blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: boekhandel

Cairo Book Fair komt in limbo terecht

Literatuur is momenteel geenszins de hoofdbekommernis van de protesterende Egyptenaren. Maar als gevolg van het aanhoudende volksoproer is ook de jaarlijkse Caïro International Book Fair in het gedrang gekomen. De beurs, de oudste en grootste in de Arabische wereld, lokt normaal zo’n 2 miljoen bezoekers, maar kan nu geen doorgang vinden.

[Lees hier verder]

Flirten met India


door Kirsten Dorrestijn

Afgelopen maand heb ik een rondreis door India gemaakt. Na drie keer achter elkaar Suriname te hebben bezocht, vond ik het tijd voor dat andere land waar ik al jaren nieuwsgierig naar was. Misschien trok India me doordat mijn moeder me toen ik dertien was heeft meegenomen naar Sri Lanka, en ik mysterieuze herinneringen had overgehouden aan de sterke geuren, kleuren en de wonderlijke chaos daar.

Kettingslot
Een paar maanden geleden boekte ik mijn ticket naar Trivandrum, een stad in het zuidelijkste puntje van India. Maar de weken voor vertrek werd ik steeds zenuwachtiger, vooral door de reacties van anderen als ik vertelde dat ik in mijn eentje ging. Je gaat AL-LEEN?? En de tip die ik kreeg om een kettingslot mee te nemen om mijn backpack vast te binden in de bus, de internetfora met verhalen over berovingen en aanrandingen, en mijn ouders die me probeerden over te halen mijn ticket te annuleren… Het kwam er op neer dat ik vanaf twee weken voor vertrek ’s nachts geen oog dicht heb gedaan, en uitgeput in het vliegtuig zat met het idee dat ik op weg was naar de HEL.

Snor

Maar wat ben ik blij dat ik heb doorgezet! In de taxi vanaf het vliegveld snuif ik de kruidige tropenlucht op en zie ik de eerste vrouwen in gekleurde sari. Langs de smalle zandweg staan stalletjes met fruit, vlees en vis en er lopen geiten, kippen en koeien rond. De mannen met snorren en wijd-uitlopende broeken geven me het gevoel dat ik zo in de jaren zeventig ben gestapt. Gele riksha’s manoeuvreren zich al toeterend door het verkeer. Ik weet al snel: van dit land kan ik houden.

In Trivandrum staat op elke hoek van de straat wel een tempel met mysterieuze hindoestaanse muziek, en overal hangt een zoete geur van wierook. De Indiërs blijken ongelofelijk vriendelijk, bescheiden en hulpvaardig. Bij het passeren glimlachen vrouwen verlegen en kinderen zwaaien vrolijk naar me. De hele dag door vragen mensen hoe ik heet, waar ik vandaan kom, welk beroep ik heb, en ook –zonder blikken of blozen- hoeveel ik per maand verdien. Ik voel me geen seconde onveilig: mijn kettingslot blijft onuitgepakt in mijn backpack.

Opgestapeld

De uren in een hobbelende bus naar een volgende bestemming geven me veel tijd om na te denken. Grappig genoeg gaan die gedachten vaak uit naar Suriname. De verschillen tussen beide landen vallen me op. India is veel chaotischer, drukker en viezer dan Suriname. Iets anders wat me opvalt is dat boeken in India een grotere rol lijken te spelen dan in Suriname. Regelmatig stappen jonge Indiërs met een dik boek onder hun arm in de bus –weliswaar vaak studieboeken, over IT, maar toch. Toen ik in Suriname voor mijn scriptie onderzoek deed naar het boekhandelsbedrijf heb ik in anderhalve maand slechts drie mensen op straat met een boek gezien. Ook zijn er in India meer boekverkooppunten: zelfs in het kleinste dorpje staat wel een boekenstalletjes langs de weg, en in de grotere steden passeer ik veel goed bevoorraadde boekhandels. Er worden niet alleen titels van Indiase schrijvers aangeboden, maar de hele wereldliteratuur is vertegenwoordigd, Frankrijk, Italië, Engeland, Amerika etc., per land geordend in de schrappen. Curieus detail: de boeken staan in India niet naast elkaar op de plank, maar liggen opgestapeld in de kast. Om een boek in te zien moet dus de hele stapel worden opgetild.


Niet alleen denk ik in India veel aan Suriname door de overeenkomsten en verschillen, maar ook moet ik veel aan Suriname denken in het kader van mijn eigen leven. Uit het raam van de bus starend neem ik het besluit me de komende tijd nog meer in Suriname en de Surinaamse literatuur te verdiepen. Ik wil meer tijd maken om boeken van Surinaamse schrijvers te lezen, ik wil Sranantongo leren en ik wil volgend jaar een tijdje als journalist in Paramaribo wonen. India was een tijdelijke flirt, Suriname blijft mijn grote liefde.

