Surinaamse versie De suiker die niet zoet was
door Sabitrie Gangapersad
Paramaribo – Er komt een Surinaamse versie van de historische roman De suiker die niet zoet was. Het boek, dat gaat over de emigratie van India naar Suriname, is door de Indiase schrijver Zafdar Zaidi in het Urdu geschreven en door Mitra Rambaran in het Nederlands vertaald. Schrijver Robby Parabirsing zal zorgen voor de Surinaamse editie.
Aanpassingen
“Er zijn bepaalde delen die gevoelig zijn voor Suriname. Die moeten worden aangepast. Een voorbeeld is het gebruik van het woordje ‘neger’. Dat komt in bepaalde culturen als een scheldwoord over. De moeder van de hoofdpersoon Radj is in Suriname geboren en op latere leeftijd naar Nederland vertrokken. In haar dialoog moet het typische Surinaamse Sarnami herkenbaar zijn. Woorden als ‘eend’ en ‘kerrie’ uit de Nederlandse versie zullen dan worden vervangen door ‘doksa’ en ‘massala’. Hetzelfde geldt voor het woordje roti. Dat hoeft in de Surinaamse versie geen verdere uitleg”, geeft Parabirsing aan. Volgens hem kloppen niet alle feitelijkheden in de roman met de realiteit, maar dat is toegestaan in dit genre. “We plaatsen bij die specifieke gebeurtenissen een noot, dat die afwijkt van de historische feiten. Zo zijn de eerste immigranten die met de Lalla Rookh kwamen niet naar plantage Waterloo in Nickerie gebracht. Er zijn op de eerste boot ook geen kinderen geboren. De reis naar Waterloo ging niet via de zee, maar via Uitkijk”, geeft Parabirsing als voorbeelden aan. Als alles goed verloopt, komt de Surinaamse versie eind dit jaar uit. Een passage die de Surinaamse uitgever erg ontroert, is de beschrijving van hoe de immigranten op de boot naar elkaar toegroeiden en scheidslijnen vervaagden. “Kaste, religie en status deden er niet meer toe. Alleen de regels van het hart telden op de boot.”
Het verhaal
Rambaran laat een kort filmpje het verhaal van het boek vertellen. Dit gaat over het echtpaar Raj en Lakshmi. Hun huwelijk lijdt onder de depressie van Radj, die uiteindelijk op zoek gaat naar zijn verleden. Het boek speelt zich af in het hedendaagse Den Haag met terugblikken naar India en Suriname. “Het boek bevat ook eigen geschreven klaagzangen waarin over instrumenten worden gesproken die wij niet meer kennen”, vertelt Rambaran en speelt een nummer af.
“De schrijver is nooit naar Suriname geweest, maar heeft het land heel mooi beschreven”, zegt professor Chan Choeni. Hij is vooral onder de indruk van een scène waarbij een creoolse roeier tijdens de overtocht van Paramaribo naar plantage Waterloo een kindje redt uit de rivier en de vrouwelijke immigrant uit dankbaarheid zijn voeten raakt. Choenni: “Ik moest een traantje wegpinken.” De suiker die niet zoet was is dinsdagavond in restaurant Khazana gepresenteerd.
[uit de Ware Tijd,13/06/2013]