Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: Bolivia
Amazone-top: Geen ontbossingsdoelstelling bereikt
Acht Amazone-landen zijn het dinsdag eens geworden over een lijst van verenigd milieubeleid en maatregelen om de regionale samenwerking te versterken tijdens een grote regenwoudtop in Brazilië. Ze zijn er echter niet in geslaagd overeenstemming te bereiken over een gemeenschappelijk doel om een einde te maken aan ontbossing. Minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, Internationale Samenwerking en International Business (Bibis), heeft de top bijgewoond.
read on…Bolivia: Minder MAS als partij en meer ‘beweging naar het socialisme’?
door Walter Lotens
‘Achterom kijken om beter vooruit te kunnen zien’
21 januari 2006 is een belangrijke datum in de Boliviaanse geschiedenis. Toen vond de inauguratie plaats van Evo Morales tot Boliviaans president. Hij werd daardoor de eerste inheemse president van Zuid-Amerika. Dat gebeurde op een rituele manier in Tiwanaku, dicht bij het Titicacameer, waar de Aymara’s al eeuwen thuis zijn. De half ingestorte piramides en indrukwekkende poorten van deze pre-Incastad vormden het impressionante decorum voor de plechtigheid. Na Cuba, Brazilië, Venezuela, Chili, Argentinië en Uruguay kwam nu ook dat Andesland de roze golf in Latijns Amerika versterken en in 2007 zou daar ook nog Ecuador met Rafael Correa bij komen.
read on…MAS komt weer aan de macht in Bolivia
door Walter Lotens
Zo zien de voorlopige uitslagen eruit volgens het sneltelsysteem van Ciesmori en Tu vota cuenta (uw stem telt). Ze werden nog tijdens de voorbije verkiezingsnacht in Bolivia meegedeeld door Unitel en Bolivision. Ongeveer 7,3 miljoen Bolivianen konden op 18 oktober deelnemen aan de presidents- en parlementsverkiezingen. Tevens worden er 166 volksvertegenwoordigers (130 plus 36 senatoren) verkozen voor de plurinationale staat, want dat is Bolivia geworden sinds de nieuwe grondwet van 2009 onder Evo Morales.
read on…The second coming van Roué Hupsel
The second coming is de titel van het nieuwste boek van Roué Hupsel. Uitgegeven in Amerika bij Author House. Roué laat zien dat hij meester is in zijn genre, de thriller. read on…
Eén vermoorde vrouw per dag in Bolivia
In een land zoals Bolivia waar machismo dagelijkse kost is, vechten vrouwen letterlijk en figuurlijk voor hun rechten. In maart heeft het Boliviaanse parlement een wet ondertekend die feminicide (moord en ernstig geweld specifiek gericht op vrouwen) strenger bestraft. Mensenrechtenorganisaties zijn opgetogen over de strengere regelgeving, maar de wet roept ook vragen op. Is deze wettelijke bescherming van vrouwen geen discriminatie tegenover mannen?
Hoewel de regering voor gelijkheid tussen man en vrouw pleit, blijft de Boliviaanse cultuur hard voor de vrouwen.
Het debat over het wetsvoorstel was al drie jaar aan de gang in Bolivia en kwam in een stroomversnelling na de dood van journaliste Hanalí Huaycho, die werd neergestoken door haar ex-partner. De nieuwe wet verlengt de celstraf op vrouwenmoord tot dertig jaar zonder uitstel. Er is sprake van vrouwenmoord als een vrouw vermoord werd omwille van haar vrouw-zijn. Ook lichamelijk geweld bij vrouwen wordt nu bestraft met langere celstraffen van vier tot acht jaar.
Dode letter
Maar specialisten zetten een vraagteken achter de wet. Volgens hen is de bepaling discriminerend, omdat ze uitsluitend naar vrouwen verwijst en het sporadisch geweld tegenover mannen achterwege laat. ‘Deze discriminatie in het strafwetboek kan geweld tegenover mannen bevorderen,’ bericht El Diario in een redactioneel artikel.
Ook hoopt de Latijns-Amerikaanse krant dat de wet geen dode letter blijft ‘door het gebrek aan autoriteit om de wet af te dwingen, het tekort aan financiële middelen of door onwetendheid, zoals gebeurd is met de meer dan driehonderd nieuwe wetten van de afgelopen twee jaar.’
