Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Grootste landzoogdier van de afgelopen decennia ontdekt
Waarschijnlijk de grootste zoölogische ontdekking van de 21ste eeuw, is aangekondigd door wetenschappers, met de bekendmaking van de ontdekking van een nieuwe tapir (bofru) in de Amazone. De tapir kreeg de wetenschappelijke naam Tapirus kabomaninaar de naam voor ‘tapir’ in de lokale taal van de Inheemse stam Paumari: ‘arabo kabomani’. De gangbare naam zal Kobomani tapir zijn en is de vijfde in zijn soort die in de wereld ontdekt is sinds 1865, toen de eerste tapirs door de wetenschap beschreven werden. Het is het grootste landzoogdier dat sinds decennia ontdekt is.
read on…Suriname: 50 nieuwe plant- en diersoorten ontdekt
door Astrid van Oosterum
Teddy en Beertje en de Stichting Dierenbescherming Suriname
door Leontine Bansse-Issa
In de moderne Surinaamse samenleving is er nog veel behoefte aan informatie en voorlichting over de verzorging van dieren. Vooral de jeugd staat hiervoor open en het boekje Teddy en Beertje van Nowilia Tawjoeram- Sabajo doet dit op een leuke speelse manier. Het lettertype, de mooie, aansprekende foto’s en de printjes van hondenpootjes en botjes nodigen uit tot lezen.
read on…Nieuwe stekelvarkensoort ontdekt in Brazilië
Onderzoekers in Brazilië hebben een nieuw soort stekelvarken ontdekt. De nieuwe diersoort werd gevonden in een bebost gebied in de noordoostelijke deelstaat Pernambuco. Antonio Rossano Mendes Pontes van de Federale Universiteit van Pernambuco heeft het nieuwe diertje, dat in bomen leeft, de naam Condou speratus gegeven. De ontdekking van het stekelvarken, dat donkerbruine stekels met rode puntjes en een lange neus heeft, werd afgelopen week bekendgemaakt in het zoölogisch vakblad Zootaxa. (Lees hier.)
Butterflies of Suriname. A natural history
door Evangeline Dulder
Na in het afgelopen jaar tweemaal een bezoek te hebben gebracht aan onze vlindertuin op Lelydorp en tijdens mijn vakantie aan een in Bendorf-Duitsland, raakte ik zo gefascineerd door de schoonheid van vlinders dat ik besloot om voor het jaar 2013 ‘vlinders’ als thema te nemen. Ik kocht allerlei spullen om dit thema uit te dragen. Ik vind het dan ook geen toeval dat mij gevraagd werd een stuk te schrijven over bovengenoemd boek. Dat heb ik met veel plezier gedaan.
read on…Nieuwe vogelgids voor Suriname
door Ivan Cairo
Bakkie – Suriname heeft er een nieuwe vogelgids bij. Minister Ginmardo Kromosoeto van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (RGB) kreeg Vogels van Warappa donderdag in Bakkie (Commewijne) officieel overhandigd. De gids is gemaakt door stichting Warappa.
In het 142 pagina’s tellende boekje staan 41 vogelsoorten die voorkomen in het gebied rond de Warappakreek in Commewijne. De gids is in samenwerking met het Capaciteitsfonds Bos & Natuur- en Tropenbos International Suriname uitgegeven. Bas Spek van stichting Warappa legde uit dat het boekje onderdeel is van de voorlichtingsprogramma’s van de organisatie. Een aantal van de vogelsoorten die in het gebied voorkomen is met uitsterven bedreigd en daarom bij wet beschermd.
Minister Kromosoetoe vindt dat Suriname zijn natuur moet bewaken en conserveren. De regering stelt daarom alles in het werk om stroperij in te dammen in het gebied bij Bakkie. De bedoeling is dat er meer aan educatie gedaan gaat worden. “Wij willen Bakkie helemaal openstellen voor educatie”, zegt Spek. Dat project zal worden getrokken door de stichting Warappa Conservation. Onder andere zullen bezoeken van schoolkinderen aan het gebied worden georganiseerde en bevorderd. De nieuwe gidsen worden gratis verstrekt.
[uit de Ware Tijd, 12/10/2012]
Boek over vlinders in Suriname gepresenteerd
Paramaribo – In de bibliotheek van de Universiteit van Suriname heeft in aanwezigheid van een selecte groep genodigden op 29 augustus een boekpresentatie plaatsgevonden van Butterflies of Suriname, de nieuwste uitgave van KIT Publishers. Het boek is een ’natural history’ van de auteurs Hajo Gernaat, Borgesius Beckles en Tinde van Andel.
