Op donderdag 27 mei 2021 ondertekenden Rita Rahman, voorzitter van de Werkgroep Caraïbische Letteren, en... Lees verder →
Posts tagged with: archief/archieven
Slavenarchieven Zeeland en WIC op erfgoedlijst
Middelburg – Het archief van de West-Indische Compagnie (WIC) en de administratie van de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC), die zich tussen 1720 en 1889 bezighield met internationale slavenhandel, zijn opgenomen op de werelderfgoedlijst ‘Memory of the World’ van Unesco.
De MCC was betrokken bij internationale slavenhandel in Europa en in Afrika en West-Indië. Schepen van de MCC voeren driehonderd keer uit, meer dan een derde van die zeiltochten ging om slavenreizen.
Scheepsjournaal
Van die reizen werd door de MCC per schip een uitgebreide administratie bijgehouden. Het archief kan daardoor gebruikt worden voor het bestuderen van het slavenvervoer, de scheepsjournalen, de bouw van schepen en de journalen van chirurgijns, de artsen uit die tijd.
Het archief van de WIC biedt inzicht in de slavenhandel en heeft verder een schat aan informatie over landen en gebieden uit de 17e en 18e eeuw.
Het ‘memory of the world’-register is het ‘wereldwijde collectieve geheugen’ voor documenten met een bijzondere waarde. De administratie van de MCC is deels online terug te vinden op de website van het Zeeuws Archief in Middelburg. (ANP/RNW)
NiNsee-lezing: Het Stadsarchief Amsterdam
Een archief is niet alleen een bergplaats om antieke documenten veilig achter slot en grendel te sluiten, een archief is ook een publieke werkplaats. Een plek waar iedereen zijn eigen verleden kan reconstrueren. Een plek waar iedereen met zijn eigen vragen terecht kan. Soms de vraag naar identiteit, soms de vraag naar samenhang en verbanden, of soms gewoon om de leuke, kleine en persoonlijke geschiedenissen te vinden. Voor volgende generaties wil het Stadsarchief Amsterdam zorgen dat iedereen die nu deel uitmaakt van de stedelijke samenleving, in het archief zijn stem, zijn ervaringen en ontwikkeling kan achterlaten. Jongeren van nu willen straks terug kunnen kijken op de generaties van hun ouders en grootouders. Wij moeten dat nu mogelijk maken.
Marens Engelhard, directeur van het Stadsarchief Amsterdam, wil met u in gesprek om te zien hoe we de erfenis van Surinamers in Amsterdam kunnen behouden. De geschiedenis van de migranten, de verenigingen, de kerken, de sport, de studenten, de muzikanten, de festivals, de ondernemers, de winkels, de mode, de vrijmetselarij (loge), etc. Hij zal een lezing houden over het Stadsarchief, zijn positie in de maatschappij en over ontwikkelingen van archieven in het digitale tijdperk. Daarna hoopt hij ook van u te horen hoe u denkt dat het Surinaamse erfgoed in Amsterdam het best behouden en toegankelijk kan blijven.
Marens Engelhard (1955) is afgestudeerd in Moderne Aziatische Geschiedenis en Ontwikkelingseconomie. Hij heeft na zijn studie tot 1995 vooral in Aziatische landen gewerkt voor diverse projecten van de EU, ILO en UNIDO. Sinds 1998 werkt hij voor de gemeente Amsterdam. In 2002 behaalde hij een Masters in organisatiewetenschap bij het SIOO. Van 2007-2010 was hij stadsdeelsecretaris van stadsdeel Osdorp. Sinds juni 2010 is hij directeur van het Stadsarchief.
Datum: 15 april 2011, 18.00-19.00 uur
Contact: Drs. Ruth Dors, r.dors@ninsee.nl of telefoon (020) 568 2083
Adres: Linnaeusstraat 35f, 1093 EE Amsterdam
Bij voorkeur reserveren.
Afsluiting met een borrel!