Het Caraibische boek in Nederland

Interview met Lucinda Malbons, eigenares Diamond Worthy Books

Kun je je voorstellen ?
Mijn naam is Lucinda Malbons, ik ben 33 jaar en moeder van drie kinderen. Samen met mijn man run ik de boekenwinkel Diamond Worthy Books gevestigd in Cappelle aan den IJssel [inmiddels in Rotterdam – red.]. Wij verkopen boeken van Surinaamse, Antilliaanse, Afrikaanse en nog vele andere schrijvers. Daarnaast werk ik momenteel bij een zorginstelling voor verslavingszorg. Daar verzorg ik trainingen en ben ik verantwoordelijk voor het applicatiebeheer van een registratiepakket. Alhoewel ik deze baan altijd met plezier heb gedaan, zoek ik toch een nieuwe uitdaging. Gedurende mijn loopbaan van tien jaar binnen dit bedrijf, heb ik verschillende functies bekleed. Eerst als administratief medewerker, vervolgens als secretaresse en uiteindelijk kwam ik in de automatisering terecht. In elk geval wens ik mijn carrière daar binnen korte tijd te voltooien, zodat ik me volledig kan richten op de toekomst van Diamond Worthy Books.

Hoe is het idee ontstaan om een boekenzaak te starten?
Ik houd zelf ontzettend veel van lezen. Op een dag las ik het boek Welkome Eldorado van Cynthia Mc Leod. Het verbaasde mij dat het boek zoveel informatie bevat. Ik leerde veel dingen die ik niet van mijn ouders had meegekregen met betrekking tot de geschiedenis van Suriname. Je kunt zeggen dat het boek een soort van spirituele werking op mij heeft gehad. Ik besefte toen hoe beperkt mijn kennis was en dat je gigantisch veel informatie uit boeken kunt krijgen.
Ik vind het heel belangrijk dat onze toekomstige kinderen ook toegang kunnen krijgen tot deze schat van informatie. Ze mogen natuurlijk wel zelf beslissen wat ze ermee gaan doen. In elk geval kunnen boeken een aanzienlijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen evenals hun kijk op het leven. Mijn generatie en die daarvoor zijn al ‘gevormd’, in de zin dat ze andere interesses hebben dan de jonge generatie. Als je met boeken een jonge doelgroep kunt bereiken, kun je ervoor zorgen dat zij enthousiast worden en dat ze dat ook naar hun ouders gaan uitstralen. Vanuit deze gedachte heb ik besloten om een boekenwinkel te starten.

Waar haal je je boeken vandaan?
Ik ben aangesloten bij distributeur Scholtens, waar ik een groot deel van mijn Nederlandstalige boeken bestel. Boeken van Surinaamse schrijvers die hier niet verkrijgbaar zijn, haal ik uit Suriname. Daar heb ik een rechtstreekse lijn mee. Wanneer er een nieuw boek uitkomt, word ik daar telefonisch van op de hoogte gesteld. Er gebeurt ook veel mond-op-mond reclame. Toen ik de Surinaamse schrijvers vertelde dat ik belangstelling heb in Surinaamse boeken om ze op de Nederlandse markt te brengen, hadden ze zoiets van: ‘Dat moeten we hebben!’ Wat dat betreft kan de zakelijke lijn tussen Suriname en Nederland best snel verlopen.

Wat voor soort boeken verkoop je precies?
Het assortiment bevat kinder-en volwassenenboeken van onder andere Surinaamse, Antiliaanse en Afrikaanse schrijvers. De boeken worden gekenmerkt door het feit dat de hoofdpersoon donker is of de verhaallijn zich afspeelt in een ‘zwart’ gebied. Voor de kinderboeken heb ik bewust niet voor zware thema’s gekozen. Kinderen hebben er weinig aan als je ze op een serieuze manier vertelt over bijvoorbeeld de slavernij. Het moet leuk en herkenbaar blijven. Om die reden bevatten de boeken veel illustraties van donkere mensen en bepaalde dieren die woonachtig zijn in gebieden zoals Afrika, de Nederlandse Antillen en Suriname. Op deze manier krijgen ze een levendig beeld van het leven in hun moederland.

Hoe zijn de reacties op de winkel?
Alhoewel de webwinkel op dit moment nog niet helemaal af is, zijn de reacties op mijn initiatief wel positief. Ouders komen normaal langs om boeken te uit te kiezen voor volwassenen. Maar als ze kinderboeken zien, dan zeggen ze: ‘Wauw, moet je dat boek eens zien. Dat lijkt me hartstikke leuk voor mijn zoontje of dochtertje!’ Ook kinderen reageren met enthousiasme. Ze zeggen dan bijvoorbeeld: ‘Kijk mama, een tekening van een Afrikaans meisje met gevlochten haar en leuke kleertjes.’ Wanneer ik zulke feedback hoor, denk ik: Zie je nou wel ? Er is wel degelijk behoefte aan dit soort boeken.’

