blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Clemencia Joceline

Tula Herdenkingsconcert 2023

Met het Tula Herdenkingsconcert 2023 wordt een eerbetoon gebracht aan de Curaçaose verzetsstrijder Tula, die in 1795 de grootste opstand van tot slaafgemaakten in het Caribisch deel van het Koninkrijk leidde. Tula droeg hiermee onmiskenbaar bij aan de emancipatiedrang van tot slaafgemaakten op Curaçao en de omringende eilanden.

read on…

Hoe worden Papiamentstalige kinderen beter in Papiaments?

door Juana Kibbelaar

Op mijn artikel over Papiamentstalige opleidingen is in diverse media gereageerd, onder meer door Plataforma Union di Papiamentu/o. Het is goed dat er een debat op gang komt over de talenkwestie in ons onderwijs en ik ben blij met hun belangstelling en betrokkenheid. Om dit debat constructief te kunnen voeren is allereerst noodzakelijk dat alle partijen het over hetzelfde vraagstuk gaan hebben. Dat is nu niet het geval.

read on…

Marlon Reina – In memoriam Elis Juliana

Ban
Laga nos tur ban pone kabes
Rib’e blòki di estupides
Ban sigui wèlga ketu bai
Pa ora machete kai
Nos por kanta ku legria
E kantika di ocho dia
Pa nos mes.OPI – yüni 1979

Elis Juliana no a skibi i konta pa mucha so. Ela skibi poesia i kuenta pa adulto tambe. Nan ta trata temanan serio manera nos hiprokesia, falta di tuma responsabilidat i falta di outo estima. Mi ta kere nos ta dune su balor dor di kòrda speshalmente e bèrdatnan ku el a bisa nos ku a hasi dolo tambe. Un gran Hòmber di Kòrsou.

Hier zeg ik het Papiamentu dat hoewel Elis Juliana bekend werd als dichter en verhalenverteller voor kinderen, we hem HEEL ERG TE KORT doen door hem alleen zo te herinneren. Hij schreef vooral voor volwassenen en behandelde daarin thema’s als hypocrisie, gebrek aan zelfvertrouwen en eigen liefde en koloniaal denken,. Gedichten over waarheden die ons pijn deden. Daarin herken ik zijn GROOTHEID.

Deze woorden kan ik zeggen dank zij mij zeer gewaarde Joceline Clemencia (helaas in 2011 overleden) die studie deed naar het werk van Elis Juliana.

Elis Juliana – Gratitut na Joceline Clemencia

Joceline a kai
for di palu di bida
manera un mango djuli
ku prikichi a pik.
Danki Joceline
pa tur bo lucha
kontra ignoransia
pa pone nos pueblo
riba pedestal.

30 di mei, 2011

Joceline Clemencia (58) overleden

Op Curaçao is Joceline Clemencia maandagavond op 58-jarige leeftijd overleden. Ze leed al een tijd aan kanker, maar daar waren maar heel weinig mensen van op de hoogte.

Taalwetenschapper Clemencia was een bekend voorvechtster van de erkenning en het gebruik van het Papiaments. Ze was directeur van het Cultural Institute Independence en maakte zich sterk voor de emancipatie en de onafhankelijkheid van Curaçao.

Clemencia wilde vooral de Afro-Curaçaose bevolking bewust maken van haar afkomst en de cultureel-historische waarden van het eiland. Ze gaf lezingen over de geschiedenis van Curaçao en over de geschiedenis van de slavernij, op Curaçao en in het buitenland.

Daarbij benadrukte ze vaak dat in haar ogen de slavernij op Curaçao doorging, nog bijna een eeuw na de officiële afschaffing in 1863.

Clemencia hoopte altijd nog op officiële excuses van de Nederlandse regering voor haar rol in de slavernij.

 

[NOS-bericht]

Fikkie in de Caraïben (4)

door Fred de Haas

UNESCO, 1951
Terwijl men in het Caribisch gebied anno 2011 nog volop bezig is met de discussie over toepassing en effect van moedertaal en vreemde talen in het onderwijs, stemt het wellicht bescheiden te bedenken dat er in opdracht van UNESCO zich al in 1951 een groep experts heeft gebogen over het gebruik van de moedertaal als instructietaal in het onderwijs (Tik in op Google: Meeting of experts on the use of vernacular languages, Paris, UNESCO House, 15 November to 5 December 1951). Het zou echter nog tientallen jaren duren voordat ‘men’ zover was dat de verstandige adviezen van de UNESCO in praktijk zouden worden gebracht.

Een van de verstandige stellingen van de taalspecialisten was dat een goede instructie in de moedertaal de beheersing van een tweede taal bevordert, ja zelfs dat de moedertaal als de beste brug kon worden beschouwd naar het leren beheersen van een tweede taal. Er zou wel een juiste balans gevonden moeten worden tussen het gebruik van de moedertaal en het leren van een tweede taal. Ook zouden docenten moeten worden voorzien van handboeken en onderwijsgidsen om hun moeilijke taak goed te kunnen volbrengen! Aan visie ontbrak het de deskundigen niet!

De UNESCO specialisten hielden zelfs rekening met verzet vanuit het volk tegen hun vernieuwende ideeën. Zij gaven dan ook de raad om een goede voorlichting te verzorgen en daar niet mee op te houden voordat de mensen de zin van de nieuwe hervormingen goed hadden begrepen en beredeneerd konden steunen. Zonder steun van de meerderheid van de bevolking zouden hervormingen immers gedoemd zijn te mislukken.

Kinderen die, aldus UNESCO, een door weinigen in de wereld gesproken moedertaal hadden (b.v. Papiaments, FdH) moesten zo eenvoudig mogelijk via de moedertaal en een vreemde taal de moderne wereld worden binnengeloodst, met behoud van de waarden van hun eigen cultuur. We schrijven dan 1951!

Ook diende het onderwijs ervoor te zorgen dat leerlingen die een tweede taal leerden en naar het Hoger Onderwijs gingen bij het verlaten van de middelbare school niet meer dan één of twee jaar achter zouden liggen op de studenten die de tweede taal als moedertaal spraken. Ook zou er naar één standaardspelling moeten worden gestreefd als er binnen één land verschillende talen of varianten van talen werden gesproken (N.B. van varianten is nauwelijks sprake op de ABC-eilanden).

UNESCO, 2003
De bovengenoemde standpunten uit 1951 hebben nog dezelfde geldigheid als die in 2003, het jaar waarin UNESCO haar rapport publiceert over Education in a multilingual world. Ook in dit rapport ligt weer de nadruk op de noodzaak kinderen via het onderwijs een taal te leren die hen toegang geeft tot de grote wereld.

Wat voor de ABC-eilanden in dit verband een genoegen moet zijn om te horen is de stelling dat ‘multilingualism is more a way of life than a problem to be solved’, veeltaligheid is meer een manier van leven dan een probleem dat moet worden opgelost. Overigens, als een taal wordt gekozen als onderwijstaal heeft dat voor die taal positieve gevolgen: het verleent een bepaalde macht en prestige. Status en ‘zichtbaarheid’ hebben een grote symbolische waarde.

UNESCO hield ook rekening met de praktische moeilijkheden die het onderwijs in de moedertaal met zich kan meebrengen. Men moest relevante vragen dan ook niet uit de weg gaan: beschikt de taal over voldoende adequaat vocabulaire voor alle onderwijsdoeleinden? Zijn er voldoende bevoegde leerkrachten? Is er veel weerstand tegen de moedertaal als instructietaal van de kant van leerlingen, ouders, leerkrachten?

Nadrukkelijk wordt in het rapport gesteld dat taal niet alleen een communicatiemiddel is maar ook een kenmerk en wezenlijk onderdeel van de identiteit van mensen. Deze opvatting wordt ook uitgedragen in de zeer lezenswaardige monografie van de Curaçaose Joceline Clemencia (foto rechts) (Language is more than language in the development of Curaçao, 1999) Hoewel de monografie op onderdelen verouderd is en door de hervormingen van de laatste jaren gedeeltelijk is ingehaald bevat het uiterst interessante, nog steeds geldende stellingen. De monografie is ook op Internet te vinden en u kunt de ‘stronteigenwijze’ (haar eigen woorden) Joceline ook horen op You Tube (Joceline Clemencia – Skol Nobo te Curaçao, youtube) of http://www.youtube.com/watch?v=vb9cdfCH7GU).

Ook Marta Dijkhoff, een Curaçaose wetenschapper, heeft zeer behartenswaardige dingen over o.a. taal en onderwijs op de ABC-eilanden gezegd (http://www.myspace.com/video/vid/101106555) en geschreven (zie b.v. haar artikel over het onderwijs op Bonaire, Aruba en Curaçao in Creole Language Library volume 36, p. 237-272, John Benjamins Publishing Company, 2010, Amsterdam/Philadelphia). Een derde wetenschapper is de Curaçaose Goretti Narain die veel over onderwijs heeft gepubliceerd (zie Google).

[wordt vervolgd]

Tula voor de cybergeneratie?

Wat heeft de cybergeneratie 2010 aan het verhaal van Tula en de opstand uit 1795? Tijdens een herdenking wordt gezocht naar vormen om zijn voorbeeld met alle generaties te delen. De keynote speech wordt gehouden door taalkundige, onderzoeker en onafhankelijkheidsstrijder Joceline Clemencia. Poëzie uit de laatste bloemlezing van Simia Literario zal worden voorgedragen door T. Martinus, Alida Kock en Charlton Marcos. Jongeren uit Amsterdam Zuidoost geven een muzikaal antwoord op de centrale vraag: What about Tula?

Muziek Kuenta i Tambú o.l.v. Roël Calister
Presentatie Ruben & Rinchemar

Locatie: Muiderkerk,
Linnaeusstraat 37
Amsterdam
Datum: 17 augustus 2010
Tijd: 19.30 – 21.30 uur (inloop 19.00 uur)

De kerk is te bereiken met tram 9 en bus 22 vanaf Amsterdam Centraal Station/

Met medewerking van Stadsdeel Amsterdam Zuidoost, SWA Rotterdam, Stichting Alma &
Jongerencentrum No Limit.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter