blog | werkgroep caraïbische letteren
Posts tagged with: Abendanon Ellen

Nieuwe voorstellingen van Bryan X van Sharda Ganga

Op vrijdag 15 juni 2011 gaat een nieuwe reeks voorstellingen van het stuk Bryan X van Sharda Ganga in première in Theater Unique, Paramaribo. Het is een voorstelling met veel politiek, over organisaties, partijen, lijdende leiders en alle mensen om hen heen. read on…

Helman-biografie aangeboden in Paramaribo

Op vrijdag 28 april 2017 werd de biografie van Albert Helman, Rusteloos en overal, gedoopt in Suriname. Het gebeuren vond plaats in het Institute of Graduate Studies and Research van de Anton de Kom Universiteit. Voormalig president R.R. Venetiaan, als dichter ook bekend als Vene, ontving het eerste exemplaar in Suriname uit handen van biograaf Michiel van Kempen. Een fotoverslag van Aafke Huizinga. read on…

Helman-biografie wordt in Paramaribo ten doop gehouden

Op vrijdag 28 april a.s. wordt de biografie van Albert Helman, Rusteloos en overal, geschreven door Michiel van Kempen, met een uitgebreid programma ten doop gehouden in Paramaribo. Het eerste exemplaar wordt aangeboden aan dichter-president Ronald R. Venetiaan. read on…

Ori: “Theatervoorstelling met Ganga was liefde op het eerste gezicht”

door Ruth Nortan

Paramaribo – “Deze vorm van theater is verslavend. Je moet er tijd voor hebben, gemotiveerd en gedisciplineerd zijn. Het vraagt offers en bereidwilligheid om de instructies van de regisseur te volgen”, is de eensgezinde mening van de Cast van Brian X. Stichting Projecta heeft reeds dertien schoolvoorstellingen gehouden. De VWO 4-leerlingen waren vanaf het begin enthousiast over het theaterspel.

In gesprek met de Ware Tijd vertellen de spelers hoe zij het theaterstuk Brian X hebben ervaren. Ellen Abendanon (speelt dr. Hooplot): “Dr. Hooplot is sowieso iemand die ik niet ben. Je kruipt in de huid van een ander en je probeert zo overtuigd mogelijk het karakter neer te zetten.
“Dit theaterstuk is zwaar, omdat het echt samenspelen is”, vertelt hoofdrolspeler Idi Lemmers (Brian X). Je tegenspeler wacht op jou en de cue die je geeft door middel van je tekst. Dat is zwaar en brengt ook veel stress met zich mee. Ook de snelle afwisseling en het switchen in moods maken dit stuk voor mij spannend en uitdagend.” Het gedeeltelijk laten afscheren van mijn haar was nodig om er ouder uit te zien, maar dit stuk was het offer waard.” Marina Pinas vervulde de moederrol zonder noemenswaardige problemen. Als voormalig voorlichter bij het Korps Politie Suriname lag dat personage voor de hand. “Ik heb vaker met jongeren gewerkt, mijn rol kende ik al heel vroeg en kon mij dus makkelijk echt inleven”, zegt Pinas.

Entertainer Kwasi (jonge Brian): “Ik had altijd al belangstelling voor theater. Bij Sharda Ganga kreeg ik de smaak te pakken. Ik deed mee aan een workshop van Ganga en moest een serieuze ‘bok’ incasseren. Ik heb heel strenge collega’s die allen het beste met je voor hebben. Ik ben aan deze vorm van theater verslaafd geraakt. Ik moest veel offers brengen, maar het is het waard.”
Theater is een ontlading, zeggen Ori en Kwasi. Lemmers noemt het een uitlaatklep. “Ik leer mijn grenzen verkennen en die verleggen. De band met elkaar wordt ook sterker en hechter.” Voor Ori is theater naast muziek een andere vorm van het overbrengen van een boodschap. In 2009 deed Ganga een beroep op mij en vanaf toen ben ik bij dit gezelschap. Het was meteen liefde op het eerste gezicht. Bij Ganga weet je wat je kan en je leert wat je niet kan.”
Volgens Abendanon zijn Ganga’s stukken zodanig dat je iets in kan herkennen. “Ik wil voor niemand anders spelen. Je weet bij Ganga dat je iets brengt wat anderen tot nadenken aanzet. De stukken zijn tot stand gekomen op basis van onderzoek en daar zit voor mij de meerwaarde in, want het heeft impact op anderen en diepgang.”