Welke titels lopen nu goed?
Momenteel loopt Miffy nanga Melani ontzettend hard. Dat is Nijntje vertaald in het Sranantongo (Surinaamse taal). Woebie nanga Djoekie, een dun boekje dat ook in het Sranantongo is geschreven, slaat ook erg aan. Het boek is redelijk laag geprijsd en dat maakt het drempelverlagend voor mensen om het aan te schaffen. Het voordeel van deze kinderboeken is dat oudere mensen ook in hun eigen taal kunnen leren lezen. Voor de volwassenen gaan de titels van Cynthia Mc Leod en Maya Angelou en Clark Accord als warme broodjes over de toonbank.

Wat zijn je toekomstplannen?
Mijn streven is dat de website begin 2008 af is. Volgend jaar wil ik ook echt een winkel hebben. Maar als de gelegenheid zich eerder voordoet, dan ga ik daar ook meteen mee aan de slag. Naast het verkopen van boeken runnen we ook Diamond Worthy Events. Hiermee leggen we ons toe op het organiseren van evenementen met een cultureel-educatieve achtergrond. Zodra we zien dat er behoefte is aan een bepaald item uit een boek, willen wij daarop inspelen middels een musical, toneelstuk etcetera. Op deze manier kunnen wij de naamsbekendheid van Diamond Worthy Books en Diamond Worthy Events vergroten en tegelijkertijd bepaalde informatie of items op een leuke en positieve manier onder de aandacht brengen.

Diamond Worthy Books
Willem Buytewechstraat 223C
3024 XK Rotterdam
Tel. 010 – 276 32 25
Website http://www.diamondworthybooks.com/

[overgenomen van wakeupmagazine.net]

Het ideale boek

Verzamelen en exclusiviteit vormen de basis van het boek Het ideale boek, honderd jaar private press in Nederland 1910-2010. Bestaat het ideale boek wel? Dat lijkt eerder een filosofische vraag dan een technische. Het ideale boek zit in het hoofd van de lezer nadat hij het gelezen heeft.
In deze uitgave wordt naar de technische en vormgevingsaspecten van een bijzondere niche van de boekenmarkt gekeken. En dat in een tijdperk waarin het elektronische boek oprukt, al weten de uitgevers nog niet echt hoe ze er geld mee moeten verdienen. Te verwachten is dat de reader straks bij aankoop van een milieuvriendelijke droogtrommel wordt weggegeven. Ook jonge auteurs staan nog onwennig tegenover het platte doosje dat het formaat heeft van een gangbare paperback. Waar blijft de eerste E-boekschrijver die geheel op een elektronisch platform schijft?

read on…

Bouke Jagt klaagt misleidende boekreclame AD aan

Toelichting Reclame Code Commissie

Behandeling 16 december 2010 om 10.30 uur
Dossier 2010 00882

Klacht Bouke Jagt, Den Haag, over AD Algemeen Dagblad

Inzake: Het AD Algemeen Dagblad heeft in november 2010 een collectie goedkoop herdrukte boeken in acht advertenties aangeprezen als De volledige collectie Nederlandse Klassiekers. Ik schreef daarover op 6 november 2010 aan het AD. Het AD heeft noch op mij, noch op uw commissie gereageerd.

Geachte commissieleden,
De toelichting gaat over drie punten: waarom deze klacht bij de commissie?
Welk belang heeft de koper/consument?
En iets over het algemeen cultureel belang dat achterwege bleef in mijn klacht.

1. Waarom deze klacht?
Uw Commissie heeft zich in uitspraak 06.0540 gericht tegen De Telegraaf die een onjuiste superlatief gebruikte. In 08.0041 heeft uw commissie een reclame-uiting afgekeurd die ten onrechte iets absoluuts, ˗ puur natuurlijk, ˗ gebruikte. In 08.0042 kon een schromelijk overdreven aanbod van een loterij volgens uw commissie niet door de beugel en in 08.0412 keurde uw commissie een onjuiste aanduiding “totale leegverkoop” af. Mijn klacht kan m.i. door u ontvangen worden omdat het gaat om een onjuiste, absolute en schromelijk overdreven aanbieding van een groot landelijk dagblad dat terecht gewaardeerd wordt vanwege sportverslagen en onderzoeken naar aanbod van consumpties als haring en oliebollen.

2. Welk belang heeft de koper/consument? Dat hij niet misleid wordt door de aanbieding: de volledige collectie Nederlandse klassiekers in één keer thuisbezorgd. Dat is misleidend. De aangeboden collectie kan in geen enkel opzicht volledig genoemd worden. De aangeboden collectie bevat niet de genres (epiek, lyriek, didactiek) die de Nederlandse literaire canon kent en die terugkomen in het aanbod in boekwinkels en literaire prijzen. De reeks miskent de historische ontwikkeling en doet voorkomen dat de Nederlandse literatuur bestaat uit twee 19e-eeuwse werken en 18 werken uit de 20e eeuw. Er komen titels in voor die tot de literaire canon gerekend worden, maar het geheel blijft een systeemloze herdruk van proza dat ooit goed verkocht of verfilmd werd en dat hopelijk weer massaal verkocht kon worden. De koper wordt in de waan gebracht dat hij alle voornaamste schrijvers heeft gekocht, terwijl hij zich een commerciële collectie heeft aangeschaft die zelfs bij lange na niet de belangrijkste schrijvers sinds 1860 bevat.

