Suriname (VRTS). Deze organisaties hebben momenteel een persstilte in acht genomen, maar zullen toch hun bijdrage leveren door het hele programma van zondag live via 20 radiostations uit te zenden.

[uit de West, 21-1-2012]

Artiestenbijeenkomst overheerst door Sasur-vraagstuk

door Milton Hubard

Paramaribo – Hoewel initiatiefnemers gisteravond de nadruk poogden te leggen op de oprichting van een vereniging voor artiesten, grepen vele aanwezigen deze kans om hun mening te geven over de recente ontwikkelingen met betrekking tot het Sasur-vraagstuk.

Terwijl Sasur momenteel in conflict is met showorganisatoren, radio- en televisiestations zouden artiesten zich volgens de initiatiefgroep alvast moeten bundelen, zodat zij gemeenschappelijke vraagstukken, waaronder auteursrechten, samen kunnen bestrijden.
“Ik kijk niet naar Sasur, omdat ik er zeker van ben dat Sasur de belangen van de Surinaamse artiesten nooit gaat kunnen behartigen”, zegt omroeper Cyrano Dankoor. Terwijl artiest Jurgen “Jogga” Kartidikromo er anders over denkt. “Eigenlijk moeten wij als artiesten aan de kant van Sasur staan. Ik ben niet tegen Sasur, maar wel tegen hun werkwijze”, zegt Jogga. De sprekers waren het er echter wel allemaal over eens dat het nu de tijd is dat artiesten zich in een organisatie gaan bundelen, zodat die als een gesprekspartner kan fungeren. “Anders gaan mensen over u beslissen zonder u te betrekken”, zei initiatiefnemer Henry Ceder tijdens zijn introductie.

De muzikanten, zangers, componisten, muziekarrangeurs, -producenten, andere artiesten en muziekliefhebbers kwamen in Theater Unique bij elkaar om van gedachten te wisselen over de bundeling van Surinaamse artiesten. De werkgroep onder leiding van Ceder wil met de ideeën van de participanten richting geven aan de organisatiestructuur en samen met hen doelstellingen vormen.
Ceder is blij met de opkomst en tevreden met de participatie van de toekomstige leden. Hij wil binnen twee weken weer een ontmoeting plannen. Jogga kijkt uit naar de oprichting van een “stabiele vereniging”.
Hij vermoedt dat veel artiesten niet zijn komen opdagen, omdat zij door de vele steeds mislukte pogingen tot bundeling minder vertrouwen hebben in dergelijke initiatieven. Zangeres Helianthe Redan juicht het idee van een artiestenvereniging ook toe. Zij wil “met alles in zich” de op te richten vereniging ondersteunen. Onder de aanwezigen bevonden zich ook parlementariër Rabin Parmessar, SRS-topper Guno Ravenberg, Producer Lesley Leeflang, zangers Michael Deira, Ruben “Stoffy” Muringen en Dino “Damaru” Cantenburg”.
De Vereniging Radio en Televisie-bedrijven (VTRS) en Vereniging van Surinaamse Organisatoren vergaderen morgen weer over de situatie en zullen dan beslissen wat hun volgende stap is.

[uit de Ware Tijd, 23/01/2012]

Tuintje in mijn hart

door Hugo den Boer

Zal NIS vanavond wel vol komen? Niemand in Suriname twijfelt eraan, want de 3.500 plaatsen zijn lang niet genoeg om alle fans te bergen. Maar toch, Damaru lijkt er niet gerust op en heeft afgelopen week nog stevig promotie gemaakt samen met de Nederlandse R&B-formatie Replay voor zijn eerste concert, een verjaardagfeestje in verband met zijn bigi yari: Dino ‘Damaru’ Canterburg is 25 jaar.

