blog | werkgroep caraïbische letteren

Taaldiversiteit in Suriname onderzocht door wetenschappers

door Robby Morroy

De indrukwekkende taaldiversiteit van Suriname is internationaal niet erg bekend en wordt niet echt gekoesterd door de lokale gemeenschap. Het is zo alledaags, dat wij er gewoonlijk niet bij stilstaan. Ook de internationale taalonderzoeksgemeenschap heeft niet veel aandacht geschonken aan de meer dan 20 talen die er in Suriname gesproken worden door een bevolking van rond een half miljoen. Hierin schijnt verandering te komen door een onderzoek dat verricht is door Dr. Bettina Migge van de Universiteit van Dublin in Ierland en haar collega Dr. Isabelle Léglise van het Frans National Centrum voor Wetenschappelijk onderzoek in Parijs.

De beide taalwetenschappers zijn reeds enkele jaren bezig de taaldiversiteit in de landen van het Guyanaschild te onderzoeken. Het Guyanaschild is een van de gebieden in Zuid-Amerika met de grootste taalkundige diversiteit. In Suriname worden er meer dan 20 talen gesproken. Naast het officiële Nederlands en Sranan als lingua franca zijn er talen die tot verschillende taalfamilies behoren waaronder verschillende inheemse talen zoals het Arowaks, het Kalinha en het Trio, creolentalen als het Saramaccaans, het Ndyuka, het Matawai, het Paramaccaans en het Kwinti en Aziatische talen als het Hindi en het van het Bhojpuri afgeleide Sarnami, het Surinaams Javaans en een aantal Chinese talen zoals het Hakka en Mandarijn. Recentere immigratie heeft ook andere talen naar ons land gebracht zoals het Braziliaans Portugees, het Guyanees Engels, Guyanees Creool, Spaans, Frans, Haïtiaans Creools and nieuwe varianten van het Chinees.

Op woensdag 23 februari zullen de taalwetenschappers Migge en Léglise hun bevindingen over de Surinaamse taalsituatie presenteren in een der lokalen van het IOL op het Universiteitscomplex aan de Leysweg. Het doel van de presentatie is om een stap te zetten naar de volledige verkenning van de taaldiversiteit in de Guyana’s. De inhoud is gebaseerd op een onderzoek dat tussen 2008 en 2010 onder meer dan 3000 5de en 6de klassers van lagere scholen over het hele land is uitgevoerd met medewerking van de Opleiding Engels van het IOL en het Lim A Po Instituut. De kinderen vertelden over hun taalachtergrond, de manier waarop zij taal gebruiken, hun taalattitudes en hun taalvaardigheid.

Het onderzoek toont aan dat veeltaligheid de norm is onder schoolkinderen in Suriname. Kinderen spreken dagelijks minstens twee, maar in veel gevallen drie en meer talen. Hoewel Nederlands de taal van de school is, hebben kinderen geen negatieve houding tegenover andere talen. Integendeel willen velen graag zowel nationale als internationale talen leren en gebruiken.
Het onderzoek wordt bekostigd door twee Franse organisaties die zich bezighouden met onderzoek op het zuidelijk halfrond. De toegang tot de presentatie is vrij, maar het aantal zitplaatsen is beperkt.

[uit Starnieuws, 6 februari 2011]

Reactie

door Franklin JabiniStarnieuws publiceerde een artikel, afkomstig van de Surinaamse linguïst Dr. Robby Morroy. In dat artikel wordt onder andere gezegd dat door het onderzoek van twee taalwetenschappers verandering zal komen in de belangstelling voor onze taaldiversiteit. Het is toe te juichen dat deze twee taalwetenschappers onderzoek hebben gedaan over de taalsituaties in de Guyana’s.

Ik ben het met Dr. Morroy eens dat de diversiteit lokaal niet wordt gekoesterd. Men kan weleens de indruk krijgen in Suriname dat onze taalvaardigheid beoordeeld wordt op basis van onze kennis van het Nederlands. Ik heb bijvoorbeeld problemen met Nederlandse voorzetsels (een Saramaccaans voorzetsel kan je bijna overal gebruiken!). Het uitspreken van de letters ‘g’ en ‘k’ is voor mensen uit sommige Marron taalgemeenschappen een probleem, evenals ‘l’ en ‘r’. We zeggen maar niets over het gebruik van de lidwoorden ‘de’ en ‘het.’

Dat probleem lijkt dwars door al onze taalgroepen te gaan. Omgekeerd is het ook een probleem voor Nederlandssprekenden, om sommige letters in deze talen goed te uitspreken. Hopelijk zal de bijdrage van deze twee wetenschappers de belangstelling wekken voor onze eigen Surinaamse taalsituatie. Het zou geweldig zijn wanneer Surinaamse linguïsten meer zouden gaan doen met dit gegeven.

Ik moet echter van mening verschillen met het artikel, over de belangstelling voor onze talen als het om onderzoek gaat. Mogelijk is er hier sprake van een omissie. Dr. Morroy is zelf op de hoogte van onder andere het werk van het Instituut voor Taalwetenschap in Suriname, tussen 1966 en 2001. Ik kan slechts verwijzen naar de 32 pagina tellende bibliografie van Surinaams taalkundig onderzoek van SIL International www.sil.org/americas/suriname/index.htm
Ik zwijg over de verschillende artikelen die in tijdschriften zijn verschenen. Ik had graag gezien dat het werk van deze twee taalwetenschappers als complementair aan wat er eerder was gedaan, zou worden aangekondigd. Het probleem is niet dat er geen onderzoek wordt gedaan. Het probleem is, wij doen niets met de onderzoeksresultaten. En dat is een eigen Surinaams probleem, waar Surinaamse linguïsten een rol in te vervullen hebben.[uit Starnieuws, 8 februari 2011]

Reactie redactie

Kent de heer Morroy echt niet de Atlas of the Languages of Suriname, edited by Eithne B. Carlin and Jacques Arends? Daarin komen beschrijvingen voor van zowat alle Surinaamse talen met bibliografieën van vele tientallen pagina’s lengte. Is het de heer Morroy echt niet bekend dat het Sranantongo tot de best bestudeerde creolentalen ter wereld behoort? Jan Voorhoeve en Antoon Donicie publiceerden een Bibliographie du négro-anglais du Surinam, dat was in 1963 en die lijst was toen al 116 pagina’s lang!

1 comment to “Taaldiversiteit in Suriname onderzocht door wetenschappers”

  • Onze wetenschappers geven weer een mooie demonstratie van hun kunnen. Ze hebben geen flauw idee wat in de wereld speelt en publiceren dan een artikeltje in De West of Starnieuws, waarmee ze denken dat ze baanbrekend werk hebben verricht. En dan komt de heer Jabini en die weet niet beter dan te wijzen op SIL, waarvan toch al lang bekend is dat daar pseudowetenschap wordt gemaakt, waarbij alle research wordt omgebogen naar het woord van de Heere. Tje poti! Sranan kondre dya: benawtu yere!

Your comment please...

  • RSS
  • Facebook
  • Twitter