Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Fièrnu selestial
dichtbundel van Gibi Bacilio
door Jeroen Heuvel
Het eerste gedicht in deze drietalige bundel (origineel in het Papiamentu, met vertalingen in het Nederlands en Engels) is een zogenoemd elfje. Een gedicht van vijf regels, met elf woorden in totaal. Regel 1 heeft één woord, regel 2 twee woorden, regel 3 drie, regel 4 vier, en dan rest er één woord voor de laatste regel. Vertaald uit het oorspronkelijke Papiamentu staat er:
Gilbert F. Bacilio: de weg van een lekenpriester (2 en slot)
door Fred de Haas
In de voorgaande aflevering werd de schrijver-dichter Gilbert Bacilio gevolgd op een studie- en levenstocht die leidde van het Caribisch gebied via Nederland terug naar Curaçao waar hij zich in woord en daad vanaf het eerste ogenblik heeft ingezet voor de bewustwording van het Curaçaose volk binnen het kader van zijn bewogen geschiedenis. In het laatste deel volgen we hem op zijn verdere dichterlijke zoektocht naar de lotsbestemming van Curaçao, vergezeld door illustere rolmodellen uit het verleden. Ook worden de Nederlandse en Engelse vertalingen van zijn Papiamentstalige gedichten aan een kritische beschouwing onderworpen.
read on…Gilbert F. Bacilio: de weg van een lekenpriester (1)
door Fred de Haas
‘Hij wordt priester’ gniffelde de klas. Wat ik daar wel van vond. Het was 1965. Ik was leraar Frans aan het Radulphus College in Willemstad, Curaçao. De hoogste klas van de HAVO was aan het vertalen. Links voorin zat een donkere jongen met een verlegen lach op zijn gezicht: Gibi Bacilio. Hij had het gegniffel ook gehoord en ja, hij wilde inderdaad priester worden. De klas vond het maar gek. Afzien van alle geneugten des levens . . je moet maar willen. Niks voor Curaçaoënaars.
read on…Gibi Bacilio – Universo
Si solo sali, Wanneer de zon opkomt,
ninga ourora, mij het ochtendgloren onthoudt
lampi no bria, en lampen niet stralen,
koriente pèrdè stansha, stroom draalt,
bo ta klara mi mente, verlicht jij mijn geest,
lusa mi paso, den tempu straal je mijn stappen bij,
di abundansha in tijden van overdaad
na ora di beran. en van schaarste.
Dialoogavond Tula: The Revolt
Screening & nagesprek over Tula en de vrijheidsstrijd
In het kader van het herdenkingsjaar slavernijverleden, organiseert Theater en Filmhuis Dakota deze dialoogavond over Tula en de vrijheidsstrijd. Wij vinden het belangrijk om onderbelichte onderwerpen en perspectieven gelinkt aan het slavernijverleden een platform te geven en hier de dialoog aan te gaan.
read on…Recht doen aan emancipatie
De bedrieglijke dramatiek van zwarte Heilsprofeten
door Aart G. Broek
Op maandag 19 december 2022 werd de slavernij in de West afgeschaft. Eindelijk sprak de Nederlandse premier Rutte het verlossende woord. Honderdzestig jaar geleden werd de afschaffing aangekondigd, maar van emancipatie was tot op die maandag nog geen sprake geweest. In het Nationaal Archief, gehuisvest in Den Haag, gaf Rutte het startschot voor het langverwachte en als langdurig ingeschatte proces van ‘erkennen, excuses en herstel’. Dit wil zeggen: daadwerkelijk ervaren wat slavernij behelst, oprechte schuldbekentenis van wit Nederland, en ruimhartige herstelbetalingen aan de nazaten van slaven.
Fred de Haas – Ode aan Papiamentstalige dichters
Dit is een Ode aan diegenen
aan wie wij nu in dank ontlenen
wat zij gaven in hun strijd
voor taal en onafhankelijkheid.
Gibi Bacilio – E djakanan/De ratten
Kuidou, kuidou
Kuidou k’e Djakanan
Ta bisti paña di felpa
ku hanskun hel i dashi kòrá
ta sinta papia diskutí
di meta hel, di meta kòrá
di rumbo blou, di rumbo maron
kòrá, hel, blou, maron, berdè
maron, blou, hel, kòrá, berdè
i bou dje paña di felpa
un kurasón blousá
blousá pa kapital
Festival di Teatro Kultural i históriko III 2021
In Teatro Aula, te Habaai
door Diana Lebacs
In een land waar sinds de vorige eeuw de nationale ruïne prijkt, ooit Centro Pro Arte geheten, en die er bij staat als het visitekaartje ter promotie tot ‘geen cultuur’; in een land waar met moeiteloze onverschilligheid het werk van bevlogen theatermensen voor Teatro La Tentashon en Teatro Luna Blou tot een stukje bouwval vervalt; in een land waar aan de ingang van de haven, de poort tot de internationale wereld en het toerisme, een roestig stilleven van buizen, hoge pijpen en opslagtanks iedereen uitdaagt met de boodschap dat stilstand, afwachten en de tijd rekken met besluiteloosheid het hoogste goed is; in een land zonder een Dienst Cultuur, een Kas di Kultura die zichzelf om zeep heeft geholpen na een bloeiende groei sinds de culturele opleving in de zeventiger jaren, echter door jaren van minzame automutilatie met geen mogelijkheid meer van de grond te krijgen is, gebeurde er enkele weken voor kerst en de jaarwisseling naar 2022, iets fantastisch.
read on…Lumka Varo, korte kinderfilm
De aanleiding is geweest een theaterfestival zonder publiek (vanwege strenge Covid-gerelateerde maatregelen).
read on…Hoezo erin of eruit? Ernaast!
door Gibi Bacilio
Eruit? Nee, nog niet. We zijn nog niet klaar met elkaar. Wij zijn al te lang en te hecht aan elkaar genageld, door elkaar verstrengeld, aan elkaar gebonden en verbonden. Wij moeten nog vaker om de tafel om heel wat lief en leed te delen, appeltjes met elkaar te schillen, door zure appels heen te bijten, om dan, bij ons Laatste Koloniale Avondmaal, ons te laven aan verrukkelijke Euro-Caraïbische spijzen met als dessert een exquise nectar van voornamelijk laraha en shimaruku.
read on…Gilbert F. Bacilio over de Ballade van Buchi Fil
in een email, van 31 oktober 2021, aan Lucille Berry-Haseth
Lucille, mi a gosa e forma trankil i al kaso, kompañá pa un goso i satisfakshon interno, ku bo a trese e introdukshon i e klousura di e presentashon ofisial di e balada maravioso akí.