“Het is prettig samenwerken met Ganga en dat begint al bij de rolverdeling”, zegt de cast eensgezind. Er is ook een goede onderlinge relatie. Volgens Ganga ontstaat de grootste ramp wanneer de regisseur en de acteurs elkaar niet vertrouwen. “Vertrouwen tussen partijen is noodzakelijk, omdat de regisseur pas dan in staat is het gewenste gevoel en ritme eruit te krijgen. Ik houd van mooie zinnen en ik besteed daar veel tijd aan. Zonder een goede vertrouwensrelatie tussen regisseur en acteurs, kan de regisseur niet regisseren.”
Ganga is echter niet gauw tevreden: “ Ik ben nooit tevreden, dat zullen mijn acteurs meteen zeggen.” Soms vind ik dat de acteurs wat woorden mangelen, maar ik weet dat de tekst eigenlijk best moeilijk is, dus ik zeur er niet elke dag over. Het strengst ben ik uiteindelijk voor mezelf. Ik bedenk elke dag wel iets wat ik anders had moeten schrijven, of thema of onderdeel dat ik eigenlijk ook wel verwerkt zou moeten hebben in het stuk. Ik zou bijvoorbeeld nog duidelijker willen maken hoe ook de school ons monddood maakt; dat komt nog niet helemaal uit de verf denk ik. En zo zijn er nog wat dingen.” Maar, zegt de regisseur uiteindelijk: “Als hetgeen ik allemaal erin wilde niet erin kan, dan komt het wel in een volgend stuk.”

[uit de Ware Tijd, 05/07/2011]

Bryan X is een meesterstuk

Herkenning met… en toch verwarring, geweldig spel

door Ruth Nortan

Paramaribo – ‘Magnifico’ roept een enthousiaste José na afloop van theatervoorstelling Bryan X. Afgelopen vrijdag vond in theater Unique de première plaats van het stuk, geschreven en geregisseerd door Sharda Ganga.

De voorstelling maakt op een hilarische manier serieuze kwesties bespreekbaar. Bryan bezoekt na jaren te kampen met nachtmerries dr. Hooplot. Bang om door anderen herkend te worden laat hij haar als cliëntennaam de letter ‘X’ optekenen. Cliënt X in plaats van patiënt X, omdat Bryan weigert te accepteren dat hij een patiënt is.

In gesprek met dr. Hooplot passeren zowel prettige als minder prettige herinneringen de revue. Ook de relatie met zijn jeugdvriend Marvin komt aan de orde. Bryan is te zien als leider, met zijn aanhangers en hun verschillende (on)beantwoorde behoeften als voorzitter, lover (waarbij Lydia en Wanda een zeer voorname rol spelen), en toch patiënt. Op meesterlijke wijze zijn verschillende rollen in het stuk verwerkt waarin personen uit politieke groeperingen en tal van verenigingen aan het woord komen.

Bryan X is volgens bezoekers zeer zeker de moeite waard. “Het stuk is Magnifico, mang. Geweldig hoe Idi de verschillende personages gestalte geeft. Lemmers, die speciaal voor het stuk een ‘hairdo’ [een kalend voorhoofd, ... red.] onderging, heeft een topstuk neergezet. Deze welbespraakt overkomende ‘leider’ komt door zijn zeer vlotte babbel heel geloofwaardig over. Zijn kapsel en de intonaties in zijn monologen dragen daaraan bij.

Bryan X wordt gespeeld door een cast van acht mensen die tien personages vertolken. Idi Lemmers als Bryan, Kwasie Vreden als jonge Bryan, Ellen Abendanon als dr. Hooplot, Ori Plet als Marvin, Tanuya Manichand speelt Lydia, Wanaha de Vries vertolkt zowel Agnes als directeur, Clifton Sno speelt Harold en Pa, en Marina Pinas is Ma. De Mighty Youth fungeerde als versterking van de stemmen bij de vocale delen. Er is niet echt sprake van bijrollen, omdat haast elke rol bijdraagt aan het ‘zijn’ van dit stuk. Geen enkele rol is overbodig.

“Het meest geweldige is om al deze mensen van wie je het eigenlijk niet verwacht te zien samenspelen”, zegt Zabdai Zamuel over de cast. “Ik ben aangenaam verrast. Mensen die in hun dagelijks leven iets anders doen en dan tegen je zeggen aan het einde van zo’n productie ‘ik wist nooit dat theater maken zo leuk kon zijn’. Je moet het zien als de grootste rapper die een kinderboek schrijft. Dat is de keerzijde van de medaille. De andere kant van de persoon die we niet eerder hebben gekend.” Helen Kamperveen vindt het prima dat er goede politieke stukken worden gemaakt en gepresenteerd. “Een goed stuk.”