Alle jaarverslagen PAS beschikbaar via nieuw blog
De PAS (Pater Ahlbrinck Stichting) heeft een gloednieuwe, bijzondere webblog, ingericht door Heleen Westerman, waar met terugwerkende kracht alle berichten van alle jaarverslagen sinds 1973 op zijn geplaatst. Aangezien enkel van de laatste jaren digitale jaarverslagen bestonden, moet het een hels karwei zijn geweest al die oude berichten uit te typen. Lof daarvoor! Een Fundgrube aan kennis over het ontwikkelingswerk in het Surinaamse binnenland is nu bereikbaar geworden.
Voor deze webblog klik hier.
Zeeuwse archieven over Suriname online
Met ingang van morgen kunnen meer dan 10.000 documenten behorende tot de Zeeuwse archieven online worden geraadpleegd. Het was Zeeland (en dus niet de Zeven Provinciën of Holland) dat Suriname in 1667 veroverde. Zeeland bleef vervolgens zeventien jaar eigenaar van de kolonie.
Alle archiefstukken over die jaren 1667-1684 zijn bewaard gebleven. De in het Zeeuws Archief opgeslagen stukken – tien meter met resoluties, rekeningen en bewijsstukken – zijn in het kader van een speciaal project gedigitaliseerd.
Wie de originele stukken over de vroegste geschiedenis van Suriname en de rol van Zeeland op zijn beeldscherm wil raadplegen kan dat doen via archieven.nl of de website van het Zeeuws Archief, www.zeeuwsarchief.nl
.
Quotidian over alledaagse migrantenculturen
Deze week is het tweede nummer verschenen van Quotidian; Dutch Journal for the Study of Everyday Life. In dit nummer wordt onder meer aandacht besteed aan hedendaagse discussies omtrent migrantenculturen in Nederland. Zo zijn er bijdragen over multiculturele festivals, over de verspreiding van Anansi-verhalen en over hindoe-dodenrituelen in Nederland. Een artikel over de omgang met het schuldige Dutroux-erfgoed in België gaat in op actuele discussies rond erfgoed en praktijken van erfgoedisering. Aan een derde actueel onderwerp, het museale verzamelen van alledaagse cultuur, is een discussiedossier gewijd. Drie auteurs uit de museumpraktijk gaan in op een theoretisch discussieartikel.
Quotidian is een academisch tijdschrift, gewijd aan de bestudering van het alledaagse leven. Het wordt online uitgegeven op http://www.quotidian.nl/ en is gratis toegankelijk. Centraal staat de bestudering van het alledaagse leven in Nederland en in naburige landen, in heden en verleden. Hierbij is expliciet gekozen voor een interdisciplinair perspectief. Quotidian biedt bijdragen van wetenschappers uit uiteenlopende disciplines; antropologen, archeologen, etnologen, mediaspecialisten, historici, sociologen en erfgoed deskundigen.
Quotidian is een peer-reviewed Open Access journal dat jaarlijks verschijnt. Het is een uitgave van Amsterdam University Press en wordt mede mogelijk gemaakt door het Meertens Instituut (Koninklijk Nederlandse Akademie van Wetenschap).
Engels- en Nederlandstalig, ISSN 1879-5331, http://www.quotidian.nl/
Bewaren, vergeten en betekenen
door Gerard Boon
“Voor wie ik liefheb, wil ik heten” – Neeltje Maria Min
De gouden koets waarin het staatshoofd jaarlijks in september door Den Haag rijdt werd in 1901 in gebruik genomen. Een beschilderd paneel aan de zijkant toont de Koningin als heerseres van ‘de West en de Oost’. Zo werden onze koloniën toen genoemd. Nederland had drie eeuwen lang ‘overzeese gebiedsdelen’, als onderdeel van een Europese expansie die later, in andere vormen, door de VS en China werd overgenomen.
read on…Wereldverbeteraars!
Tentoonstelling rond 75 jaar IISG
Het Internationaal Institituut voor Sociale Geschiedenis ontstond in de roerige jaren dertig toen, na de machtsgreep van Hitler, veel documenten en archieven van oppositionele bewegingen verloren dreigden te gaan. Belangrijke archieven die in de beginjaren in veiligheid werden gebracht in Amsterdam zijn: het archief van de Duitse socialistische beweging (met de manuscripten van Marx en Engels), de door Stalin bedreigde archieven van revolutionairen en de door Franco bedreigde Spaanse vakbondsarchieven.