3. Bij het niet eerder vermelde algemene culturele belang en mijn
persoonlijke betrokkenheid, zou uw commissie verdeeld kunnen zijn. De tijden zijn immers veranderd. In de jaren zestig en zeventig ˗ magere jaren – wist bijna niemand wie de vrouwen van topvoetballers waren, maar bijna iedereen kende de literaire schrijvers. In het middelbaar onderwijs werd Nederlandse letterkunde gedoceerd.
Op de universiteit werd de literatuur sterker analytisch benaderd. Bij dag- en weekbladen werd de literatuur bijgehouden. Het was chic voor een dagblad of weekblad om een literaire auteur als medewerker te hebben. Wij golden als een hooggeletterd land.
Nu is – in onze periode van obesitas – het omgekeerde het geval. Televisiekijkers en lezers leven mee met fraai gewimperde echtgenotes van topvoetballers die soms een eigen loopbaan volgen.
Roem bestaat uit op de televisie komen. De grootste afzet of hoogste prijs betekent altijd de hoogste kwaliteit. Geen sterveling kent een literaire schrijver. Op de middelbare scholen wordt geen uur aan literatuur verspild.
Het universitair niveau is bedroevend. Bij de dag- en weekbladen zijn basisbegrippen van literatuur onbekend. De columnisten die romans of gedichten hebben geschreven, zijn niet beter dan de columnisten die zich op sportverslagen of cabaret hebben toegelegd. Minister-president A.A.M. van Agt noemt het Nederlands een regionaal dialect. We hebben veel meer analfabeten. Nederland is een laag geletterd land geworden.

Waar klaagt die krasse knar eigenlijk over ˗ zou u kunnen denken. Beter een half ei dan een lege dop, nietwaar? Dan kan ik enkel de overtuiging aanvoeren dat de literatuur een onontbeerlijk, vitaal bestanddeel van die duizendjarige Nederlandse cultuur en die cultuurtaal vormt. Dat de Nederlandse literaire canon ieder aangaat, die weet en waardeert Nederlands te zijn. Onuitroeibaar lijkt ten onzent de misvatting dat schrijvers en kunstenaars moeten lijden zonder erkenning voor hun werk. Dat is geen traditie maar een schande. Het is scha(n)delijk voor een natie en een cultuur als de voornaamste schrijvers en kunstenaars genegeerd of geringschat worden. Dan mogen zulke advertenties die het AD plaatste niet het toch al zo slecht voorgelichte publiek om commerciële redenen op een dwaalspoor brengen.

Dat zijn de redenen waarom ik uw Commissie verzoek de klacht gegrond te verklaren en tot publicatie van uw afkeuring over te gaan.

Amsterdam, 16 december 2010

Alles voor het hoofd bij Ons Suriname

De Vereniging Ons Suriname aan de Zeeburgerdijk in Amsterdam organiseert op zondag 28 november a.s. vanaf 15.00 uur een beurs waar boeken, kunstwerken en haarstukken kunnen worden aangeschaft. Tevens wordt de Braziliaanse film Orfeu negro vertoond. Dus zowel de binnenkant als de buitenkant van het hoofd krijgt alle aandacht.

Online boekwinkel voor Surinaamse studenten

Education, Literature Centre Suriname (ECLS shop) biedt Surinaamse HBO- en universiteitsstudenten de mogelijkheid om tegen gereduceerde tarieven boeken te bestellen. Robby Rijssel, mede-initiatiefnemer, wil hiermee een bijdrage leveren aan het actualiseren van literatuur in Suriname. “Ik vind het erg dat studenten haast alle boeken moeten kopiëren. Het is prettig als je uit een echt boek kan studeren”, aldus Rijssel.De boeken worden online besteld en via Godobank kan de betaling gedaan worden in SRD of valuta naar keuze. Na de bestelling krijgt de persoon een factuur. Binnen twee weken zijn de boeken in Suriname. De bestelling wordt via luchtpost naar Suriname gestuurd.

Rijssel zegt dat ECLS shop een samenwerking is aangegaan met diverse uitgeverijen en partners. Het gaat om literatuur voor wetenschappelijk en hoger beroeps onderwijs. De ondernemer richt zich op studenten en professionals in Suriname. Om een boek snel te kunnen vinden, kan via de website de pagina’s van de uitgevers Noordhof en Pearson worden bezocht. De prijzen van de boeken zijn daar aangegeven.