Producer Eartha Silos: “Bryan X is een geweldig goed stuk. Elke keer als ik de productie zie, merk ik andere zaken op die mij eerder niet waren opgevallen. Ook al draait dit stuk vijftig keer, ik denk dat ik vijftig keer zal genieten.” Volgens Eartha zit de kracht van dit stuk in de manier waarop het is geschreven. “Sharda wordt steeds beter”, zegt Silos. Zelf zegt Ganga dat het stuk het product is van tien jaren werken met verschillende groepen en verenigingen. Het is wat ik allemaal heb meegemaakt en datgene dat mij fascineert heb ik in dit stuk verwerkt. Het stuk is volgens Ganga aangepast. Het was al geschreven, maar vanwege omstandigheden moest het worden aangepast. Van het nieuwe product mochten de premièregangers afgelopen vrijdag deelgenoot zijn. Volgens Silos is het stuk uitzonderlijk goed vanwege de manier waarop de intriges, de verwarring en de herkenning verwerkt zijn. Het gaat om het systeem dat herkenbaar is. Enigzins herkent men Harish Monorath of is het Melvin Bouva? Wie is het nou eigenlijk? De verwarring is compleet omdat op de personages die gespeeld worden niet voor de volle 100% een etiket te plakken is. Dit is meesterwerk.

Cabaret Sharda Ganga: Hard, herkenbaar, maar niet krenkend

Paramaribo – Het politiek cabaret Politiek Bedrijven in Suriname van Sharda Ganga, wordt niet meer op de televisie vertoond, zegt de directie van Apintie Televisie. Het station had het VES-debat, waar het cabaret onderdeel van was, op 13 mei jongstleden, live uitgezonden. Vanwege het tijdstip waarop dit onderdeel werd uitgezonden, hebben kijkers het gemist.

Weer anderen zouden het nog eens willen zien om het beter te begrijpen.Degenen die het wel hebben gezien, beweren dat alle politieke partijen zichzelf min of meer konden herkennen in de fragmenten. Bovendien hebben kijkers het cabaret als niet krenkend betiteld. “Ik vind het leuk, tegelijkertijd weet ik dat het de harde realiteit is welke op een humoristiche wijze is gebracht. De regisseur heeft het goed in elkaar gezet zonder krenkend over te komen”, zegt Issabelle, die het programma thuis heeft gevolgd. Ook voor haar was het onverwachts en mede daardoor een beetje te vlug.

Volgens Ganga, de schrijfster en regisseuse, liggen de opnames inderdaad bij Apintie televisie. Zij heeft op die avond aan Apintie aangegeven dat zij het mogen vertonen als ze dat willen. Maar ook andere stations zouden hiervan gebruik kunnen maken, mits ze haar goedkeuring vragen. “We willen wel dat zoveel mogelijk mensen het moeten zien. Dus iemand zou het programma bijvoorbeeld kunnen sponsoren”, zegt Ganga. Het is echter niet zo dat kopieën van het cabaret doorverkocht mogen worden voor privégebruik, want dan is er wel sprake van een inbreuk op de auteursrechten van de schrijver.

“Voor niet-winstgevende doeleinden, geen probleem. Maar als men winst maakt, dan willen we wel graag ons aandeel daarvan terugzien,” zegt de bedenkster. Dit twintig minuten durende cabaret werd in een recordtijd van ongeveer 4 dagen in elkaar gezet. De vorm was ingegeven door de powerpointpresentaties die Ganga, onder de paraplu van CAST2 theater zo af en toe de wereld instuurt. Zo werd naar aanleiding van de “schoenaffaire”, waarbij DNA-leden en voorzitter met elkaar op de vuist gingen, de presentatie De rol van de schoen in de democratie gemaakt. “De presentaties zijn een goedkope en snelle manier om veel mensen te bereiken, een vorm waarbij op satirische, kritische manier wordt ingaan op de situatie in het land. Deze presentaties worden gemaild naar de adressen in ons bestand. Het is een vorm van theater maar dan via het internet,” legt Ganga uit.

Voor Ganga was het geen moeilijke taak om dit cabaret in zo een korte tijd in elkaar te zetten. “Het zijn onderwerpen waarover je al lang hebt nagedacht. Alles wat je gezien hebt, de wijze waarop de politieke partijen campagne voeren, de wijze waarop ze denken onze stemmen te kunnen winnen, dit vormt de basis van de tekst,” verklaart de toneelschrijfster. Er was echter nauwelijks tijd voor repeteren, want de finale tekst was pas om half vier ‘s middags, op de dag van de presentatie gereed. Met de acteurs Ellen Abendanon, Purcy Tjin en Cliften Sno, allemaal leden van het theatergezelschap CAST2, is de tekst een paar keer doorgelezen.

Uit het hoofd leren was er niet bij. De politiek in Suriname is een vruchtbare bodem voor satire, zegt Ganga. Maar satire heeft ook altijd een grond van ernst, en ze hoopt dan ook dat de toehoorders niet alleen uitbundig hebben gelachen, maar zich ook een beetje hebben geschaamd. “ Want het zegt natuurlijk ook veel over ons als kiezers, als onze politieke partijen denken dat ze op deze manier kunnen blijven voortgaan.”

[Overgenomen uit de Ware Tijd Online, 27/05/2010]

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter