Suriname en een scheermes in het hart
door Walter Palm
Onder de intrigerende titel Scheren zonder spiegel presenteerde de dichter Ezra de Haan enige tijd geleden zijn tweede gedichtenbundel. In het titelgedicht beschrijft hij zichzelf als “een land dat strooide, lang voordat er sneeuw viel”. Angst bedekt zijn straten en het leven is als scheren zonder spiegel. En net als scheren zonder spiegel moet hij maar op zijn gevoel verder. En de dichter gaat verder. De gehele wereld is zijn speelveld. Hij laat zich inspireren door talloze artiesten zoals de Tsjechische schrijver Franz Kafka, de Oostenrijkse schilder Egon Schiele, de Britse dichter John Keats, maar ook de Surinaamse schrijver Ruth San A Jong.
Plekken over de hele wereld spreken tot zijn verbeelding. Zo schrijft hij in het witgekalkte dorpje Chefchaouen in Marokko het openingsgedicht “Wit paleis”, en in Praag de gedichten“Ptak” en “Schim”. Als Slauerhoff wordt de dichter gedreven door innerlijke onrust. In Suriname vindt de dichter rust. In het gedicht “Suriname” ziet hij gezeten aan de Surinamerivier “het water gaan” en vergeet hij de onrust die in zijn aderen brandt. De dichter geniet van de zilte lucht van de rivier, en van de regenwolken die zich spiegelen in de rivier. De gedichten over Suriname vormen het poëtisch hart van Scheren zonder spiegel. Zij zijn als het ware het oog van de orkaan van onrust die raast in het hart van de dichter. Rust is de gouden draad in de Surinaamse gedichten. Zo beschrijft hij de Chinezen in Suriname die hun toko’s gebarricadeerd hebben zodat ze houden wat ze hebben rijst, radio’s en rust ogels goud en geld. In een ander gedicht over Suriname, namelijk “Paramaribo”, beschrijft hij tropisch onweer met zinnen als mokerslagen: fosforwit licht de hemel op bij klaarlichte nacht ls de donder op tafel slaat. Maar zelfs het onweer “gromt, snauwt en slaat/ de klauwen uit. Krimpt dan ineen. Slaapt”. Ook hier wordt de rust hersteld. De gedichten over Suriname maken onderdeel uit van het tweede deel van de bundel, namelijk ‘Waan”. Het eerste deel van de bundel heet “Zin”en het derde deel “Waanzin”. Het derde deel doet apocalyptisch aan. Verdampt is de rust van Suriname, nu wordt in het gedicht “Vroeger doolden zebra’s” bij de supermarkt gewaarschuwd voor leeuwen, blokkeren giraffes wegen en klaagt de buurvrouw over een luipaard in de kast. Het is als Berlijn in de laatste dagen van de oorlog toen wilde hongerige dieren uit het Berlijnse dierentuin door de hoofdstad zwierven op zoek naar prooien. Ezra de Haan schrijft gedichten die je bij de keel grijpen en niet meer loslaten. Poëzie als een scheermes dwars door het hart. Ezra de Haan, Scheren zonder spiegel. Haarlem: In de Knipscheer, ISBN 978 90 6265 673 8
RSS
Facebook
Twitter