Een dag na de goedkeuring van de wet kondigde Teresa Zubieta, voorzitter van de Permanente Vergadering voor de Mensenrechten van La Paz aan dat een commissie opgericht zal worden om de uitvoering van de wet te waarborgen.
Eén moord elke dag
De voorzitter van de Permanente Vergadering voor de Mensenrechten van Bolivia, Yolanda Herrera, meldt dat 511 vrouwen vermoord werden in Bolivia tussen 2009 en 2012. Dat is één moord elke twee dagen. Vrouwenorganisaties spreken zelfs van meer. Volgens de cijfers van het Bolviaans informatiecentrum Cidem dat zich inzet voor vrouwen, was dat in februari 2013 bijna elke dag één vrouw. ‘Tachtig procent van deze dossiers zijn geklasseerd onder vrouwenmoord’, verklaarde Herrera. Ze benadrukte de noodzaak om dit geweld aan de kaak te stellen. ‘En de strijd tegen vrouwenhaat begint bij de opvoeding.’
Gendergeweld is een dringend probleem in Latijns-Amerika. Vaak gaan de mannelijke daders kort na de moord weer vrijuit. Met deze wet volgt Bolivia verschillende andere Latijns-Amerikaanse landen in de strijd tegen feminicide. ‘In Bolivia vallen het tweede meest slachtoffers van vrouwenmoord in Latijns-Amerika,’ zegt Herrera. Guatemala draagt de kroon met ongeveer 650 vrouwenmoorden in 2012 alleen.
[van Mondiaal Nieuws, 3 april 2013]
Pijnen van een Pachakuti; Bolivia onder Evo Morales
door Els Moor
 |
| Walter Lotens (links) |
De Belg Walter Lotens is geen onbekende in Suriname. Hij heeft hier enkele jaren gewoond en schreef boeken over ons land. Zo’n relatie heeft hij ook met Bolivia. Onlangs verscheen een boek van hem over dat land op ons continent onder de titel Pijnen van een Pachakuti. Bolivia onder Evo Morales. Wat is dat, een Pachakuti, denk je als je de titel leest. In de ‘Noten’ op pagina 19 staat de uitleg van dit woord uit een inheemse taal – het Quechua – die nogal ingewikkeld is. Het komt erop neer dat het gaat om een verandering in de loop van de tijd. Een nieuw begin dus dat altijd twee kanten heeft. Iets meer dan vijfhonderd jaar geleden begon er een Pachakuti met de verovering door de Spanjaarden. En nu? Zo’n titel maakt nieuwsgierig.
 |
| Aymara |
Bolivia
Bolivia ligt in het midden van Zuid-Amerika, in het westen van het continent. Het is omgeven door vijf andere landen en heeft geen zeehaven. De oostelijke kant bestaat uit hete, tropische laagvlaktes en het westelijk deel ligt in het hooggebergte, de Andes, waar inheemse volkeren wonen met zelfs grote steden, Cochabamba en El Alto (de naam zegt het al!), voornamelijk bewoond door inheemsen. In Bolivia leven veel verschillende volkeren, inheemse, van wie de Aymara’s en de Quechua’s de bekendste zijn, uit Europa afkomstige en ‘moksi’. Spaans is de officiële taal. Daarnaast worden er vierendertig inheemse talen gesproken. Bolivia is ongeveer tweemaal zo groot als Suriname, heeft grote steden en ongeveer tien miljoen inwoners. Cochabamba ligt op een hoogte van 2600 meter. Er wonen daar voornamelijk Aymara’s en de stad kende heel veel opstanden.
Bolivia is een ontwikkelingsland. Het armoedeniveau is ongeveer 50%. In 1825 werd het onafhankelijk van Spanje. Sindsdien heeft het land niet minder dan honderdtachtig staatsgrepen meegemaakt. Het werd meestal geregeerd door afstammelingen van Europeanen. De inheemse volken werden achtergehouden en vaak zelfs gediscrimineerd. In 1952 vond een linkse revolutie plaats. De tinmijnen werden genationaliseerd en landbouwgronden herverdeeld op basis van een eerlijke verdeling. In 1964 was er een militaire staatsgreep, waarna alles weer in negatieve zin veranderde, tot de macht in 1982 werd overgedragen aan een burgerregering. In 1997 werd Hugo Banzer tot president gekozen, een van de militaire leiders die zijn ‘groene jasje’ had uitgetrokken om als burger mee te doen aan de ‘democratie’. We kennen dat!
De huidige president is Evo Morales (1956). Eind 2005 werd hij gekozen en in 2006 geïnstalleerd. Er werd toen ook een inheemse ceremonie gehouden. Hij is de eerste inheemse president, een Aymara, en hij kleedt zich ook vaak als zodanig! Zijn partij is de MAS (Beweging voor Socialisme), een oppositiepartij, niet voor stakingen, wel voor protestdemonstraties. Die waren er vaak, bijvoorbeeld tegen het feit dat internationale bedrijven de watervoorziening hadden overgenomen. Morales wilde niet dat buitenlanders er veel aan verdienden, maar dat de Bolivianen op een goede en goedkope manier hun water hadden. Ook was er een ‘gasoorlog’ met dezelfde argumenten. Morales was de populaire leider van de ‘Cocalero’, een progressieve federatie van cocatelers. Coca is namelijk iets anders dan cocaïne. Coca wordt door de meeste Bolivianen dagelijks gebruikt. Ze kauwen op de blaadjes en drinken er thee van. Er zijn veel cocaverbouwers die vaak tegengewerkt werden, met name onder invloed van de Verenigde Staten! Er zijn veel opstanden van cocatelers geweest.
Nieuw denken
Aan dit stukje geschiedenis van Bolivia zien we dat er sprake is van een ‘nieuw denken’, dat sterk beïnvloed wordt door de nieuwe kracht van de inheemse volken. Tegenover traditionele politieke en vooral economische systemen stellen zij hun harmonie met de natuur, de rechten van de natuur en het respect voor Moeder Aarde. We begrijpen dat er vanuit westers denkenden binnen de economie en vanuit de Verenigde Staten verzet kwam. Vanuit de inheemsen moet het nieuwe denken niet gezien worden als het opleggen van een nieuw systeem, maar vooral als het verwerpen van de eeuwenlange onderdrukking. Het uit zich onder andere ook in een onderwijssysteem voor Aymara en andere inheemse leerlingen vanuit de eigen cultuur en taal naar de wereld toe! Binnen de visie van Morales en de inheemse denkers geldt ook dat van Europa overgenomen staatsstructuren en godsdiensten de eigenheid en vrijheid van Bolivia tegenhouden!
 |
| De Boliviaanse muziekgroep Pachakuti |
Pachakuti
Hoe zal het aflopen met het presidentschap van Evo Morales? Veel positieve zaken gebeurden onder zijn bewind (in 2009 werd hij herkozen). De salarissen van ministers en ‘hoge’ ambtenaren gingen fors omlaag, buitenlandse maatschappijen werden genationaliseerd, kinderbijslag kwam en de pensioenleeftijd ging omlaag. Heel belangrijk is tevens de nieuwe grondwet die na jarenlang werken eraan door velen in 2009 officieel werd en waarin de rechten van alle Bolivianen, ook de inheemsen, duidelijk zijn vastgelegd. Die grondwet is als boek overal te koop. Iedereen kent zijn rechten. Maar ook tijdens het bewind van Morales zijn er veel fouten gemaakt en corruptie binnen regering en ministeries was niet uit te bannen. Cliëntelisme, het principe van ‘voor wat hoort wat’ speelt eveneens een rol, zelfs bij Morales. Pachakuti, het op weg zijn naar vernieuwing, blijft altijd die twee kanten houden, de oude en de nieuwe en het is een lang proces om werkelijk tot vernieuwing te komen. Daarom slaat de titel van het boek de spijker zo precies op zijn kop!
Het boek
Pijnen van een Pachakuti is, zoals u hebt kunnen lezen, een boek waarin Surinamers veel kunnen herkennen. We zien weer eens dat ons land toch echt ook Zuid-Amerikaans is. Bolivia is groter, met veel meer mensen en daardoor zijn de reacties van tegenstanders bij ons niet zo heftig, hoewel de ‘stille tochten’ tegen de amnestiewet er niet om logen!