“Wij willen de prijzen zo betaalbaar mogelijk houden. Nu zijn de vrachtkosten nog te hoog. Wij zullen met de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij praten om na te gaan of een speciaal tarief voor studenten kan worden afgesproken. Hierdoor kunnen de boeken goedkoper worden aangeboden”, aldus Rijssel. Hij benadrukt het belang van studeren uit een echt boek. Dat stimuleert om vaker in het boek te kijken, zelfs jaren na de studie.

Het adres van ECLS shop is: http://www.elcs-shop.com/

[Overgenomen uit Starnieuws, 14 november 2010]

5 survivaltips voor boekhandels in het digitale tijdperk

door Wiebe de Jager

De digitalisering van het boek zal ervoor zorgen dat veel boekhandels het moeilijk gaan krijgen. Die paar procent verschuiving van fysiek naar digitaal betekent voor veel boekenvakkers waarschijnlijk het einde van hun winkel. Toch biedt ook het digitale tijperk ondernemende boekhandelaren voldoende mogelijkheden om te overleven. Hierbij alvast 5 survivaltips.
Boekenvakkers voelen de hete adem van het ebook in hun nek, maar weten vaak nog niet zo goed wat ze ermee aanmoeten, is mijn indruk. Veel boekwinkels verkopen inmiddels ereaders, maar bieden nog geen ebooks aan. Een aantal winkels (met name de grotere ketens) bieden ook ebooks aan via hun webshop, maar het assortiment aldaar is over het algemeen precies hetzelfde als dat van de digitale buren. Ik denk dat het zeer de vraag is of een dergelijke ‘me-too’ strategie voldoende rendement oplevert. Maar wat zijn dan andere mogelijkheden om met het ebook om te gaan?

1) Focus op niches en stick to them
Eén van de meest kansrijke overlevingsstrategieën als je het mij vraagt. Kies een paar onderwerpen uit waar je je bij thuis voelt (en/of waarvan je nu al volop boeken aanbiedt). Breng vervolgens alles wat er op dat gebied aangeboden wordt in kaart; niet alleen fysieke boeken, maar ook ebooks, (hobby)materialen, DVD’s of CD’s, merchandise, etc., en biedt alles zowel in de winkel als online aan. Zorg voor een sfeervolle webshop die goed gevonden wordt op de onderwerpen die je hebt uitgekozen en probeer je klanten een actieve rol te geven, door ze bijvoorbeeld recensies te laten schrijven, in een forum te laten participeren of zelfs artikelen of blogs te laten schrijven. Eenmaal op stoom laat zo’n community zich niet eenvoudig kopiëren.
2) Loss leader-strategie
Je zou er met je webwinkel ook voor kunnen kiezen om een loss leader strategie op te zetten. Een loss leader is een product dat je (meestal tijdelijk) voor een lage prijs verkoopt, soms zelfs onder de inkoopprijs. De klanten die je daarmee aantrekt, kun je middels upselling of cross-selling ook andere (digitale) boeken verkopen waar je wel op verdient. Aangezien de wet op de vaste boekenprijs niet van toepassing is op ebooks, staat het je vrij om te spelen met de verkoopprijzen van ebooks.
3) Inzetten op search engine marketing
Een strategie die in bepaalde sectoren (reizen, hypotheken, verzekeringen) steeds meer tot wasdom komt is die van search engine marketing. Middels een uitgekiend systeem waarbij betaalde advertenties worden geplaatst en vervolgens gemonitord wordt hoeveel bezoekers en transacties die clicks opleveren, kun je precies bepalen hoeveel marge het betaald adverteren op één of meer zoekwoorden precies oplevert. Dat kan om centen gaan, zorg dus voor voldoende volume. Mits zorgvuldig uitgevoerd kun je hiermee ook met digitale bestsellers concurreren met de ‘grote jongens’, die doorgaans minder precies hun titels ‘targeten’.
4) Zorg voor exclusieve content
Waarom zou je je als boekhandel beperken tot de ebooks die je automatisch krijgt aangeleverd uit het systeem van ePagine of eBoekhuis? Je zou ervoor kunnen kiezen om auteurs op een bepaald onderwerp (zie punt één, nichemarketing) of auteurs uit de regio te vragen om hun (digitale) titels exclusief via jouw webshop aan te bieden. Want op wat een ander niet aanbiedt, hoef je ook niet te concurreren. Zorg wel voor goede vindbaarheid en promotie van je exclusieve aanbod.
5) Koffie, sfeer en ontmoeting
Bij wie de digitale boeken de neusgaten uitkomen, kies er gewoon voor om die ebooks links te laten liggen, en zorg voor een topwinkel, met goede koffie, mooie, persoonlijk geselecteerde boeken, optredens en lezingen. Doe het ebook er niet halfslachtig bij, als je er niet in gelooft, maar doe waar je goed in bent.

Boeken in Suriname vaak beneden de maat?

 

door Ruth San A Jong

[Bezocht de discussieavond tijdens het literaire festival Wan tru puwema na wan skreki sani! in Paramaribo op vrijdag 4 november en schreef onderstaande impressie.]