Na WOII bleef het IISG succesvol verzamelen. Behalve Nederlandse emancipatorische bewegingen als Provo en internationaal opererende bewegingen als Greenpeace en Amnesty International, vonden bedreigde archieven van organisaties en personen uit landen als Turkije, Iran, Birma en Indonesië een veilig onderdak bij het Instituut.
Een selectie van de unieke documenten die de afgelopen 75 jaar door het IISG in Amsterdam zijn samengebracht, zal deze herfst voor een groot publiek tentoon worden gesteld bij Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. In vijf thema’s, te weten: West Europa, Oost Europa, Nabije en Midden Oosten, Zuid en Zuidoost Azië en Globalisatie, wordt de boeiende verzamelhistorie weergegeven van één van ‘s werelds oudste en grootste instituten op het gebied van de sociale geschiedenis.
Wereldverbeteraars zijn van alle tijden en van alle gezindten. Het IISG wil historisch onderzoek naar hun wereld in al zijn aspecten stimuleren en mogelijk maken.
Data:
29 oktober 2010 – 30 januari 2011
Dinsdag t/m vrijdag: 10.00 – 17.00 uur
Zaterdag, zondag en op feestdagen: 13.00–17.00 uur
Gesloten op eerste kerstdag en nieuwjaarsdag
Locatie: Gebouw Bijzondere Collecties UvA
Oude Turfmarkt 129
1012 GC Amsterdam
Lezingen Evangelische Broedergemeente
De Archiefcommissie van de Evangelische Broedergemeente organiseert lezingen op 25, 27 en 28 oktober 2010 onder het thema Een verleden om op te bouwen in het kader van de Viering van de 275 jaar Evangelische Broedergemeente in Suriname. De lezingen zijn steeds van 19.00 – 21.00 uur in de Stadszending, Burenstraat, Paramaribo. Enkele onderwerpen zijn het archiefwezen, het onderwijs, de relatie van de EBG en de slaven, de begraafplaatsen en het ambt.
Archief Pim de la Parra naar EYE
Het persoonlijk en zakelijk archief van Pim de la Parra is sinds kort ondergebracht en geïnventariseerd bij EYE Film Instituut Nederland (foto onder), voorheen Filmmuseum. Archivaris Piet Dirckx en collega’s hebben gezorgd voor de ordening en inrichting van het archief. Het beslaat de periode van 1962 tot en met 1998 en is met een lengtevan 40 meter het grootste persoonlijke archief van EYE Film Instituut Nederland, voorheen Filmmuseum in Amsterdam.
Klik hier voor de website van EYE.
.
Zweet & sweet kisses
[Bij de opening van het nieuwe gebouw van het Nationaal Archief Suriname in Paramaribo]
Vier maanden lang zat ik in 1997 in wat toen nog het ’s Lands Archief heette, gezellige helikopters wind wiegend boven mijn hoofd. Om een reconstructie te maken van de geschiedenis van de Surinaamse literatuur vanaf het einde van de 18de eeuw tot het jaar 2000 had je voor de vroegste tijd eigenlijk maar één bron: de Surinaamse kranten en weekbladen. Daarvan zijn er heel veel geweest, vanaf 1774 al! Iedereen heeft wel eens gehoord van de Weekelyksche Woensdaagsche Surinaamse Courant, de Surinaamsche Courant of De Surinamer, maar er zijn er veel meer geweest, honderden! Ik vind hier nog een aantekening met twee titels:
Commewijne Bulletin [veertiendaags, gestencild] verscheen circa 1964-1966 (nr. 58 is van 4 november 1966)
Het weekblad Hindustani Surinamke/Indiërs in Suriname, dat werd uitgegeven door H. van Ommeren, verscheen in 1922.
Het was bijna onbegonnen werk om al die bladen zorgvuldig uit te pluizen, en ik werd bijna wanhopig van de gedachte dat ik ’s avonds en in de weekends niet zou kunnen doorwerken. Daar werd gelukkig iets op gevonden. Dankzij de welwillende medewerking van de directie, kon ik de grote zware banden met ingebonden krantenjaargangen in mijn auto laden op vrijdagmiddag. Er werd een keurig lijstje gemaakt: die krant, die jaargang, en op maandagochtend keerden de kranten terug en werd het lijstje weer afgevinkt. (Dat een psychopaat die mij al jaren met een proces bedreigt sinds ik hem op plagiaat betrapte, mij op een website belastert dat ik gestolen heb uit Surinaamse archieven, toont dat hij nog nooit in een archief is geweest. Hoe zou je in godsnaam loodzware, één meter hoge banden moeten ontvreemden en in een vliegtuig het land uit krijgen? Psychopaten in films zijn altijd superintelligent; in werkelijkheid oliedom.)
Ik heb me rot gesjouwd met die kranten, maar was o zo gelukkig dat ik dag en nacht kon doorwerken. Het werd een ritueel: de archiefmedewerkster wierp me altijd van bovenaf knipoogjes en handkusjes toe als ik aankwam, kam loom heupwiegend naar beneden om het lijstje te maken, waarna ik me in het zweet werkte om al het materiaal in of uit te laden.
De allerlaatste keer was de lading misschien wel het allergrootst: het Toyotaatje kreunde onder de vele kilo’s krantenpapier. De lippen gezellig naar voren toe gespitst kwam de bibliotheekmedewerkster me laten zien hoe ze ook zonder muziek zwoel kon dansen. Ik was klaar met uitladen, niet nat van de kronkelende dame, maar wel van naar schatting zeshonderd kilo verstouwd papier. Ik kreeg een big smile namens het Lands Archief: ‘De volgende keer ga ik je helpen, me skat!’
Collectie van Trefossa naar Nationaal Archief Suriname
door Claudett de Bruin
Wanneer op 12 april a.s. het nieuwe gebouw van het Nationaal Archief Suriname (NAS) officieel in gebruik wordt genomen, wordt ook de nalatenschap van Trefossa – pseudoniem van Henri Frans de Ziel (1916-1975) – aan Suriname teruggegeven. Het literaire werk van deze Surinaamse dichter is van groot belang geweest voor de ontwikkeling en de opwaardering van het Sranan. De overdracht, die voor Suriname van grote cultuurhistorische waarde is, wordt gedaan door Cynthia Abrahams, voorzitter van de Werkgroep Nalatenschap Trefossa Nederland en Cherida de Ziel.
Nederland geeft archieven terug
Onthoud die datum: 15 oktober 2009. Nederland geeft archieven terug aan Suriname. Het gaat om de overdracht van 802 meter aan documenten. Deze werden gecreëerd in de drie eeuwen dat Nederland het centraal gezag uitoefende in de oud-kolonie. Vanaf 1916 werden de stukken in bruikleen gegeven aan het toenmalige Algemeen Rijksarchief in Den Haag, maar volgens afspraak bleven zij het eigendom van de kolonie Suriname. Nu, bijna honderd jaar na dato, worden de papieren aan de rechtmatige eigenaar geretourneerd, niet ineens, maar in etappes. Uiteindelijk zal het zeven jaar duren voordat alle documenten naar het nieuw op te leveren gebouw van het Nationaal Archief van Suriname zullen zijn overgebracht.
.
Want de staat van de huidige bewaarplaats is de reden dat de documenten niet al in 1975 van locatie wisselden. Het zou immers het meest passend zijn geweest de archieven bij de soevereiniteitsoverdracht deel te laten uitmaken van de boedelscheiding tussen beide landen. Maar Suriname beschikte op dat moment niet over de infrastructurele voorzieningen om deze papieren goed te kunnen conserveren. En evenmin over het personeel om deze adequaat te kunnen ontsluiten. Het gevolg was dat ze voorlopig een plek kregen in de schatkamers van het Algemeen Rijksarchief in Den Haag. Waar ze werden geordend, beschreven en toegankelijk gemaakt voor belangstellenden. De in de afgelopen decennia gemaakte archiefinventarissen zullen worden meegeleverd bij het transport van de stukken naar Suriname.
Behalve over een omvangrijke hoeveelheid archieven praten we over een enorme variatie aan archieven. Enkele voorbeelden van archieven die teruggaan naar Suriname: het archief van de Raad van Politie en Justitie, het archief van het Hof van Politie en Criminele Justitie, het Oud en het Nieuw Notarieel Archief, en het archief van de Beheerder van het Surinaams Welvaartsfonds. Als onderzoeker heb ik zelf intensief gebruik gemaakt van het archief van de Gouverneur van Suriname en het archief van de Rijksvoorlichtingsambtenaar Suriname, ook deel uitmakend van de over te dragen collecties. Stuk voor stuk zijn het rijke bronnen die veel onthullen over het koloniaal verleden en die straks dus allemaal in Paramaribo te raadplegen zijn. Maar ook nog in Den Haag en daarbuiten. Want de afspraak luidt dat Nederland de originele archieven pas teruggeeft op het moment dat ze zijn gedigitaliseerd. Zodat ze als gemeenschappelijk cultureel erfgoed beschikbaar zijn in beide landen.
Nog geen maand geleden gaf de voorzitter van de Nationale Partij Suriname en president van de Republiek Suriname, Ronald Venetiaan, het startschot voor de verkiezingscampagne van zijn partij. Bij die gelegenheid benadrukte hij het belang van veiligstelling van de Surinaamse onafhankelijkheid. ‘Het kolonialisme mag niet terugkeren’, aldus Venetiaan. In het verlengde van deze oproep moet de ondertekening van de overdracht van de archieven door de ministers Plasterk (OCW) en Hassankhan (Binnenlandse Zaken) worden beschouwd. Met de bouwstenen van het verleden in huis krijgt Suriname eindelijk de gelegenheid zijn eigen geschiedenis te schrijven.
Eigen geschiedenis? Maar daarvoor is toch meer nodig dan een goed geoutilleerd en van belangrijke collecties voorzien archief? Zeker. Het is daarom geen toeval dat uitgerekend nu de plannen voor een masteropleiding geschiedenis aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname in een vergevorderd stadium van ontwikkeling zijn. Die opleiding moet historici voortbrengen, die professioneel van de collecties gebruik gaan maken en een noemenswaardige bijdrage gaan leveren aan de dekolonisatie van de Surinaamse geschiedschrijving. Tijdens een rond de ondertekening georganiseerd symposium pleitten vooral de historici Maurits Hassankhan en Eric Jagdew hiervoor. Daarmee sneden zij een wezenlijk punt aan. Immers, de meeste geschiedkundige publicaties over Suriname worden nog altijd buiten Suriname vervaardigd. Ruim dertig jaar na de soevereiniteitsoverdracht is het dan ook zeker tijd voor een eigen geschiedschrijving. Maar die geschiedschrijving kan zich vanzelfsprekend niet in een isolement ontwikkelen. Die krijgt pas betekenis in wisselwerking met de buitenwereld, bij voorkeur in de context van internationale onderzoeksprogramma’s. Zodat de resultaten kunnen voldoen aan eigentijdse standaarden en kunnen aansluiten bij mondiale debatten.
De datum van 15 oktober 2009 is een historische datum. Twee landen beschikken straks over een identieke erfenis – Suriname in papieren, Nederland in digitale vorm – en gaan daar op hun eigen wijze mee aan de slag. Historici uit beide landen zullen aan de bronnen kennis en ideeën ontlenen en met deskundigen van elders hierover met elkaar in discussie gaan. De teruggave van de archieven is daarmee idealiter het startpunt van een proces van ontdekking en vastlegging van het eigen verleden. En van een brede uitwisseling van inzichten en opvattingen over dit verleden.
Het nieuwe onderkomen van het Nationaal Archief van Suriname wordt op 8 februari 2010 in gebruik genomen. De stukken behorende bij de Volkstelling Suriname 1921 zullen dan als eerste worden overgedragen. Aansluitend gaat, als het aan de initiatiefnemers ligt, in Paramaribo de masteropleiding geschiedenis van start. Het zijn mooie dagen voor archivarissen en historici.
RSS
Facebook
Twitter