Jammer is het dat er veel in het boek staat dat Lotens ook weg had kunnen laten om deze kern sterker over te laten komen. Hij springt erg van de hak op de tak. Veel over Belgische oblaten die de kant van de ‘Andinistos’ kozen. Dat is goed, maar waarom al die privébijzonderheden, ook met betrekking tot schrijvers over Bolivia, over inheemsen in België, enzovoort? De kern is heel sterk, maar je moet het allemaal bij elkaar zoeken. Behalve het allerlaatste deel, waarin Lotens zich houdt aan het bewind van Evo Morales. ‘In de beperking toont zich de meester!’
Walter Lotens: Pijnen van een Pachakuti. Bolivia onder Evo Morales. Brussel: ASP, 2012. ISBN 978 90 7028 917 1
Pijnen van een Pachakuti
Walter Lotens over Bolovia onder Evo Morales
Bolivia is een maatschappelijk laboratorium waarin oud en nieuw aan het gisten zijn. Moeder Aarde én moderniteit, buen vivir én productiviteit, platteland én verstedelijking, culturele eigenheid én pluraliteit, traditionele politiek én nieuwe sociale bewegingen, fundamentalisme én realpolitiek, centralisme én regionalisme, (neo)liberalisme én (neo)socialisme. Dat veranderingsproces verloopt niet zonder slag of stoot. Daar komen groeipijnen bij te pas. In dit inspirerende maatschappelijke proefveld gaat auteur, reiziger en Boliviakenner Walter Lotens op zoek naar constructieve elementen voor een nieuwe grammatica van links.
Pijnen van een Pachakuti. Bolivia onder Evo Morales is ook een reis door het land van Evo Morales waarin de auteur zijn dagelijkse contacten met de gewone Boliviaan beschrijft. Het geeft tevens een inkijk in het werk en het engagement van de Belgische oblaten, die al meer dan vijftig jaar actief zijn in Bolivia.
“(Een boek) over het heden en het verleden van een land op zoek naar een ‘socialisme van de 21ste eeuw’, naar een nieuw ontwikkelingsparadigma, naar een ‘buen vivir’ of ‘het goede leven’, met lessen voor de linkerzijde in Europa.” (Francine Mestrum)
Walter Lotens is een kosmopoliet met speciale aandacht voor Latijns-Amerika. Hij schreef Abya-Yala (1993), De pijn van Pachamama (1997) over Bolivia en Deuken in Sandino’s hoed (1998). Over Suriname, waar hij jaren gewoond heeft, verschenen Gesprekken aan de waterkant (2000), Suriname in stukjes (2002) en Omkijken naar een “revolutie” (2004). Ticket naar Shangri-la, (2006) en De ziel reist te voet (2008) zijn beschouwingen over reizen. Voor Het vacuüm van de kosmopoliet (2008) en Groeten uit Borgerhout (2010) bleef hij dichter bij huis. Lotens houdt lezingen rond de thema’s die hij in zijn boeken aansnijdt (www.walterlotens.net).
Uitgeverij: ASP editions
Prijs € 25,00
ISBN: 9789070289171
309 pagina’s
Brommerstad Bolivia kiest visvrouw van het jaar
door Marcel Haenen
Dansend in voor de gelegenheid speciaal gemaakte klederdracht streden vijftien Indiaanse vrouwen afgelopen zondagavond in het Boliviaanse oerwoudoord Trinidad – de hoofdstad van de noordelijke provincie Beni – om de titel visvrouw 2007. Het was een spannend spektakel. Vijftien exotische vrouwen hielden een parade met tropische riviervissen. Ondertussen staken leden van de gemeenschap die de vrouwen vertegenwoordigden vuurwerk af en speelde het orkest Los Ases del Beni opzwepende muziek. Het publiek langs de kant genoot van heerlijk Boliviaans bier en veel gegrilde vis zoals pacú of tambaquí. En aan het eind van de avond slingerde iedereen zich op zijn brommer. Want in het ongeveer 90.000 inwoners tellende Trinidad verplaatst vrijwel iedereen zich op een knalpot. Het is heel gewoon om een voltallig helmenloos gezin op één motorfiets voorbij te zien flitsen.