Butterflies of Suriname is na 160 jaar … het eerste boek over Surinaamse vlinders en het resultaat van zes jaar onderzoek door de auteurs. Het boek bevat ongeveer 300 foto’s en figuren met teksten. Er zijn ook meer dan 600 foto’s op 52 platen te zien van allerlei vlinders. Volgens de auteurs moet dit boek gelezen worden door elke Surinamer, geïnteresseerde bioloog, toerist en alle andere liefhebbers van de natuur in Suriname.
De Surinaamse auteur Borgesius Beckles, natuurkenner en natuurfotograaf en van beroep advocaat, introduceerde het boekwerk tijdens de boekpresentatie. “De universiteitsbibliotheek, de plek voor wetenschappelijke informatievoorziening, is vereerd door het vertrouwen dat Peter Sanches, marketing manager bij KIT, in haar heeft gesteld om de presentatie van een wetenschappelijke publicatie van dit kaliber in Suriname te organiseren”, benadrukte Jane Smith, directeur van de bibliotheek.
[van nospang.com, vrijdag 07 september 2012]
Verzamelen op verzoek
Af en toe komen we een bewijs tegen van museale contacten tussen Suriname en Nederland, die heel ver terug gaan. Zo is er een document in de Suriname-afdeling van het Nationaal Archief te Den Haag over de fauna van Suriname en opgevraagde informatie door het Rijksmuseum in Amsterdam.
Abraham de Veer (Curaçao, 8 januari 1767 – Paramaribo, 1 februari 1838) was een Nederlands koloniaal bewindsman en gouverneur van Suriname van 1822 tot 1828. Hij streed tegen de sluikhandel in slaven en werd belast met de wederopbouw van het grotendeels door de brand van 1821 verwoeste Paramaribo. Hij schreef op 25 november 1825 een missive tot inwilliging van het verzoek van de heer Diepvink. Deze had via het gouvernement de publicties van Bloch in zes delen en van Stoll in twee delen toegezonden gekregen. Deze werken had hij gebruikt om de reeds voor het Rijksmuseum verzamelde vissen te classificeren. En hij stuurde ze nu terug naar het gouvernement met het verzoek ze te schenken aan het Collegium Medicum.
De terug ontvangen zes delen van het werk van Bloch gaan over vissen en er zijn twee delen van Stoll over Cicaden, waartoe de ons zo bekende siksi yuru behoort. De brief van dhr. Diepvink, gedateerd op 16 november 1825, waarin hij de gouverneur vraagt de boeken die hij heeft geraadpleegd te schenken aan het Collegium Medicum, is toegevoegd. Marcus Elieser Bloch (1723 -1799) was een zeer bekende Duitse arts die tevens ichthyoloog was, ofwel iemand die vissen bestudeert. Hij kwam uit een arme familie en kon tot zijn negentiende niet eens lezen. Wat kennis van het Hebreeuws zorgde ervoor dat hij in dienst kwam bij een Joodse chirurg in Hamburg. Daar eerde hij Latijn en anatomie. In 1747 behaalde hij de graad van doctor te Frankfurt. Hij is vooral bekend om zijn encyclopedisch werk over vissen. Tussen 1782 en 1795 publiceerde hij een prachtig geïllustreerde twaalfdelige editie Allgemeine Naturgeschichte der Fische. De eerste drie delen handelen over vissen in Duitsland, de overige delen beschrijven de vissen in de rest van de wereld. Daarnaast verzamelde hij 1500 species die in het natuurhistorische museum van de Humboldt Universiteit van Berlijn worden bewaard.
De werken over de cicaden betrof Natuurlyke en naar ‘t leeven naauwkeurig gekleurde afbeeldingen en beschryvingen der cicaden, in alle vier waerelds deelen Europa, Asia, Africa en America huishoudende, by een verzameld en beschreeven door Caspar Stoll, in 1788 uitgegeven door Jan Christiaan Sepp te Amsterdam.
Caspar Stoll was in Hesse-Kassel in Duitsland geboren, zo rond 1725. Stoll was lid van het Natuuronderzoekend Genoodschap te Halle (Duitsland). Hij maakte ook boeken over andere insecten, die erg bekend werden. Hij overleed in 1791 te Amsterdam.Evenals de welbekende Maria Sybilla Merian bestudeerde hij vooral insecten uit de Hollandse koloniën. Deze werden verzameld en opgestuurd vanuit Ceylon, Java, Sierra Leone en ook uit Suriname. Hoezeer het bestuderen van insecten nog een omstreden vorm van wetenschap was, blijkt wel uit de inscriptie in het werk: ‘Zonder de almachtige hand van de Schepper uit het oog te verliezen’. Dit werd vaker aangehaald om te voorkomen dat het boek verbannen of verbrand zou worden.
Andere vroege contacten tussen Suriname en musea in Nederland kunt u vinden in de recente publicatie Verzamelaars en Volksopvoeders van Pepijn Reeser, verkrijgbaar in onze museumwinkel.
Reacties op museumstof? Bel op 00-597-425871 of
E-mail: info@surinaamsmuseum.net
[Museumstof 201, uit de Ware Tijd, 18/08/2012]
Eeuwenoude Surinaamse plantencollectie teruggevonden
Het wordt een vergeten schat genoemd: de oudst bewaard gebleven plantencollectie uit Suriname. Het gaat om het zogeheten Hermann herbarium, een boek met daarin vijftig planten uit Suriname. Deze zijn van 1687 tot 1689 verzameld. De bekende Duitse botanicus Paul Hermann zette dit herbarium in elkaar. Het boek dook toevallig op in Utrecht toen de collectie waar het bij lag juist werd afgestoten.
Onlangs werd er een speciale dag georganiseerd in Leiden. Daar ligt het boek nu veilig opgeborgen in de schatkamer van Naturalis in Leiden, maar bezoekers konden op deze dag voor één keer het herbarium bekijken en luisteren naar etnobotanicus Tinde van Andel, die het verhaal achter dit herbarium vertelde.
Afrikaanse planten
De collectie en het boek zijn al dik drie eeuwen oud, maar alle planten die erin verzameld zijn, bestaan nog steeds. Je ziet cassave, okra en sesam. De collectie is extra bijzonder, vertelt Van Andel, omdat het laat zien hoe eind zeventiende eeuw – de plantage-economie bestond nog niet lang, een jaar of twintig, dertig en toch waren er al Afrikaanse planten ‘ingeburgerd’ in Suriname.
Bezoekers van de dag vinden het leuk om te leren dat de okra Afrikaans is. Illusionist Ramana was een van de bezoekers. Naast zijn bestaan als goochelend artiest handelt hij in geneeskrachtige planten. Surinaamse planten zijn in het bijzonder een hobby van hem. Hij koopt ze op en verkoopt ze in Nederland.
Online bekijken
Omdat de collectie zo oud is, blijft ze goed opgeborgen en is ze maar zelden toegankelijk voor publiek. Om het publiek toch van de speciale collectie te laten genieten, staan alle blaadjes uit de collectie online op de website Hermann-herbarium.nl.
[RNW, 10 augustus 2012]
Parasiet vernoemd naar Bob Marley
Bioloog Paul Sikkel van de Arkansas State University heeft een parasiet vernoemd naar muzikant Bob Marley: de Gnathia Marleyi. De wetenschapper beschouwt dit als een ‘eerbetoon’ aan de overleden artiest die in de jaren ’70 de reggaemuziek uit Jamaica wereldberoemd maakte.
De Gnathia Marleyi voedt zich met bloed van vissen die leeft in het koraal in het oostelijke deel van de Cariben. Sikkel ontdekte het beestje toen hij de relatie tussen koraal en parasieten onderzocht. Des te dorrer het koraal, hoe meer parasieten zich erin verscholen houden om zich op passerende vissen te lanceren.
“Ik heb deze soort, die werkelijk een wonder is, vernoemd uit respect en verwondering voor zijn muziek. En omdat de roots van de soort in de Cariben liggen, net als bij Bob Marley”, vertelt Sikkel in het wetenschappelijke tijdschrift Zoolaxia. Gnathia Marleyi leeft ongeveer drie weken. Hij of zij bijt zich vast in een vis, eet een uitgebreid maal en overlijdt twee weken later. Sikkel: “Hopelijk hebben ze zich dan in de tussentijd voortgeplant.”
Ontdekkers van nieuwe soorten zoeken wel vaker inspiratie bij bekende mensen. Zo is er een korstmos vernoemd naar de Amerikaanse president Barack Obama, deelt Microsoft-oprichter Bill Gates zijn naam met een bloem en is een wespensoort verbonden met rocklegende Elvis Presley.
Oudste Surinaamse plantencollectie één dag in museum te zien
Naturalis belicht botanie met exposities, lezing en demonstratie
Leiden, 14 juni 2012 – Zondag 24 juni om 14.00 uur geeft etnobotanicus Tinde van Andel een lezing over het zeer oude Surinaamse Hermann herbarium, dat alleen deze dag tentoongesteld wordt. Wetenschappelijk illustrator Anita Sachs geeft gelijktijdig een demonstratie botanisch tekenen.
Tijdens de verhuizing van het Utrechtse Herbarium naar NCB Naturalis kwam ook het ‘vergeten Hermann Herbarium’ mee naar Leiden. De Leidse hoogleraar botanie Paul Hermann stelde het omstreeks 1689 samen. Dit boek met 49 plantencollecties, verzameld in Suriname rond 1687 door de mysterieuze Hendrik Meyer, was eigenlijk nooit goed onderzocht. Onlangs is gebleken dat dit herbarium de oudste bewaard gebleven natuurhistorische collectie uit Suriname is en daarmee van groot wetenschappelijk belang. Behalve Indiaanse gebruiksplanten bevat het boek ook de eerste Afrikaanse slavengewassen.
Expositie en lezing
Het Hermann herbarium wordt op zondag 24 juni 2012 eenmalig tentoongesteld in Naturalis. Etnobotanicus Tinde van Andel houdt daar om 14:00 een lezing over het wetenschappelijke belang van dit herbarium. U hoeft zich hiervoor niet aan te melden. De lezing is gratis bij aankoop van een entreebewijs tot het museum.
Tentoonstelling
De tentoonstelling Passie voor bloemen toont 17e en 18e eeuwse botanische tekeningen uit de Van Berkhey collectie getoond. In veertig jaar bracht Van Berkhey (1729-1812) een indrukwekkende verzameling bijeen van uiteenlopende natuurhistorische objecten. Deze omvat onder meer een opmerkelijke collectie tekeningen en gravures die op wetenschappelijk geordende wijze de levende natuur in beeld brengt, waaronder tekeningen van Maria Sibylla Merian (1647-1717), die rond 1700 in Suriname verbleef en daar de flora en fauna tekende.
Demonstratie wetenschappelijk tekenen
Wetenschappelijk illustrator Anita Sachs geeft tijdens de lezing een demonstratie. Zij werd onlangs nog beloond met de Margaret Flockton Award, een belangrijke Australische wedstrijd voor wetenschappelijk illustratoren van planten en bloemen. Sachs: “De exacte weergave van een plant of bloem is essentieel voor het wetenschappelijk onderzoek eraan. In een illustratie kun je de ideale situatie van de plant of bloem weergeven. Op een foto is het object soms verkreukeld of verlept.”
Kijk voor extra informatie in de agenda op www.naturalis.nl. Het digitale herbarium is nu in zijn geheel online te bekijken op www.hermann-herbarium.nl. Deze website wordt op 24 juni officieel gelanceerd.
Een vergeten Surinaamse schat uit de schatkamer van NCB Naturalis
Tijdens de verhuizing van de 800.000 collecties van het Utrechtse Herbarium naar NCB Naturalis, kwam ook het ‘vergeten Hermann Herbarium’ mee naar Leiden. Dit boek met 50 plantencollecties, verzameld rond 1687 door de mysterieuze Hendrik Meyer, een onbekende inwoner van Suriname, was eigenlijk nooit goed onderzocht. Het was in het bezit van de Leidse hoogleraar botanie Paul Hermann.
Onlangs is deze waardevolle historische collectie gedigitaliseerd, geïdentificeerd en de Latijnse teksten vertaald en geïnterpreteerd. Nu blijkt dat het de oudste bewaard gebleven natuurhistorische collectie uit Suriname is. Hendrik Meyer moet met lokale Indianen het bos in zijn gegaan: vrijwel alle planten dienen als medicijn, voedsel of constructiemateriaal en de meeste lokale namen zijn in de inheemse Carib taal.
Opvallend is dat er twee Afrikaanse planten tussen zitten: okra en sesam. Die werden eind 17e eeuw al verbouwd door slaven, die de zaden mee smokkelden uit slavenschepen. Deze collectie laat zien hoe lokale namen en plantgebruik in de loop der eeuwen zijn veranderd, maar soms ook verassend gelijk zijn gebleven.
Meer informatie: http://www.hermann-herbarium.nl/ Tinde van Andel (andel@nhn.leidenuniv.nl)