Symposium: Sporen van slavernij – Slavernij en het koloniale verleden in Suriname en op de voormalige Nederlandse Antillen
Excuses voor het slavernijverleden. Op 19 december 2022 bood premier Mark Rutte die namens de Nederlandse staat aan en op 1 juli 2023 volgde koning Willem-Alexander. Die tweede datum, waarop het precies 150 jaar geleden was dat de slavernij feitelijk werd afgeschaft in Suriname, markeerde ook het begin van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Tijdens het Symposium Sporen van slavernij op donderdag 16 november 2023 in de Universiteitsbibliotheek, brengt de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) literaire stemmen en onderzoekers die zich bezighouden met het slavernijverleden met elkaar in dialoog.
Over kolonialisme en slavernij werd lang gesproken als iets dat tot het verleden behoorde. Sinds enkele jaren wint het inzicht dat het heden niet los staat van deze geschiedenis terrein. Slavernij en het koloniale verleden werken psychologisch, politiek, materieel en cultureel door in het heden. Dat betekent ook dat mensen tot op de dag van vandaag te maken hebben met de gevolgen van deze geschiedenis, of het nu gaat om (institutioneel of alledaags) racisme, economische achterstand of (intergenerationeel) trauma.
Symposium: Sporen van slavernij
Donderdag 16 november 2023
Vossiuszaal, Universiteitsbibliotheek Leiden
Witte Singel 27
2311BG, Leiden
Meld u voor 13 november aan via Aanmelden
Tijdens het symposium zullen slavernij en het koloniale verleden en de doorwerking daarvan in het heden centraal staan. Schrijvers Radna Fabias en Ellen Ombre gaan in gesprek met respectievelijk Yra van Dijk en Nathalie Haak over de vraag hoe zij literair vorm geven aan (de doorwerking van) het koloniale verleden. Ook dragen Fabias en Ombre voor uit eigen werk. In lezingen van de historici Alex van Stipriaan, Coen van Galen en Margo Groenewoud zal de aandacht onder meer uitgaan naar het Nederlands slavernijverleden in het Atlantisch gebied, de slavernijregisters die ons meer vertellen over de levens van slaafgemaakte mensen, antikoloniale stemmen in het Caribisch gebied, en de impact van het slavernijverleden op de huidige Nederlandse samenleving. Het doel van de middag is om literaire stemmen in dialoog te brengen met die van onderzoekers. Zo kan de complexiteit van het Nederlandse slavernijverleden en kolonialisme, en de veelvormigheid van de doorwerkingen hiervan in het heden, zo scherp mogelijk in beeld worden gebracht.
Programma
13:40 – 14:00 | Inloop |
14:00 – 14:05 | Introductie: Tommy van Avermaete & Dennis Bus |
14:05 – 14:45 | Lezing: Alex van Stipriaan: Slavernij en Emancipatie |
14:45 – 15:05 | Lezing: Coen van Galen: Slavernijregisters en onderzoek |
15:05 – 15:10 | Voordracht: Ellen Ombre uit Last |
15:10 – 15:30 | Gesprek: Nathalie Haak met Ellen Ombre |
15:30 – 16:00 | Pauze |
16:00 – 16:20 | Lezing: Margo Groenewoud: Luizen in de pels. Hoe Caribisch antikolonialisme vooral buiten de kolonie ontvlamde |
16:20 – 16:30 | Voordracht: Radna Fabias uit Habitus |
16:30 – 17:00 | Gesprek: Yra van Dijk en Radna Fabias |
17:00 – 18:30 | Borrel |
De slavenregisters vertellen hoegenaamd niets over het leven in de slavernij: geen sociaaleconomische gegevens zoals beroepen. Het is eerder een eigenaarsgeschiedenis van hen die in slavernij leefden. Verder zijn ze incompleet en ontoegankelijk. Ze hebben pas enigszins waarde in combinatie met andere databestanden zoals de Emancipatie- en Manumissiebestanden die wel compleet zijn waarbij opgemerkt kan worden dat de slavenregisters zonder de twee genoemde databases geen bestaansrecht heeft.
Het is mij een raadsel waarom dit verhaal van Van Galen steeds weer wordt herhaald.