Beni is indianengebied. De inheemse bewoners leven van hun kostgrondjes en van de vis die ze vangen in de grootste Amazone rivier van Bolivia de Rio Mamore. Daar zwemt ook de prachtige roze rivierdolfijn Inia geoffrensis humboldtiana die af en toe puffend aan de oppervlakte verschijnt. De indianen leven in kleine gemeenschappen zonder stromend water of elektriciteit. Hoewel, bij sommige bamboehutten hangt een zonnepaneel. De elektriciteit die zo wordt opgewekt, gebruiken de indianen onder meer om op een televisie naar DVD films te kunnen kijken.
Vooral door de aanwezigheid van vele verschillende indianenstammen is Bolivia een van de kleurrijkste landen van Zuid-Amerika. Het afgelopen weekeinde vierde Aymara indiaan Evo Morales dat hij anderhalf jaar aan de macht is. Hij is de eerste indiaan die het in Bolivia tot dit ambt heeft geschopt. Een feit waarop de meeste Bolivianen nog steeds reuze trots zijn.
Maar in Beni valt het wel mee met de bewondering voor Evo. De inwoners klagen over inflatie, gebrek aan werk en de falende hulpverlening nadat deze provincie begin dit jaar onder water liep. De indianen van Beni sluiten zich in meerderheid aan bij de relatief rijke buren in de provincie Santa Cruz die naar meer autonomie streven. In het centrum van Trinidad zijn de pilaren voor het gebouw van het openbaar ministerie vol gekalkt met teksten waarin Evo dood wordt gewenst. Evo is een hond, staat er. Evo is een communist. En Evo is een teringindiaan.
Het racisme is groot in Bolivia. Veel indianen leven nog steeds in grote armoede en worden uitgebuit als dienstmeisjes of boerenknechten. Morales zei dit weekeinde dat hij voor het einde van zijn ambtstermijn in 2011 een einde wil maken aan de slavernij waarin indianen op sommige plekken leven.
In het zuiden van het land – in de regio Chaco – wonen volgens onderzoek van de Organisatie van Amerikaanse Staten nog zo’n duizend Guaraní families onder middeleeuwse omstandigheden. Ze werken op boerderijen als landbouwers, hoeden het vee of zijn kindhoertjes. Tegen de grootgrondbezitters moeten de slaven papa of mama zeggen en meestal genieten ze alleen kost en inwoning en geen salaris. Ze hebben geen bewegingsvrijheid.
Veel indianen hebben de achternaam van hun ‘eigenaren’. Als ze hun werk niet naar behoren uitvoeren, krijgen ze zweepslagen. Sommige boerderijen worden in de Chaco verkocht met inbegrip van de slaven.
De strategie van de Boliviaanse regering bestaat eruit om land te onteigenen en ter beschikking te stellen aan de indianen. Zo krijgen ze niet alleen een eigen plek terug maar worden ook in staat gesteld hun eigen voedsel te verbouwen.
Maar indianenpresident of niet, volgens de Interamerikaanse Commissie voor de Mensenrechten van de OAS zijn de autoriteiten nog veel te laks in het uitvoeren van maatregelen die een einde moeten maken aan de indianenslavernij.
,,Apoita aiko chepiaguive cheyambae”, heet de studie waarin het treurige lot wordt beschreven. Het is guaraní en betekent: ik wil vrij zijn, zonder eigenaar.
Zo en nu gaan we weer het donkere, internetloze bos in. Kijken of het echt zo makkelijk is
piranha’s te vangen.
[uit NRC, dinsdag 24 juli 2007]
Carry-Ann Tjong-Ayong – Zuinig water
Vanmorgen zag ik op de tv een statement, dat wij in de toekomst een speciale kraan gezuiverd drinkwater moeten gaan gebruiken en een andere kraan met minder schoon water voor schoonmaak, toilet doorspoelen en tuin sproeien. Dit doet mij denken aan ons verblijf in de Zuidelijke Yungas van Bolivia, bij La Paz in de jaren ‘70. Wij zaten daar om onze dochter Isabel te adopteren, een piepklein beeldschoon Aymara-meisje van 6 maanden met een enorme bos pikzwarte krullen. De procedure was langdurig en ingewikkeld, maar daardoor konden wij genieten van het mooie dorpje Irupana, aan de voet van de heuvels naar Vila Vila, waar zij vandaan kwam. Wij logeerden bij Pim en Baukje, een Nederlands gezin met hun twee jonge kinderen.
read on…
RSS
Facebook
Twitter