Ruth San A Jong

Ruth San A Jong

Hoewel ik alleen het tweede deel van de discussie heb meegemaakt, vond ik het jammer dat de discussieleider de discussie niet in de juiste banen leidde. Er werd m.i. niet goed geluisterd naar elkaar (door zowel panel als publiek). Vragen werden gesteld die helemaal en alleen maar over de Surinaamse situatie gingen. En dan zaten de gasten erbij en keken ernaar. Ik had liever geluisterd naar de ervaringen met die meertaligheid van Curaçao en België, dan praten over beïnvloeding van Nederlandse fondsen en het wel of niet verkopen van Surinaamse kinderboeken! En wel of niet opgenomen zijn in de literaire canon in Suriname. Het ministerie (curriculumontwikkeling) heeft wel degelijk een literaire canon, alleen zijn er HEEL weinig boeken van de nieuwe generatie auteurs in opgenomen.

Waarom? Vanwege de literaire eisen waaraan de boeken niet voldoen. En daar is met geen woord over gerept. Wat is de thematiek die kinderen van nu boeit? Zijn de verhalen spannend genoeg? Hoe zit het met de illustraties en vormgeving? Waarom grijpen kinderen niet naar de Surinaamse boeken en wel naar de buitenlandse? Laten we onszelf niet voor de gek houden: je vult geen bibliotheek met alleen Surinaamse boeken, en willen kinderen alleen maar de bekende verhalen horen?

Het is misleidend om steeds te zeggen dat Suriname overspoeld wordt met boekenschenkingen vanuit Nederland. Zijn we niet allen groot geworden met deze boeken? Er is wel degelijk verandering in beleid van schenkingen. Het Cultureel Centrum Suriname heeft haar collectie compleet veranderd met de steun van Ontwikkelingssamenwerking. De universiteitsbibliotheek heeft regelmatig afwijzingen van schenkingen uit privécollecties of bibliotheken die hen regelmatig benaderen. Men vraagt gericht en alle oude boeken die stamden uit de jaren zeventig zijn vervangen. Het is bekend dat er in Suriname veel boeken worden gelezen van niet-westerse auteurs. Heeft men ook niet door dat zoveel boeken over en geschreven door Surinaamse auteurs in Nederland worden gepubliceerd en dan hier terecht komen? Waarom worden de boeken die hier worden geproduceerd en geschreven minder gelezen? Omdat de originaliteit en de doorsnee thematiek ‘outdated’ is, omdat verhalen onrijp zijn. Waar zijn al de verrassende, vernieuwende ideeën? Geen wonder dat het ministerie van Onderwijs nog steeds de boeken van de vorige generatie op de lijst heeft; die zijn didactisch en literair verantwoord. Gaan we daarover ook een discussie hebben wat literair verantwoord is?

Astrid Roemer, Bea Vianen, Shrinivási, Leo Ferrier ˗ allen auteurs van de vorige generatie ˗ komen nog steeds voor op de verplichte lijsten. De enige namen die in de canon voorkomen zijn Cynthia McLeod, Clark Accord en Karin Amatmoekrim. Gaan jullie voorbij aan de in eigen beheer uitgegeven boeken die zo uit de laserprinter komen, gecorrigeerd door een taaljuf, met laminaat erom? De enige uitgever in Suriname, VACO Press, geeft geen fictie meer uit, om de simpele reden, dat het aanbod aan fictiemanuscripten niet voldoet aan de minimale conventies voor publiceren.

Is de oorzaak hiervan de meertaligheid? Ja, en ook! We praten allemaal Surinaams-Nederlands en schrijven ook zo. Als ik schrijf: ‘zak de tv’ gaat de juf er met een rode pen doorheen. Waarom is het fout? Omdat ik vanuit het Sranan ‘Saka a tv’ die vertaalslag in mijn hoofd heb gemaakt. Is er een Surinaamse taalwet die hier iets over zegt? NEE! Geen behoorlijk taalbeleid en eenduidigheid van wat Surinaams-Nederlands precies is en wat de regels van die taal, of minimale conventies zijn. Jammer nogmaals dat het verband tussen het geringe aantal boeken van Surinaamse auteurs in relatie tot wat literair verantwoord wordt geacht door het ministerie van Onderwijs niet zijn besproken. Meertaligheid speelt zeker een rol hier in. Op school blijven we het ABN hanteren, maar de spreektaal is Surinaams-Nederlands. En dat is de consequentie van die meertaligheid. Ik vind dat we verder moeten denken dan alleen maar gillen dat onze boeken niet worden gekocht door Surinamers. De overheid gaat pas meer doen als de boeken van hier de moeite waard zijn.

Nieuwe uitdagingen in uitgeversland


door Quito NicolaasHet aanbod van romans in de boekwinkels c.q. de verscheidenheid daarvan en het uitgeefbeleid van uitgeverijen zegt veel over de heersende cultuur en leesklimaat van een land. Als we naar de lijst van top 100 meest verkochte boeken in 2009 kijken, dan valt meteen op dat de vertaalde werken van Stieg Larssen, Tatiana de Rosnay en Dan Brown de best verkochte boeken zijn. Op een goede vierde en vijfde plaats heb je dan Het diner van Herman Koch en De verbouwing van Saskia Noort. De laatste jaren wordt de Nederlandse boekenmarkt steeds meer overspoeld met vertalingen, misschien dat de vertaalrechten goedkoper zijn dan het uitgeven van een roman van eigen bodem. De werken van Helen van Rooyen, Simone van der Vlugt en Esther Verhoef halen nog net de top 20. Van de roman Het diner weten we dat het de NS publieksprijs 2009 had gewonnen en dat van Saskia Noort haar romans met duizenden worden verkocht.

Wat ook opvallend is dat geen van onze migrantenschrijvers – met uitzondering van Kader Abdolah – de top 100 halen. Alleen Robert Vuijsje met zijn Alleen maar nette mensen heeft een goede score behaald. Literaire schrijvers als Arthur Japin halen met veel moeite de lijst van de 50 best verkochte boeken. Jan Siebelink met zijn Suezkade (nr. 89) heeft het succes van Knielen op een bed violen niet kunnen evenaren. Betekent dit de zachte dood van de Literatuur met hoofdletter L.? Het lijkt alsof Nederland leesmoe is van de bekende auteurs en op zoek gaat naar een andersoortige literatuur. Zijn uitgevers verkeerd bezig of kijkt men niet naar de praktijk? Is de verhaalstof van migranten- en Caribische schrijvers niet interessant meer? Boeit hun thematiek de doorsnee lezer niet langer? Wat is de oorzaak hiervan?

Sinds de komst van de Nederpop in de jaren ’80 is er een proces op gang gekomen dat men zich in Nederland naar binnen toe is gaan oriënteren. Dit werd aangevuld door de komst van o.a. tv-series als Zeg ‘ns AAA en de eerste soapseries op tv. Op literair vlak ging dit proces gepaard met de opkomst van een nieuwe generatie schrijvers als Connie Palmen, Joost Zwagerman, Adriaan van Dis, Arnon Grunberg en A.F.Th. van der Heijden. Het gevolg van deze draai was dat er zeker in het nieuwe millennium minder belangstelling bestond voor de literatuur uit de ex-kolonies Suriname, de Antillen en Aruba. Ook de Marokkaanse en Turkse schrijvers die in de jaren ’90 zo populair waren bij het publiek, hadden dit moeten ondergaan. Op zich een omgekeerd proces: de populatie migranten neemt toe, de arbeidsmarkt wordt kleurrijker, een kleine rol in de media c.q. radio en tv, terwijl hun rol in de literatuur afneemt. Hoogstwaarschijnlijk is dit laatste een verklaring voor de afnemende belangstelling en reden genoeg voor Abdelkader Benali en Clark Accord om met een eigen boekenprogramma op tv en een talkshow te komen.

Nu zit Kader Abdolah wel bij een uitgever – Uitgeverij de Geus – die veel geld investeert in de uitgegeven boeken. Uitgevers zitten in tijden van economische malaise, stijgende drukwerkkosten en dalende omzetcijfers met hun handen in het haar. Sommigen proberen de kosten te verlagen, door bijvoorbeeld de pr-kosten uit te besteden. Het zijn nog altijd de drukkosten, de vaste boekenprijzen en de boekhandelskorting die zwaar wegen voor een uitgever. Voor de lezer gelden nu eenmaal andere belangen dan nu door de uitgevers worden gehanteerd, en is een verklaring dat geen van de voornoemde gevestigde Nederlandse auteurs – met uitzondering van Tommy Wieringa – in de lijst van 2009 voorkomen. Men is kennelijk op zoek naar een nieuw soort literatuur, waarbij je niet iedere keer een woordenboek moet raadplegen. Met andere woorden is het voor de lezer van belang dat een boek gemakkelijk wegleest en hij/zij zich daarin kan herkennen.

De tweede vraag die zich voordoet is of uitgevers nog steeds bepaalde maatstaven dienen te hanteren, waardoor zij zich uit de markt prijzen. Of dat ze meer marktconform moeten gaan uitgeven? De traditionele boekhandels klagen nu al jaren van een dalende omzet. Een kijkje bij de AKO en Bruna boekhandels levert een ander assortiment op dat doorgaans wel goed verkoopt. Caribische schrijvers moeten zich gaan bezinnen hoe hun boodschap aan de man te brengen, opdat de Caribische literatuur aantrekkelijk blijft naast bijv. de Nederlandse- of Britse literatuur.
Er zijn verschillende wegen die leiden naar het Heilig Land der Literatuur. Het succes van een boek is afhankelijk van meerdere factoren tegelijk en vereist een goed samenspel tussen auteur, redacteur en uitgever.Een roman moet een uitnodiging zijn om gelezen te worden. Caribische schrijvers hebben nog altijd een verhaal dat interessant genoeg is om verteld te worden. Sommige auteurs proberen een thrillerelement in te bouwen, maar dit laatste blijkt niet voldoende te zijn. Anderen doen een gooi naar de actualiteit. Echter het gaat er niet langer om waarover je vertelt, maar hoe je dat vertelt. Een nieuwe uitdaging vormen de kleine uitgeverijen die met hun publicaties hoge ogen gooien. Jammer dat – ondanks dit een alternatief betekent voor o.a. een variatie qua aanbod en lagere boekenprijs – nog de deuren gesloten zijn voor deze uitgeverijen, die als kweekvijver kunnen dienen voor nieuw talent. De top 10 vertaalde romans bestaat, naast uitgeverij De Bezige Bij/Cargo, verder allemaal uit middengrote uitgeverijen met een klein fonds. Is hiermee ook het einde van de gevestigde uitgeverij aangekondigd?

Wellicht moeten Nederlandse uitgeverijen hun activiteiten tot over de grens uitbreiden en zich niet langer beperken tot de lokale boekenmarkt. Een alternatief is het aangaan van joint-ventures met grotere uitgeverijen in het buitenland. De economische omstandigheden dicteren dit gewoon en elke uitgever moet een afweging maken wanneer hij in dat bootje stapt. Afgelopen tijd hebben we al gezien dat PCM, uitgever van gezaghebbende dagbladen in Nederland als de Volkskrant, NRC en Het Parool, overgenomen werd door de Belgische Persgroep. Tot deze groep behoren ook o.a. de uitgevers Meulenhoff, Arena, Bruna en Het Spectrum. Tussen al deze omwentelingen en technologische vernieuwingen in de uitgeef- en distributiewereld, blijkt dat lezers eerder geïnteresseerd zijn in het onbekende, avontuurlijke, ongrijpbare en in het buitenland afspelende verhaal.

Taalunie financiert grensoverschrijdende beroepsstages voor letterenveld

bericht van de Nederlandse Taalunie

Nederlandse [en Surinaamse en Antilliaanse – toevoeging van de Werkgroep] uitgevers, bibliothecarissen, medewerkers van literaire organisaties en anderen die zich bezig houden met literatuur of leesbevordering kunnen binnenkort met een onkostenvergoeding van de Nederlandse Taalunie een beroepsstage lopen in Vlaanderen. De vergoeding is 200 euro per dag.

Deze regeling geldt omgekeerd óók voor Vlamingen die stage gaan lopen in Nederland. Gegadigden kunnen twee maal per jaar een plan indienen. De stagiairs kunnen een of twee weken lang professionele ervaring opdoen in een bedrijf dat vergelijkbaar is met het bedrijf waar ze vandaan komen. Dus wie in een Nederlandse boekwinkel werkt, zoekt een stageplek in een Vlaamse boekwinkel.

De bedoeling is een uitwisseling van ideeën en kennis tussen Nederland en Vlaanderen. De ervaring die de stagiair opdoet in het andere land moet behalve hem of haarzelf, ook de organisatie waar hij of zij in dienst is ten goede komen.

De regeling is uitdrukkelijk bedoeld voor mensen die beroepshalve bezig zijn in de praktijk van literaire boeken en leesbevordering. Vrijwilligers, studenten of wetenschappers kunnen geen aanspraak maken op de vergoeding.

Wie in aanmerking wil komen voor de beroepsstageregeling, moet daarvoor een goed beargumenteerd plan indienen. De Taalunie stelt een speciale commissie in die nagaat of ingediende plannen voldoende kansen bieden. De regeling gaat op 1 september in.

De Nederlandse Taalunie is een beleidsorganisatie waarin Nederland, Vlaanderen en Suriname samenwerken op het gebied van de Nederlandse taal en letteren en het onderwijs in en van het Nederlands. De Taalunie ziet het als haar opdracht om ervoor te zorgen dat alle Nederlandssprekenden hun taal op een doeltreffende manier kunnen gebruiken.

Manuscripta 2010

Manuscripta, de feestelijke opening van het Nederlandse boekenseizoen, beleeft zijn vierde editie, en wordt gehouden op zaterdagavond 4, zondag 5 en maandag 6 september aanstaande, wederom op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam. Drie dagen lang is Manuscripta dé ontmoetingsplek voor het boekenvak (op zaterdagavond en zondag is ook het Nederlandse publiek welkom) en presenteren de Nederlandse uitgeverijen de vele titels die komend najaar gaan verschijnen.

De gebouwen van de Westergasfabriek zullen deze dagen zijn gevuld met bijna 250 boekpresentaties, podiumprogramma’s, interviews met bekende en debuterende auteurs, signeersessies, exclusieve previews van boekverfilmingen en bijzondere buitenacts. Meer dan 200 auteurs zijn aanwezig om op meer dan 18 podia hun nieuwe werk te presenteren. Op de stands presenteren meer dan honderd Nederlandse uitgevers hun nieuwe titels.

Klik hier voor de volledige programmering.

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter