Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Toespraak bij de eerste officiële Herdenking van de sterfdag van Anton de Kom
Erebegraafplaats Loenen, 24 april 2024
door Michiel van Kempen
Anton de Kom: vooraanstaand figuur in de nationale bevrijdingsstrijd van Suriname, actief in de communistische beweging in Nederland, activist in het verzet tegen het nazisme, opgepakt in 1944 in Den Haag door de Sicherheitsdienst, overgebracht naar de cellenbarakken in Scheveningen, vervolgens naar Vught, dan naar het concentratiekamp Sachsenhausen Heinkel en tenslotte naar Neuengamme-Sandbostel, waar hij op 24 april 1945, veertien dagen voor de Duitse capitulatie, overlijdt. Anton de Kom, schrijver van politieke artikelen en pamfletten en van Wij slaven van Suriname, dat misschien wel het allerbelangrijkste boek uit de dekoloniserende geschiedschrijving van Suriname is. Schrijver ook van romans, van een filmscenario, van gedichten en van Anansitori.
read on…Herdenkingsjaar Slavernij in relatie tot slavernijgedichten van Trefossa
Vandaag, 15 januari 2024, op de 108ste geboortedag van Trefossa (de schrijversnaam van H.F. de Ziel) publiceert Caraïbisch Uitzicht de tekst van de vijfde Trefossa-lezing. Jaarlijks wordt deze lezing gegeven door Cherida de Ziel, nichtje van H.F. de Ziel. Deze vijfde versie is geschreven in het kader van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden 2023-2024 en de doorwerking hiervan in het leven van mensen. Deze lezing beoogt een relatie te leggen tussen het thema slavernij en de gedichten die hierover zijn geschreven door Trefossa (1916-1975).
read on…Documentairemaker John Albert Jansen overleden
door Michiel van Kempen
Geen enkele filmer heeft zulke indringende films gemaakt over Surinaamse schrijvers als John Albert Jansen (1954-2024). Op 7 januari jl. overleed hij op 69-jarige leeftijd.
read on…De zoektocht van een Hindoestaan naar het cultuureigene (deel 11)
door Bris Mahabier
80. Hindoestáni’s, kantráki’s, kalkattyá’s of …koelies
Wie of wat was ik? Hoe wilde ik mezelf graag aanduiden? En wie was ik in de ogen van anderen in mijn culturele omgeving, zoals van mijn familie, buurtgenoten of collega’s? Enkele van de vele nieuwe en moeilijke vragen die mij in de jaren zestig somtijds bezighielden. Ik vroeg me af, of ik mezelf een Hindoestaan, Hindostaan, Hindoestáni of Bhárti zou willen noemen? Of gaf ik de voorkeur aan een Surinaamse Hindoestaan of een Hindoestaanse Surinamer? Zeker niet aan boitikoelie, zoals sommige Hindoestanen uit de stad Paramaribo ons noemden! Of misschien kortweg een Surinamer?
read on…Podcast over Surinaamse onafhankelijkheid
In de 15e aflevering van Traject, een podcast serie over het koloniaal en slavernijverleden van Nederland, spreekt dr. Peter Meel met presentator Stuart Kensenhuis, over de geschiedenis van de Surinaamse onafhankelijkheid.
read on…De overheid discrimineert haar moedertalen
Internationale Moedertaaldag, 21 februari
door drs. R.M. Marhé
De bijna 80-jarige Moti Marhé is taalwetenschapper, neerlandicus, Sarnami- en Hindi-deskundige en kenner van de Surinaamse taalsituatie. In dit artikel pleit hij als taalactivist voor een breed bewustzijn van de meertaligheid van Suriname en wederzijds begrip. De heersende dominantie van het Nederlands en het Sranantongo (hierna Sranan) en vooroordelen bij sprekers over hun eigen moedertaal doen geen recht aan de meertaligheid van Suriname en leiden volgens hem tot taaldiscriminatie, achterstelling en taalverlies.
read on…De zoektocht van een Hindoestaan naar het cultuureigene (1)
door Brispath Mahabier
1.Een reflexieve terugblik
Mijn discontinue zoektocht naar de eigen culturele identiteit heeft niet alleen héél lang geduurd, maar draagt ook een uitermate moeizaam karakter. Een voorzichtige stap voorwaarts, enige tijd van krampachtig vasthouden, dan gegronde aarzeling, weer een andere richting in gevolgd door correctie en continuering. Kennelijk kon dit ook niet anders.
read on…Het Album van de Caraïbische poëzie: dwars en geketend
Onrust tekent het Album van de Caraïbische poëzie, een bloemlezing met vier eeuwen verzen uit de voormalige Nederlandse West: Suriname en zes eilanden in de Caraïben. De ontwrichtende invloed van de slavernij is alom voelbaar in deze diverse bundel, van de gedichten van Shrinivási en Radna Fabias tot de rapnummers van Typhoon, en van de volkse liedjes tot de reclameteksten.
read on…Trefossa in het licht bezien van Papa Koenders
Ingekorte tekst van de Trefossa-lezing op 15 januari 2022, gehouden door drs. Cherida Adamah-de Ziel
Jaarlijks op 15 januari wordt er een lezing gehouden over het leven en werk van H.F. de Ziel, Trefossa. Mijn naam is Cherida Adamah-de Ziel, ik ben cultureel antropologe en een nichtje van H.F. de Ziel, alias Trefossa. Mijn thema dit jaar is: Trefossa in het licht bezien van Papa Koenders. Het gaat over de vraag, in hoeverre Papa Koenders’ gedachtengoed en werken van invloed zijn geweest op De Ziels’ culturele vorming, werken en gedachtengoed. In het eerste gedeelte geef ik een kort overzicht van het leven en werk van Papa Koenders. In het tweede gedeelte zal ik de verbanden leggen tussen Papa Koenders en Trefossa.
read on…Van vernedering en bloeddorst: de dekolonisatie van Indonesië
door Michiel van Kempen
Het was vroeg in 1990, de kraton van de vorstenstad Solo op Midden-Java ging schuil onder een loden wolkendek, busjes en brommertjes knetterden voorbij en wij maakten een praatje met een in donkerblauw gestoken en goudgesjerpte wachter van het vorstenpaleis. Hij keek peinzend voor zich uit en zei in mooi, helder en enigszins plechtstatig Nederlands: “Ik spreek wel Nederlands, maar ik houd niet van de Nederlanders.”
read on…Suriname, niet klaar voor de onafhankelijkheid
door Bish Ganga
Bovengenoemde woorden sprak oud-minister Jan Pronk (1940) in een radio-interview[i] ter gelegenheid van het verschijnen van zijn boek Suriname, van wingewest tot natiestaat. Het boek gaat over de totstandkoming van de onafhankelijkheid van Suriname op 25 november 1975. Pronk zegt dat eigenlijk geen enkel land ooit klaar is voor de onafhankelijkheid en verwijst onder meer naar Afrikaanse landen die rond dezelfde periode onafhankelijk zijn geworden.
read on…Sarnámi Yátrá, het eerste reisverhaal in het Sarnámi
door Bris(path) Mahabier
In januari van dit jaar zag Sarnámi Yátrá, de jongste pennenvrucht van Rabin S. Baldewsingh (ex-sociaaldemocratische Haagse wethouder, leidinggevende sarnámist en productieve schrijver) het licht. De publicatie van dit reisverhaal in het Sarnámi over Suriname gaf aanleiding tot het schrijven van deze bijdrage, die meer beschrijvend dan analytisch van aard is. Er worden geen harde taalkundige c.q. letterkundige noten – die liggen simpelweg buiten mijn vermogen – gekraakt. Het kritisch bespreken wordt overgelaten aan vakmensen. Zeer globaal wordt hier aandacht besteed aan mogelijke parallellen tussen het cultureel nationalisme van Wie Egie Sanie en het Kollektief Jumpa Rajguru, de ontwikkeling van het Sarnámi proza en van de poëzie, het proza en het Sarnámi reisverhaal van Rabin Baldewsingh.
read on…