“Dit is geen show-tje, maar een waar concert in NIS. Mijn eerste concert waar ik zelf het middelpunt ben. De top van Surinaamse artiesten is aanwezig en ik heb Replay uit Nederland gehaald. Het wordt een leuke avond en ‘hoe later de uren, hoe heter de show’. Het is iets wat ik terug wil doen voor mijn fans. Dat er entree wordt geheven, moet je zien als een bijdrage in de onkosten. Het was niet mogelijk om nog meer buitenlandse artiesten te halen. Zij werken met een jaarkalender, en daar paste dit concert niet meer in.”

 

Nieuwe CD
Direct na het concert vertrekt Damaru naar Nederland voor de lancering van zijn nieuwe cd Tuintje in mijn hart. Zoals de titel al doet vermoeden staan er een aantal oude nummers op, vier om precies te zijn, maar wel volledig opnieuw opgenomen en geremixed. Tien nummers zijn totaal nieuw. “Ter promotie van de cd kun je vanaf volgende week al gratis een track downloaden van internet. Dit is een lied dat overigens niet op mijn nieuwe cd staat, maar de fans wel moet opwarmen voor de nieuwe cd. Ik heb meerdere liedjes opgenomen, waaruit er veertien geselecteerd zijn voor de cd. De extra track viel daar net buiten.”

Over liefde
“Ik wil de wereld bereiken met mijn muziek, mensen ermee blij maken. Mijn liedjes gaan over liefde; dat is mijn boodschap. Liefde is de basis voor de komende vrede. Ik ben christen, maar dat betekent nog niet dat ik gospel ga zingen. Mensen van de kerk zeggen dat God mij nodig heeft. Maar ik heb juist God nodig, hij heeft mij geschapen. Als ik gospel zou zingen, vind ik mezelf fake. Ik ben een mens en weet dat ik niet volmaakt ben. In gospels zou ik gaan zingen over dingen die ik later niet na zou komen. Wel probeer ik iets van mijn geloof in mijn liedjes te leggen.”

Begin van het succes
“Ik ben begonnen door mijn liedje Mi Rowsu bij de radiostations aan te bieden. Ik had nooit gedacht dat het een hit zou worden. Ik was allang blij als ze het liedje zouden draaien. Bij de release van mijn nieuwe cd kan ik natuurlijk zo niet meer werken. De cd die ik breng, wordt gewoon stevig neergezet. Ik schrijf mijn liedjes zelf. Als ik een idee heb, wat ik op dat moment voel, een tekst, een deuntje, dan duik ik snel de studio in. Eerst heb ik de tekst, daarmee heb je al 75 procent van de hit; 25 procent is de muziek. Ik houd bij het muziekschrijven ook rekening met mijn fans. Tegenwoordig moet je urbanmuziek hebben, daar bereik je de massa mee. Ik probeer mijn eigen stijl en die van Urban te mixen.”

De wereld binnen bereik
“Nu heb ik een platencontract met hiphoplabel Top Notch. Daarmee heb ik de Europese markt bereikt, dus niet alleen Nederland. Maar ik zou ook willen doorbreken in Amerika.” Damaru denkt niet dat zijn liedjes in Nederlandse en Surinaamse taal een probleem hoeven te zijn. “Om door te breken, moet je geluk hebben. De liedjes moeten gewoon lekker in het gehoor liggen. Mijn tijd in Nederland vorig jaar was geweldig. Ik heb leuk samengewerkt met Jan Smit. In eerste instantie dacht men dat onze verschillende muziekstijlen een probleem zouden zijn, maar het tegendeel was waar. We hebben ook bewezen dat muziek door etniciteiten heen gaat. In Nederland heb ik ook voor groot publiek gestaan. Parkpop was een enorme ervaring: 150.000 mensen voor mij. Ik zong Mi Rowsu en geloof het of niet, iedereen zong het lied mee, terwijl het net uit was.”

Muziek in Suriname
“De muziekbranche in Suriname wordt nog ondergewaardeerd. Het is een echt goed exportproduct. Ik zou graag met mensen van de regering willen praten over de wijze waarop deze branche ondersteund kan worden. Men ziet er nu nog geen winst in. Ik weet dat beginnende artiesten in Nederland gesubsidieerd worden om cd’s te maken.
Als er een goed platenlabel in Suriname zou zijn dat financieel gepowerd wordt, kunnen we de wereld veroveren. Damaru zou zich wel willen opwerpen als Poku-ambassadeur van Suriname. “Ik wil de muziekbusiness binnen Suriname stimuleren.” De daad bij het woord voegend, heeft hij inmiddels zijn eigen platenlabel Damusic opgericht en heeft drie artiesten Poppe, Donavey, en Janick gecontracteerd die de komende jaren muziek maken voor het label. “Het is niet uitgesloten dat er ook samenwerkingsprojecten tussen de artiesten en mij ontstaan.” Ik wil veel goede muziek maken en verspreiden. Wat mijn toekomst betreft, je moet altijd huiswerk hebben voor jezelf, en een jaarplanning. Ik wil groot worden in de muziek. Michael Jackson was mijn voorbeeld. Ik wil zeker zo bekend en goed worden als hij.”

Name
Damaru is als Dino geboren, maar die naam gebruiken niet veel mensen. Als iemand mij zomaar ‘Dino’ roept, vraag ik mij af: “Waar denk je mij van te kennen?” Alleen mijn familie noemt mij Dino en mijn vrienden noemen mij Dama. Damaru is mijn artiestennaam, die heb ik zelf bedacht en bewaart een bepaalde afstand tot mijn persoon. (Overigens spreekt Damaru zijn naam uit met de klemtoon op ‘Da’, terwijl zijn fans hem roepen met de klemtoon op ‘ma’…red). Als je Dino zegt, ben je dicht bij me. De beste artiestenzoals Elvis Presley en Bob Marley gebruikten trouwens wel gewoon hun eigen naam. Wie weet dat ik dat in de toekomst ook ooit nog ga doen.”

And fame
“Als je je eigen muziek ergens hoort, voel ik mij gelukkig. Bekend zijn, de aandacht die je krijgt, daar leef je van als artiest. En ik weet het, de wereld is verleidelijk. Maar ik wil nog veel groter worden. Die roem kan je ook fataal worden zoals bij Michael Jackson. Maar daarom is het belangrijk dat je de juiste mensen om je heen hebt die je beschermen. Nu kan ik toch nog wel normaal over straat lopen, maar er komt misschien een tijd dat dat niet meer kan.
Maar dat is het artiestenleven, daar heb ik voor gekozen, je moet doorgaan. Ik wil veel geld verdienen en beroemd worden. Maar ik weet ook, dat als ik dat doel bereikt heb, ik misschien weer snak naar die momenten om gewoon anoniem over straat te kunnen lopen zonder door mensen herkend te worden.”

[uit de Ware Tijd, 02/07/2011]

Romantiek en cultuur

door Sandew Hira

“Ik hou heel veel van je?”
”Hoeveel?”
“Twee kilo”

Ik hoorde onlangs twee jonge Hindostanen met elkaar over de telefoon dit romantische gesprek met elkaar voeren. Er zat een element van gekkigheid in, maar toch ook dat echte gevoel: “Ik hou van je met heel mijn hart.” Het riep bij mij de vraag op: hoe uit romantiek zich in verschillende culturen over de wereld?

Ik zag een documentaire over hoe jongemannen van een stam in Afrika de jongedames het hof maakten. Dat gebeurde in een ritueel waarbij de jonge kerels zich klaarmaakten om een gevaarlijke stunt uit te halen. Bij het ritueel werd een aantal runderen naast elkaar geplaatst. De beesten stonden rustig te eten. Het doel van het ritueel was te laten zien hoe moedig de jongens waren. Ze moesten een aanloop nemen, op de rug van de eerste koe springen en snel over de ruggen van de andere beesten lopen om uiteindelijk bij de laatste koe eraf springen. Het was gevaarlijk. De beesten konden van schrik wegspringen. Een springer kon uitglijden en tussen de koeien terecht komen. De jongens waren naakt. Hun tollies hingen er zenuwachtig bij. Want het kon best gebeuren dat je je ballen bezeert en uiteindelijk alleen maar kon schreeuwen: “Au! Mijn ballen! Mijn ballen! Au! Au! Au!”

Dit alles was een manier voor een jongen om aan het meisje van zijn dromen te laten zien hoe moedig hij was door speciaal voor haar met gevaar voor zijn leven een daad van opoffering te tonen. Iedereen lachte en joelde. Meisjes en jongens hadden veel plezier. Romance was in the air.

Dit ritueel was het culturele omhulsel van een universeel gevoel van romantiek: het tonen van de wil tot opoffering voor je geliefde. Iets doen, speciaal voor hem of haar waardoor je dat universele gevoel overbrengt: ik droom van een leven vol liefde en romantiek met jou en mij.

Ik ben geïnteresseerd niet alleen in die universele dimensies van romantiek, maar in de culturele omhulsels: de manier waarop cultuur romantische gevoelens verpakt.

Neem het verschijnsel uithuwelijking. Het kwam – en komt misschien nog – voor in de Hindostaanse gemeenschap. Op jonge leeftijd worden jongen en meisje aan elkaar gekoppeld, zonder dat ze romantische gevoelens voor elkaar hebben. Dat is een klassiek recept voor ellende, zou je denken. Toch zijn er ook gevallen van mensen die op deze manier aan elkaar gekoppeld zijn en al in het proces van de koppeling romantische gevoelens voor elkaar kregen. Is dat vreemd? Helemaal niet? Al in de pubertijd hebben jongens en meisjes romantische gevoelens, de behoefte om iemand lief te hebben en om bemind te worden.
Een tijdje geleden zag ik in een Indiase film een scène van zo’n romantisch moment bij uithuwelijking. De jongen wordt door zijn familie naar het huis van de familie van het meisje gebracht. Het meisje piept door een gordijn en valt als een blok voor die jongen. Ze hoopt met heel haar hart dat hij haar goedkeurt. In een oogwenk ziet hij haar blik door de gordijnen en valt als een blok voor haar en hoopt met heel zijn hart, dat zij hem goedkeurt. Het beeld past niet in het normale portret van uithuwelijking, maar het bestaat wel. Dwars door alle culturele beperkingen vonden de blikken van romantiek hun weg tussen de gordijnen van een Hindostaanse woonkamer.

Het romantische gevoel van de Afrikaan(se) en de Hindostaan(se) – ik droom van een leven vol liefde en romantiek met jou en mij – was universeel. De uitingsvorm – uitbundig versus ingetogen – was cultureel bepaald.

Het is door de eeuwen heen aan dichters en zangers toevertrouwd om dat speciale gevoel te vervatten in artistieke woorden en tonen. Eén van mijn favoriete liedjes is dat van Damaru. Zijn tekst en tonen zijn meesterlijk in zijn eenvoud en gevoel: “Ik heb een tuintje in mijn hart alleen voor jou”. Zijn videoclip had een typisch Surinaamse vertolking. In een Indiase clip zou je de hele tijd alleen die ene mooie dame zien die toegezongen zou worden: “Ik heb een tuintje in mijn hart, ALLEEN voor jou!” Zo’n videoclip spoort met de boodschap: ALLEEN VOOR JOU.
De clip van Damaru had een heerlijke Surinaamse macho inslag. Tekst en beeld sporen niet met elkaar. De tekst luidt: “Ik heb een tuintje in mijn hart ALLEEN VOOR JOU!” De beelden zeggen: “Ik heb een tuintje in mijn hart NIET ALLEEN VOOR JOU, maar ook voor deze leuke dame, maar ook voor die, en zeker ook voor die leuke Hollandse stagiaire. Eigenlijk heb ik vele tuintjes in mijn hart voor alle mooie vrouwen in Suriname.”

De clip begon met de beelden van een baby. Je kunt het dus ook op een niet-macho manier interpreteren. De boodschap is dan: ik heb een speciale plek in mijn hart voor iemand van wie ik hou. Dat kan mijn baby zijn of mijn geliefde.

De culturele dimensie van romantiek komt tot uitdrukking in taal. Het beeld dat Damaru gebruikt – een tuin – is geen Surinaams beeld, maar een Nederlands. Het was een prachtige vondst van een Surinamer in de Nederlandse taal. Probeer maar het word “tuintje” te vertalen in het Sranan. Als je dat letterlijk vertaalt, dan krijg je zoiets als: “Mi ab wan dyari – of wan gron of wan perceel – ini mi ati soso gi yu”. Dat klinkt van geen meter! Maar ik ben dan ook geen taalkunstenaar. Als je dyari of gron letterlijk terugvertaalt naar het Nederlands, dan krijg je zoiets als: “Ik heb een perceeltje of kostgrondje in mijn hart alleen voor jou”. Nou, dat klinkt helemaal bar en boos.

Bij een goede artistieke vertaling gaat het niet om een letterlijke vertaling, maar om het zoeken naar een beeld en de emoties die horen bij een te vertalen woord. Het Nederlandse woord tuintje roept het beeld van intimiteit (een plek voor mij en jou alleen) en van positieve energie (bloemen, geluk). Die associatie heb je niet met de Sranan woorden dyari of gron. Als een Amerikaanse cowboy op zijn ranch zit te luisteren naar Damaru en hij zou dat vertalen met: “Ik heb een kleine ranch in mijn hart alleen voor jou”, dan zou dat ook totaal niet werken. Hoe komt dat? Omdat romantiek cultureel bepaald is. De romantische gedachte van de cowboy is niet verbonden met een ranch en die van de Surinamer niet met een perceel of erf, maar die van de Hollanders nog wel met het begrip “tuintje”.

Romantiek vertalen in taal en zang is een kunst. Ik ben een wetenschapper en geen taalkunstenaar. Daarom heb ik zo´n bewondering voor artiesten als Damaru en mensen die op een prachtige manier kunnen verwoorden wat universeel wordt gevoeld: “Ik droom van een leven vol liefde en romantiek met jou en mij.”

[overgenomen uit Starnieuws, 11 oktober 2010]

Damaru en Caro Emerald genomineerd voor Edison

Zondag 3 oktober wordt bekend of Damaru een Edison krijgt, de belangrijkste Nederlandse muziekprijs. De Surinaamse zanger had in Nederland de zomerhit van 2009 met Mi Rowsu (een tuintje in mijn hart), een duet met de populaire Nederlandse zanger Jan Smit.

Damaru (24) is genomineerd in de categorie ‘Beste Song’. In Suriname was hij al langer een ster en scoorde hij met hetzelfde nummer, maar dan solo, een grote hit in 2007. Damaru schreef het nummer voor zijn dochtertje.

Tot de genomineerden behoort ook Caro Emerald, die deels van Arubaanse afkomst is. In de categorie ‘Beste Song’ maakt ze kans met het nummer Back it Up. Het album waar dat nummer op staat, Deleted Scenes from the Cutting Room Floor, is zij genomineerd in de categoriën ‘Best Album’ en ‘Beste vrouwelijke artiest’.

In elke categorie zijn drie genomineerden. Alleen in de categoriën ‘Beste Song’ en ‘Beste Album’ zijn er meer kanshebbers. Daarbij zitten bekende namen als Kyteman, Kane, Guus Meeuwis, Anouk, Wende, Alain Clark en Marco Borsato.

[Overgenomen van Radio Nederland Wereldomroep]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter